Откройте свой Мир!

Рўзада кўплаб хикмат ва фойдалар бўлиб уларнинг хаммаси такво доирасида бўлади. Аллох таоло деди: «Эй мўминлар, такволи кишилар бўлишингиз учун сизлардан илгари ўтганларга фарз килингани каби сизларга хам рўза тутиш фарз килинди...» (Бакара: 183). Демак, киши (рамазонда) Аллох таолонинг розилигини умид килиб ва жазосидан кўркиб халол нарсалардан тийилса, харом нарсалардан тийилиши жуда осон бўлади.
Кишининг корни оч бўлса, унинг бошка аъзолари очлик ва шахватдан фориг бўлади. Агар унинг корни тўк бўлса тили, кўзи, кўли ва жинсий  аъзолари очлик сезади. Рўза шайтонни енгишга ёрдам беради. Яъни хохишларни бошкаради ва аъзоларни химоя килади.
Киши очликнинг огрикларини хис килганда мискинларнинг ахволини яхширок тушунади. Шундан кейин уларга нисбатан ачиниш хисси уйгонади. Чунки, мискин бечоралар хакида эшитиш улар чекаётган азиятларга шерик бўлиш дегани эмас. Бу худди уловдаги киши пиёда юришнинг азобини пиёда юриб кўрмагунича билмагани кабидир.
Рўза кишининг иродасини нафс шахватларидан ва гунохлардан четланишга тарбиялайди.  Шу билан бирга рўза кишини тартибли ва ўз вактида иш юритишга ўрагатади.
Рўза мусулмонларнинг бирлигини яккол кўрсатади. Бутун уммат бир вактда рўза тутади ва  бир вактда огиз очадилар.
Рўза бошкаларни Исломга чакириш учун катта имконият хамдир. Бу ойда кўп одамлар масжидларга борадилар. Буларнинг ичида биринчи марта келувчилар ёки анчадан буён келмай кўйиб рўза шарофати билан келаётганлар бўлади. Энг мухими калблар очик бўлади. Шунинг учун бу имкониятни ганимат билиб, бу ойни хушмуомалалик билан даъват килиш, таълим бериш ва солих амалларни биргалашиб килиш билан ўтказишмиз керак. Даъватчи бошкалар билан каттик ишлаб ўзини эсдан чикариб кўймасин, шам бошкаларни йўлини ёритиб, ўзини тугатгани каби.

Alxamdu lillah, Vassolatu vassalamu ala-rosulillax. Ammo ba’du. Xurmatli dindor
birodarlar. Ota bobolardan buyon silsila bilan davom etib kelayotgan muqaddas
Islom dinimizning jonkuyarlari !  Yetmish yildan buyon xuquqdan maxrum dinini e’zozlab ilim talabida ox chekib, bugunlik kunda mustaqillik soyasida, erkinlik tufayli erkin nafas olayotgan muxtaram aka-ukalarimiz qadirli opa-singillar! Mustaqillik ulug’ baxt ekanligini unitmaylik. Buning uchun to’qlikka sho’xlik qilmasdan shukr qilaylik. Va xamisha shu baxtu saodatimizni doim bo’lishini yaratgandan so’raylik. Zeroki payg’ambarimizni muborak Xadislarida “Olloxning bergan ne’matiga shukr qilish, u ne’matni doim bo’lishiga sabab” deganlar aks holda Olloxning qaxriga qolishdan parvardigorni o’zi asrasin. Omin  
Xozirgi kunda extiyoj sanalgan bunday so’zlashish (soobshestva) yoki fikr almashish ommabobdir, bunda muslim xamda muslima birodarlardan Ollox rozi bo’lsin bu ulug’ xizmatlaridan, Ollox taolo zaxirayi oxirat qilsun. Va boshqa axli birodarlar xam ushbu ishdan o’rnak olib o’z ilm durdonalarini xalqqa yetkazishlariga xudo muvaffaq qilsun.
Chunki payg’ambarimiz aytgan ekanlar: “Bir masala bo’lsa xam mendan xalqqa etkazinglar”deb Ollox barchamizni shu masalalrga qiziquvchan qilsun! Omin  



Nabiy sallalloxi alayxi va sallam: “Ramozon ro’zasini Ramozon oyi kelmasdan burun
tutmangiz!”-deb aytganlar.
Abu Xurayra raziyalloxu anxu: “Rasulullox sallalloxu alayxi va sallam: “Agar  Ramozon kirsa, osmon va jannatning eshiklari ochilib, do’zax eshiklari berkitilg’aydir xamda shaytonlar kishanlang’aydir”,-deganlar”.
IbnUmar raziyalloxu anxu: “Men Janob Rasulullox sallalloxu alayxi va sallamning “Ramozonda osmonda oyni ko’rganingizdan keyingina ro’za tutmoqni boshlangiz, Sha’bol oyi kirgach, Ro’za tutmoqni bas qilingiz. Agar oyni bulut to’sib qo’ygan bo’lsa-yu, siz uni ko’ra olmasangiz, unda Sha’bol oyining o’tiz kunini to’la o’tkazib, so’ng Ro’za tutingizlar!”-deganlarini eshitganman”,-deydilar.



Abu Xurayra raziyalloxu anxu rivoyat qiladirlar: “Rasulullox sallalloxu alayxi va
sallam bunday  deb aytganlar: “Ro’za
(tutmoqlik) do’zax o’tidan asrovchi vositadir! Binobarin, ro’za tutgan kishi
xaqorat so’zlarni tilga olmasin, so’zlashganda baqirmasin, birovni masxara
qilmasin! Agar birov kishi ro’zador birlan urishsa yokim uni xaqorat qilsa, ro’zador
ikki bor:  ”Men ro’zamen”, desin! Olloxga
qasamyod qilib ayturmenkim, ro’zadorning og’zidan kelgan bo’y, Ollox nazdida
mushk-anbar bo’yidan xam xushbo’yroqdir, chunkim Ollox taolo: “Ro’zador meni
deb yeb-ichmas va meni deb ro’za tutar, binobarin unung mukofotini o’zim berg’aydirmen va xar bir yaxshilig’i evaziga mendan o’n barobar mukofot olgusidir”,-deydir”.

NAMOZDA BULGANG QOYUM,
RUZANI TUTSANG DOIM,
JANNATDA BULAR JOING,
YA ALLAH YA RAHMON YA RAHIM.
 
XAROMDAN XAZAR ETGIL,
HALOLLIK AFZAL ETGIL,
ISLOMGA NAZAR  ETGIL,
YA MALIK YA QUDDUS AS SALAM.
 
TUNLARING ETIB BEDOR,
VASLIGA BULGIN ZOR,
MUHAMMADSIZ DUNYO TOR,
YA MUMIN YA HAYY YA QOYYUM.
 
QULING OCHIQ KETARDA,
KUZING OCHIQ MAXSHARDA,
GUNOHLARING UTARDA,
YA TAVVOB YA JOMIY YA AUVFU.
 

