Откройте свой Мир!

Имеют ли отношения Тамплиеры к роду Тама?

vk.com/tama07 ТАМАЛАР ОСЫНДА ЖИНАЛАМЫЗ

Біздің бабамыз Барақ Бигелдіұлы (1693-1772) барша қазақтың тыныштығын үшін ұйқысыз түндерін атырған, Абылай батырларының бірі. Биыл 320 жылдығы. Ол Таманың Дәулеткелоді руынан, Бағалақ тармағынан. Ол кісіден тараған ұрпақтары қазіргі күні 500 түтіннен асады деп болжаймыз. Ол кісі туралы нақты деректер, аңыздар мен әңгімелер болса біздерге хабарлассаңыздар екен. Жерленген жері туралы да анықтағымыз келеді. Ұрпақтары Қарағанды облысы Жаңаарқа ауданында, Жамбыл облысы Сарысу ауданында, Оңтүстік қазақстан облысы Созақ аудандарында күн кешіп жатыр. Бабамыздың бейітін тауып, ас берсек деген ойымыз бар. Алла сәтін салса!!! Сіздерден көмек күтеміз.

сурагым бизде 7 руда бир биримизге куда тусуге болмайды сонын накты неге екеним билгим келет соны тусиндирип аитсандар руксат болса ертенги урпагыма накты жауап бергим келет рахмет .

Тама - Жабалдың белгісі, яғни тамғасы қайндай, тарақпа әлде қос әліппе....?

Армысыздар ағайын туыс, рулас бауырлар! Мен Қарағанды облысынан боламын, Тама ішінде Көзей атанын ұрпағымын... танысып араласам деген ағайынға  әрқашан қуаныштымын! 

рулас кандас бауырларым сіздерге косылганыма оте куаныштымын!!

Устіміздегі жыл, маусым айынын 15, 16,17 жулдызында, Онтустік Казакстан облысы, Созак ауданы, Созак ауылы, Карабура кесенесінде аулиенін аруагына арнап «Бабалар рухына бас иеміз» атты ас беріледі. Асты Кызылордадагы агайындар жане Асаналі Ашімов агамыздын туыстары откізеді. Аска катысамын деуші агайындар mae_astana@mail.ru эл. почтага хат жазуынызды немесе +7-(7172)-41-18-78, +7-701-844-08 18, +7-777-882-38-64 Жандоска хабарласыныздар. Толыгырак www.karabura-tama.kz с... оки аласыздар.

Татарская версия
происхождения

рода Чюриковых.



Существует еще одна версия «инородного» происхождения фамилии.Ее можно назвать
татарской и отнести к средине XVI века.Исходя из нее первые Чюриковы появились
на Руси в 50-х годах XVI века.

Вся первая половина XVI века ознаменовалась борьбой между Московскими Великими
князьями и Крымским ханством за влияние на Казанское ханство,осколок некогда
мощного государства – Золотой Орды.Каждая из сторон пыталась посадить своего
правителя,разделив тем самым жителей на две партии «прокрымскую» и
«прорусскую».Правители приходили к власти путем переворотов.В этот переиод
личная власть правителя,как такового, заметно ослабла и многое зависело от
политической и экономической элиты казанцев.

В 1507 году Василий III Посадил в Казани на царство Шиг-Алея, внука хана
Золотой орды Ахмата, врага Гиреев. Шиг-Алей, всем обязанный Василию III, был
верным его слугою, но царствовал недолго.Крымский хан Магмет-Гирей произвел в 1521 г. в Казани бунт и
посадил на Казанском престоле брата своего, Саид-Гирея. Шиг-Алей и русские
послы были отпущены в Россию.В 1526 году Крымские ханы захватили Астрахань и
попытались восстановить Золотую Орду,ослабив влияние Москвы.Сафа-Герей отдал
приказ об убийстве русского посла Юрьева и всех русских купцов в Казани,что
послужило поводом для новой войны. Выступившие в 1530 г. Русские войска
действовали удачно: Сафа-Гирей был изгнан из Казани. Боясь мести сверженного
когда-то Шиг-Алея, казанцы просили в цари его 15-летнего брата Еналея. С
согласия великого князя, Еналей был возведен на престол и женился на дочери
сильного ногайского мурзы Юсуфа, Сюнбеке. Казань находилась в это время в
зависимости от Москвы: важнейшие дела Казанского царства решал Московский
великий князь.Но так
продолжалось недолго.В 1536 году произошел очередной переворот,Еналей был
умершвлен и на престоле снова оказался Сафа-Гирей. Нашествие русских заставило
его предполагать козни вельмож: одних из них он умертвил, других выгнал, что
вызвало бунт (1546); Сафа-Гирей бежал, а Шиг-Алей опять сделался царем.
Правление его, впрочем, было фиктивным: царь играл роль пленника, всем правили
вельможи к числу которых относился и Чюра Нарыков. Далее обратимся к «Сказанию о Казанском
царстве» письменному источнику XVI века,а именно к главе «О восставшем в Казане
мятеже,и о изгнании царя их,и о взятии царя Шигалея ,и о исбежени ис Казани ,и
о биении князя Чюры».

