Откройте свой Мир!

Сұрақ: Кейбір адамдар қайыршылардың бай екендігін, олардың қайыршылықты кәсіпке айналдырғанын айтып жатады. Мұндай адамдарға ақша беру харам ба? Садақа сұрау қай кезде жаиз болады?

Жауап: Жейтін бір күндік тамағы бар болған адамның қайыр сұрауы харам.

Мүлдем жейтін тамағы болмай, бірақ дені сау болған, жұмыс істеуге, саудамен айналысуға шамасы жететіндей жағдайда болған адамның да тамақ, сусын немесе осыларды сатып алу үшін ақша сұрауы, тіленуі харам. Ақшасы, мүлкі бар екенін біліп тұрып сұрағанын беру де харам. Бірақ сұралмай берілген нәрсені алу жаиз.

Аш немесе науқас болған адамның тамақ сұрауы керек. Бір күндік тамағы болып, жұмыс істей алатын жағдайдағы адам ілім үйренуден немесе үйретуден босамайтын болса, тамақ сұрауы жаиз болады.

Ақшасын харамға жұмсайтын және ысырап ететін адамға садақа берілмейді. Мешітте, жамағат арасында жүріп тілену, қайыр сұрау харам, күнә болады. (Рәддул Мухтар)

Көрініп тұрғанындай, дінімізде аяқ-қолы сау болып жұмыс істей алатын адамның тіленуі харам.

Хадис шәрифтерде былай делінген:

«Жұмыс істемей, өзін садақа сұрайтындай жағдайға түсірген адам 70 нәрсеге мұқтаж болады.» (Тирмизи)

«Мұқтаж болмаса да тіленген адам оттың жалынын жұтқан адам сияқты.» (Бәйһақи)

«Мал-мүлік жинау үшін тіленген адам оттың жалынын тілеген болады.» (Мүслим)

«Өзінің немесе бала-шағасының шыдауға келмейтіндей мұқтаждығы болмаса да тіленген адамды Аллаһу та’ала күтпеген жерде және күтпеген уақытта мұқтаж қылады.» (Бәйһақи)

«Қайыршы тіленудің жауапкершілігін білетін болса, бірден қайыршылықтан бас тартатын еді.» (Табарани)

«Шынайы кедей – қажеттілігіне төлейтін ештеңесі болмаған, ешкімнің есінде болмағаны үшін садақа берілмейтін, өзі де тұрып ешкімнен ештеңе сұрамайтын адам.» (Бұхари)

«Мына үш нәрсеге ант етемін: Садақа берумен мал-мүлік мүлдем азаймайды. Сондықтан садақа беріңдер! Зұлымдық еткен адамды Аллаһ разылығы үшін кешірген адам дүние мен ахиретте азиз (құрметті) болады. Сондықтан кешіріңдер! Сұрау (тілену) есігін ашқан адамға Аллаһу та’ала кедейлік есігін ашады.» (И.Ахмед)

«Қайыр тілеуге бөгет болатын байлық – таңертеңгі және кешкі тамағының бар болуы.» (Рузәйн)



Тіленудегі өлшем

Бір күндік, яғни таңертең-кешке жейтін тамағы болған адамның тіленуі жаиз емес. Қайыршының алдында бір күндік тамаққа жететін ақшасы бар болса, оған бір нәрсе беру жаиз болмайды. Бірақ қалтасында ақша жоқ болса немесе аз болса, оның бір күндік тамағы бар екенін білмегені үшін садақа беру жаиз болады.

Әр күні аз болса да садақа беру керек. Бір ай күтіп, көбірек беремін деп садақасыз күн өткізбеу керек.

Билал Хабаши хазреттері қонақтардың алдына қоюы үшін Расулуллаһқа (алейһиссалам) беремін деп ең жақсы құрмалардан бір уыс құрма ажыратып қояды. Бір күні пайғамбарымыз хазреті Билалдың үйіне келіп бұл құрмаларды көрген кезде, бұлар не үшін екенін сұрады. Хазреті Билал: «Бұларды қонақтарыңыздың алдына қоясыз деп сізге беру үшін сақтап қойған едім» деді. Пайғамбарымыз: «Бұлардың жаһаннамда түтін болуынан қорықпайсың ба? Йа Билал, бұларды қолдана бер, азайып қалады деп қорықпа!» – деді. (Бәззар)

Сыйлық үшін болса да заттардың ұзақ уақыт сақталуы жөн көрілмеген.



Біреуден бір нәрсе сұрау

Сұрақ: Біреуден бір нәрсе сұрау жаиз ба?

Жауап: Бір күндік, яғни таңертең және кешке жейтін тамағы бар болған адамның басқалардан бір нәрсе сұрауы харам.

Хадис шәрифте былай делінген:

«Қажеттіліктеріне төлейтін заты немесе ақшасы бар болса да өзгелерден бір нәрсе сұраған адам міндетті түрде жәһаннам отын арттырған болады.» Мұны естігендер «Йа Расулуллаһ, сұрауға бөгет болатын байлық не?» деп сұраған кезде пайғамбарымыз былай деген:

«Таңертең және кешке жейтін тамағының мөлшеріндей бір затқа ие болу.» (Әбу Дауд)

Басқа бір риуаят бойынша:

«Таңертең және кешке қарнын тойдыратындай мөлшерде тамағының бар болуы.» – деген. (Ибн Хузәйма)

Бір күндік тамағы бар адамның тіленуі, қайыр сұрауы харам. Хадис шәрифтерде былай делінген:

«Кімде-кім маған адамдардан ештеңе сұрамайтындығына сөз берсе, мен де оның жәннатқа кіретіндігіне кепілдік беремін.» (Нәсаи)

«Кімде-кім адамдардан ештеңе сұрамай жүретін болса, Аллаһу та’ала оны бай қылады. Қанағат еткен адамға Аллаһ жеткілікті.» (Бәззар)

«Халықтан ештеңе сұрамаңдар! Тіпті мисуакты бір рет қолдану үшін болса да сұрамаңдар!» (Бәйһақи)

«Ашкөзді болудан, сұраудан сақтаныңдар! Сараңдық – кедейліктің нағыз өзі.» (Табарани)

«Ешкімнен ештеңе сұрама! Тіпті қамшыңды түсіріп алсаң да, ешкімнен өтінбей өзің түсіп ал!» (И.Ахмед)

Хазреті Әбу Бәкр түйемен кетіп бара жатқанда түйенің ноқтасы түсіп қалады, ол түйесін шөктіріп ноқтаны алады. Сол жердегілер: «Бізге айтсаңыз алып беретін едік, түйеден түсуіңізге қажеттілік жоқ еді ғой» дейді. Хазреті Әбу Бәкр: «Расулуллаһ маған халықтан ештеңе сұрамауымды әмір етті» деді. (И.Ахмед)

Сұрақ: Қазіргі таңда өздерін "сәләфит" деп атайтын адамдар көбейіп келеді. Олардың айтуынша "ең дұрыс жол Пайғамабарымыз (с.а.у) ның сүннеті және біз сол жолды ұстанамыз. Біздің масхабтарға қарсылығымыз жоқ. Бірақ мазһаб үкімдеріне қарағанда хадиспен жүргенді абзал деп білеміз” дейді. Шынымен де хадистермен жүрген адам дұрыс істеген бола ма?

ЖАУАП: Пайғамбарымыз үмметінің басына келетіндерді білдіріп жатып: «Үмбетім 73 топқа бөлінеді. Олардың ішінен 72-сі тозаққа барады, тек бір топ қана құтылады.» дейді. Сахабалар мұны естігенде “Ол қай топ?” деп сұрайды, сонда пайғамбарымыз «Бұл топтағылар менің және сахабаларымның жолымен жүргендер!» деп бұйырады. (Тирмизи) Ислам ғалымдары бір ауыздан бұл құтылатын топтың “Әһли сүннет” екендігін білдірген. (Абдулхақ Дәхләуи, Имам Раббани)

Әһли сүннет уәл жамағат - сүннет және жамағат қауымы дегенді білдіреді. Сахабалар Пайғамбарымыздың (алейһиссалам) жамағаты еді. Ал Сүннет - пайғамбарымыздың жолы дегенді аңғартады. Олай болса "Мен тек Құранмен сүннетке бағынамын" деу үлкен қате. Сүннит болу үшін Сахабаи кирамның барлығын сүйіп құрметтеу және олардың жолымен жүру де шарт. Пайғамбарымыз "Тек қана менің жолыммен жүргендер жаннатқа барады" демеді. "Менің және сахабаларымның жолымен жүргендер" деді. Бұл өте маңызды нюанс! Сахабалардың барлығын сүйіп құрметтеу тек Әһли сүннетке нәсіп болған ерекшелік. Олай болса, дұрыс жолда, дұрыс сенімде болудың өлшемі - Расулуллаһтың және Асхабтың жолымен жүру.

Әһли сүннет болғандар бүгін төрт мазһабта жиналған. Бұл төрт мазһаб Ханафи, Малики, Шафии, Ханбели мазһабтары. (Тахтауи)




Пайғамбарымыздың жолы - Құран Кәріммен, хадис шәрифтермен және мужтаһидтердің ижтиһадтарымен көрсетілген жол! Осы үш дәлелмен бірге тағы "Ижмаи уммет" деп аталатын Сахабалармен Табеиннің ауызбірлігін көрсететін төртінші дәлел де қосылады. Бір үкім, бір мәселе жайлы егер төрт мазһабтың ижтиһадтары (үкімдері) арасында бірдей шешім қабылданса, бұл "ижма" (ауызбірлігі) болады да бұған сену шарт болады, сенбегендер күпірге түседі. (Мәктубат 2/36)



М. Хадими хазреттері былай деген: «Діндегі төрт дәлел мүжтәһидтер үшін. Біз үшін дәлел мазһабымыздың білдірген үкімдері. Өйткені біз аят және хадистерден үкім шығара алмаймыз. Мазһабтың бір үкімі аятқа немесе хадиске сай келмейтін болып көрінсе де қате емес, өйткені аят және хадис ижтиһад талап етеді, үкімі басқа аят немесе басқа хадиспен өзгертілген болуы мүмкін немесе біз білмейтін тәуилі болады.» (Бәриқа 94 бет)



«Кімде кім Құран кәрімнен өз ақылымен (ой-пікірімен) мағына шығарса, шығарған мағынасы дұрыс болса да, үкім шығара алу құқығы өзіне берілген мүжтәһид болмағаны үшін қателік жасаған болады. Қате мағына шығарса кәпір болады.» (Бәриқа)

Бір хадис шәрифте былай делінген:

«Құран кәрімді өз ақылымен тәфсирлеген адам кәпір болады.» (М. Раббани)



Хадис кітаптарынан хадис нақл ету үшін хадис ғұламаларынан ижазат (диплом, рұқсат) алған болу керек. Хадис шәрифтердің де сахих немесе сахих емес екенін білмей тұрып, сахих болған хадис шәрифтің өзін айту да күнә болады. Мұндай адамның хадис шәриф оқуы жаиз болмайды. Хадис шәрифте “Білмеген сөзін хадис ретінде айтқан адам, тозақта азап көреді.” делінген. Сондықтан ғалым болмаған адамның хадис шәриф оқып түсінгенімен амал етуі жаиз болмайды. (Бәриқа)



«Біз секілді надандарға діннің үкімдерін дін ілімін жетік меңгерген ғалымдар мен кәміл салихтар (тақуалар) білдірді. Бұлар – Мұхаддистер мен Мүжтәһидтер. Хадис ғалымдары (мұхаддистер) хадис шәрифтерді зерттеп-зерделеп ішінен сахихтарын (дұрыстарын) теріп жазды. Мүжтәһидтер аяты кәрималардан және хадис шәрифтерден үкім шығарды. Ал біз ғибадаттарымызды және барлық амалдарымызды осы үкімдермен жасаймыз.» (Усулул-әрбаъа фиттәрдидил-уәһәбииә)



«Мүжтаһид болмаған адам, оқыған хадисінен өзінің түсінгені бойынша амал ете алмайды. Мүжтаһидтердің аяти кәрима және хадис шәрифтерден түсініп, шығарған фәтуаларымен амал етуі керек. Тақрир кітабында да осылай жазылған. Бұлай жасамаса уәжіпті тәрк еткен болады.» (Кифайа)



Пайғамбарымыз да бүкіл хадис шәрифтерін бір күнде, бір мезетте айтқан емес. 23 жыл бойы айтты. Түрлі оқиғаларға байланысты, жеке тұлғаларға қатысты, түрлі шарттарға байланысты айтты. Мұсылмандарға рахмет болуы үшін бір мәселеде өзгеше айтқан үкімдері де болды. Сол себепті хадис шәрифтердің қашан, қай оқиғаға байланысты және не үшін айтылғаны да маңызды. Дін 23 жыл бойы түсіп білдірілді. Кейбір әмірлер уақыт өте келе харам қылынды, кейбір тыйымдар да уақыт өте келе парыз етілді.

Сондықтан хадисті түсіне білу үшін, әсіресе үкім берілген хадистерді түсіне білу үшін де әһли сүннет ғұламаларының бұларға берген түсініктемесін оқу керек.