1. Oilada Ramazon to’g’risida suhbatlar o’tkazing

Ramazondan bir hafta oldin oilada suhbat uyishtiring, Ramazon nima ekanligini, yangi oy korinishi bilan boshlanishini, Musulmonlar nima qilishi va oilaviy kun tartiblar qay holatda o’zgarishini tushintiring. Hamda ushbu oyda kim nima qilishni hohlashi to’grisida maslahatlar so’rang. Misol uchun, biror joyga sayohatga chiqishni hohlashadimi, biror mahsus taom yeyishni hohlashadimi, yoki shunga o’hshash.

2. Oyni sharlar, plakatlar va bezaklar bilan kutib oling

Bayram kayfiyati bilan “Ramazon Muborak” deng: sharlar, katta plakatlar va bezaklar bilan uylarni bezang. Bezash ishlarida bolalarni yordami va tavsiyalaridan foydalaning, ular ham bu ishda qatnashayotganini his qilishsin.

3. Har kuni uhlash oldidan Ramazon to’g’risida hikoyalar so’zlab bering

Hikoyalar so’zlashda faqat bolalarni Ramazon to’g’risidagi kitoblar bilan cheklanib qolmang. O’zingizni yoshligingizda Ramazon qanaqa bo’lganligi haqida gapirib bering. Farzandingizni bosh qahramon timsolida Ramazon haqida hikoyalar to’qib berishingiz ham mumkin!

4. Bolalar ham kunning ma’lum bir qismigacha ro’za tutishiga yo’l qo’yib bering

Kichkintoylar ham o’zlarini ota onalari va aka opalari kabi ro’za tutishni hohlaydilar. Ushbu yilda ularga ham ma’lum bir soatga ro’za tutishga sharoit qilib bering. Ularga o’zlari yoqtirgan ovqatladan og’iz ochishlari uchun mahsus “Iftorlik” tayyorlab bering.

5. Sinfdoshlari uchun Ramazon sovg’alari (haltachlarda) uyishtiring

Ramazon Muborak deb yozilgan sovg’a (haltacha)larini uyishtirib sinfda tarqatish uchun o’qituvchi ruhsatini oling. Haltachalarni qant, kichkina o’yinchoqlar hamda qisqa qilib Ramazon nima ekanini izohlo’vchi ochitqichlar(otkritkalar) bilan to’ldiring. Haltachalarni farzandingiz o’zi sinfdoshlariga tarqatib bersin.

6. Uyda Ro’zaga oid kichkina o’yinchoqlar va sovg’achalar yasang.

San’at Ramazon togrisida o’rganishni eng yahshi yo’li. Bollaga oyni har hil shaklda yasashni va qaysi shaklda yangi oy boshi, qaysi shaklda o’rtasi va qaysi shaklda ohiri ekanini ko’rsating. Iftorlik uchun o’zlarini sevimli ovqatini tayyorlashda ularni ham jalb qiling.

7. Farzandlaringizni dostlarini FAQAT BOLALAR IFTORIGA taklif qiling.

Farzandingiz mehmonlar royhatini va dasturhonga nimalar tortiq qilinish royhatini tuzsin. Hamda, ularni o’zlarini iftorlikka tortiladigan taomlarni tayyorlashda yordamga jalb qiling. Bunda bollani o’zlari uddalay oladigan taomlar pishirishlari yoki dasturhon tuzatishga yordamlashishlari mumkin.

8. Iftorga opodadalari yoki mahalla keksalarini taklif qiling

Hamma eb bolgandan song hikoya sozlash qismini uyishtiring, bunda mehmonlar yoshliklarida Ro’za qanday bo’lgani haqida ta’riflab berishadi. Ulardan chuqurroq ta’rif keltirishini iltimos qiling. Iftor vaqti qanday e’lon qilinardi? Bazi mamlakatlarda nog’oralar chalinar edi, bazi joylarda esa og’zaki baland karnaylarda aytilardi. Qanaqa taomlar iste’mol qilinardi? Ro’za vaqtida qanaqa o’yinlar o’ynalardi?

9. Ramazon 2006 albomi (rasmlar albomi) yasang

Saharlik va Iftorlik vaqtida, ro’za tutgan hollarida, bezaklar bezayotganda har bir kishini ko’plab suratga tushiring (bu yog’i endi kongil yozishlik) va ularni Ramazon foto albomida saqlang, bunda har hil qiziqarli stikerlardan ham foydalaning. Har bir bola o’zi yoqtirgan uchta esta qolarli rasmlarini albomga qoshing.

10. Beva-bechoralarni eslang
Farzandingizni beva-bechoralarga yordamlashishga rag’batlantiring, ularga tanishlar orasida bechoralar bo’lsa ularga yordam qo’lini cho’zish kerakligi haqida tushuntiring. Sizning hayotingiz yahshi ekanligiga Allohga hamd sanolar aytish kerakligini hamda Allohning sinovi ekanligini tushuntiring. Birgalashib muhtoj oilalarga yoki yetim honalarga yoki qariyalar uyiga borib yordam bering.

11. Uyda Ramazon ochitqichlari(atkritkalar)ini tayyorlab ularni jo’nating

Ro’za boshlanishidan oldin Ramazonga oid o’yinchoqlar va atkritkalar yasayatganda Ramazon Muborak atkritkalarni ham yasab, ularni katta buvilarga, amaki – tog’alarga, amma-holalarga jo’nating. Iloji boricha atkritkalarni vaqtida jo’nating!

12. Ramazon to’g’risida ashulalar tinglang va oyat hadislar yodlang

Bolalarni oyin vaqtlarida yoki dam oladigan vaqtlarida odatiy bolgan narsalarni tohtatib biror Ramazonga oid Ingliz tilida yoki O'zbek tilidagi qoshiq va kuylardan koyib bering. Ramazon davomida Quron yodlashga kuproq jalb qiling hamda Ramazonga, ro’zaga oid hadislar yodlating. Arabcha yodlata olmasangiz ma’nosini yodlating, bir qanchasini bu yerdan topishingiz mumkin.

13. Bolalarni Tarovih namoziga birga olib chiqing

Ular ham Musulmon jamoasini a’zosi ekanini bilishsin. Jamoat namozichalik Jamoat ruhini bera oladigan narsa yoq. Bolalarni juma va shanba kunlari Tarawih namozlariga olib boring, ularni uy vazifalariga ham zarar qilmaydigan kun. O’zligi yig’ib qo’ygan pullaridan bo’lsa ularni olishga hamda o’z pullaridan sadaqa berishga ham rag’batlantiring, faqat bola buni tushungan holda o’z ihtiyori ila berishi kerakdir.