Нам интересен ,прежде всего,Чюра Нарыков
и его роль в процессах происходивших в Казани в 1546-47 годах.Шиг-Алей ,прийдя
на царство в Казань,оказался в плену.Воеводы русские присланные поддержать его
войском в 1000 человек ничем ему помоч не смогли.Одного из них отпустили в
Москву ,а второго поселили за крепостной стеной Казани,дав корм но не дав
возможности встречаться с Шиг-Алеем.Часть элиты,ориентированная на Крым
настаивала на казни Шиг-Алея. «Но царская смерть не бываетъ безъ ведома Божія,
ни проста человека, ни коегождо. И вложи Богъ милосердіе, верного его ради
страданія за христьяны, въ сердце болшаго князя Чюре Наровича, властеля
Казанского-власть надо всеми Казанцы-и пожеле о немъ сердцемъ и душею своею, и
припаде ко царю верною правдою нелестною, добру помощь ему дая советомъ своимъ,
и печаль отъ него отревая, и время подобно избежанію его сказуя, избавляя царя
отъ неповинныя смерти.» Чюра Нарыков,казанский
властитель,не дал расправиться с Русским ставленником,скорее всего понимая всю
тяжесть последствий.Летопись говорит о том,что он всячески оттягивал момент
казни.А затем и дал возможность убежать из Казани Шиг-Алею.Летопись
рассказывает об этом следующим образом: отмечая один из сарацинских праздников
Чюра собрал всех правителей,купцов,судей и воинов к себе в гости (что не было
традиционным для Казанцев) и приказал на улицах поить простой люд,а когда те
были в сильном подпитии «Чюра же проводи царя исъ Казани до Волги и спусти его
убежати, и норови ему, и рече Чюра: "азъ вместо тебя умру въ Казани и моя
буди глава въ твоея место главы; ты же мною да избавленъ буди и не забуди мене,
егда будеши преже мене на Москве, предъ самодержцомъ станеши: воспомяни мя ему
о себъ•". И исповедавъ Чюра всю свою мысль царю: "яко да и азъ буду
за тобою готовъ бежати исъ Казани, къ Москве же, на имя самодержцово; аще не
убегну, то убьенъ буду отъ Казанцовъ про испущеніе твое".

Договорившись в Шиг-Алеем о месте встречи вернулся Чюра в Казань,а Русский
воевода с царем,бросив казну и часть своих людей сели на быстроходные струги и
бежали из Казани.

Летопись не оставила никаких сведений о смелости и верности обещаниям со
стороны Шиг-Алея,а вот о коварстве и жестокости во время проживания в районе
Каширы и Коломны (эти земли давались ему Московским великим князем до воцарения
в Казани) в источниках информация имеется.Опьяненный свободой,Шиг-алей забыл
обо всех договоренностях с Чюрой,не стал ждать того в условленном месте,и
остановился только в Коломне,где в то время находился Иван IV. «Отъ страха
смертного царь жи забы пождати друга своего верного. Чюру Нарыковича, на месте
уреченномъ, избавльшаго отъ смерти».

Чюра,вернувшись в Казань,увидел город в смятении.Пропажа Шиг-Алея была
обнаружена и знать сожалела о том,что не казнила его сразу а прислушалась к
мнению Чюры.И все винили Чюру в том что Шиг-Алею удалось избежать казни. «
Разгневася князь
Чюра на Казанцовъ, о царе Шигалее, что лесть сотвориша, не по совету его: взяша
бо царя на вере и ропте велице, и восхотеша его убити, аки некоего злодея и
худа человека, Бога не убояшася; брань бо конечную и кровопролитіе зачаша съ
Московскимъ самодержцомъ, на отомщеніе себе и чадомъ своимъ.» И не посмели
казанцы убить Чюру за сделанное,велико было уважение к нему как к воину.
«Гневахуся вси на Чюру, яко унимаше ихъ убити царя, и роптаху, и зубы
скрежчюше.-Они же почиташе Чюру за храбрость его и за высокоуміе его во всемъ
граде.»