Мәселен алғашқы кездерде өлгендердің көбі мүшрик болғандығы үшін қабір зияратына тыйым салынған еді. Кейіннен мұсылмандар өліп, мұсылман мазараттары пайда болғанда «Бұрындары қабір зияратына тыйым салған едім, енді бұдан былай зиярат етіңдер» деп бұйырылды. Сол сияқты әйелдердің орану әмірі кейіннен келді, спиртті ішімдік ішуге де кейіннен тыйым салынды, Құран кәрім алғашқы түсе бастаған кезінде аяттармен хадистер шатаспауы үшін хадис шәрифтердің жазылуына тыйым салынып, кейіннен жазылуы қайта әмір етілді. Мазһабсыздар бұзық пікірлерінде осы секілді хадис шәрифтерді бұрмалап қолдануда.



Саййид Абдулхаким Арваси “Асхаби кирам” атты кітабында былай дейді: «Мужтаһид болу үшін араб тіліне қатысты жоғары ғылымдарды толық меңгеру, Құран Кәрімді жатқа білу, әр аяттың түрлі мағыналарын білу және аяттардың келген уақыттарымен келу себептерін, не туралы екендігін, насих немесе мансух екендігін, муқайад немесе мутлақ екенін, қираати сәба, қираати ашәрә (жеті және он түрлі оқу тәсілі) және қираати шаззә (Кұранның мәшһүр болмаған оқу түрі)-ден қалай оқылатынын білу, Кутуби ситтадағы (мәшһүр алты Хадис жинағы) және басқа хадис кітаптарындағы жүз мыңдаған хадисті жатқа білу және әр хадистің қашан, не үшін айтылғанын, мағынасының қаншалықты ауқымдылығын, қай бірінің қайсысынан бұрын не кейін айтылғанын, оған қатысты оқиғаларды, қай жағдай немесе оқиғаның үстінде айтылғанын, кімдер тарапынан нақыл және риуайат етілгенін (жеткізілгенін), жеткізген адамдардың қандай адамдар екенін, өмірбаяндарын, мінез-құлқын білу, фиқһ ғылымының әдістері мен қағидаларын білу, он екі ғылымды және Құран Кәрім мен хадис шәрифтердің ишараттарын, румуздарын (белгілерін), ашық және астарлы мағыналарын ұғыну, осы мағыналар рухына орныққан болу, күшті иман иесі болу, итминанға (толығымен тәрбиеленген, тазарған, сенімге бөленген) толы таза жүрек пен ожданға ие болу керек.»


Сахабалардан кейінгі екі ұрпақ: Табеин және Табаи табеин арасында да мужтаһид болғандар жиі кездесетін еді. Бұдан кейінгі замандарда бүлік-фитналар, бидғаттар тарағаны және хижри 400 жылдардан кейін мутлақ мүжтаһид мүлдем жетілмегені «Асхаби кирамда», «Ибни Абидинде» және басқа да бірқатар кітаптарда білдірілген. Осы мужтаһидтердің мазһабтары арасында тек төрт данасы ғана кітаптарға толық жазылып үлгерді және дүние жүзіне тарады. Ал басқаларының мазһабтары ұмытылды. (Бұлардан Имам Ағзам табеин (екінші ұрпақтан), ал қалған үш мазһаб имамдары табаи табеиннен (үшінші ұрпақтан) еді.) Бұл төрт мазһабтың имандары сахабалардың иманымен бірдей болғандықтан төртеуіне де "Әһли сүннет уәл жамағат" делінді. Имандары арасында ешқандай негізгі мәселеде айырмашылық жоқ және олар бірін-бірі бауыр деп қарайды, құрметтейді.

Бұл дәуірде Әһли сүннет уәл жамағат сенімін мұсылмандар арасында тек белгілі төрт мазһабтың өкілдері ғана ұстанады. Төрт мазһабтың сыртында әһли сүннеттің қалмағанына 1000 жылдай уақыт болды. Бірақ осыған қарамай қазіргі таңда сәләфи, уаххаби секілді адасқан дүмшелер де өздерін "сүннит" деп таныстырып, мунафиқтық жасап халықты алдап жүр. Міне осындай мунафиқтар тозақтың түбінде болады.

Күйеу ақысы

Еркектің де ақылары көп. Әйел күйеуімен жақсы мәміледе болуы керек!

Заманымыздың жұмыс істеу шарттары өте ауыр, ақша табу өте қиын. Жұмыс ұжымындағы ара-қатынас та шиеленісіп жатады. Еркек көбінесе осындай ауыр жағдайлардан күйзеліп қиыншылық тартады. Шаршап-шалдығып, стреске ұшырап, үйіне әбіржіген күйде келеді. Ендігі бұл жағдайды түзеу, қиыншылықтарын ұмыттыру, оның көңілін көтеру, оған көмекші болу, қолдау әйелдің мойнына түседі. Осындай жағдайда үйге келген күйеуі ең азынан жылы шыраймен жағымды сөз күтеді, өзіне көңіл бөлуін қалайды. Бұны да көре алмаса жағдайы одан төмен түсіп кетеді. Сөздері әрекеттері де өзгереді. Ислам ғалымдары «үйінде тыныштығы болмаған еркек дүние Жаһаннамында жүргенмен тең» деген.

Осыншама азапта жүрген адамнан әртүрлі нұқсан әрекеттер күтуге болады. Әйел онсыз да толып келген жүйке ыдысын тасытатын соңғы тамшы болмау керек. Керісінше дереу жылы шырай танытып, көңілін аулауға кірісуі керек. Оны түсінуге тырысуы, сабыр етуі керек. Ол үйде болған кезде үй тірлігіне де қарамау керек, оның көңілін көтеріп оны қуанту керек. Үй тірлігі т.б. жұмыстарды ол болмаған кездерде жасауы керек.

Тұрмыстағы әйелдерге әрдайым айтатын кеңесіміз мынау: сырттқы дүние отқа толы, күйеулеріңе ие болыңдар, жақсы мінездеріңмен, жылы сөздеріңмен, дәмді тағамдарыңмен, үй тазалығы, тиянақтылығымен немесе күйеулерің ұнататын амалдар арқылы оны үйге байлаңдар. Ол үйге қарай қадам басу үшін жанталасып асығатын болсын. Ұяны ұрғашы құс жасайды, үйді де үй ететін әйелдер осыны ұмытпаңдар.

Ислам ғалымдары «шайтан кәпірлермен емес, Мұсылмандармен әлек» деген. Нәпсіміз қатты құтырады. Қалай құтырады? Орануға, намазға, дұрыс сенімге қарсы құтырады. Шайтан әскерлерін таңертеңгісін жіберіп кешке есеп алады екен. Біреуі намазын бұздырдым десе, жарайды депті. Біреуі оразасын бұздырдым десе, оған да жарайды депті. Біреуі харам жегіздім дегеніне де жарайды депті. Басқа біреуі күйеуімен әйелін араздастырдым дегенде шайтан қуанып, орнынан атып тұрып, жарайсың депті, маңдайынан сүйіп, ең үлкен істі сен атқардың, араздасатын болса қалғанының бәрі уақыт өтуімен бұзылады деген екен.

Сондықтан әрдайым сақ жүру керек, шайтанмен нәпсінің мұндай әрекетіне жол бермеу керек.

Ислам тек әйелге келмеді, тек күйеуге де келмеді. Тек ата-анаға да келмеді, бүкіл адамзатқа келді. Барлық адамдар Исламға мойынсұнуға міндетті. Кім Ислам бойынша жүретін болса дүниеде де, ахыретте де бақыт табады, пайдасын көреді. Егер машинаның бір дөңгелегі жарылған болса машина жүрмейді. Сағаттың да бір тісі сынса істемейді немесе дұрыс жүрмейді. Сол сияқты жанұяда да бір адамның қатесі, кемшілігі бүкіл жанұяның тыныштығын, бақытын бұзады, тіпті ұяның бұзылуына да әкеп соғуы мүмкін.

Сондықтан әркім өзіне мұқият болуы керек, өз міндетін білуі керек, шектен аспауы керек, кемшілігі болса кешірім сұрап жаңа парақ ашып қуанышпен өмірді ары қарай жалғастыруы керек. Дінімізде ренжітуге тыйым салынғаны секілді, ренжуге де тыйым салынған, Мұсылманға үнемі жақсы көзбен қарау керек, кемшілігін көрмеу керек. Мен білмейтін бір себебі болса керек деп оны кешіру керек, тілімен де оны ренжітпеу керек. Кешірген кешіріледі, жақсы көрген жақсы көріледі.

Күйеуіне қолынан келгенше жылы шырай көрсетіп, сүйіспеншілігін білдіру керек, тілімен де оны ренжітпеу керек. Хадис шәрифтерде былай бұйырады:

«Қияметте Аллаһу та’ала күйеуін тіліменен жәбірлеген әйелдің тілін 70 аршын ұзын етіп мойнына орайды. Күйеуіне жаман көзбен қараған әйелді басы кесілген, денесі бөлшектенген күйге айналдырады.» (Шира)

Әйелге әшекей бұйымдар мубах саналады. Алайда әшекей алу үшін күйеуін қиын жағдайға түсірмеуі керек, бөтендерге әшекейлерін көрсетпеуі керек! Сонда ғана әшекейлері Жаннатқа кіруге кедергі болмайды. Хадис шәрифте былай бұйырады:

«Жаннатта әйелдердің аз болғанын көрдім. Себебін сұрадым “Оларды алтын және әшекей бұйымдары алдандырды” деді.» (И. Ахмет)

«Сенен не көрдім» деп күфрани нимет (жақсылықты түсінбеушілік) етпеу керек! Екі хадис шәрифте былай айтылады:

«Егер күйеулеріне күфрани нимет етпегенде, намаз оқыған әйелдер дереу Жаннатқа кіретін еді.» (Шира)

«Жаһаннам халқының көпшілігін әйелдер құрайтынын көрдім. Себебі көп лағынет айтып күйеулеріне қарсы күфрани нимет етуі.» (Бұхари)

Күйеуіне бір жақсылық жасаған болса міндет етпеуі керек. Азық-түлік, киім-кешек сияқты мәселелерде күйеуін ренжітпеуі керек, орындай алмайтын нәрсені одан сұрамауы керек! Күйеуінің намысын қорғауы керек, әркез оның разылығын алып оны қуантуға тырысуы керек! Хадис шәрифте былай бұйырады:

«Әйел мойнындағы күйеу ақысы, сендердің мойныңдағы менің ақым секілді. Олай болса күйеуінің ақысын орындамаған әйел, Аллаһу та’аланың ақысын орындамаған болады.» (Шира)

Әйел күйеуін ренжітпеуі керек.
Бір күні хазреті Фатима, әкесінің алдына жылап келеді. Расулуллаһ алейһиссалам:
- Ей Фатима, неге жылап тұсың?-деді.
- Ойланбай айтқан сөзіме Али ашуланды. Мен кешірім сұрадым. Бірақ оны ренжіткенім үшін жылап тұрмын.
- Қызым білмейтін бе едің, Аллаһу та’аланың разылығы күйеуіңнің разылығына байланысты. Әрдайым күйеуінің разылығын іздейтін, күйеуі де одан разы болған әйел ең бақытты әйел. Әйелдер үшін ең үлкен ғибадат күйеуіне мойынсұнуы. Күйеуі әйелінен разы болса ол әйел қалаған есігінен Жаннатқа кіруге құқылы болады. Күйеуін ренжіткен әйел оны разы еткенге дейін Аллаһу та’аланың лағынетінде болады.» (Р. Насихин)

Күйеуінің ақысына мән беріп орындаған әйел жихад еткендей сауапқа кенеледі. Хадис шәрифтерде былай бұйырады:

«Күйеуінің ақысын орындау Аллаһ жолында жихад ету секілді.» (Табарани)

«Әйел күйеуінен рұқсатсыз нәпіл ораза тұта алмайды. Егер рұқсатсыз тұтса аш және сусыз жүрген болады, сауап жазылмайды. Күйеуінің рұқсатынсыз сыртқа шыға алмайды. Шықса көктегі періштелер үйіне қайтқанға дейін лағынет айтады.» (Табарани)

«Еркек қажеттілігі үшін әйелін шақырса, әйелі тандыр басында болса да дереу жауап берсін!» (Тирмизи)

«Күйеуі шақырғанымен төсекке келмеген әйелге періштелер таңға дейін лағынет айтады.» (Бұхари)

«Әйел, күйеуінің рұқсатынсыз өз малын да жарата алмайды.» (Табарани)

«Рұқсатсыз үйден шыққан әйелге күйеуі разы болғанға дейін жер бетіндегі барлық нәрсе лағынет айтады.» (Дәйләми)

«Әйел күйеуінен рұқсатсыз ешкімді (әке, шеше, бауырларын да) үйіне кіргізе алмайды, нәпіл намаз оқи алмайды.» (Табарани)

«Әйелдеріңнің сәнді киінулеріне тыйым салыңдар! Бәни Исраил әйелдері сәнді киініп мешітке тәкаппарланып барғандары үшін лағынеттелген еді.» (Ибни Мажа)

«Күйеуі разы боғанға дейін әйелдің намаздары және ешбір жақсылығы қабыл болмайды.» (Табарани)

«Әйел күйеуінің ақысын өтемейінше Аллаһу та’аланың ақысын өтеген болмайды.» (Табарани)

«Әйелдің ең үлкен міндеті күйеуінің ақысын орындау, ал еркектің міндеті анасының ақысын орындау.» (Хаким)

«Намаздары қабыл болмайды» дегені, намаз борышынан құтылады, бірақ оған берілетін үлкен сауаптарға қауыша алмайды дегенді білдіреді. Намаздары босқа кетеді деген сөз емес. Бір әйелден күйеуі разы болмаса әйел күнәсының жазасын тартқаннан кейін Жаннатқа кіреді. Жаннатқа тек кәпірлер кірмейді.