Tarjima va o'zbeklashtirish : http://www.bolajon.com

Manba'a : Sound Vision

 

RAMAZONDA    JINSIY   ALOQA   QILIB,     RO'ZASINI   OCHIB   YUBORGAN    ODAM IKKI OY    KETMA-KET   RO'ZA    TUTADI, AGAR   UNGA   QODIR   BO'LMASA, OLTMISH MISKINGA  TAOM   BERADI. HAR   BIR   MISKINGA  BIR   MUD /1-MUD , 1843 GRAM/ MIQDORIDA  TAOM   BERADI.   BO'    ESA   O'Z   NAVBATIDA   GUNOHKOR   KISHINING GUNOHINI   YO'VISHGA   IMKON   YARATIB   BERISH   BILAN    BIRGA   MISKINLARGA YAXSHILIK   QILISH YO'LI    HAMDIR. AZIZ   BIRODAR   JINSIY   ALOQA   QILMAY   SABRDA   BO'LIB   OLTMISH   MISKINNI   XOLISONA  TAOMLANTIRSANGIZ   JUDA   KATTA   AJR  SAVOBLARGA   EGA BO'LASIZ. TUTADIGAN   RO'ZALARIMIZNI   BEKAMI- KO'ST   QILIB   BAJARMOQNI  ALLOHNI  O'ZI   NASIB   AYLAB  DARGOHIDA  QABO'L AYLASIN. JANNAT  DARVOZALARIDAN   BIRI   BO'   RO'ZADORLAR   DARVOZASIDIR, MANA  SHU   MUBORAK  DARVOZADAN    KIRMAKNI   ALLOHNI   O'ZU   HAMMAMIZGA  NASIB   VA MUKARRAM  AYLASIN  AMIN.

Рамазон ойининг рўзасини тутиш Исломнинг асосий рукнларидан бири бўлиб, Аллоҳ таоло уни ҳар бир мусулмонга фарз қилгандир. Бу улкан ибодатни Аллоҳ таоло иккинчи ҳижрий сананинг шаъбон ойида фарз қилган. Қуръони Каримнинг "Бақара" сурасидаги: "Эй, иймон келтирганлар, сиздан олдингиларга фарз қилинганидек, сизга ҳам рўза фарз қилинди", ояти ила фарз бўлган.
Рўза сўзи араб тилидаги "савм" сўзи ўрнига ишлатилади. "Савм" сўзи эса, луғатда ҳар бир нарсадан ўзини тийиб туришни англатади. Шариатда эса, рамазон ойида тонг отгандан, қуёш ботгунча ният билан ўзини емоқ-ичмоқ ва шаҳватдан тийиб туришга айтилади.
Рамазон ойининг кириши эса, унинг янги Ойни кўриш билан собит бўлади. Шунингдек, бу ойнинг тамом бўлиши ҳам шаввол ойининг янги Ойини кўриш билан бўлади. Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам ўз ҳадиси шарифларида: "Ойни кўриб (рўза) тутинглар ва ойни кўриб (рўзани) очинглар", деганлар. Бунинг учун рамазондан олдинги шаъбон ойининг йигирма тўққизинчи куни Қуёшга ботиш пайтида қаралса, янги Ой бироз кўринади. Ким кўрса, гувоҳлик беради ва эртасидан рўза тутиш бошланади. Агар у куни кўрилмаса, шаъбон ойини ўттиз кун ҳисоблаб, кейинги кунидан рўза тутиш бошланади. Шунингдек, рамазон ойи йигирма тўққиз кун бўлганида, шаввол ойининг бошланишини билиши учун Ойга қаралади. Қуёш ботиши пайтида янги Ой кўрилса, эртасига ҳайит эълон қилинади. Кўрилмаса, ўттизинчи кунни ҳам тутилиб, кейин ҳайит бўлади. Ана шунда пайғамбар саллоллоҳу алайҳи васалламнинг амрларига амал қилинган бўлинади. Ойни ўлчов қилишда катта ҳикматлар борлигидан шундоқ қилинган. Аввало Ой борлиқдаги энг катта аломатларидан бири ҳисобланади. Уни кўриб рўзани бошлаш ва яна кўриб тугатиш дегани, бу ишда ҳамма нарса очиқ-ойдин бўлсин, ҳеч ким ва ҳеч қандай тараф ўзгартириш кирита олмасин деганидир. Қамарий сананинг, шамсий-қуёш йилидан кунлари оз бўлади. Шунинг учун ҳар йили рўза аввалгисидан ўн икки кун олдин тутилади ва ўттиз уч йил деганда, бир айланиб, сананинг ҳар бир кунида рўза тутилади. Узоқ ва қисқа, иссиқ-совуқ ёки мўътадил кунларда ҳамма Ойга қараб тутаверади. Бир минтақада осон, бошқасида қийин бўлиб, бир хил вақтида ўзгармас бўлиб қолмайди.
Ойни кўриш билан рўза тутиш ёки уни тугатиш барча мусулмонларга баробар ҳукм бўлиб, бу уларнинг бирликлари рамзи ҳамдир.

RAMAZON  SO'ZI   ARABCHA  BO'LIB, ''RAMAZAU''  O'ZAGIDAN  OLINGAN  VA  LUG'ATDA O'TA  ISSIQ   MA'NOSINI   BILDIRADI.   ULAMOLARIMIZ   BO'   LO'G'AVIY   MA'NONI VOQIYLIK  VA  BALOG'AT  ILMI  NUQTAI  NAZARIDAN   SHARX  QILADILAR.  RAMAZON VOQIYLIKDA  RO'ZA   TUTISH  AVVALGI   DA'FADA  O'TA  ISSIQ  VAQTGA   TO'G'RI KELGANINI   BILDIRADI.   BALOG'AT  ILMIDA  ESA,   XUDDI   ISSIQ   MA'DADANNING ZANGINI  KUYDIRGANDEK, RAMAZON   HAM  UNING   RO'ZASINI   TUTGANLARNING GUNOHLARINI   KUYDIRIB,    O'ZLARINI   SAQALLAB   POKLAYDI.   AZIZ   BIRODARLAR TUTGAN   RO'ZALARIMIZ   DARGOHIDA  QABO'L   BO'LIB,  YARATGANNI   O'ZI GUNOHLARIMIZNI   KUYDIRIB YO'Q  QILSIN,   O'ZIMIZNI   ESA   SAQALLAB   POKLASIN AMIN.

Bismillahir rohmanir rohim.

Assalamu alaykum wa rahmatullohi wa barakatuhu!

Bugun ramazonning 26-kuni. Allohim, tutayotgan roza'laringiz, qilayotgan hayrli amallaringizni dargohida qabul qilsin!

Rasululloh SAVning duolari

Abu Dardodan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Dovudning duolari «Allohumma inniy as'aluka hubbaka va hubba man yuhibbuka val ‘amalallaziy yuballig‘uniy hubbaka. Allohumma ij'al hubbaka ahabba ilayya min nafsiy va ahliy va minal ma'il baridi», edi», deb aytdilar. (Ma'nosi: Allohim, Sening muhabbatingni va Seni yaxshi ko‘rgan kishining muhabbatini hamda Sening muhabbatingga yetkazadigan amalni Sendan so‘rayman. Allohim, muhabbatingni nafsimdan, ahlimdan va sovuq suvdan ham menga mahbubroq qilgin.) Termiziy rivoyati.

Sahih hadisi shariflar

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Har bir payg‘ambarning (ijobat etilishi aniq bo‘lgan) duosi bor. Men esa, inshaalloh, o‘sha duoim qiyomat kuni ummatimga shafoat bo‘lishi uchun yashirib qo‘yishni xohladim», dedilar. (sahih, Muslim rivoyati).