Дождавшись успокоения в городе,Чюра решил бежать к «русским украинам».Делать
это было необходимо,потому как крымская партия,укрепившись в Казани,
обязательно казнила бы его.Поэтому на десятый день после бегства Шиг-Алея
вместе «зъ женами своими изъ детми-съ нимъ же бе 500 служащихъ рабъ его, во
оружіяхъ одеянны; всехъ ратникъ съ нимъ 1.000, и присталыхъ къ нему-со всемъ
богатествомъ князеи, зъ женами и зъ детми, аки въ села своя поеха проклажатися
исъ Казани, и побежа къ Москве».

Но казанцы,узав о бегстве Чюры к Москве организовали погоню.А тот, добежав до
условленного места, не обнаружил там Шиг-Алея, и был вынужден принять бой
самостоятельно.Превосходящие силы разбили отряд Чюры и перебили всех . «И убиша
храброго своего воеводу Чюру Нарыковича и с сыномъ его, и со всеми отроки его…»

Разгром отряда был полным.Из тысячи воинов ,о которых упоминает летопись,в
живых осталось только 76 человек.В Александрово-Невской летописи (ПСРЛ.т.29
стр.146,148) находим : «Тоя же осени сентября 20 приехали из Казани великому
князю служити князи Казанские Кулушъ князь,Тереур,Бурнаш да Чюрины братья Нарыкова, 76 человек.А
иных царь в Казани побил…».

Возможно,что с ними приехал кто-то из малолетних детей Чюры Нарыковича или же
самим братьям была дана фамилия Чюриковых (что наиболее вероятно,хотя и
нетрадиционно).

Это третья, и последняя, из версий появления на Руси фамилии Чюриковых.В ее
защиту может быть положен тот факт,что как раз в это время и идет активное
формирование фамилий.Этот период максимально приближен к временам Екатерины
Великой,когда дворянство получает гербы и делает «привязку к корням» и Чюриковы
позиционируют себя как выходцы из Золотой Орды,о чем говорят шестиконечные звезды
в орлиных крыльях герба.




Выводы

Подводя итоги сказанному выше можно сделать следующиеи выводы:

1.Существует три версии происхождения фамилии – славянская и две
«инородных».Каждая из версий имеет право на существование.

2.Исходя из славянской версии,наши предки были выходцами из славянских
племен,проживавших на территориях земель входивших в Тверское и Новгородское
княжества в XII-XV веках,о чем свидетельствуют топонимы сохранившиеся в этих
местах вплоть до XIX века.Основателем дворянского рода стал Яков Ермолаев сын
Чюриков,служивший в «детях боярских» как и его потомки,ставшие в последствии
«дьяками приказной избы» (чиновниками).Остальные родовые линии так и оставались
крестьянами.

3.Если придерживаться булгарской версии происхождения рода Чюриковых,то
здесь,как нельзя лучше,вписываются в общий контекст события и топонимы о
которых мы знаем сегодня.Но могла ли человеческая память сохранять целых 500
лет историю выхода предка на Русь из Булгарии? Возможно ли это ? А
,именно,утверждая данную версию можно указывать на шестиконечные звезды в
орлиных крыльях,руку закованную в латы и держащую мечь .Это ли не указание на
«род деятельности» Чюриковых.Кто может быть большим воином чем князь?Может история не
сохранила каких-то очень важных документов? Или мы их еще не обнаружили?

4. Татарская версия наиболее поздняя и наиболее описанная с исторической точки
зрения.Сразу в трех летописях XVI века встречаем пересказ этой истории.В
подтверждение данной версии можно указать все на те же звезды в крыльях на родовом
гербе,на руку с мечом ,закованную в латы,а еще на крест,говорящий о переходе из
мусульманства в православие. В опровержение этой версии можно сказать
следующее:к середине XVI века на территории Руси существовало,как минимум 5
топонимов,имевших наименование «Чюриково».А это немаловажный
факт.Поэтому,исходя из выше сказанного,можно сделать вывод о том,что братья
Чюры Нарыковича,вряд ли могли стать основателями рода Чюриковых.

Здесь уместно еще одно замечание.Как мне кажется,на период составления родовых
гербов Российского дворянства,конец 80-х – начало 90-х годов XVIII
века,существовала геральдическая традиция изображать в гербах выходцев из
Золотой Орды полумесяц,а в гербах выходцев из Булгарии шестиконечные звезды.Эта
гипотеза требует подтверждения и дальнейшего изучения.И если эта теория найдет
подтверждение,то можно будет «прочитать» герб Чуриковых и сделать однозначный
вывод о Булгарском происхождении рода.На сегодняшний день такой вывод делать
рано.