Мұсылманның күнәсі көп болса да, соңында міндетті түрде Жаннатқа кіреді. Ерлі-зайыптылар жақсы қарым-қатынаста болып бір-бірлерінің разылығын алуға тырысуы керек

Әйел ақысы

Әйелінің жақсы мінезді болуын қалайтын адам, алдымен өзі жақсы мінезді болуы керек! Құран кәрімде адамға келетін қиыншылықтар өзінің жасаған күнәларының себебімен келетіні білдірілген. Олай болса дініміздің әмірін орындап, тыйымдарынан ұзақ болғандар әйелімен жақсы қарым-қатынаста болады.

Фудайл бин Ияд хазреттері былай деген:
«Дінге сай болмаған іс жасағанымды әйелімнің мінез өзгерісінен аңғаратын едім. Дереу ол ісіме тәубе еткенімде әйелімнің мінезі де дұрысталатын. Осылай тәубемнің қабыл болғанын түсінетін едім.»

Али-ул Хауас хазреттеріне әйелі ренжіген еді. Әйелі күйеуіне қырсығып бөлек ыдыс қолданып жүрді. Али-ул Хауас хазреттері бір күні жаңылысып әйелінің ыдысымен су ішіп қойғанында әйелі ыдысты сындырып тастайды. Хазрет «ыдысты не үшін сындырдың?» деп те айтпай, ешнәрсе болмағансып жүре беріпті.

Осман әл-Хатиб хазреттерінің көршісі Нуреддин Шунидің айтып бергені: Бір түні сыртқа шықтым. Ескі төсенішпен оранып жатқан бір адамды көріп «Сен кімсің, бұл жерде не үшін жатырсың?» дедім. «Көрші бұл мен Осман әл-Хаттаб. Баламның анасы мені үйден қуып жібергені үшін көшеге шықтым, ашуы тарқағанша осында жатуды ұйғардым» деген екен.

Ибни Әбил Хамаили Сәури хазреттерінің әйелінің мінезі жаман еді. Күйеуіне аузына келгенін айтып оның мазасын қашыратын. Ол мубарек кісі өте сабырлы еді. Бір ретінде әйелінің мазалауынан құтылу үшін ұшып қашқан еді. Әйелі артынан қарап «Мынаған қара, ұшып қашумен менен құтылам деп ойлайды» деген екен. Біз сияқты жай адамдар ұша алмасақ та қашып болса да ұрыс-керістен, жанжалдан ұзақ тұруға тырысуымыз керек. Өзіміздікін дәлелдеп жатудың қажеті жоқ.

Хадис шәрифтерде былай бұйырады:

«Мұсылман әйеліне ашуланбасын! Жаман мінезі болса, жақсы мінезі де болады.» (Муслим)

«Әйел – әлсіз жаратылыс. Әлсіздігін үндемеу арқылы жеңіңдер! Үйдегі кемшіліктерін көрмеуге тырысыңдар!» (Ибни Лал)

«Мұсылмандардың иман тұрғысынан ең үстемі – мінезі ең жақсы болғаны және әйеліне ең жақсы, ең мейірімді мәміледе болғаны.» (Тирмизи)

«Мұсылмандардың ең жақсысы, ең пайдалысы әйеліне ең жақсы, ең пайдалы болған адам. Сендердің араларыңда әйеліне ең жақсы, ең қайырымды, ең пайдалы болған менмін.» (Нәсаи)

«Әйелінің және балаларының ақыларын өтемейінше адамның намаздары, оразалары қабыл болмайды.» (Мүршид-ун-ниса)

«Күйеуі разы болғанға дейін әйелдің намаздары және ешбір жақсылығы қабыл болмайды.» (Табарани)

«Намаздары қабыл болмайды» дегені, намаз борышынан құтылады, бірақ оған берілетін үлкен сауаптарға қауыша алмайды дегенді білдіреді. Намаздары босқа кетеді деген сөз емес. Бір әйелден күйеуі разы болмаса әйел күнәсының жазасын тартқаннан кейін Жаннатқа кіреді. Жаннатқа тек кәпірлер кірмейді.
Мұсылманның күнәсі көп болса да, соңында міндетті түрде Жаннатқа кіреді. Құран кәрімде былай бұйырады:

«Жақсы әйелдер, Аллаһқа мойынсұнады және күйеулерінің ақыларын орындайды. Күйеулері жоқ кезде олардың намысын және мал-мүлкін Аллаһтың көмегімен қорғайды.» (Ниса 34)

Үйге келгенде әйеліне сәлем беріп хал-жағдайын сұрау керек, ренішімен қуанышына ортақ болу керек. Өйткені ол басқалардан үмітсіз және өзіңе ғана байланған жолдасың, дертіңе ортағың, көңіліңді көтеруші, бала тәрбиелеп жетілдіруші және түрлі қажеттіліктеріңді толықтырушы. Хадис шәрифтерде былай бұйырады:

«Ақысыз (әділетсіз) әйелін ұрған адамның Қияметте дұшпаны мен боламын. Әйелін ұрған Аллаһқа және Расулына қарсы шыққан болады.» (Р. Насихин)

«Әйелдеріңді жәбірлемеңдер! Олар Аллаһу та’аланың сендерге берген аманаты. Оларға жылы мәміледе болыңдар, жақсылық жасаңдар!» (Муслим)

«Әйеліне күлімдеп қараған еркектің амал дәптеріне бір құл азат еткендей сауап жазылады.» (Р. Насихин)

«Әйелімен жақсы мәміледе болып, қалжыңдасқан адамды Аллаһу та’ала жақсы көреді, ризықтарын арттырады.» (И. Лал)

Әйелдердің жұмыс істеуі

Садети Әбәдия кітабында былай делінген:
«Бір әйелдің әкесі, шешесі және махрем туыстары жоқ болса немесе бар бірақ кедей болса, қарайтын ешкімі болмаса, мемлекет те көмек бермесе, бұл әйел өзінің, балаларының және ауру, кәрілік себебімен жұмыс істемейтін кедей әке-шешесінің нафақаларын (тамағы, киімі, тұратын жері) қамтамасыз ету үшін жұмыс істеуге міндетті. Еркектермен аралас болмаған әйел жұмысында істеуі керек. Еркек жоқ жұмыс табылмаса, денсаулығын, дінін, намысын, Мұсылмандық қадірін қорғай алатын мөлшерде, еркектер бар жерде оранған күйде жұмыс істеуі жайыз болады. Бұл нафақасын қамтамасыз етуіне кедергі болмау керек. Мұндай қажеттіліктерден артық ол жерде қалу жайыз болмайды.

Жұмыста басын қолдарын ашуға мәжбүрлесе, ашпасаң жұмыстан шығасың десе, оранған күйде жұмыс істейтін басқа жұмыс таппаса, қолдарын ашып жұмыс істеуі Имам Әбу Юсуптың қауылы бойынша жайыз болады. Әйелдердің құлақтарынан төменгі ұзын шаштарын жабуы фарыз емес деген ғалымдар да болған. Басқа шара болмаған кезде бұл зайыф (әлсіз) қауылымен амал ету жайыз болады. Бастағы шаштарды жабу фарз екені ғалымдардың ауызбірлігімен білдірілген болса да, құлақтан төменгі ұзын шаштарды ашу қиыншылыққа түсу себебімен жайыз болады.

Мұндай қиыншылыққа түскен әйел әркез еркектермен аралас болмаған немесе оранып жұмыс істеуге болатын жер іздеуі керек. Көшеде жүргенде шаштарын, қолдарын жабуы керек. Мұсылман еркекке тұрмысқа шыққанда оның нафақасын күйеуі қамтамасыз етуге мәжбүр. Бай болмаған әке-шешесіне және балаларына нафақа беруге міндетті болмаса да күйеуінің рұқсатымен жұмыс істеп оларға қарауы керек.»

Дінімізде әйел күн көріс дертінен, табыс табу уайымынан босатылған. Ол жұмыс істеп ақша табуға мәжбүр емес. Керісінше барлық нәрсені оның аяғына алып келу мәжбүрлігі бар. Дініміз әйелге осындай қадір берген.

Мұсылман әйел сауда-саттық, ғылым, егіншілікпен айналысуға мәжбүр болмаса да, бұлармен шұғылдануы, ақша табуы күнә емес, өз қалауымен жұмыс істей алады.

Тек бұлармен шұғылдануда харамдардан сақтануы шарт. Харам істей отырып еңбек етуге де ғибадат жасауға да болмайды.

Қағба – Аллаһ Тағалаға ғибадат жасайтын және Аллаһтың жалғыз құдірет иесі екеніне бойсұну үшін салынған алғашқы үй. Қағбаны Пайғамбарлардың (с.а.у) атасы Ибраһим (ғ.с) салды. Бұл жөнінде Құран былай баяндайды: “Сол уақытта Ибраһим мен Исмайл (ғ.с) үйдің (Қағбаның) ірге тасын көтеріп: Бізден қабыл айла, күдіксіз Сен тілекті тым естуші, толық білушісің,- деп дұға қылды.”* (Бақара 127)
Бірақ Қағба бірнеше рет бұзылып, салынған. Соның бірі Мухаммәдке (с.а.у) пайғамбарлық міндеті келместен бұрын қатты жауын болып, ағыстың кесірінен Қағбаның кейбір жерлері бұзылады. Қурайш руы Қағбаға қызмет етуді өз мойындарына алған болатын. Бірақ шектен тыс құрметтерінен Қағбаны бұзып, қайтадан салуға батылдары бармады. Арабтардың Қағбаға құрметі Ибраһим пайғамбардан қалған шариғаттың белгісі.
Мухаммәд (с.а.у) отыз бес жасында Қағбаны салу үшін тас тасығаны жөнінде сахих хадистер бар. Хадисші Бухаридің хадисінде Жабир бин Абдуллаһ (р.а) былай баяндайды: “Қағба құрылысы жүріп жатқанда Мухаммәд (с.а.у) және немере інісі Аббас (р.а.) тас тасу үшін келді. Аббас (р.а) Мухаммәдке (с.а.у) қарап: Киіміңді шешіп, мойныңа қой,- деді. Мухаммәд (с.а.у) Аббастың (р.а) айтқанын тыңдап, беліне байлаған киімін шешкенде оқыстан жерге жығылды. Мухаммәд (с.а.у) киімін сұрап қайтадан беліне байлады.”
Қағбаны салып болғаннан кейін Хажарул-Асуадты (қара тас) орнына қою үшін Араб руларының арасында бақталастық пайда болды. Бұл бақталастық дауының шешілуі мүмкін емес еді. Сол себепті барлық ру басшылары Мухаммәдтің (с.а.у) сенімді, әрі халық арасында мейірімділігімен танымал болғаны үшін бұл даудың шешімін оған тапсырды.


Ғибраттар

Пайғамбардың өміріндегі бұл бөлімді төрт жағдаймен ашықтаймыз.