Sahih hikoyatlar

Abdulloh ibn Abbos raziyallohu anhu rivoyat qiladilar. «Men Hazrat Umar raziyallohu anhudan Olloh taoloning «(Ek Oisha va Hafsa), agar Ollohga tavba qilsangizlar, dillaringiz moyil bo‘libdur...» degan oyati karimasi haqida so‘ramoqchi bo‘lib yurardim-u, lekin qulay fursat topolmasdim. Bir yil Hazrat Umar haj qildilar, men ham ul kishi birlan birga hajga bordim. Hajdan qaytayotib ul kishi yo‘lda hojat uchun chetga chiqdilar. Men ham idishda suv olib, chetga chiqib turdim. Ul kishi qaytgach, qo‘llariga suv quyib berdim. Tahorat olganlaridan so‘ng: «Yo mo‘minlar amiri, Olloh taolo Janob Rasulullohning ikki xotinlari to‘g‘risida «Agar Ollohga tavba qilsangizlar, dillaringiz moyil bo‘libdur» degan oyatini nozil etgan, o‘sha ayollar kim o‘zi?» - deb so‘radim. Shunda Hazrat Umar: «Vo ajabo! Shuni ham bilmaysanmi, ey Ibn Abbos? Ular Oisha birlan Hafsa edi-da», - dedilar. So‘ng, Hazrat Umar so‘zlarida davom etib bunday dedilar: «Men va ansoriy bir qo‘shnim Baniy Umayya ibn Zayd qavmida erdik. Ular Madinada katta e'tiborga ega bo‘lgan qavm erdi. Ikkimiz Janob Rasulullohning huzurlariga navbatma-navbat borib-kelib turardik. Bir kun u, bir kun men borardim. Men borib kelsam, o‘sha kuni sodir bo‘lgan (yuz bergan) voqea, xabar va boshqa narsalardan uni voqif etardim. U borib kelganda ham, xuddi shunday qilardi. Biz qurayshiylar ayollarimizdan ustun turardik. Ansorlarda ersa, buning aksi bo‘lib, ayollar erlaridan ustun erdi. Keyin, bizning ayollarimiz ulardan «o‘rnak» ola boshlashdi. Bir kuni xotinimga baqirgan erdim, u ham menga baqirib javob berdi. Men: «Gap qaytarma!» - dedim. U: «Nega endi gap qaytarmas erkanman, xudo haqi, Janob Rasulullohning ayollari ham ul zotga gap qaytarishadi. Mana shu bugun ulardan biri Janob Rasulullohni kun bo‘yi ranjitdi», - dedi. Men bundan qattiq xavotirlanib: «Ulardan qay biri shu ishni qilgan bo‘lsa, oqibati yaxshi bo‘lmas!»- dedim-da, kiyinib qizim Hafsaning uyiga bordim, so‘ng unga: «Ey Hafsa, birortangiz Janob Rasulullohni bugun kun bo‘yi ranjitdingizmi?» - dedim. Qizim: «Ha», - dedi. Men: «Umidlarim puchga chiqdi. Sen mening ishonchimni oqlay olmading, baxtingni boy berding. Olloh taolo Janob Rasulullohning g‘azablari tufayli (sizlarga) g‘azab qilsa, omon qolmassizlar, halok bo‘lursizlar. Janob Rasulullohga zinhor gap qaytarma, arazlama, nimaiki xayolingga kelsa, mendan so‘ra, qo‘shningning gaplariga aldanma, garchi u Janob Rasulullohga mahbubroq va sendan kura chiroyliroq Oisha bo‘lsa ham!» - dedim. (sahih, Muslim rivoyati).

Sahobalar hayotidan sahih rivoyatlar

Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ko‘zlari jiqqa yoshga to‘lgan holda Zayd, Ja'far va Ibn Ravohaning (g‘azotda) shahid bulajaklarini oldindan odamlarga e'lon qila turib: «Bayroqni Zayd qo‘liga olib erdi, shahid bo‘ldi, keyin uni Ja'far qo‘liga olib erdi, shahid buldi, so‘ng uni Ibn Ravoha qo‘liga olib erdi, u ham shahid bo‘ldi. Nihoyat, bayroqni Olloh taoloning qilichlaridan biri (ya'ni, Xolid ibn Valid) qo‘liga olib erdi, parvardigor musulmonlarga g‘alaba ato etdi», - dedilar». (Sahih, Buxoriy rivoyati)

www.ziyouz.com

Muborak oy tuhfasi. 1-kun
Assalomu alaykum aziz dindoshim!
Bugun Ramazonning birinchi kuni. Ayyomingiz xayrli o'tsin!

Bismillahir rohmanir rohiym.

Muborak kun Oyati
“(Ey mo’minlar), xoh oshkora, xoh yashirincha biror yaxshilik qilsangiz yoki biror yomonlikni avf etib yuborsangiz (Alloh suygan bandalardan bo’lursiz)” (Niso surasi,149 oyat)

Muborak kun Hadisi
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Tilga chiqarmagunicha yoki uni qilmagunicha Alloh ummatimning ko’nglidan o’tkazganlarini kechirib yuboradi. (Buxoriy rivoyati)

Muborak kun Hikmati
Uch narsani uch narsa bilan ushlay olsang, mo’min bo’lasan:
1.Kibrni tavoze’ bilan
2.Ochko’zlikni qanoat bilan
3. Hasadni nasihat bilan
(Molik ibn Dinor)

Muborak kun Hikoyati
Ali ibn Abu Tolibdan (ra) mahluqlarning qay biri kuchli va qattiq ekani haqida so’rashdi. U zor (ra) shunday javob berdilar: “Maxluqotning eng kuchlisi baland tog’lar.Ammo temir tog’lardan kuchli,ular temir bilan kesiladi. Temirdan olov kuchli. Suv olovdan kuchli,uni o’chiradi. Bulut suvini ko’taradi, shamol bulutni ko’taradi. Insonlar binolar qurish bilan shamolga g’olib bo’ladi. Uyqu insonga g’olib keladi,g’am uyquga g’olib keladi. Alloh taolo yaratgan mahluqlarning eng kuchlisi g’am va o’limdir” (“Bo’stonul orifiyn”)



Muborak oy tuhfasi. 2-kun
Assalomu alaykum aziz dindoshim!
Bugun Ramazonning ikkinchi kuni. Ayyomingiz xayrli o'tsin!

Bismillahir rohmanir rohiym.

Muborak kun Oyati
“Iymon keltirgan va yolg’iz Parvardigoriga tavakkul qiladigan zotlar ustida (shayton) uchun hech qanday hukmronlik yo’qdir” (Nahl surasi, 99oyat)

Muborak kun Hadisi
Rasululloh alayhi salom aytadilar:
1.Maxfiy so’zlashmoq-sirlar qo’rg’oni
2.Sadaqa mollarga qo’rg’on bo’ladi
3.Ixlos amallarning qo’rg’onidir
4.Rostgo’ylik so’zlarga qo’rg’on bo’ladi
5.Maslahat fikrlarning qo’rg’onidir.