ЕЛ ЖАДЫНДАҒЫ ЕСЕТ
БАТЫР


Қазақ елі тарихында Есет
есімді үш атақты адам болған. Соның бірі - Кіші жүзге билік жүргізген ту ұстап,
тарлан мінген Есет батыр Көкіұлы. Ол Тама руының Аташал аталығынан шыққан.
Екіншісі Есет Көтібарұлы, Шекті руының Қабақ атасынан, қазақ­тың батыры әрі биі
болған. Бұл Есет Ресей отаршылдығына қарсы кіші жүз қазақтарының
ұлт-азаттық күресін ұйымдастырушы батыр. Ол 1803-1889 жылдар аралығында өмір
сүр­ген. Ал үшіншісі он екі ата Байұлына жататын Беріштен шыққан Есет би
(1779-1869). Есет би заманында бүкіл кіші жүзге Төбе би атанған. Сөзге шешен,
ержүрек батыр ретінде белгілі болған адам.


Біз сөз еткелі отырған елінің
азат­тығын аңсап, өткен өмірі теңдесі жоқ ерлікке толы атақты Көкіұлы Есет
батыр дүниеге 1667 жылы келіп, 1749 жылы 82 жасында дүниеден өткен адам.
Қазақтың бас батырлары Бөген­бай, Қабанбайлармен қатар жүріп, қасқайып жауға
шыққан баһадүр. Ол Бөгенбай батырмен бірге жоңғар­лардың жойқын шапқыншылығы
(1710-1711 жылдар) дәуірінде халық ортасынан шығып, ел намысы мен бостандығын
қорғап, жоңғарларға тойтарыс беріп, асқан ерлік көрсетеді. Оның осы жанкешті
қаһармандығына риза болған Тәуке хан: «Айбатың аса түссін, найзаң мұқалмасын,
ел намысы тұздығың болсын» - деп бата беріпті.


Ол Әбілқайыр және Қайып
хандар­дың қолбасшылығымен жоңғарларға қарсы (1717-1718) Аякөз, Түркістан
маңындағы Бөген, Шаян, Арыс аты­раптарындағы қанды шайқастарында талантты
әскербасылық қабілетін көрсете білген.


Қазақ халқының тарихында
«Ақта­бан шұбырынды, Алқакөл сұлама» деп аталып кеткен күйзеліс кезеңінен
кейін, ес жинаған халықты біріктіріп, жауға тойтарыс беру үшін Тайлақ, Есет
Көкіұлы, Бөгенбай, Жәнібек, Қабанбай, Райымбек, Саурық, Баян батырлар қол
жинап, ақтық демдері біткенше жаумен айқасуға бел буады. Сөйтіп, 1726 жылы
Бұланты өзені жағасында ойрат әскеріне бірнеше рет ойсырата соққы береді.
Шайқас болған жер халық есінде «Қалмақ қырылған» атымен қалды. Осы шайқаста
Есеттің бірнеше жерден басы жарылып жа­раланады. Жұрт оның басының мыл­жа-мылжасы
шыққан шығар деп ойлайды. Шайқас аяқталып басын таңып жатқан батырды көргенде
«Есеттің басы қатты ма, Алланың тасы қатты ма?» деген сөз ел арасында қанатты
сөз ретінде тарап кеткен.


Осы оқиғадан екі жыл кейін
Аңы­рақай маңында Әбілқайыр хан бас­таған қазақ жасақтары жоңғар­лардың қалың
қолын талқандайды. Бұл шайқаста Есет батыр Кіші жүз құрамының туын
көтерген атойшы болған. Жауға қарсы шайқастарда ол айрықша дараланып, жауларға
үрей туғызып, атой салып лап қойғанда, жау шебінің біресе оңына, біресе солына
құйғыта шауып ауыса отырады екен. Жаулар «Есет келді дегенше, Әзірейіл келді
десейші» - деп үрейлене қашады екен.


Тарихи деректерге қарағанда
Есет батыр Кіші жүздің Жетіруын билеген. Ол әрі ақылды би, әрі мырза адам
болыпты. Жасы жиырмаға жетпей-ақ жауға аттанып, жоңғар қалмақтары­мен
соғыстарда ерлігімен көзге түсіп, жасынан батыр атағы шыққан екен. (Х-Маданов
«Кіші
жүз
шежіресі»)


Табын Шоңбай Жұбанұлының
өлеңмен жазылған шежіресінде мына­дай дерек бар.


