Откройте свой Мир!

 





 








                                                                   
Қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі


                                                                   
Есенеева Қаракөз Тұрағалқызы


 




      Ғажабы
осы ғаламдағы, әр бір пенде ананың ақ сүтінен қалай нәр алған болса, дәл солай
кез - келген адам да ұстаздан тәлім алған. Сара боп туған ғалымдар, дара боп
туған дарындар, асыл боп туған ақындар, алып боп туған батырлар – барлығы да
ұстаздарының ұлықтығынан үлгі алуларының арқасында жеткен жетістіктеріне қол
жеткізген. Осы себептерге байланысты болса керек әлемнің төрт бұрышында да
ұстаздарды қошеметпен құрметтеп, адалдықпен ардақтап жатады. 


Расында да,
Мұхтар Әуезов айтпақшы, ұстаз деген қандай ұлы есім еді?! Ұрпақты тәрбиелейтін
осы ұлылар емес пе?! Елді бастар болашақ басшыны да, күміс көмей әншіні де,
аузынан бал тамған ақынды да еңбек сүйген егіншіні де тәрбиелейтін ұстаз. Буыны
қатаймаған балаға ата-анасынан кейінгі тәлім-тәрбиені, ақыл-ой, адамгершілік,
адалдық, қайырымдылық, мейірімділік сынды қасиеттерді сіңіруші де – ұстаз.
Тіпті бала бойындағы дарындылықты, даралықты алғаш байқайтын да ұстаз. Білімнің
жолбасшысы да, шәкірттің қолбасышысы да – ұстаз. Ұстаз...жаратылысынан адам
жанын түсінер, қасиетті қара жердей жомарт, шегі мен шеті жоқ көгілдір аспандай
кең пейіл, ақылы аққан дариядай, жаксылық пен ізгілік иесі. Ұлағат, тағлым,
тәлім-тәрбие, имандылық, зейін-ынта, руханият, құштарлық, мейірімділік,
инабаттылық, парасаттылық, ізденгіштік, жаңашылдық, ізгілік тектес терең де көп
мағыналы ұғымдардың бәрі – ұстаз деген бір ғана ұғымның ішіне кірері сөзсіз.

Қайта-қайта «Ұстаз» деген сөзді естіген сайын осынау сөздің мән-мағынасына
тереңірек үңіліп таң қаламын. Ұстаз да дәл диқан сияқты ма деймін. Ол әр
адамның жанына білім дәнін себеді. Әр шәкіртін аялап өсіріп, өмір атты шексіз
ғаламға топшысын қатайтып ұшырады. Дәлірек айтсақ, адамды өмір сүре білуге
тәрбиелейді. Сол үшін бойындағы асыл қасиеттерін шәкірттеріне сіңіріп, тер
төгеді.

Ұстаз болу – жүректің батырлығы,

Ұстаз болу – сезімнің ақындығы,

Ұстаз болу – мінездің күн шуағы,

Азбайтұғын адамның алтындығы –

деп ақын Қайырбеков жырлағандай, сөзі маржан, үні ән ұстаздардың бар болғанын
мақтаныш етемін. Әрине, ұстаз жүгі – ауыр жүк. Ұстаздардың әсерлі үнімен,
асықпай мәнерлеп сөйлеген сөзінен әрбір оқушыға деген қамқорлықтың, аналық,
әкелік сезімнің дана ойдың ыстық лебі есіп тұрғандай. Иә, адамның
жан дүниесін түсініп, ренжітпей, қателігін сездіре білу – бұл нағыз шеберлік
емес пе?!

Ұстаз еңбегі – ұлы еңбек. Сондықтан да дана ақын Абайдың:

Ақырын жүріп, анық бас,

Еңбегің кетпес далаға.

Ұстаздық еткен жалықпас

Үйретуден балаға, - деп айтуында терең мағына жатыр. Білгенін басқаға үйретіп,
жамандықтан алшақ болып, жақсылыққа жақын болуға шақырып, адамның жүрегіне нұр
ұялатар ұлы адам – ұстаз. Себебі Абай атамыз «Адамның адамшылдығы...жақсы
ұстаздан болады,» - демеді ме?! Яғни туа біткен қасиетті дамыту ұстаздың
қолында. Болашақта адамгершілігі бар адам болуына, ақылды азамат болуына, еліне
еңбек сіңірер еңселі ер болуына себепкер болатын да ұстаз.

Үлкен жауапкершілік пен төзімділікті керек ететін, даралық пен даналықты талап
ететін,жүгі ауыр мамандықтың иелерінің алдында бас имеске болмайтын сияқты.

«Шәкірттерін азамат қып саналы,

Ұстаз-ана дана бола алады.

Ең бастысы, ұстаз мынау өмірде

Ұлағат боп, ұлылық боп қалады,» - деп ақындарымыз айтқандай, адам өмірде кім
болып шықса да аяулы ұстаздарға қарыздар болып өтері анық.

Ұлағатты
ұстаз болу әр адамның бойындағы тән қасиет. Шәкірттерінің мақтанышы аялы
алақаны болған ол ұстаз.  Ұстаз  деген сөздің өзінде қаншама сөздер жатыр.
Ұстаз деген сөзді түсінеде, түсіне білген адам ғана ұстаздардың жан дүниесін
түсіне алады. Ұлағатты ұстаз болу үшін тымбай еңбек етіп, бірнеше шәкірт
тәрбиелеп. Шәкіртті тәрбиелеп қана қоймай, шәкіртінің жүрегінен орын ала білу
керек.  

Құрметті әріптестер! Бағалау туралы қандай сұрақтарыңыз бар?