1 — Ұлы Аллаһ жер бетінде Қағбаны қасиетті үй қылды. Хз. Ибраһим (ғ.с) Аллаһтың бұйрығымен адамдарға сенім мен тыныштықтың басты қайнары болған ғибадат үшін алғашқы үй болсын деп салды. Бірақ Қағба қаншалықты қасиетті болса да ешкімге пайда да, зиян да бермейтін тастан салынған үй. Бұл үйдің тек мақсаты пұттардың, тағуттардың пұтханаларын қирату үшін, пұтқа табынудың дұрыс емес екендігін ескерту үшін, жер бетіне тек қана Аллаһтың таухидін білдіру үшін, Оған құлшылық қылу керек екендігін ескерту үшін, осылайша ақиқат дін мен ғибадатты шірік пен пұттан ажырату үшін Аллаһ Тағала Ибраһимге (ғ.с) салуды бұйырды. Аллаһ Тағалаға ғибадат үшін салынған бұл үйге тек қана адамдық қасиетін сақтау үшін кіреді. Барша әлемді жаратқан Ұлы Аллаһтан басқаға бойсұнбау үшін және бейшаралыққа түспеу үшін осы үйге кіреді. Аллаһтың таухидына иман келтірген, Оның дінін қабылдаған му`миндер үшін бір – бірін тануға пайдалы болатын және қиыншылық уақытта пана болатын мекен болатын. Олардың мемлекеттері, тілдері, ұлттары бөлек болса да, оларға Аллаһтың таухидын қуаттайтын, пұттар мен шіріктің азғындығынан бет бұрғызатын қасиетті осы үйден артық мекен жоқ. Өйткені Қағба барлық му`миндер үшін пана және бір – бірін байланыстыратын рабыта. Осы Қағбаның химаесінде танысып, ақиқат үшін сол жерде кездеседі. Бұрын ол жерде пұттар болған болса да, қанша заман өтсе де бұрыс сенімді ұстанатын сенімдер бар болса да, Қағба бүкіл әлемдегі мұсылмандардың бір денесі сияқты бірлігін сақтайтын, таухидты ашықтап, тек қана Оған ғибадат қылу керек екенін көрсететін бір белгі, нышан. Ұлы Аллаһ Тағала бұл жөнінде былай дейді: “Сол уақытта үйді (Қағбаны) адам баласы үшін орталық, әрі бейбітшілік орны етіп жасадық. Ибраһимнің мақамын намаз орны қылып алыңдар. Ибраһим, Исмаил екеуіне былай деп бұйырдық: Тауап етушілер, өздерін ғибадатқа бергендер және рукуғ, сәжде қылушылар үшін үйімді (Қағбаны) тап – таза ұстаңдар,- деп, уәде алғанбыз.” * (Бақара 125) Міне, Аллаһ Тағалаға құлшылық қылудың мағынасы. Илаһи әмірлерге бойсұну сезімдерімен жүрегі алып ұшып Бәйти Харамды тауап қылған мұсылманның басында ойлаған мағына да осы. Абд (құл) өзіне бұйрылған әмірлерді барлығынан жоғары қойып орындауға міндетті. Қағбаның қасиетті болуы, Аллаһтың алдындағы құрметі осыдан туындайды. Осы жерге хажылық қылудың міндеттелуі, айналасында айналудың шарттары осыларға байланысты міндетелді.

2 — Нақты дәлелдерге қарағанда Қағба әртүрлі жағдайлармен төрт рет бұзылып, қайтадан салынған. Ал кейбір зерттеушілердің бұдан да көп бұзылып салынған деген пікірлері де бар.
а) Алғашқы құрылыс.
Хз. Ибраһим (ғ.с) баласы Исмайлмен (ғ.с) бірге Аллаһтың бұйрығын орындау үшін алғашқы рет осы құрылысты бастады. Бұл жөнінде Құран мен сахих хадистерде ашық баяндаған. Аллаһ Тағала былай дейді: “Сол уақытта Ибраһим мен Исмайл (ғ.с) үйдің (Қағбаның) ірге тасын көтеріп: Бізден қабыл айла, күдіксіз Сен тілекті тым естуші, толық білушісің,- деп дұға қылды.” * (Бақара 127)
Хадисші Бұхаридің хадисінде Ибн Аббас (р.а) Мухаммәдтің (с.а.у) айтқанын баяндайды: “Ибраһим баласына қарап: Әй, Исмайл! Маған Ұлы Аллаһ Тағала бұйрық берді,- деді. Баласы: бұйрығын орында,- деді. Ибраһим баласына: Маған жәрдем бересің бе?- дейді. Баласы: Әлбетте жәрдем беремін,- деп келісімін білдірді. Ибраһим биіктеу бір жерді көрсетіп: Аллаһ Тағала осы жерде үй салуға бұйырды,- деді.” Ибн Аббас (р.а) бұл хадистің соңында былай дейді: “Осылайша Ибраһим мен Исмайл Қағбаның негізін қалады. Исмайл тас әкелді. Ибраһим ол тастармен Қағбаны салды.”* (Бұхари, Китабул-Әхадисул-Әнбия 9)
Зәркәши Әл-Әзрақидің “Мекке тарихы” деген кітабында былай баяндайды: “Ибраһим Қағбаның биіктігін жеті зира, енін отызда жиырма зира қылып фундаментсіз салды.”.* (Зәркәши, И`ламус-Сәжид 46) Тарихшы Әс-Сухейл Қағбаның биіктігін тоғыз зира болған деп баяндайды.* (Ибн Сәйдиннас, Уюнул-Әсәр 1/52) Мен Әс-Сухейлдің хабары шындыққа жақындау деп айта аламын.
б) Қағбаның бұзылып, екінші рет қайта салынуы.
Қурайш руы Ислам діні келместен алдын Мухаммәдтің (с.а.у) қатысуымен құлайын деп тұрған Қағбаны бұзып, қайтадан салды. Биіктігі он сегіз зира, ені алты зира болды. Ені кішірейген соң Қағбаның Хижр деген жері Қағбаға қосылмай қалды. Бұл жөнінде Мухаммәд (с.а.у) Хз.Айша анамызға (р.а) былай дейді: “Әй, Айша! Халқым надандық заманға жақын болмағанда Қағбаны бұзып, Қағбадан тыс қалған Хижрді қайтадан қостырып, шығыстан және батыстан екі есік аштырып салуға бұйрық берер едім. Осылайша Ибраһимнің құрған жоспарындай салған болар едік.”
в) Қағбаның үшінші рет қайтадан салынуы.
Муауияның баласы Язиттің бұйрығымен Шам әскері Меккені жаулап алу үшін соғысқан мезгілде Қағба өртеніп кетті. Һижри отыз алтыншы жылдың аяғында Шам әскер басшысы Хусейн бин Нумейр әс-Суқуени Меккедегі Әз-Зубейрдің баласы Абдуллаһты жазалау үшін жолға шығады. Зубейрдің баласы Абдуллаһ олармен қарсыласады. Меккеге кіре алмаған әскер ордасы тас атқыш үлкен құралдармен Меккені атқылайды. Бұл алаулаған тастар Қасиетті Қағбаға да тиеді. Осының кесірінен кейбір жерлері өртеніп, Қағбаның бір бөлігі мүжіліп қалады. Соғыс біткеннен кейін Зубейрдің баласы хажылық мезгілді күтеді. Хажылар келген соң оларға: “Әй, адамдар! Қағба жөнінде мен сендерге бір сұрақ қоямын. Қағбаны түбімен бұзып, қайтадан салайын ба, әлде мүжіліп құлаған жерін ғана түзетейін бе?”- деп сұрады. Абдуллаһ ибн Аббас (р.а) былай деп жауап берді: “Менің көзқарасым бойынша құлаған жерін ғана жөндейік. Бұл қасиетті үй Мухаммәдтің (с.а.у) пайғамбар болып жіберілген және адамдардың Исламға кірген заманында қандай болса сол күйінде қалдырайық. Пайғамбардың (с.а.у) және сол мезгілдегі мұсылмандардың қасиеттерін еске салатын бұл Қағбаның әрбір тасын қозғамай сол мәңгілік естеліктерімен тастайық”,- деді. Бірақ бұл жауапқа қанағаттанбаған Зубейрдің баласы Абдуллаһ былай деді: “Егер өз үйлерің өртенген болса, оны жаңадан салмағанша тыныш таппас едіңдер. Ендеше Раббымыздың Қасиетті үйін қалайша осындай жағдайда қалдырамыз. Мен Раббыма үш рет истихара намазын оқимын. Содан кейін жұмысымды бастаймын.” Үш күннен кейін Қағбаның барлық тастарын бұзды. Бірінші Қағбаның айналасын қоршап жапты. Кейін Қағбаның тастарын қалай бастады. Биіктігіне он зира қосты. Қосылмай қалған Хижрдің орнын қайтадан біріктірді. Біреуінен кіріп, екіншісінен шығатын екі есік жасады. Зубейрдің баласы Абдуллаһқа Қағбаны мұндай қылып өзгертуге күш берген Айша анамыздың (р.а) сөзі болатын. Ол Пайғамбарымыздың (с.а.у) Қағба жөнінде айтқан хадисі.
г) Қағбаның төртінші рет қайтадан салынуы.
Хадисші имам Муслимнің сахих хадисінде Ата бин Әби Рабах былай баяндайды: Зубейрдің баласы Абдуллаһ шеһид болғаннан кейін Хажжаж сұлтан Абдулмалик ибн Маруанға хат жазды. Ол хатта Зубейрдің баласы қасиетті Қағбаны Ибраһим пайғамбардың салғанындай бұрынғы орнына қайтадан салғанын және бұл Қағбаны Меккенің абыройлы адамдары қолдап отырғанын хабарлады. Абдулмалик былай деп жауап хат жазды: “Біз Зубейрдің баласы сияқты Қағбаны бұзып, ағаттық іске бармаймыз. Қағбаның биіктігі сол күйінде қалсын, бірақ Қағба мен Хижрдің арасын ашып, бұрынғы жағдайына келтір. Оның ашқан екі есігінің біреуін бітеп таста.” Осы бұйрық бойынша Хажжаж Қағбаны бұзып, Қурайштардың салғанындай етіп салды.
Аббас халифасы Харун әр-Рашид өз заманында Қағбаны бұзып, Зубейрдің баласы Абдуллаһтың салғанындай қайтадан салуға ниет етеді. Бірақ бұл ниетке қарсы ұлы ғұлама факих Малик бин Әнес былай дейді: “Аллаһ мұратыңа жеткізсін әй, әмірші! Бұл Қағбаны басқа патшаларға ойыншық қылудан сақта. Бұлай өзгерте берсек сеннен кейін де патшалар келеді. Олар да өздеріне ұнайтындай өзгерте салуы мүмкін. Екінші бір патшаға оның істегені ұнамай ол өзгертеді. Осылайша Қағбаның қадір – қасиеті адамдардың көңілдерінен жоғалады.”* (Нәуәуи, Муслим шәрхы мен Фәтхул-Бәри, Бұхари шәрхында бұл оқиға Харун Рашид заманында болды десе, Уюнул-Әсәр мен И`ламус-Сәжид кітаптарында Қағбаны бұзуды қалаған Әбу Жафәр Әл-Мансур деп риуаяттайды. Өйткені Имам Малик осы екі патша заманында өмір сүрген)
Қағбаның жоғарыда айтылған төрт мәрте салынуы анық, айқын болған. Ал бесінші мәрте салынған деген мәлімет біраз күмәнді.
Кейбір хадистердің айтылуы бойынша Қағбаны алғаш рет салған Адам (ғ.с.) екен. Бұл жөнінде Мухаммәд (с.а.у) пайғамбарымыздың айтқан хадисін Абдуллаһ бин Амр былай деп баяндайды: “Ұлы Аллаһ Тағала Жәбірейл періштені Адам мен Хауа анаға жібереді. Жәбірейл оларға Аллаһ ризалығы үшін ғибадат жасайтын үй салуларын бұйырады, әрі ол үйдің жобасын салып береді. Адам жерді қаза бастады. Хауа топырақтарды тасыды. Жерден су шыққан кезде астынан: Тоқта! Болды әй, Адам!- деген дауыс келді. Адам мен Хауа үйді салып болғаннан кейін, Аллаһ Тағала ол үйді айналып, тауап қылуын бұйырды: Бұл үй жер бетіндегі ең бірінші үй, сен де адамдардың алғашқысың,- делінген. Бірнеше ғасырдан кейін бұл үйді Нұх пайғамбар хажылық қылды. Тағы бірнеше ғасырдан кейін бұл үйдің негіздерінің үстіне Ибраһим пайғамбар тас қалады.”
Бұл хадисті Бейхаки айтып болғаннан кейін былай деді: “Хадистің сәнәдінде Ибн Лехиа зайф біреу және оның риуаяты дәлел болып қабылданбайды”,- деген. Осы сияқты басқа хадистер де бар, бірақ бұлар да зайф жолмен бізге жеткен. Басқа хадистерде Қағбаны алғаш рет Шит пағамбар салған деп айтылады. Егер бұл зайф жолмен келген хадистерді алатын болсақ, Қағба бес рет салынған болады. Бірақ ең дұрысы күмәнсіз, айқын хадистерге сүйенгеніміз. Бұлардан басқасын Аллаһтың ғылымына тапсырғанымыз дұрыс.

3 — Мухаммәдтің (с.а.у) адамдар арасындағы түсініспеушілікті, дұшпандық мәселелерді шешуде қолданған методы. Хикметпен әрекет еткен Пайғамбар (с.а.у) қан төгумен аяқталатын мәселеге кедергі болды. Қурайш тайпасы араларындағы түсініспеушіліктің кесірінен қан төгуге дейін барған еді. Абдуддар руы қанға толтырып бір кесе әкелді. Ади руларымен бірге қолдарын сол қанға толы кесеге салып, бір тасты өздері салу үшін соңғы демдеріне дейін соғысатындарына ант етті. Қурайш тайпасы осылайша төрт – бес күн өткізді. Кейіннен бұл жанжал отының сөнуіне Мухаммәд (с.а.у) себепші болды. Мухаммәдтің бұл қабілетін оның табиғатындағы данышпандылығына, парасаттылығына, ақылдылығына байланыстырмастан бұрын, Аллаһ Тағаланың болашақ пайғамбарды осы әрекеттері арқылы халық арасында алдын ала дайындағанымен ұштастырамыз. Мухаммәдтің (с.а.у) жаратылысындағы басты негіз – оның болашақ пайғамбар болуы. Ал ақыл мен парасат сияқты басқа да жақсы қасиеттер пайғамбарлық негізден кейін келеді.