Тамадан ерте шыққан Есет
батыр,


Кісі екен қысылмаған мыңға
татыр.


Қалмақ пен Ойраттарды жер
аударып,


Салыпты бастарына заман ақыр.


Бұл батырдың халық қамын ойла­ған
халық құрметтісі, елі сыйлаған ерлердің бірі болғандығын айғақтай­ды. Ақтық
қаны қалғанша ел бостан­дығы үшін жанқиярлықпен күресіп халқының болашағын
аңсап, «мың өліп, мың тірілген» қазақ халқының арасынан Есет батырдың тұлғасы
замандастары арасында ерекше дараланады. Сондықтан елінің, жерінің бостандығын,
халқының тұтастығын қорғаған айтулы ел есінде қалған батырлардың арасында Есет
батыр­дың өзіндік, заманына сай қосқан үлесі бар.


Ол өз дәуірінің жүгін өлгенше
арқалап өткен адам. Батырлығы елге аян, сөзі өтімді, ел сыйлаған Есетке
«төрхан» (тархан) атағын берудің өзі оның зор тұлғасын, мемлекет қайрат­кері
екендігін, мәмлегерлік шеберлігін және батырлығын мойындаудың куәсі.


Есет батырдың бүкіл қазақ
қауы­мына батырлығымен әйгілі болған қаһармандыққа толы өміржолы кейінгі
ұрпаққа үлгі, өнеге. Есет батыр бүкіл Қазақстанға ортақ есім. «Бүкіл қазақтың
арын арлап, намысын қор­ғаған халқының жығылмайтын ерлік туын биік көтеріп
жанын пида еткен (З.Байдосов «Ту ұстап тарлан мінген Төрхан» 24-бет) Есет
батырды бір рудың, не бір тайпаның батыры деп қарамай, исі қазақ халқының қас
ба­тыры, пір тұтар әулиесі деп баға­лауы­мыз керек.


Бүгінде халық Есетті батыр
ғана емес, оны әулие деп те құрметтейді. Өйткені, оның әулиелік те қасиеті
болған. Оған бүгінгі күнге дейін жәрдем тілеп, түнеушілер бар. Есет әулиенің
әсер ететін ауру түрлері: бала көтермеу, қан қысымы, жүрек, буын ауруы, мүгедек
адамдарға көмектесе­ді». («Алтын орда» №43, 4 қараша, 2004 ж).


Есеттің басына қойған
ескерткішті қызыл белсенділер бұздырып тастай­ды. Қорытындысында бұзуға
себепкер болғандар да, бұзғандар да аман қалмаған. Ескерткішті қолымен бұз­ған
екі орыс автокөлігі аударылып ба­тыр­дың қорымы тұсында опат бо­лады.
Қастарында отырған бірінің әйелі оларға «әулиенің киесіне қала­сыңдар,
бұзбаңдар» деп жалынса да оның тілін алмаған екен. Сол әйел ғана әулие киесіне
ұшырамай дін аман қалыпты.


Есет батыр 1749 жылдың шілде­сінде
болған Бәйімбет батыр асына қатысады (ол шекті ішіндегі қырғыз руынан). Осы ас
үстінде Есет батыр Бәйімбетті жоқтап, күңіренген қауымға «Уа, жамағат, әке
жолын ұл басар, Бәйімбет өмірден кетсе, ұрпағынан өзі секілді дауыл тектес
батыр шығар. Абзалы, ел аман болсын, ұрпақ күйре­месін» деген екен. Осы сөз
көрегендік болып, кейін қырғыз әулетін қазаққа танымал Көтібармен бірге
башқұрт, түркпен шапқыншылықтарына қарсы дүлей күшпен күйрете соққы берген
Қайдауыл батыр шыққан еді. Есеттің әулиелігі өмір тәжірибесінің молды­ғына,
оның даналығына негізделеді.


Бірде атақты Көтібар батыр
Есет әулиенің басына түнеген екен дейді. Оның түсіне ақбоз аттың қырға құйғыта
шыққаны, оның құйрығы ту секілді алаулап көтеріліп, кейін көзден ғайып болғаны
еніпті. Мұның шешімін таба алмаған ол еліне келіп, жиын жасап түсін жариялапты.
Сонда әрі замандасы, әрі тумасы Көрпебай: «Абыз өз атағың, ақбоз аттың туша
алаула­ған құйрығы күндердің күнінде дүние­ге келіп, жарияға жар салар батырың
болар» деп жорыпты. Көп кешікпей Көтібар алтыншы балалы болыпты. Оның атын
түсінде аян берген Есет әулиенің есімімен Есет деп қойыпты («Ту ұстап, тарлан
мінген тархан» 1992 ж. 22-23 беттер).