Muborak kun Hikmati
Uch narsani uch narsa bilan topib bo’lmaydi:
1.Boylikni orzu-havas bilan
2.Yoshlikni bo’yanish-pardozlash bilan
3.Sog’liqni dori-darmon bilan topib bo’lmaydi. (Abu Bakr Siddiq r.a)

Muborak kun Hikoyati
“Allohning va’dasi haq”
Bir kuni hazrati Ali (ra) oldiga tilanchi kelib sadaqa so’radi. Hazrati Ali (ra)o’g’illari Hasan va Husaynlarga (ra): “Uyga borib onangizga ayting,uydagi olti dirhamni sizlardan berib yuborsin,menga olib kelinglar”, deya buyurdilar. Hasan va Husayn (ra) uylaridan pulni olib kelishdi. Hazrati Ali (ra) bu pulning hammasini tilanchiga sadaqa qilib yubordilar. Holbuki, usha paytda o’zlarining ham bunga ehtiyojlari bor edi.Fotima (ra) bu pulga ro’zg’or uchun un harid qilmoqchi edilar.
Hazrati Ali(ra) endi ostona xatlab,uylaridan chiqmoqchi bo’lgan ham ediki, tuyasini sotmoqchi bo’lib turgan bir kishi kelib qoldi va pulini keyin bersangiz ham mayli,deya ul zotga sotib ketdi. Tuya 140 dirhamga baholandi. Oradan hech qancha vaqt o’tmay yana bir kishi keldi-da,hazrati Ali (ra) jilovidan tutib turgan tuyani ko’rib,yoqtirib qoldi va uni ikki yuz dirhamga sotib oldi. Pulini naqd sanab berdi-da, tuyani olib ketdi. Hazrati Ali (ra) bu pulning 140 dirhamini tuyaning egasiga berdilar, qolgan 60 dirhamni esa zavjalari Fotimaga (ra) berayotib shunday dedilar: “ Bu Alloh taoloning bizga Rasululloh alayhi salom orqali “Kimki bir hasana (savobli ish) qilsa, unga o’n barobar (ko’paytirib) yozilur (An’om-160 oyat)”, deya bergan va’dasidir. Biz usha olti dirhamni Alloh yo’lida sadaqa qildik,Alloh ham va’dasiga muvofiq uni o’n barobar ko’paytirib o’zimizga qaytardi” (Yusuf Qandahlaviyning “Hayotus sahoba” asaridan)


Muborak oy tuhfasi. 3-kun
Assalomu alaykum aziz dindoshim!
Bugun Ramazonning uchinchi kuni. Ayyomingiz xayrli o'tsin!

Bismillahir rohmanir rohiym.

Muborak kun Oyati
“Ularning orasida o’z joniga jabr qilguvchi ham, o’rtacha amal qilguvchi ham va Allohning iznu irodasi bilan mudom yaxshiliklarga shoshilguvchi ham bordir” (Fotir surasi,32 oyat)

Muborak kun Hadisi
Abu Hurayra raziyallohu anhudan Rasuli Akramning shunday deganlari rivoyat qilinadi:
Alloh taolo Qiyomat kuni qullariga bunday deydi:
— Ey farzandi odam! Men xasta bo`lganimda holimni so`rmading.
Yo Rabbiy! Sen olamlarning Rabbisan. Seni qanday qilib ziyorat eta olardim, axir?
— Bilmaysanmi? Falonchi qulim xasta bo`lib yotgani. uni ziyorat etmading: agar undan xabar olsayding, Mening lutfu ehsonimga o`sha erda erishar eding.
Ey farzandi odam! Sendan emak istaganimda Menga hech narsa bermading.
Yo Rabbiy! Senga qandoq qilib ham taom bera olaman, Sen Rabbil-olaminsan-ku!
Falon qulim emak istagan edi, agar uni edirsang eding, uning ajrini Bizdan olarding.
Ey farzandi odam chanqaganimda suv ham bermading.
Yo Rabbiy! Senga qandoq qilib ham suv bera olaman? Sen butun olamlarning Rabbisan-ku!
-Falonchi qulim suvsaganida suv bermading. Agar ber-ganingda uning mukofotiga Bizning huzurimizda erishar eding. (Hadisni Muslim rivoyat etgan)

Muborak kun Hikmati
Insonlik uchun lozim bo’lgan barcha narsalar Qur’oni karimdadir.(Mahmud As’ad Jo’shon)

Muborak kun Hikoyati
“Tenglik” Nabiy sollallohu alayhi vasallam safarda edilar. Qo’y go’shtidan taom tayorlashni buyurdilar. Bir sahobiy:
-Men qo’yni so’yaman,-dedi.
Boshqa birlari:
-Terisini shilaman,-ddi
Uchinchilari esa:
-Men pishiraman,-dedi.
Payg’ambarimiz (sav):
-Unday bo’lsa, men o’tin to’playman,-dedilar.
-Yo Rasululloh,siz qo’yavering,biz o’zimiz uddalaymiz,deyishdi sahobalar.
Shunda Rasululloh (sav):
-Uddalashlaringizni bilaman,ammo men sizlardan ajralib qolishni xohlamayman-da. Zero Alloh subhanahu va ta’ala bandasining birodarlari orasida ajralib turishini yomon ko’radi,-dedilar.

Bismillahir rohmanir rohim.


Assalamu alaykum wa rahmatullohi wa barakatuhu!

Bugun ramazonning 1-kuni. Allohim, tutayotgan roza'laringiz, qilayotgan hayrli amallaringizni dargohida qabul qilsin!

Rasululloh SAVning duolari

Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ko‘p (qilib yuradigan) duolari «Allohumma atina fid-dunya hasanatav vafil axirati hasanatav vaqina azaban-nar» edi. (Ma'nosi: Parvardigoro, bizga bu dunyoda ham yaxshilik ato qilgin, oxiratda ham yaxshilik ato etgin va bizni do‘zax azobidan asragin.) Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

Sahih hadisi shariflar

Rasululloh sallolohu alayhi va sallam dedilar: "Kimki Ramazon kechalarini, Ollohga iymon keltirib, undan savob umid etib, ibodat bilan o'tkazg'usidir, uning qilgan gunohlari mag'firat qiling'usidir". (sahih, Buxoriy rivoyati).

Sahih hikoyatlar

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Bir kishi Rasululloh sallallohu alayhi va sallamning huzurlariga kelib: «Halok bo‘ldim!» - dedi. Janob Rasululloh: «Nechun?» - dedilar. U: «Ramazonda xotinim birla aloqa qilib qo‘ydim»,- dedi. Janob Rasululloh: «Bir qul topa (ya'ni, ozod qila) olasanmi?» - dedilar. U: «Yo‘q», - dedi. Janob Rasululloh: «Ikki oy muttasil ro‘za tuta olasanmi?» - dedilar. U: «Yo‘q»,- dedi. Janob Rasululloh: «Oltmishta miskinning qorinlarini to‘yg‘aza olasanmi?» - dedilar. U: «Yo‘q»,- dedi. Shul asnoda ansorlardan biri bir savat xurmoni Janob Rasulullohga (hadya qilib) olib kelib qoldi. Janob Rasululloh boyagi kishiga: «Mana buni olib borib, sadaqa qilgil!» - dedilar. U: «O'zimizdan kambag‘alroqqami, yo Rasulalloh? Sizni haq (din) birla yuborgan zot haqi, Madinaning ikki tog‘i oralig‘ida bizdan ham qashshoqroq xonadon yo‘qdur!» - dedi. Shunda Janob Rasululloh: «Borgil, buni oilangga yedirgil!»- deb marhamat qildilar». (sahih, Buxoriy rivoyati).