4 — Мухаммәд (с.а.у) Қурайштардың арасында өте қадірлі болды. Ол “Әл-Әмин” (өте сенімді) деген лақап атпен танымал еді. Қурайштардың барлығы Мухаммәдті (с.а.у) жақсы көретін. Ол сөйлегенде барлығы сенетін. Мінез – құлқының өте жақсы екеніне күмән болмайтын. Сол себепті еш қорықпастан қымбат мүліктерін оған аманат етіп қалдыратын. Бірақ Аллаһ Тағала пайғамбарлық жүкті міндеттегеннен кейін айналасындағылар оны өтірікші, сиқыршы деп қарсылық көрсетті. Аллаһтың әмірлерін ашықтаған мезгілде сол күнге дейін өзін жақсы көрген Меккелік мушриктердің ішітеріндегі кекке толы дұшпандықтарын оқиғалар бізге көрсетеді.

Пайганбарымыз (с.а.у)1 куни мешитте кабир азабы жайлы Мункер жане Некер периштелеринин айбатты турде келип кабыр сурактарын сурайтынын, баян кылып жатканда Хз.Омар р.а. «Я Расулаллах сол периштелер сурак коятын кезде казиргидей акылымыз боладыма?-деп сурады». Пайганмарымыз (с.а.у) «Казир кандай акылдарыныз болса, кабирде де сондай акылдарыныз болады»-деди. Хз.Омар р.а. « Олай болатын болса коркыныш жок екен»-деди. Х.з. Омар р.с. Кайтыс болган кезде Хз Али р.а-тын осы окига есине тусти.Х.з. Омар р.а. Мункер жане Некер периштелердин сурактарына калай жауап береди деп ойланган кезде, Аллах Тагала козиндеги пердесин алып тастады. Мункер мен Некер периштелердин сусты жузин кореди. Х.з. Омарга Раббын ким? Динин не? Пайганбарын ким деп сурак койганда, Х.з. Омар Мункер мен Некер периштелерине кай жерден келдиндер деп сурады. Жетинши кабат коктен келдик -деди. Хз. Омар р.а жетинши кабат коктен жердин арасы кандай кашыктыкта деп сурак койганда периштелер - 7000 жылдык жол — деп ун катты. Хз. Омар р.с. Сендер 7000 жылдык жолдан келген кездеринде раббыларынды умытпасандар мен бугин уймнен шыгып раббымды, динимди, пайганбарымды калай умытайын деп жауап берди. Периштелер: «Биз сенин осылай жауап беретининди билетин едик. Бирак сурак сурау амиримен келдик.» Хз. Али р.а «Я Омар Аллах Тагала сени мубарак кылсын, динимиздин ери екенсин»,-деди

Кане журек! Кулак турип тындагым келип тур, сеннин тилинди.
Ун катшы кане не дейсин? не.недейсин?
-Ашулымысын, али жаралымысын,
-Ашулымысын, асыкпа аптыгынды басып ал.
-Е, жаралы екенсин гой! Келши сырласшы мени мен.
Кане меннин кеудемдеги журек, назик един гой, бойгусым...
Журектин айтканы:
-Е, мен сеннин кеудендеги маторын емеспин бе?
-Ауели мен ен улы Раббымыздын амиримен согып турдым.
Сол үшін, жараткан иеме гашык едим, кулы едим.
-Оның елшисинин создерин естип, минезин естип суйсинуши едим.
Сол ушин, Аллаһ ушин соктым.
-Кейын сени мапелеген ата-ананнын мейрими ушин соктым.
Тагы да «сок!» деп амир еткен Раббымнын ризалыгы ушин соктым.
-Кейын Раббым ештеме демеди, сен «сок!» дедин мен соктым,
Лаулаган отка куйып кала жаздадым, енді мине катты жаралымын.
Саган ашулымын. Себеби сен ол бир жанды...
Раббымызди умытып онын елшисин ескермей, ата-анана карсы шыктын сол себепти.
Оте катты жаралымын. Сен Аллах хаһарына ушырап онымен ем бола алмадын да, бола алмайсын. Сол себептен мен жаралымын.
Сен енди тек шектеули гана уната аласын, ал мен жай гана оз кызметимди аткарамын, тек сен ундеме «шок бол жанып лаула» деме. Отка енди куйсем токтап калармын. Сен жур мен согайын. Тек Аллах деп сенин кеуденде турайын-деді жалынып.
-Осы кезде унсіз тындап, жүрегиме ашуланбадым, урмадым, ренжимедим.
-Тек унсіз ғана бас ие бердим... (жазган:суйикти апайым Лиза Есентайкызы)

 
А.Т. Адамды(а.с)-нің денесін жаратқан кезде оны рухсыз жәнетті бір жеріне қойган. Сол кезде бүкіл периштелер (олардын арасында Иблисте бар) бұл адамнан денесин айтылып қатты қорқу ішінде болган, қатты қорыққанда Иблис болды. Иблис періштелерден сұрады:-Егер бұл сендерден жогары болса, оған бас иесіндерме?
Періштелер:-Алланын әмірін орындаймыз! - деп жауап береди
Иблис:-Уаллаһи егер бул менен үстем (жоғары) болса, мен оған итағат етмеймин, бойын ұсынбаймын.
Иблис жәннаттан қуылған кезде Иблис Хз. Аллаға жалбарынады:-Ей жаратушы ием! Адамның кесірінен мені жәннаттан қудын, мен өз басыма ондай алалмаймын, тек қана сен маған рұқсат берсен ғана өшімді аламын.
Аллаһ Тағала:-Оның ұрпағынан өш аласын? Өйткені пайғанбарлар сенін істеген қапқандардан сақтанған.
Ибилис:-Тагы да баска усемдиликтерди мумкиншиликтерди сураймын?
Аллаһ Тағала:-Онын урпагынан шыккан 1 балага карсылык сенин урпагынан шыккан еки есе тез оседи.
Ибилис:-Тагы баскаларды сураймын.
Аллаһ Тағала:-Онын урпактарынын журектери сенин жатагын, кан тамырларындада айналып журе бересин, Калаган нарселеримен оларды алда. Мал-мулик болсын, балалары болсын ар нарсемен. Путтарга табындыруга уйрет. Таубасин сонына калдыруды уйрет.- деп жауап береди.
Адам (а.с.)-да:-Шайтанга бул ныгметтер берилгенде, ия Раббым! Бул шайтанды устем кылдын, ягны мени азгыру ушин оган куш бердин, егер сенин жардемин болмаса, менин кушим оган карсылык беруге еш жок- деп жалынады.
Аллаһ Тағала:-Сенин урпагынан болган ар бир сабидин басына бир коргаушы периште беремин- деп жауап береди.
Адам (а.с.): -тагы да сураймын?
Аллаһ Тағала: -Жасаган жаксылыктын карсылыгы сауабы 10 кат.
Адам (а.с.): -тагы да сураймын?
Аллаһ Тағала: -Жандары шыкканга дейн таубе етуге мумкиншиликти колдарынан алмаймын.
Адам (а.с.): -тагы да сураймын?
Аллаһ Тағала: -Катты киыншылыкты тусирмей оларды кеширемин.
Адам (а.с.): -Сенин кеширимин жетеди.
Будан кейн Шайтан тагы да Алланын жанына келип:-иа Раббым! Адам урпагынан пайганбарларды жараттын, оган китаптарды тусирдин, кане меним елшилерим?
Аллаһ Тағала: - Баксылар-деп жауап береди
Шайтан: -Китаптарым не болады?
Аллаһ Тағала: -Денелерге жазылган жазулар, бастырылган суреттер.
Шайтан: -Созим не болады?
Аллаһ Тағала: -Отирик.
Шайтан: -Кураным не болады?
Аллаһ Тағала: - Олендерин.
Шайтан:Муедзин(азан шауырушы) ким болады?
Аллаһ Тағала: -
Шайтан: мешитим кай жер болады?
Аллаһ Тағала: -базарлар.
Шайтан:- Уйм кай жер болады?
Аллаһ Тағала: - Моншалар.
Шайтан:- тагамым не болады?
Аллаһ Тағала: -калдыктар, жеуге келмейтин
Шайтан: - не ишемин?
Аллаһ Тағала: -бас айландыратын барлык арак-шарап сеники
Шайтан:- капканым (азгыратын куралым) не болады
Аллаһ Тағала: - Айел-деп жауап береди екен
Аллаһ Тағала сиздерди жане биздерди куылган шайтаннан коргасы. Амин!

 
Әбулләйіс Самарқанди былай насихат етипти:
-Төрт түрлі дұшпан бар. Бұлардың әр біреуімен жеке-жеке күресуің керек.
1. Дүние. Аллаһ тағала «Лұқман» сүресінің 33 аятының мағынасында:

2.Нәпсің. Ол тілек-қалаулардың теңізіне батыратын дұшпандардың дұшпаны. Мұны Ибни Аббас Пайғанбарымыздың (с.ғ.с.) мына хадисінде риуаят етеди: «Саған дұшпан болғандардың ең дұшпаныекі қасыңның арасындағы нәпсің».Аллаһ тағала нәпсіні Юсуфтың (ғ.с) тілімен түсіндіріп, «Юсуф» сүресінің 53 аятында былай бұйырады (мағынасы):


3. Жыннан шайтан. Бұл жын шайттаннан Аллаға сыйыну керек.Аллаһ тағала «Фатр» сүресінің 6 аятында былай де бұйырады:

4. Адамның шайтаны. Бұдан да сақтану керек. Өткені адамның шайтаны жын шайтаннан да күшті. Жын шайтаның сені аздыру тек азғырумен болады. Ал адам шайтанның аздыруы көре-көре, бетпе-бет, көмекпен болады.

Шагбан айы суйкти Пайгамбарымыздын (с.г.с.) айы. Сол ушин бул айда салауаттарды коп оку керек, жане де истигфар, салауат, ихлас суреси жане Таhажут намазы мен Пайгамбарымыздын (г.с.) дугаларымен жалбарынуга (гни анбия хатымен жасауга) жалгастыру керек.
Бул айдын алгашкы туни ар ракагатта 1 Фатиха, 3 Аятул курси окулу аркылы, бир Тасбих намазын окыган жон.
Шагбан айы мубарак болсын барша мусылман бауырлар!!!

 

• аға, біз кішкентайымыз. Дәрет алайық деп едік. Сіз бізге қарап тұрып
  қай жерде қателік жіберетінімізіді айтасыз ба?-деді. Ол:
• кәне, бастандар,-деді. Балалар дәрет ала бастады. Алдымен бірі, кейін екіншісі
  кезекпен алды. Оларға мұқият қара тұрып әлгі адам балалардың дәреті қалай
  мұқияттылықпен дұрыс алғандарын көріп, өз кемшілігін бірден ұқты да:
• балаларым, сендер екеулерің де дәретті өтте түзу, жақсы алады екенсіндер. Ал мен
  болсам дәретімді қате алды екенмін. Сендер маған өте көркем тәртіппен дәрет алуды
  үйреттіндер,- деді.
  Мінекей, мұсылмандар бір адамға ескерту жасағылары келгенде осылайша, адамды
  ренжітпей, көңіліне келмейтіндей дәрежеде жасағандары жөн.

Ассалаумагалейкум ! менін айтайын дегенім Алхамдуллиллах
осыдан аз уакыт бурын Алланын калауымен намазга келдім  ол уакига тусімде аян коруімнен
басталган болатын Кейін намаз окып ораза устап журдім  Неге екенін білмейм сол намазымды бірде кайта окымай кеттім
бірак АЛЛАХтын калауымен тусім аркылы кайта таубеме келдім мусылман бауырлар
намазымызды тастамай дал уакытында окып арине Аллах разылыгы ушін ораза устап кулшылыгымызды
отейік окыгандарыныз ушін АЛЛА разы болсын 
                                         
Сауле деген кісінін айтуымен

Курметты мумин бауырлар!!! "Аллахтан баска Танiр жок" және де басқа осы сияқты Ислами форумдарды майл ру сайтынан басқаға ауыстыру қажет. майл ру орыстардың сайты болғандықтан, бұлар
фанатранеток деген юзер әбден басынып жур. Оны оздерыныз де корып журсыздер. Форумды www.facebook.com сайтына ауыстырайык.
Орыстар ешкашан Ислам дініне жаксылык ойлаган емес.
Онын устыне орыстардын майл ру, вконакте.ру однокласники.ру т.б. сайттары Ресейдын ФСБ сиякты органдарынын барлык ресейлыктер мен майл руга кырген адамдар туралы малиметтер жинайтын сайты. Яғни кәдімгі Россиянын шпиондық сайты. Оздерыныз туралы малиметтерды майл руда жария етпеныздер!!!

Звёздный состав - Methods Of Mayhem Tommy Lee feat Lil Kim Fred Durst Get Naked with Pamela Anderson. Смотрим и наслаждаемся - Get naked:

Здравствуйте братья и сёстры! С христианским приветом к вам кумирры миллионов - Металлика! Встречайте:

12.06.10. Священные месяцы: Раджаб, Шагбан, Рамадан.
Сегодня,
12 июня, 2010 года - первый день месяца Раджаб, который является одним
из трех Священных месяцев. Пророк Мухаммад (с.а.у.) в своем хадисе
сказал: «Раджаб месяц Аллаха, шагбан мой месяц, а рамадан месяц моей 
уммы». Это время является ключом благих деяний. Раджаб - месяц посева.
Шагбан - месяц орошения. Рамадан - месяц жатвы. Когда наступал месяц
Раджаб Пророк  Мухаммад (с.а.у.) говорил: «О, Аллах, благослови нас в
месяц раджаб и шагбан, и  доведи нас до месяца рамадан!»