Есет батыр қайтыс болар
алдында халқын жинап: Халқым бәріңе риза­мын, он бесімнен атқа отырып елді
қорғадым. Жайықтан ата-қонысыма жауды өткізгенім жоқ. Енді дүниеден өтер күн де
жақын. Мені жерлегенде әдет-ғұрып бойынша басымды құбы­лаға қаратпай, аяғымды
батысқа, басымды шығысқа қаратып жерлең­дер. Бізді «тағы халықтар» деп атап,
табанына салғысы келген Ресей патша залымдары мен қанқұмарларын өл­сем де
табаныммен тіреп жатайын» - депті. Бұл жөнінде тарих ғылымының докторы,
профессор Уақаб Шалеке­нов былай деп жазады. «Бұл келтіріл­ген сөзге қарағанда,
Жанқожаның наға­шысы Есет ежелгі Жетірудың бірі Тама руынан шыққан батыр қол ас­тындағы
халқын патшалық Ресейдің отарлауынан қорғаған, елінің қамын ойлаған қазақтың
адал перзенттерінің бірі екенін көрсетеді.


О дүниеге кетсем де менің
әруа­ғым орыс отаршылдарының қазақ же­ріне тереңдеп кіруіне кедергі бол­сын
және менің осындай олармен рей­ім­сіз күрескенім жастарға үлгі болсын деген
пікірмен айтылған өсиет екенін түсіну қиын емес сияқты» («Зерде» Жанқожа батыр
№8 18.06.1992 ж.)


Есет батыр туралы әңгімемізді
осымен аяқтай келе айтарымыз ақ найзаның ұшымен, ақ білектің күшімен, елі, жері
үшін қаһармандықпен күрес­кен, ата жаулармен айқасып, жеңіске жетуде өлшеусіз
өз үлесін қосқан қазақ батырларының бірі ретінде құрметтеп, ұрпақ алдындағы
оның теңдесі жоқ ерлігін бағалап, құрмет­теу бүгінгі ұрпақ үлесінде демекпіз.



Сейітбек ӨТЕГЕНОВ,


ҚР Білім беру ісінің үздігі,


Қызылорда қалалық ардагер-ұстаздар қоғамдық
бірлестігі кеңесінің төрағасы.


 

• Тама—название племени объединения жетиру. Есть мнение что этноним тама восходит к наименованию монгольского племени тумат (тумут), обитавшего в начале ХIII в. в верховьях Енисея (Рашид-ад-Дин, ХIV в.), где и в настоящее время в составе тувинцев и алтайцев есть сеок (кость) “тумат”. В период монгольских завоеваний туматы были вовлечены в миграционный процесс, в результате большая часть их оказалась далеко на западе, где смешалась с тюркскими племенами, восприняв их язык. По мнению ряда авторитетных исследователей тама, наряду с наиболее им близко родственными племенами байбакты и берш, являются выходцами из средневековых кыпчаков, на что убедительно указывает начертания их племенной тамги. Этноним кыпчак восходит к мусульманскому наименованию племен, обитавших в степях Евразии от низовьев Дуная до верховья Оби, называвшихся так в арабо-персидских источниках XI-XVI в.в., а их территорию Дешт-и-Кыпчак (пер. «кыпчакская степь»). Основу племен тама и байбакты, по-видимому, составляли осколки могущественного древнего кыпчакского племени токсоба, упоминаемого Ибн-Халдуном в XIVв. (в древнерусских летописях их называли токсобичами, род токсоба сохранился как одно из подразделений байбакты).