Sahobalar hayotidan sahih rivoyatlar

Abu Sa'id al-Xudriy raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam odamlarga xitob qilib: «Darhaqiqat, Olloh taolo (bu) dunyodagi va o‘z huzuridagi bandalari orasidan bir bandani afzal ko‘rdi. Men (ham) Olloh taolo huzuridagi (ya'ni, Olloh taolo afzal ko‘rgan) o‘shal bandani afzal ko‘rdim», - dedilar. Shunda Abu Bakr yig‘lab yubordilar. Biz: «Nechun Abu Bakr Janob Rasululloh Olloh taolo afzal ko‘rgan bandani afzal kurganlari uchun yig‘layotirlar?» - deb taajjub qildik. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Abu Bakrni afzal ko‘rguvchi, Abu Bakr ersalar ul zotni barchamizdan ko‘ra yaxshiroq bilguvchi kishi erdilar. Shul boisdan ham Janob Rasululloh: «Mening uchun o‘zining suhbati va mol-dunyosi borasida eng ishonchli kishilardan biri Abu Bakrdurlar. Agar rabbimdan bo‘lak (yana) bir kishini (o‘zimga) do‘st tutadirgan bo‘lsam, Abu Bakrni do‘st tutgan bo‘lur erdim. Ammo, (musulmonlar uchun Olloh taolodan ortiqroq do‘st yo‘q bo‘lib, ular orasida) Islom birodarligi-yu muhabbati (mavjud bo‘lmog‘i kerak). Masjidda Abu Bakrning eshiklaridan bo‘lak birorta eshik qolmasin!» - dedilar, (ya'ni, har kim masjid hovlisiga o‘z hovlisidan eshik ochib olgan erdi, Janob Rasululloh ana o‘shal eshiklarni nazarda tutyaptilar)». (Sahih, Buxoriy rivoyati)
www.ziyouz.com

ABU HURAYRA ROZIYALLOHU ANHUDAN RIVOYAT QILINADI; ''RASULULLOH s.a.v. JUMA KUNINI ZIKR QILDILAR VA; ''UNDA  BIR SOAT BOR, QAYSI BIR MUSILMON BANDA  O'SHA SOATDA TURIB NAMOZ O'QIB, ALLOHDAN BIROR NARSA SO'RAGAN HOLIDA TO'GRI KELSA, ALBATTA, O' ZOT UNGA O'SHANI  BERGAY'', DEDILAR VA QO'LLARI  BILAN O'SHA SOATNING OZLIGINI KO'RSATDILAR''. BESHOVLARIDAN FAQAT ABU DOVUD RIVOYAT QILGAN.
SHARH; JUMA KUNINIG AFZALLIKLARIDAN BIRI UNDA DUO QABUL BO'LADIGAN  SOAT BORLIGIDIR. USHBU SOAT VA UNING HAQIDA MIQDORI HAQIDA HAM TURLI MULOHAZALAR BOR. SHUNING UCHUN JUMA KUNI DOIMO IBODAT VA DUO BILAN MASHGUL BO'LISH KERAK. ABU MUSO ROZIYALLOHU ANHUDAN RIVOYAT; ''ROSULULLOH s.a.v. NING; O'SHA \SOAT\ IMOM \MINBARGA\ O'TIRGANIDAN  BOSHLAB  NAMOZ  O'QILIB BO'LGUNCHA'', DEGANLARINI ESHITDIM''. MUSLIM, ABU DOVUD
VA TERMIZIY RIVOYAT QILGAN. TERMIZIYNING LAFZIDA; ''ALBATTA, JUMADA BIR SOAT BORDIR. BANDA UNDA ALLOHDAN NIMANI SO'RASA,  ALBATTA  ALLOH  UNI  BERUR'', DEDILAR.  ODAMLAR; ''EY ALLOHNING RASULI, O'  QAYSI SOATDIR'', DEYISHDI. O'  ZOT s.a.v; ''NAMOZGA IQOMA AYTILGANDAN BOSHLAB, UNI TUGATGUNCHA'',  DEDILAR''. SHARH; BO'  RIVOYATDA JUMA KUNGI DUO TUSIQSIZ QABUL BO'LADIGAN  SOAT, IMOM JUMA HUTBASINI QILISH UCNUN MINBARGA CHIQQAN
DAN BOSHLAB  TO JUMA NAMOZININI  O'QIO' BULGUNCHA  EKANI  AYTILMOQDA.  DEMAK  JUMA  KUNI  O' SHA VAQTDA  ETIBORNI  YANADA  HAM  KUCHAYTIRIB, ALLOHDAN  SO'RAYDIGAN  NARSALARNI  ASTOYDIL  SO'RAB TURISH  KERAK.  JOBIR ROZIYALLOHU  ANHUDAN RIVOYAT  QILINADI; ''NABIY s.a.v; '' JUMA  KUNI  O'N   IKKI SOATDUR. UNDAN BIR SOATDA QAYSI MUSILMON ALLOHDAN BIROR NARSANI SO'RAGAN HOLDA TOPILSA, ALLOH AZZA VA JALLA UNGA  O'SHA   NARSANI  BERUR.  BAS  UNI
ASIRDAN  KIENGI  OXIRGI  SOATDA  IZLANG'',  DEDILAR''. ABU  DOVUD  VA  NASAIY RIVOYAT QILGAN.   AL-HOKIM SAHIH  DEGAN.
SHARH; USHBU HADISDA MAZKUR DUO TUSIQSIZ QABUL BO'LADIGAN  MUBORAK SOAT, KUNDUZ  KUNING  OLTMISH  DAQIQADAN IBORAT TABIY O'N   IKKI SOATLARIDAN BIR SOAT EKANI TUSHUNILMOQDA. SHU BILAN BIRGA O'SHA SOAT ASRDAN KIENGI QUYOSH  BOTISHDAN OLDINGI OLTMISH DAQIQA EKANI ISHORAT QILINMOKDA. DEMAK JUMA KUNI AYNU O'SHA PAYTDA ETIBORLI  BO'LIB  DUO  QILISHGA  HARAKAT  QILMOGIMIZ LOZIM.
/SHAYH MUHAMMAD SODIQ MUHAMMAD YUSUF.  NAMOZ HAQIDA/ 

Ramazon fazilati

Inson ba’zan unutar
Noshukrlik kasrini
Ro’za tutarkan bilar
Ne’matining qadrini

Ro’za bizga o’rgatar
Sabrni va shukrni
Insonga marhamatni
Ibodatu zikrni.

Ramazonda shaytonlar
Bog’lanadi, bilingiz
Fursagtni boy bermanglar
Yaxshi amal qilingiz.