Будет
очень хорошо, если встреча месяца Раджаб пройдет в покаянии,
произношении зикра и салауатах Мухаммаду (с.а.у.). 13, 14 и 15 дни
месяца Раджаб необходимо поститься, или можно держать пост каждый
понедельник и вторник. А кто будет поститься целый месяц, тому Аллах
увеличит  вознаграждения в судный день. Благодеяния и просьба о
прощении у Аллаха - лучшее поведение мусульманина в течении месяца.
Ночь  первой пятницы месяца Раджаб называется «Ляйляту Рагаиб». Это -
ночь милосердия, прощения и принятия мольбы Аллахом. Посланник Аллаха
(с.а.у.) говорил: 

 

«Существует пять ночей. В эти ночи не будут отклонении мольбы Аллахом:
1- Ночь первой пятницы месяца раджаб
2- Пятнадцатая ночь месяца шагбан
3- Ночь пятницы
4- Ночь айта рамадан (праздника розговенья)
5- Ночь айта жертвоприношения (праздника  жертвоприношения).


За
полтора года до хиджры, в 27 ночь месяца Раджаб Пророк Мухаммад
(с.а.у.) по воле Аллаха за одну ночь совершил путешествие из Мекки в
Иерусалим, и был вознесён до «Сидрату аль-Мунтаха (Лотос крайнего
предела). Его путешествие до Иерусалима называется «Аль-Исраа», а его вознесение называется «Аль-Миграж». Об этом в Коране сказано:                        
    

«Восславим
Аллаха и превознесём Его величие, отвергая от Него всё, что не подобает
Ему! Это - Он, кто содействовал рабу Своему Мухаммаду совершить
путешествие из Неприкосновенной мечети (аль Масджид аль Харам) в Мекке
в мечеть «отдалённейшую» (аль Масджид аль Акса) в Иерусалиме, где Мы
даровали благословенный удел жителям её окрестностей, чтобы показать
ему путём Наших знамений, что Бог один и Он Всемогущ. Поистине, Аллах
Единый - Всеслышащий и Всевидящий!»



 




В хадисе, котором  был передано со слов Абу  Амамы аль-Бахили (р.а.) Пророк (с.а.с.) про месяц Шагбан  говорил: «Если наступит месяц шагбан, очищайте души свои и будьте благонамеренными».


Также
этот месяц является подготовкой к месяцу Рамадан.  В этот месяц нужно
исправлять то ошибки и дурные поступки. Приветствуется благие деяния,
доброе отношение и в целом благонравие. Кроме пятикратных молитв
следует совершать дополнительные молитвы, ночную молитву (тахажжуд), 
поминать Аллаха  Всевышнего, выражать благодарность за дары, которые
Всевышний нам дал. Поститься каждый понедельник и четверг, или 13, 14,
15 дни месяца.
         

В одном из хадисов Усама ибн Заид (р.а.)  спрашивает Мухаммада (с.а.у.): «О,
Посланник Аллаха, я не видел тебя в другие месяцы, так как ты постишься
в месяце шагбан. Пророк (с.а.с.) сказал: Это тот месяц, который люди
упускают между раджабом и рамаданом, и в этом месяце поднимаются наши
деяния к Аллаху, и когда поднимается мои деяния, люблю быть
постящимся».         

15 ночь месяца Шагбан называется «Ляйляту Бараат».
Этот ночь - ночь покорности, наиболее длительные молитвы Пророк
Мухаммад (с.а.у.) совершал именно в эту ночь прося прощения у Аллаха
Всевышнего. Этот ночь - ночь очищения, прощения грехов Аллахом.
Передается со слов Муаза ибн Жабала (р.а.), что Пророк (с.а.с.) сказал:
«В пятнадцатую ночь месяца шагбана ниспустится милость Аллаха на
всех Своих рабов и прощает всех, кроме многобожника и ненавистника».                               
                                                                                                                                                 
 




Месяц
рамадан - месяц  Корана и благословения, месяц терпимости принесения
жертвоприношения. Держа пост, каждый мусульманин совершает вмененную
ему Аллахом обязанность, и воспитывает себя духовно и физически. В этот
месяц был ниспослано Священное Писание, и об этом в Коране  было
сказано: 


«В этот месяц был ниспослан Священный Коран с
ясными знамениями и айатами, ведущими к благу, как руководство для всех
людей и как разъяснение прямого пути, отделяющего истину от лжи».       




Рамадан
месяц прощения и спасения от огня ада. В хадисе от Абу Хурайры (р.а.)
говорится: «Кто в месяц рамадан постится с искренней верой и
покорностью, будеут прощены все его прошедшие грехи». (аль-Бухари,
Муслим)
      

Пост месяца рамадан был вменён в обязанность мусульманину Аллахом во втором году хиджры Пророка (с.а.у.) В Коране сказано:
      

«
О те, которые уверовали!  Предписан вам пост так же, как он предписан
тем, кто был до вас, - может быть, вы будете богобоязненны! Пост
воспитывает и укрепляет ваши души».




И в хадисе Посланника Аллаха (с.а.у.) переденный Абу Хурайрой (р.а.) сказано: 

 

«Если
увидите  молодой месяц (в начале месяца рамадан)  поститесь, и если
увидите его снова (в начале месяца шаууаль) разговляйтесь».

 




Пост
является одним из основ Ислама. Не совершения поста - грех. Отвергание
его-куфр (неверие). Вознаграждения Аллаха будет велико в этом и в том
мире для тех, кто будет держать пост месяца рамадан. Доказательством
этому служат множество хадисов Пророка (с.а.у.). Передается со слов Абу
Хурайры (р.а.), что Пророк (с.а.у.) сказал:


«Если наступает рамадан, открываются врата Рая,  закрываются врата Ада и сковываются шайтаны».






Передает Сахл ибн Саад (р.а.), что Пророк (с.а.у.) сказал:


«Поистине,
в Раю есть ворота, называемые ар-Райан, в них войдут  постящиеся в
Судный День, и никто кроме них туда не войдет. Когда они (постящиеся)
войдут,  закроются  и никто туда не войдет».

 



 

 

                 




-
Постящемся предписано отказываться от запретного, придерживаться
нравственных принципов Ислама, а не следовать собственным желаниям.
      

Пророк
(с.а.у.) также разъяснил, в чём заключалась цель вменения в обязанность
поста. Об этом говорится в хадисе Пророка (с.а.у.):


«Пост
является щитом, и в тот день, когда кто-нибудь из вас будет поститься,
пусть избегает всего непристойного и не повышает голос, если же
кто-нибудь станет бранить его или (попытается) завязать с ним ссору,
пусть скажет (такому человеку): «Поистине, я соблюдаю пост! Поистине, я
соблюдаю пост!».

В другом хадисе сообщается, что Посланник Аллаха (с.а.у.) сказал:

«Если человек не прекратит лгать и поступать лживо, Аллаху не нужно будет, чтобы он отказывался от своей еды и питья».

 




-
Совершение дополнительных молитв (таравих) является действием,
относящимся к категории «сунна муаккада», на что указывают слова
Пророка Мухаммада (с.а.с.):

 

«Тому, кто во время
рамадана  будет выстаивать (дополнительные молитвы) по ночам с верой и
надеждой на награду Аллаха, простятся его прежние грехи». 

 




Ночные
молитвы во время рамадана были названы «тарауих» (мн.ч. от «таруиха» -
отдохновение) ввиду того, что после каждых четырёх ракатов  такой
молитвы желательно делать паузу для отдыха. Такую молитву
предпочтительно совершать в мечети вместе с другими мусульманами.

 


- Человеку, который соблюдает пост, желательно принимать пищу незадолго до рассвета, так как Пророк (с.а.с.) сказал:

 

«Ешьте перед рассветом, ибо в сухуре благодать»  

 




      Это помогает человеку заниматься  поклонением, каковым является пост, ведь Пророк (с.а.у.)  также сказал:

 

«Прибегайте к помощи вкушения пищи перед рассветом для соблюдения поста днём».   

 



 

-
Желательно, чтобы человек, соблюдавший пост, разговлялся сразу же после
захода солнца, задерживать разговения не следует, об этом Пророк
(с.а.у.) в своём хадисе сказал:

 

«Люди не перестанут (пребывать) во благе до тех пор, пока будут спешить с разговением». 

 




-
Тому, кто соблюдал пост, во время разговения желательно обращаться к
Аллаху с мольбами, поскольку мольбы постящегося, особенно в такое
время, не отвергается. Посланник Аллаха (с.а.у.) сказал:

 

«Не
отвергаются мольбы троих: (мольба) постящегося во время разговения,
(мольба) справедливого правителя и( мольба) притесняемого (мазлюм),
которую Аллах возносит выше туч и перед которой открываются небесные
врата, и Господь говорит: "Клянусь Своей славой и Своим величием, Я
непременно окажу помощь, пусть даже спустя некоторое время!"»   



 

- Постящемуся разговляться финиками и водой сунна. Об этом говорится в хадисе Пророка (с.а.у.):

 

«Пусть
тот, кто найдет финики, разговляется ими. Тот же,  кто не найдёт
(финики), пусть разговляется водой. Ибо вода служит средством очищения». 

 



 

-
В течение последних десяти дней рамадана, тот кто, в состоянии делать
и'тикаф должен уединиться в мечети. И'тикаф  - это пребывание в мечети 
с целью заняться различными  видами поклонения. Указанием на
узаконенность уединения  является сообщения о действиях Пророка
(с.а.у.). Сообщается, что Айша, да будет доволен ею Аллах, сказала:

 

«С
наступлением последней декады Посланник Аллаха (с.а.у.) всегда
бодрствовал ночью сам, будил своих домочадцев, проявлял (особое)
усердие и накрепко затягивал своз изар (одежда в виде  куска ткани, ею
оборачивают вокруг нижней части тела)». 






-
Во время рамадана желательно как можно больше  добровольно заниматься
разными видами  поклонения. Раздавать садака и часто читать Коран,
поскольку  в этом месяце за добровольное  поклонение полагается такая
же награда, как и за выполнение  предписанного в другие месяцы. 
Посланник Аллаха (с.а.у.) сказал:

 

«Человек, который
(во время рамадана) старается приблизиться (к Аллаху) с помощью
совершения благого, подобен тому, кто в любой другой (месяц) выполняет
нечто предписанное. Тот же, кто выполняет предписанное (во время
рамадана), подобен тому, кто (в любой другой месяц) сделает это
семьдесят раз».

 




-
Двадцать седьмая ночь месяца рамадан называется «Ляйлятул-Кадр» т.е.
Ночь предопределения.  В эту Священную ночь Пророку Мухаммаду (с.а.у.)
были ниспосланы первые аяты Священного Корана.  

«Ляйлятул-Кадр»
это - ночь, в которую был ниспослан Священный Коран, и эта ночь лучше
тысячи месяцев, в эту ночь нисходят ангелы и Джибрил по велению своего
Господа для исполнения Его повелений. В эту ночь воцаряется мир, и нет
не вреда ни зла до появления зари. В Коране сказано:


«Мы
ниспослали Коран в ночь «аль Кадр» величия и достоинства.(1). Откуда
тебе знать, что такое ночь величия и достоинства?! (2). Ночь величия и
достоинства лучше тысячи месяцев благодаря тому, что именно в эту ночь
ниспослан Священный Коран.(3).  В ночь величия ангелы и Джибрил
нисходят на землю с дозволения их Господа с Его повелениями.(4) В ночь
величия воцаряется мир. Нет ни вреда, ни зла до появления зари! (5)»
                                                                                            



 

Когда Айша, да будет доволен ею Аллах, спросила у Пророка (с.а.у.):

 

«О,
Посланник Аллаха, какую мольбу я должна говорит в Ляйлятул-Кадр? Пророк
(с.а.у.) сказал: Говори так: О, Аллах, поистине, Ты  Всепрощающий,
любишь прощения, прости же меня» 

 



 

 

Поэтому,
как учил нас Пророк Мухаммад (с.а.у.), мы тоже должны повторить эту
мольбу прося прощения у Аллаха в эту Священную ночь. Кроме этого каждый
мусульманин должен совершать дополнительные молитвы, читать Коран,
произносить салауат Пророку Мухаммаду (с.а.у.) и творить благие деяния.





http://meshit.kz/ru/anality...