Тама подразделяется на 3 основных подрода: есенгельды, жабыл и жогы. Таминская
тамга, совершенно тождественна тамге казахского племени кыпчак, что позволяет
считать их потомками древних кыпчаков. В ХIV-ХVI в.в. племя тама в главе с их
героем Шура-батыром играло большую роль в Дешт-и-Кыпчаке, в политической жизни
Ногайской Орды и Казахского ханства. Всё это говорит о тесной связи Тама и
Дешт-и-Кыпчаком, об их этническом родстве с кыпчаками. (Востров В.В. и Муканов
М.С). Потапов Л.П. в числе древних телеских племён называет тубо/туба/тума.
Стало быть казахи-таминцы являются потомками этого телеского племени, и нет
никакого смысла вести родословную рода тама от монгольского племени
тумат/тумут. В составе гуннов предки таминцев мигрировали на запад, где со
временем оказались в составе хазар и булгар. Так византийский император
К.Порфирородный среди хазарских городов называет г.Таматарха, который русские
именовали Тмутараканью. Сейчас на месте Таматархи стоит г.Самкерц, который
находится на мысе Таманского п-ова, на берегу Керченского пролива, в станице
Таманской.(Плетнёва С.А.)

Жетиру—название родоплеменной группы в составе
алшынского союза племён. Казахи группы жетиру компактно проживают в северных
районах Актюбинской, юго-западных районах Кустанайской, северо-восточных
районах Западно-казахстанской областей Казахстана и смежных районах
Оренбургской и Челябинской областей РФ. Отдельные группы проживают дисперсно в
Южном Казахстане и Узбекистане. Впервые о них пишет А.Левшин: “Малая Орда
состояла прежде из сильного племени алчин и семи малых родов, которые Тауке-ханом соединены в
поколение семиродцев – джагалбайлы, табын, тама, кердери, кереит, телеу,
рамадан”. Подробные “числовые” по названию объединения хорошо известны у
кочевников: у половцев – жеты-оба” (етобичи, четеевцы в русских летописях,
едишкульцы – у ногайцев). Есть мнение, согласно которому этноним жетиру связан
с названием кипчакского рода сеянто по китайским источникам, т.к. –се/сйе-
по-китайски «семь»; янто- «род,
племя».( Сарткожаулы К.). Родоплеменная группа жетиру имеет, согласно
генеалогии казахов, второе параллельное этническое имя Карт-казак.

Тамаларга арналган "Карабура" сайты http://karabura.do.am/ . Азірше домен сатып алган жокпыз. Домен сатып алгвн сон жана адресін жариялаймыз. Сайтымызга келініз!

ПОМОГИТЕ МНЕ ПОЖАЛУЙСТА!Я РОДИЛАСЬ И ЖИВУ В РОССИИ, ХОЧУ УЗНАТЬ СВОИ КОРНИ -Я ТАМА КУРМАН-РАССКАЖИТЕ О МОЕМ РУЫ!!!НАДЕЮСЬ НА ВАШУ ПОМОЩЬ...ЗАРАНЕЕ СПАСИБО

Тамаларға салам.Менде Тамамын онын ішінде Төлеген.

Тама — Кіші
жүздің Жетіру
бірлестігіне кіреді. Атырау облысында тұрады. Жезқазған облысында және
Жамбыл облысының Сарысу ауданында, сондай-ақ Оңтүстік Қазақстанның Созақ
ауданында тамалар шоғырлана орналасқан. Тама руының шықңан тегі тарихи
әдебиетте ешқандай корініс танпаған. Орыс деректемелерінде тама руы
туралы алғаш рет 1748 және 1762 жылдарда айтылады. Ол жөнінде А. И.
Тевкелевтің тізімінде және П. И. Рычковта, сонымен қатар Ларионовтың
рапортында да кездеседі.

Бұл рудың неғұрлым ертеректегі тарихын анықтау үшін, біздің ойымызша,
Рашид адиннің монғол тайпаларының ішінде баргубурут бөлімдерінің бірі
Енисейдегі ңырғыздар арасында мекендеген тума (тумэте) болғаиы туралы
мағлұматы қызықтырарлық болып табылады. Жорамал ретінде бұл тума тама
руының атабабалары болып табылады деп санауға толық мүмкіндік береді.
Және де бұл арада мәселе үндестікте болып отырған жоң, қайта туманың
қазіргі қырғыздарда да, наймандар арасында да кездесетіндігінде болып
отыр. Қырғыздың сару тайпасы арасында ахынай (ақынай) руы бар, оның тегі
қазақтардан шыңңан делінеді. Шынына келгенде, қазақтың тама руында да
ахынай бөлімшесі бар. Тумалардың әлдебір бөлігінің дербес ру ретінде
алшындар құрамына енуі әбден мүмкін.

Тама руының шежіресін қарастыра келгенде, біз онда есенгелді, жабыл
және жоғы деген үш тармақ бар екенін көреміз. Рудың таңба белгісі: қос
әліп (архив деректері, Гродеков, Мейер және басқа деректемелер бойынша).
Тамалар таңбасы қазаңтың қыпшақ тайпасының таңбасынан еш айырмасы жоң
екенін атап өту керек. Оның үстіне Тама руы ертедегі қыпшақтардың ежелгі
жерінде, яғни Оңтүстік Оралда, Жайық және Тобыл өзендерінің жоғарғы
ағысында үнемі мекендеп келген.