Ro’zada fayz, baraka
Doim hukm suradi
Buni his etmaganlar
Hali afsus qiladi

Ramazonda o’rgandik
Ko’pgina yaxshi amal
Unutmaylik ularni
Ramazondan keyin ham

RAMAZON   RO'ZASINING   BIR   KUNINI   UZRSIZ   O'TKAZIB   YO'BORISH   O'LKAN GUNOHDIR.   UNING   O'RNINI   TO'LDIRISH   JUDA   HAM    MUSHKULDIR. PAYG'AMBARIMIZ s.a.v.   UZIRSIZ   BIR   KUN   RAMAZON   OYI    RO'ZASINI   TUTMAGAN ODAM   UMR   BO'YI   RO'ZA  TUTIB   O'TSA   HAM  O'SHA   KUNNING   O'RNINI TO'LG'IZA   OLMAYDI,   DEGANLAR  . YANA   BOSHQA   BIR   HADISDA   BIR   KUN  RO'ZA TUTMAGAN   ODAM  QIRQ   YIL   JANNATNING   ISINI   HAM   HIDLAY   OLMAYDI, DEGANLAR. SHUNING  UCHUN   ALLOH   ETKAZGANIGA   SHUKUR   QILIB,   RO'ZANI KANDA  QILMAY   TUTISH  KERAK.    AZIZ   BIRODARLAR   ARZIMAS   SABABLARNI BAHONA   QILIB   MUBORAK   RAMAZON    RO'ZASINI    O'TKAZIB    YUBORMAYLIK, ALLOH   SUBHANI   VA  TAOLO    BANDALARIGA   QANCHADAN -QANCHA    ENGILLIKLAR YARATIB   QO'YIBDI   SHULARDAN   FOYDALANAYLIK,   FAQAT   MIYORDAN OSHIRMAYLIK   YANA    NOSHUKURLARDAN    BO'LIB    QOLMAYLIK.

Bismillahir rohmanir rohim.
Assalamu alaykum wa rahmatullohi wa barakatuhu!
Aziz
birodarlar sizlarga Ramazon-i Sharifning ba'zi sifatlarini keltirib
o'tishni joiz deb bildim, xato kamchiliklar uchun oldindan uzr, ushbu
parchalar Imom G'azzoliyning ''Ayyuhal valad" kitobidan keltirildi,
Tarjimon: Izzatilloh Nuriddin.Uz.islom.com taqdimoti.

                                                        ***
Hazrati Ali karramallohu vajhahudan tarovihning savobi haqida so’ralganda shunday javob qildilar:

-Ramazonning birinchi ke chasi tarovih namozi o’qigan kishini Alloh taolo
yarlaqaydi.Ikkinchi kechasi tarovih o’qigan kishining alloh ota va
onasini avf etadi. Uchinchi kecha o’qigan kishiga farishtalar shunday
deydilar:

-Ey kishi, senga mujdalar bo’lsin. Alloh taolo sening
amalingni qabul qildi. Sening gunohlaringni kechirdi. Senga tilagan
narsangni berdi.

To’rtinchi kecha tarovih o’qigan kishiga Alloh
Makka-i Mukarramada, Madina-i Munavvarada, Masjidi Aqsoda va Masjidi
Xaramda namoz o’qigan kishining savobini beradi. Oltinchi kecha tarovih
o’qigan kishiga Bayt-i Ma’murni tavof etish savobini beradi. Namoz
o’qigan kishiga joyning toshi , tuprog’i uning uchun istig’for etadilar.

Yettinchi kecha tarovih o’qigan kishi uchun Hazrati Muso bilan birga Fir’avnga
qarshi jang qilganning savobini beradi. Sakkizinchi kecha tarovih
namozono o’qisa, unga Rasululloh bilan birga Badir jangida bo’lgan
kishining savobini beradi.

O’ninchi kecha tarovih o’qigan kishiga Alloh dunyo va oxirat salomatligini ehson etadi. O’n birinchi kecha tarovih o’qigan kishiga qabul qilingan bir umra savobini beradi. O’n ikkinchi kecha tarovih o’qigan kishi sirot ko’prigidan yashinday
o’tadi. O’n uchinchi kechasi tarovih o’qigan kishiga Baytil Muqaddasni
ta’mirlashning savobini beradi. O’n to’rtinchi kechasi tarovih o’qigan
kishiga Alloh qadr kechasini tonga qadar ehyo qilgan kishining savobini
beradi. O’n beshinchi kechasi tarovih o’qigan kishiga Alloh oxiratda
ulug’ darajalar ehson etadi, uning duosini, tilagini qabul qiladi.
O’n oltinchi kechasi tarovih o’qigan kishi o’layotganida “La ilaha illalloh
Muhammadun Rasululloh” degan holda o’ladi va qiyomat kuni qabridan
turyotganda ham huddi shunday turadi.
O’n yettinchi kechasi tarovih o’qigan kishi dunyodan Jannatdagi maqomini ko’rgan holda o’tadi.
O’n sakkizinchi kechasi tarovih o’qigan kishiga Alloh shahidlar va g’oziylar savobini ehson qiladi.
O’n to’qqizinchi kechasi tarovih o’qigan kishiga Alloh dunyoda va oxiratda
yordamchi bo’ladi. Yigirmanchi kechasi tarovih namozini o’qigan kishi
Rasululloh(s.a.v.)ni tushida ko’rmasdan o’lmaydi. O’lgandan keyin to
qabrdan turgangacha chanqamaydi, Arshi A’loning soyasida bo’ladi.
Yigirma birinchi kechasi tarovih namozini o’qigan kishiga yerda, osmonda qancha
farishta bo’lsa uning uchun istig’for etadi. Alloh undan rozi bo’lgani
holda dunyodan oxiratga ko’chadi. Yigirma ikkinchi kechasi tarovih
o’qigan kishi Ummati Muhammadning yetimlarini va tul xotinlarini
to’ydirganning savobiga noil bo’ladi. Yigirma uchinchi kechasi tarovih
o’qigan kishiga Ummati Muhammadning asir tushganlarni sotib olib , ozod
qilganning savobini beradi. Yigirma to’rtinchi kechasi tarovih o’qigan
kishini nomai a’moli o’ng qo’liga beriladi. Yigirma beshinchi kechasi
tarovih o’qigan kishiga o’layotganida Azroil (a.s) go’zal bir shaklda
keladi, unga Jannat ne’matlaridan xushxabar beradi va ruhini shu tarzda
qabz qiladi. Yigirma oltinchi kechasi tarovih o’qigan kishini Alloh
amri bilan farishtalar u o’layotganida shaytonning makridan himoya
qiladilar. Yigirma yettinchi kechasi tarovih o’qigan kishiga Jahannam
eshiklari yopiladi. Yigirma sakkizinchi kechasi tarovih o’qigan kishi
uchun Alloh Jannat farishtalariga Jannat eshiklarini ochishni amr etadi
va bandam istagan eshigidan kirsin deb buyuradi. Yigirma to’qqizinchi
kechasi tarovih o’qigan kishiga Ayyub alayhissalomning kasalligi uchun
beriladigan savob kabi savob beriladi. O’ttizinchi kechasi tarovih
namozini o’qigan kishi uchun Allohning amri bilan bir farishta shunday
duo qiladi:

-Bu banda Jahannamdan qutilgan bir bandadir.
Jahannamdan qutulib, umid qilgan Jannat ne’matlariga noil bo’lgandir.
Alloh taolo esa shunday marhamat qiladi: << Izzat va Jamolim xurmati bu bandamga avfim bilan muomala qildim. Jahannam olovini uning tanasi uchun harom qildim>>.
Undan keyin Alloh amr qilganday u bandaning Jahannam azobidan qutulgani
va Sirot ko’prigidan oson o’tishi uchun bir vasila yozilib, qo’liga
beriladi. Kimki to’la bir ixlos va e’tiqod bilan Ramazoni Sharifda
o’ttiz kun tarovih namozini o’qisa, Alloh taolo bu savoblarni unga
ehson qiladi. Bunga hech shak va shubha bo’lmasin.