Тек Аллах барлык мактауга лайык мейiрiмдiлердiн мейiрiмдiсi ризык берушi 18мын галамнын жаратушысы кйамет кайымнын иесi Аллахтан баска танiр жок Мухаммед САУ онын елшiсi арi кулы Мусылман бауырлар тек Аллага гана кулшылык етейiк Аллах корушi,,,

Кеден
одағына және бiрыңғай экономикалық кеңiстiкке ену – тәуелсiздiктен айырылу


Тәуелсiздiгiмiзге
қауiп төндi. Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасы 2010 жылдың 1
шiлдесiнен бастап Кедендiк одаққа кiредi. Бас тапқыда Белоруссия да бұл одаққа
қосылмақ болған. Олар өз мүдделерiн жоғалтатынын ал ғашқы келiссөздер кезiнде
анық байқады да, одан бас тартты. Көршi лерiмiз – Өзбекстан, Қырғызстан,
Тәжiкстан, Түрiкменстан бұдан сырт қалды. Тәуелсiздiктерiн қастерле ген дiктен
де Украина, Грузия, Армения мен Балтық жағала уындағы үш мемлекет мұны тiптi
ауызға да алмады. Егер экономикалық жағынан тиiмдi болса, олар Кеден одағына
мойын бұрмас па едi. Ресейден құқайды көп көргендiктен олардың ешқайсысы кешегi
Кеңестiк замандағыдай бодандық қамытын қайта кигiсi келмедi.


Бiз,
Қазақстандағы елуден астам қоғамдық бiрлестiктердi, демократиялық, оппозициялық
саяси партияларды, зиялы қауым өкiлдерiн, тәуелсiз басылымдарды, жастар
ұйымдарын бiрiктiрген «Тәуелсiз дiктi қорғау» халықтық-демократиялық қозғалысы
атынан үстiмiздегi жылдың 18 наурызында Кедендiк одаққа кiруге наразылық
бiлдiрiп, мәлiмдеме жасадық. Қазақстан Республикасының президентi
Н.Назарбаевқа, Сенат пен Мәжiлiс төрағалары Қ.Тоқаевқа, О.Мұхамеджановқа, премьер-министр
К.Мәсiмовке жолданған ол мәлiмдемеге жауап қайтарылған жоқ. Қазақстандық билiк
қоғамдық ұйымдармен, халықтың пiкiрiмен санасқысы келмей тiнiн, алған бағытынан
қайтпасын сездiрдi.


Сондықтан
да бiз халыққа арналған осы Ашық хатта мынаны мәлiмдеймiз:


–
Кедендiк одақты және Бiрыңғай экономикалық кеңiстiктi құру Қазақстанның
тәуелсiздiгi мен экономикалық мүддесiне зор залалын тигiзедi.


Қазақстан
қазiрдiң өзiнде сырт қы сауда саясаты саласындағы дербес өкiлеттiгiн Мәскеудiң
ұлт тық органнан жоғары тұрған Кеден одағы комиссиясына аманаттады. Бiрыңғай
экономикалық кеңiстiк шеңберiнде бұл органға Қазақстан өзiнiң мынандай маңызды
дербес экономикалық өкiлеттiктерiн:


–
бiрыңғай валютаны қалыптастыруды;


–
бiрыңғай базалық тарифтердi белгiлеудi;


–
макроэкономикалық саясатты келiсудi өткiзiп беретiн болады. Сөйтiп теңгенiң
орнына ортақ валюта жасайды; электр, газ, темiржол, т.б. қатысты базалық
тарифтердi өзi белгiлей алмайтын болады; бюджет тапшылығы, мемле кеттiк қарыз,
инфляция, валюта бағамы, мұнайға қойылатын бағаларды түрлiше шамалау, мемле
кеттiк сатып алу, ауыл шаруашылығына субсидия беру сияқты мәселелердi өз
бетiнше шешу мүмкiндiгiнен айырылады.


Макроэкономикалық
саясатты үйлестiру, негiзгi бағыттарды айқындау, кедендiк одаққа мүше елдер дiң
экономикалық-мониторингiн iске асыру осы комиссияға жүктелмек. Мұның бәрi де
одақтық үкiметтi қалпына келтiруге кiрiскендiктi көрсетедi. Ресейдiң атышулы
шенеу нiктерi КСРО үлгiсiндегi бiрлестiктi құру жоспарын ашықтан-ашық мәлiмдеп
жүр. Ресей Федерациясының территориясын бұрынғы одақтас республикалар есебiнен
ұлғайтуды көздеген олардың жария етiлген шақыруларын РФ Сыртқы iстер
министрлiгi немесе жоғары лауазым иелерiнiң бiрде-бiрi терiске шығарған жоқ.
Қазақстан үкiметi соған келiскендей-ақ үнсiз қалды, қарсы пiкiр айтуға
жарамады.


Қазақстанның
Ресеймен экономикалық бiрлестiгi тең дәрежеде құрылып отырған жоқ. Халықаралық
интеграция ұстанымы бойынша жақындасушы елдердiң шама-шарқы,
индустриализацияландыру деңгейi қарайлас болуы шарт. Сонда ғана iшкi салалық
бәсекелестiктi тереңдетуге, өнiмнiң сапасын арттырып, бағасын төмендетуге
мүмкiндiк туады. Кеден одағы шеңберiнде iшкi салалық бәсекелестiк туралы сөз
қозғаудың өзi артық. Өйткенi Қазақстанда шын мәнiнде дайын өнiм шығаратын
салалар жоқтың қасы. Мұндай жағдайда шығатын қорытынды бiреу: ресейлiк салалық
монополизм аумағы кеңейедi, сыртқы баж салығы аспандаған күйiнде қалады.
Ақырында Қазақстан ресейлiк өндiрiстiң басыбайлы тұтынушысына айналады.
Елiмiздегi бағаның шарықтап өсiп, ел хал қының кедейлене беруiне ол да бiр
себеп.


2010
жылдың I-тоқсанында ғана инфляция өсiмiнiң қарқыны өткен жылғы осы кезеңмен
салыстырғанда едәуiр артты (Былтыр – 2,8 %, биыл – 3,6%). Жемiс пен көкөнiс –
12,6, қант – 8,1, сүт және ет өнiмдерi – 4,1 пайызға қымбаттады. Азық-түлiк
бағаларының бағасы – 5,4, азықтық емес тауарлар бағасы – 6,7, ал қызмет көрсету
10,2 пайызға көтерiлдi. Бұл тек инфляцияның бастапқы қарқыны. Кедендiк одақтың
адамдардың әлеуметтiк жағдайын құлдырататыны жөнiн дегi бұрынғы ескертпемiз дәл
келдi.


Қазақстан
парламентi қолданыстағы жиырмадан астам заңды Кеден одағы негiзiнде Ресей
Федерациясы заңдарының ыңғайына орай қайта үйлестiрудi шұғыл түрде қолға алды.
Бұл – елiмiздегi заң шығарушы органын – парламенттi Ресей Федерациясы Думасына
тәуелдi ететiн алғашқы қисық қадам. Мұндай тәуелдiлiк Қазақ мемлекеттiлiгiн
жоюға дейiн апарып соғары даусыз. Бiз ғасырлар бойы ата-бабаларымыз армандаған,
күресiп, қан төгiп, мыңдаған құрбандықпен қол жеткiзген тәуелсiздiк тен
айырылып қалуға немесе оны Ресеймен бөлiсуге түбегейлi қарсымыз!


20
жыл iшiнде Малайзия, Сингапур, Индонезия, т.б. елдер дамыған ұлттық
мемлекеттерге айналды. Ал бүгiнгi Қазақстанның экономикасының төрттен үш бөлiгi
шетелдiк капиталға тәуелдi. Сыртқы қарызымыз – 111 миллиард доллар. Бұл елдiң
жалпы iшкi өнiмiне тең. Дүние ге келген әрбiр Қазақстан азаматының шетел
алдындағы қарызы – 7 мың АҚШ доллары. Мұның бәрi «Қазақмыс», Еуразия тобы,
«МитталСтил» сияқты олигархиялық топтардың 15 жыл бойы бюджеттi толықтыруға
тиесiлi үлес қоспауынан, экономиканың 20 пайызын құрайтын мұнай саласынан
ондаған миллиард доллардың бюджетке түспеуiнен және ел экономикасын шетелдiк
компаниялардың басқаруынан туындады.


Қазақстан
үкiметi экономиканы дамытуды, инновация, индустриализация жөнiндегi
бағдарламаларды тек қағаз жүзiнде ғана жасай бiледi. Оны iске асыруға
қабiлетсiз, құлықсыз және мүдделiлiк танытпады. Сондықтан да өз елiмiздегi
өндiрiстi, кәсiпкерлiктi, ауыл шаруашылығын дамытудың орнына, ұлттық,
мемлекеттiк мүдденi алға шығарып, оны қызғыштай қорғаудың орнына шетелдiктердiң
ыңғайына жығылуға бейiм тұрды. Отаншылдық, патриоттық сезiмдi жоғалтқан,
жемсаулық, жағынғыштық, жалған айтушылық әдеттердi бойына сiңiрген басшылардан
еш қайыр жоқ! Олар мемлекет басшысын қателiкке ұрындырмауды, керек кезiнде
түзетiп отыруды өздерiне мiндет санамайды. Кедендiк одақ арқылы Ресейге саяси
және экономикалық жағынан тәуелдi ету – сондай сатыл ғыштардың iсi.


Қадiрлi
отандастар!


Бiз
Сiздермен бiрге билiк ұсынған алғашқы доктринаға, «қазақстандық ұлтқа», Қытайға
жердi жалға беру мәселесiне қарсы тұрдық. «Көп қорқытады, терең батырады»,
қалың қауым – Сiздердiң қолдауларыңызбен белгiлi деңгейде жеңiске жеттiк. Бұл
күресте де бiрге болайық.


КЕДЕН
ОДАҒЫНА ЖӘНЕ БIР ЫҢ ҒАЙ ЭКОНОМИКАЛЫҚ КЕ ҢIСТIККЕ ЕНУГЕ қарсымыз! Қазақстан
Республикасының тәуелсiз дiгiне қатер төндiруге жол бермеймiз!


Қазақстан
Республикасын өзiнiң туған отаны санаған әрбiр азамат осы үндеудi қолдайды,
конс титуциялық құқығын пайдалана отырып, оған қол қояды және қол жинауға ат
салысады деп сенемiз.


 


«ТӘУЕЛСIЗДIКТI
ҚОРҒАУ» ХАЛЫҚТЫҚ-ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ ҚОЗҒАЛЫСЫ АТЫНАН АШЫҚ ХАТҚА ҚОЛ ҚОЙҒАНДАР:


 