XIVXVI ғасырларда батыр Шора бастаған тама тайпасы ДештіҚыпшақта,
Қазақ хандығының, Ноғай ордасының саяси өмірінде зор рол атқарды. Осының
бәрі тамалардың ДештіҚышпақпен тығыз байланысын, олардың қыпшақтармен
этникалық жағынан туыс екенін көрсетеді. Тама руының ұраны «Қарабура».

[өңдеу] Шығу тегі
Тарихи атажұрты Тама-Тархан (қазіргі Таман) қаласы. Тама
руының шықңан тегі тарихи әдебиетте ешқандай корініс танпаған. Орыс
деректемелерінде тама руы туралы алғаш рет 1748 және 1762 жылдарда
айтылады. Ол жөнінде А. И. Тевкелевтің тізімінде және П. И. Рычковта,
сонымен қатар Ларионовтың рапортында да кездеседі.

Бұл рудың неғұрлым ертеректегі тарихын анықтау үшін, біздің ойымызша,
Рашид адиннің монғол тайпаларының ішінде баргубурут бөлімдерінің бірі
Енисейдегі ңырғыздар арасында мекендеген тума (тумэте) болғаиы туралы
мағлұматы қызықтырарлық болып табылады. Жорамал ретінде бұл тума тама
руының атабабалары болып табылады деп санауға толық мүмкіндік береді.
Және де бұл арада мәселе үндестікте болып отырған жоң, қайта туманың
қазіргі қырғыздарда да, наймандар арасында да кездесетіндігінде болып
отыр. Қырғыздың сару тайпасы арасында ахынай (ақынай) руы бар, оның тегі
қазақтардан шыңңан делінеді. Шынына келгенде, қазақтың тама руында да
ахынай бөлімшесі бар. Тумалардың әлдебір бөлігінің дербес ру ретінде
алшындар құрамына енуі әбден мүмкін.

Тама руының шежіресін қарастыра келгенде, біз онда есенгелді, жабыл
және жоғы деген үш тармақ бар екенін көреміз. Рудың таңба белгісі: қос
әліп (архив деректері, Гродеков, Мейер және басқа деректемелер бойынша).
Тамалар таңбасы қазаңтың қыпшақ тайпасының таңбасынан еш айырмасы жоң
екенін атап өту керек. Оның үстіне Тама руы ертедегі қыпшақтардың ежелгі
жерінде, яғни Оңтүстік Оралда, Жайық және Тобыл өзендерінің жоғарғы
ағысында үнемі мекендеп келген.

XIVXVI ғасырларда батыр Шора бастаған тама тайпасы ДештіҚыпшақта,
Қазақ хандығының, Ноғай ордасының саяси өмірінде зор рол атқарды. Осының
бәрі тамалардың ДештіҚышпақпен тығыз байланысын, олардың қыпшақтармен
этникалық жағынан туыс екенін көрсетеді. Тама руының ұраны «Қарабура».

Рад всех приветсвовать здесь, прошу вас всех поделится своими знаниями о нашем роде, у кого какая осталась история о нашем роде от ваших предков и родных!
Заранее Благодарен! 

ТАМА Руы жасасын!!!!

Будь бесстрашен перед лицом неприятеля, будь смел и предан и АЛЛАХ  по любит тебя, говори правду, будь бесстрашен перед лицом смерти, помогай беззащитным и не твори зла.

Аташал → Баскын, Торым.
Баскын → Байдаулет → Танирберды.
Торым → Базаркул, Назаркул.
Базаркул → Кокi батыр , Бекбаулы, Кожагельдi, Жаримбет.
Кокi→ Домалак, Панадай, Каракас, Усен, Омир, Карабас, Токтагул, Есет батыр.
Карабас → Кенжеалы.
Есет батыр → Акшал (Акмандай), Калдыбай (Каржас).
.

Кызылкурт → Байет, Сагалай, Таганай, Жайык, Кармыс.

Жабал → Андагул, Сауырбай, Зортымак, Жанатымак, Калмакшы.

Даулеткельдi → Кошан, Назар, Косым, Багалак, Дербiс, Алманбет.

Кенжебай → Буйра, Жылти, Акпан, Акбайыс, Мырзалы, Курман, Байболкы.