«Тәуелсiздiктi
қорғау» халықтық-демократиялық қозғалысы ұйымдастыру комитетi, республикалық
«Мемлекеттiк тiл» қоғамдық қозғалысы және тiркелмеген «Халық рухы» партиясы
атынан: М.ШАХАНОВ; «Азат» ЖСДП атынан: Ж.ТҰЯҚБАЙ, Б.ӘБIЛОВ, Ә.ҚОСАНОВ;
Қазақстан Коммунистiк партиясы атынан: Ғ.АЛДАМЖАРОВ; «Алға!» (ДВК) ХП-ның
үйлестiру комитетi атынан: В.КОЗЛОВ; «Руханият» жасылдар партиясы атынан:
Б.ЖАНАЛТАЙ; М.Мырзахметов, академик, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты;
Т.Кәкiшев, академик, филология ғылымдарының докторы, профессор; Д.ИСАБЕКОВ, ҚР
Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты, «Мәдениет» журналының бас редакторы; Қ.Жұмадi
лов, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты, Қазақстанның халық жазушысы;
Т.Медетбек, ақын, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты; С.Сматаев, жазушы,
Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты; С.Елубай, жазушы, ПЕН-клубының
вице-президентi; Ғ.Қабышұлы, жазушы, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының
лауреаты, Қазақстанның құрметтi журналисi; Қ.САЛҒАРА, жазушы, ҚР Мемлекеттiк
сыйлығының лауреаты; Р.Сәрсенбай, «Жас Алаш» газетiнiң бас редакторы;
Г.ЕРҒАЛИЕВА, «Свобода слова» газетiнiң бас редакторы; Е.Бапи, «Тасжарған»
газетiнiң бас оқырманы; Е.ҚҰрманбаев, «Правда Казахстана» газетiнiң бас
редакторы; М.ҚҰЛКЕНОВ, «Таңшолпан» журналының бас редакторы; Р.ТАУ КИНА,
«Общественная позиция» газетiнiң бас редакторы; С.Мұхтарбек, «Қазақстан»
газетiнiң бас редакторы; Е.Айғалиұлы, «Қазақстан-Заман» газетiнiң бас
редакторы; Ж.Қалыбай, «Жұлдыздар отбасы» журналының бас редакторы; Қ.Сәрсекеев,
«Қазақ» газетiнiң бас редакторы; Н.ДӘРIМБЕТ, «Азат» газетiнiң бас редакторы;
Ә.СЫҒАЙ, «Дарабоз» журналының бас редакторы, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының
лауреаты; Б.САРБАЛАЕВ, «Сын» журналының бас редакторы, халықаралық «Алаш» әдеби
сыйлығының лауреаты; Д.Қуат, «Абай.kz» ақпараттық порталының жетекшiсi; И.ОМАР,
«Замана» газетiнiң бас редакторы; Ш.ПIрмат, «Дiл» газетiнiң бас редакторы;
Ж.ОПЫШЕВ, «Халық үнi» газетiнiң бас редакторы; Ө.АҚЖIГIТ, «Жас қазақ үнi»
газетiнiң бас редакторы; Қ.ҚҰРМАНӘЛI, Ш.Қалдаяқов атындағы ән фестивалi
дирекциясының директоры, «Шәмшi» журналының бас редакторы; Қ.ҒАБДОЛЛА,
«Жұмадағы жүздесу» газетiнiң бас редакторы; Т.ҚАНАЕВ, «Болашақ» газетiнiң бас
редакторы; Т.АЙТБАЙ ҰЛЫ, «Жыл он екi ай» журналының бас редакторы,
публицист-жазушы; К.ОРМАНТАЕВ, академик, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты,
медицина ғылымдарының докторы, профессор; И.САПАРБАЙ, ақын, «Тарлан» платиналы
сыйлығының иегерi; М.ӘУЕЗОВ, мәдениеттанушы, ҚР еңбек сiңiрген қайраткерi;
Н.Нүсiпжа нов, ҚР халық әртiсi, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты;
С.НАРЫМБЕТОВ, жазушы, кинорежиссер, ҚР Мемлекеттiк сыйлығының лауреаты, еңбек
сiңiрген қайраткерi; Қ.Иса, ақын, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты,
ҚР Мәдениет қайраткерi; Қ.Бiләл, жазушы, ҚР Мәдениет қайраткерi; С.Ғаббасов,
жазушы, Медицина және педагогика ғылымдарының докторы, Махамбет сыйлығының
лауреаты, КСРО денсаулық сақтау iсiнiң үздiгi; З.АСАБАЕВ, жазушы; Н.Қанафия,
филология ғылымдарының кандидаты; С.Тұрғынбекұлы, ақын, халықаралық «Алаш»
сыйлығының лауреаты; Ә.Меңдеке, сыншы, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының
лауреаты; М.АБАҒАН, ҚР мәдениет қайраткерi; Б.АЛДИЯР, ақын, ҚР Жастар
сыйлығының иегерi; Э.ТӨРЕХАНОВ, Алматы қалалық «Қазақ тiлi» қоғамының төрағасы;
А.САРЫМ, Алтынбек Сәрсенбайұлы атындағы қордың жетекшiсi; Д.НҰР-АХМЕТ, «Ұлт
патриоттары» қоғамдық бiрлестiгiнiң төрағасы; Д.БАБАМҰРАТОВ, «Болашақ»
республикалық жастар қозғалысының лидерi; А.ОСМАН, Қазақстан хал қы
Ассамблеясының мүшесi, «Мемлекеттiк тiлге – құрмет» бiрлестiгiнiң төрайымы;
Б.ТӨРЕҒОЖИНА, «Ар. Рух. Хақ» қоғамдық қозғалысының төрайымы; Н.ОШАНБЕКОВ,
«Табиғат» экологиялық одағы төрағасының орынбасары; Б.ИМАНҚОЖА, «Желтоқсан
рухы» қоғамдық бiрлестi гiнiң төрағасы; Б.СӘДУҰЛЫ, «Желтоқсан ақиқаты» қоғамдық
бiрлестiгiнiң төрағасы; Ж.ШЫМШЫҚОВ, Астана қалалық «Тәуелсiздiктi қорғау» ХДҚ
ұйымдастыру комитетiнiң төрағасы; Х.ҒАБЖАЛИЛОВ, «Алаш» тарихи-зерттеу
орталығының президентi; М.ТАЙЖАН, Болатхан Тайжан атындағы қордың президентi,
экономика ғылымдарының кандидаты; Д.ТҰРЛЫБЕК, Халықаралық Түркi әлемi телестудиясының
бас директоры, халықаралық «Жамбыл» атындағы сыйлықтың лауреаты; Ж.МАМАЙ, «Рух
пен Тiл» клубының жетекшiсi; М.БӨТЕЕВ, «Аллажар-қолдау» қоғамдық қорының
төрағасы; З.БАТТАЛОВА, Қазақстандағы Парламенттiлiктi дамыту қоғамдық қорының
төрайымы; Б.ЕРҒАЛИЕВА, Қазақстанның «Демократия және құқық» халықаралық
тарихи-құқық орталығының төрайымы; Б.ҚОЙШЫБАЕВ, «Әдiлет» тарихи-ағарту қоғамы
төрағасының бiрiншi орынбасары; К.ҚАПТАҒАЙ, «Халық дабылы» қозғалысының
төрағасы; I.БАЙЖАНОВ, ОҚ облыстық «Тәуелсiздiктi қорғау» ХДҚ ұйымдастыру
комитетiнiң төрағасы; Ә.СҰЛТАНБЕКОВ, ОҚ облыстық «Тәуелсiздiктi қорғау» ХДҚ
ақсақалдар кеңесiнiң төрағасы; Ө.ЖАНЫСБЕК, «Азат» партиясының ОҚ облыстық
филиалының төрағасы; А.КҮМIС БЕК, «Ұлт тағдыры» қозғалысының ОҚ облыстық
бөлiмшесiнiң төрағасы; С.НҰРБЕКОВА, «Шаңырақ» қозғалысының ОҚО бөлiмшесiнiң
төрайымы; Қ.Маханов, ОҚ облыстық «Арал – Эко» қозғалысының төрағасы;
Ж.СЕЙТIМБЕТ, демократияны дамыту институты ОҚО орталығының директоры;
Ш.ӘБДIКӘРIМОВ, Қызылорда қоғамдық телерадиокомпаниясының төрағасы,
республикалық «Мемлекеттiк тiл» қоғамдық қозғалысының Қызылорда облыстық
филиалының төрағасы; Ы.ДӘБЕЙ, «Алаң» әдеби бiрлестiгiнiң төрағасы; К.Тәлiмұлы,
Талғар аудандық мемлекеттiк тiлдi оқыту орталығының директоры; Е.РАҚЫШЕВ, «Жас
Ұлан» киностудиясының директоры; Ж.Кенебай, «Таным» пiкiрсайыс клубының
жетекшiсi; Б.ТОБАЯҚОВ, Астана қалалық «Мемлекеттiк тiл» республикалық қоғамдық
қозғалысының атынан; С.САПАРҒАЛИ, «Ұлт. Рух. Отан жаңғыру» қоғамдық
қозғалысының төрағасы;    Ж.АШУҰЛЫ,
Қазақстан саяси қуғын-сүргiнге ұшырағандар қауымдастығының төрағасы;
Т.IРГЕБАЕВ, «Қабанбай батыр» атындағы қордың төрағасы; Б.Атабаев, «Ақсарай»
мюзикл жастар театрының жетекшiсi; А.Байсалова, А.Байтұрсынұлы атындағы
қоғамдық қорының төрайымы; В.Акимов, экономика ғылымдарының кандидаты,
профессор; Қ.Жұманазаров, экономика ғылымдарының кандидаты, доцент;
А.ҚАДЫРБАЕВА, «Күретамыр» қоғамдық қорының президентi; М.Қалыбай, Қазақстан
Республикасына ерекше еңбегi сiңген зейнеткер; Ә.Ғали, саясаттанушы, тарих
ғылымдарының докторы; Б.ШАХМАНОВ, биология ғылымдарының кандидаты, доцент;
Ғ.ЕСНАЗАРОВА, «Жетi жарғы» заңгерлiк компаниясының директоры; А.Кәрiпжан, ақын;
А.Әлiм, ақын, М.Мақатаев атындағы сыйлықтың лауреаты, ҚР Мәдениет қайраткерi;
С.Әсiп, жазушы, «Жер және қазақ тағдыры жазушылар комиссиясының төрағасы;
М.Кенжебай, ақын, ҚР мәдениет қайраткерi; Ә.Қайран, ақын, халықаралық «Алаш»
сыйлығының лауреаты; Қ.Елемес, ақын; Ә.Қаламбаев, КСРО халық ағарту iсiнiң
үздiгi, Сарыағаш ауданының құрметтi азаматы; С.Қажи, ақын; Қ.АШАНҰЛЫ,
журналист-кәсiпкер; Ж.Дәулет, сазгер, ҚР Мәдениет қайраткерi; Б.Шарахымбай,
ақын, Бүкiлтүркi дүниесi ақындары фестивалiнiң лауреаты; Б.Әбiш, жазушы,
Ғ.Мүсiрепов атындағы сыйлықтың лауреаты; Г.Есетқызы, ҚР еңбек сiңiрген
қайраткерi; С.Әкелей, әншi, Халықаралық әншiлер конкурсының лауреаты, Ұлттық
Өнер академиясының аға оқытушысы; С.Шүкiрұлы, журналист, ҚР еңбегi сiңген
мәдениет қызметкерi; Ж.Сейдеханова, профессор, техникалық ғылымдарының
кандидаты; А.Ақылбек, журналист; Т.Бiнашев, мүсiншi, ҚР Мәдениет қайраткерi;
А.КӨшербаев, публицист, Американың Хеллман-Хаммет атындағы жазушыларға
берiлетiн сыйлығының иегерi; Ж.ЫСҚАҚОВА, әншi, ҚР еңбек сiңiрген қайраткерi;
Д.ШОНДЫХАНОВ, ақын, терi венерологиялық ғылыми-зерттеу институтының бас
инженерi; Г.Орда, әдебиеттанушы; Е.Мұқанғалиев, әлеуметтанушы; Ғ.Тәшiмбай,
Қазақстанның құрметтi журналисi; Т.Жанаев, жазушы; Д.Шота мантегi,
әлеуметтанушы; Ж.Әбiш, саясаткер.

 

Бір кісі шашын кидыруга шаштаразга барды. Бір уакытта шашын алып жаткан шаштаразбен арада Алла жайында ангіме басталып кетеді. Шаштараз:

- Мен сен айткандай Алланын бар екеніне сенбеймін,- деді.

- Неге сенбейсін? - деп сурады бул. Шаштараз:

- Муны тусіндіру онай, ол ушін сыртка шыгу жеткілікті, егер Алла бар болса, осыншама ауру, уйсіз, жетім, бейшара адамдар болатын ба еді? Алла неге осы адамдарга комектеспейді? - деді. Адам оган канша тусіндіруге тырысса да, шаштараз мойындамады. Ары карай урыс басталып кетер деп унсіз калды. Шаштараз ісін бітірген сон бул сыртка шыгып караса, шашы осіп кеткен біреу жолдан отіп бара жатыр екен. Бірден кері кіріп шаштаразга:

- Білесін бе, менін ойымша, омірде шаштараз деген жок, - деді.

Шаштараз:

- Бул калай екен, міне мен шаштаразбын, турмын гой, - деді.

- Сонда да жок, егер болганда, кошеде мунша шашы осіп кеткен адам болар ма еді? - деп алгі жургіншіні корсетеді.

Шаштараз:

- Олар маган оздері келіп, шаштарын алдырмаса, онда менін не кінам бар? - деді.

- Оте дурыс, Алла бар, ал адамдар оган оздері бармаса, кіна оздерінен, міне сол себептен дуниеде жамандык, кайгы, касіреттін белен бой алуы, - деп жауап катты.

Біреулер козін кысып кормедім десе, кулагын жауып естімедім десе, кіна оздерінен. Пайгамбар (с.г.с.) келді, естіртті, ал бойусынбагандарга ауыр азап бар.

Ассалаума алеукум уа рахматуллаху уа баракатух! Тирмизи Ибн Омардан риуаят етеді:"Дүниеде жат жұрттық адамдай ғұмыр кеш немесе жолаушыдай бол. Өзіңді ( өлмей тұрып) қабір халқынан сана!"        Бар жогы үш-ак сойлем. Десекте осы үш ауыз сөз - зуһд пен тақуалыққа, дүние мен ақырет теңдігіне қатысты қайталанбас терең мағыналы сөздер. Бірақ бұдан басқа қанатты сөз ұшыратсаңыз, олда соған тиісті екеніне күмәніңіз болмасын!  Адам - мына дүниенің  қонағы. Бүгін бар, ертең жоқ. Мәулананың сөзімен айтқанда : "Адам-қамыстан жасалған сыбызғы тәрізді". Шын иесінен жырақтағандықтан , үнемі сыңсып, мұңайып, көз жасын сығымдап өтеді. Оның зары ғұмыр бойы тоқтамайды.  Адам-жолаушы. Рухтар әлемінен басталған осы сапары: ана құрсағында жалғасып, дүниеге келеді, балалық, жастық шағы, одан ары қарттық, қабір, содан соң жәннат немесе жәһәннамға дейін созылатын сан қырлы сапар. Бірақ адам өзінің жолаушы екенін терең сезіне алама екен? Өзін үнемі жолаушыдай сезінсе, аяққа тұсау осы дүниенін алдамшы қызығына алданбай, жазбай-жаңылмай, сапарын түзу жалғастырар еді ғой! адам өзін қабір халқынан санамаған соң, яғни, бұрынғылардың " Өлмей тұрып, өліңдер" деген өсиетін өмірде іске асырмаған соң шайтанның торына түспей қайтеді?! Ішкі ар-ожданы мен рухын тірілткісі келген адам нәпсісін тізгіндеуі керек. " Бақыт- тәннің бабын табуда" деп ұғатындар нәпсіге құлдық ұрған тоғышар бейшаралар емес пе? Бұған калай карайсыздар?!