Ey o’g’il, hech qachon qadir kechasida g’ofil bo’lma. Chunki qadr kechasida ibodat
qilish ming kecha ibodat qilishdan ko’ra yaxshiroqdir.

Ramazon ro’zasini ta’zim va viqor bilan tut. Kim ramazon ro’zasini nuqsonsiz
tutsa, Alloh taolo unga ming kun ro’za tutganning savobini beradi. U
kishi bilan Jahannam orasi esa yer bilan osmonning orasicha yiroq
qoladi.

Zulhijja ro’zasidan hech qachon g’ofil bo’lma. Chunki
bir rivoyatga ko’ra Odam alayhissalomning tavbasini Alloh zulhijjada
qabul qilgandir. Bir rivoyatda esa Muharram oyida qabul qilgandir. Ammo
Ibn Abbos(r.a.) Odam alayhissalomning tavbasini Zulhijjaning birinchi
kuni qabul qilinganligini rivoyat etgandir. Kimki Zulhijjaning birinchi
kuni ro’za tutsa, Alloh taolo u kishining butun gunohlarini avf etadi.

Ikkinchi kuni Yunus alayhissalomning duosini qabul qilinib, baliqning qornidan
xalos etilgan kunidir. Shu kuni ro’za tutgan kishiga Alloh taolo … (
davomi bor)(Bu so'zlar  Imom G'azzoliyning  "Ayyuhal valad" kitobidan olindi. Tarjimon: Izzatilloh Nuriddin.) 
UzIslam.Com taqdimoti
                                                            ***

ABU HURAYRA ROZIYALLOHU ANHUDAN RIVOYAT QILINADI;
''NABIY SOLLALLOHU ALAYHI VASSALAM;
''SIZDA BIRORTANGIZ, QACHON AHLIGA QAYTSA, U ERDA 3 TA KATTA, SEMIZ BUGOZ TUYANI TOPISHNI YAXSHI Ko'RADIMI?'', DEDILAR.
''HA'', DEDIK.
''SIZDAN BIRINGIZ O'Z NAMOZIDA O'QIGAN UCH OYAT, UNING UCHUN UCHTA KATTA, SEMIZ BUGOZ TUYADAN YAXSHIROQDIR'', DEDILAR''.
MUSLIM RIVOYAT QILGAN.
SHARH; BO'  HADISIY SHARIFDAN MUSILMON INSON O'Z NAMOZIDA QIROAT QILGAN HAR BIR OYAT QUR'ON UCHUN BITTA KATTA, SEMIZ BUGOZ
TUYANI SADAQA QILGANNING SAVOBINI OLISHINI BILIB OLAMIZ.
ALLOH TAOLO SIZ BILAN BIZ MUSULMONLARNI QANCHALAR ULUGLAB QO'YGAN. SAVOB OLISH YULLARIMIZNI QANCHALAR
ONSON QILIB QO'YGAN.
DEMAK, NAMOZDA KO'PROQ OYARLARNI  O'QISHGA  HARAKAT  QILAYLIK.

Bismillahir rohmanir rohim.

Assalamu alaykum wa rahmatullohi wa barakatuhu!

Bugun ramazonning 4-kuni. Allohim, tutayotgan roza'laringiz, qilayotgan hayrli amallaringizni dargohida qabul qilsin!

Rasululloh SAVning duolari

Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Allohumma inniy a'uvzu bika minal ‘ajzi val kasali val jubni val harami val buxli va a'uvzu bika min ‘azobil qabri vaa'uvzu bika min fitnatil mahya val mamoti», boshqa rivoyatda «Va zila'iddayni va g‘alabatir rijal», deb aytardilar (ma'nosi: Allohim, Sening noming bilan ojizlikdan, dangasalikdan, ko‘rqoqlikdan, munkillab qariya bo‘lishdan, baxillikdan, qabr azobidan, tirik va o‘liklar fitnasidan hamda qarz yukidan va kishilarning g‘olib kelishidan panoh tilayman). Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

Sahih hadisi shariflar

Abu Molik Horis ibn Osim al-Ash'ariy (r.a) rivoyat qiladilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: - Tahorat-pokizalik iymonning yarmidir. «Al-hamdu lillah» mezonni to‘ldiradi. «Subhanalloh va al-hamdu lillah» osmonlaru yer oralig‘ini to‘ldirishadi - yoki to‘ldiradi. Namoz nurdir. Sadaqa- zakot (iymonning sahihligiga) dilil-burhondir. Sabr ziyodir! Qur'on sizning foydangizga yoxud zararingizga ishlaydigan hujjatdir. Hamma tong sahardan harakat qilib o‘zini (Allohga yoki shaytonga) sotadi. Pirovardida nafsini (dunyo xorligi-yu Oxirat azobidan) xalos qiladi yoki (gunoh-ma'siyatlarga botib,) uni halok etadi. (sahih, Muslim rivoyati).

Sahih hikoyatlar

Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Bir odam yo‘lda ketayotib chanqab qoldi-da, bir quduqni uchratib, uning ichiga tushib suv ichdi. So‘ng, quduqdan chiqib, bir itning tashnalikdan harsillab tuproq namini yalayotganini ko‘rdi. Shunda u o‘ziga-o‘zi: «Bu it ham men kabi chanqab qolibdi» - deb quduqqa qayta tushdi va mahsisini suvga to‘ldirdi-da, quduqdan chiqib itga ichirdi. Olloh taolo bul amali solihi uchun uning gunohlarini kechirdi», - dedilar. Shunda sahobalar: «Yo Rasulalloh, hayvonlarga suv ichirsak ham, bizga savob tegurmi?» - deyishdi. Janob Rasululloh: «(Biz sug‘oradirgan) har bir jonzotda biz uchun savob (ajr) mavjuddur», - dedilar». (sahih, Buxoriy rivoyati).

Sahobalar hayotidan sahih rivoyatlar

Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Hazrat Aliga: «Sen mendan va men sendandurman», - deganlar.

Hazrat Umar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Alidan rozi bo‘lib bu dunyodan ko‘z yumdilar», - deydilar. (Sahih, Buxoriy rivoyati)
www.ziyouz.com

РАМАЗОН КЕЧАСИДА БЕДОРЛИК, ТАРОВЕҲ

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон кечаларини ибодат ила бедор ўтказишга тарғиб қилар, аммо қатъий буйруқ бермас эдилар. Бас, у зот: «Ким Рамазонда иймон ва ихлос билан қоим бўлса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинур», дер эдилар. Иш шундайлигида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этиб кетдилар. Сўнгра Абу Бакрнинг халифалигида ва Умарнинг халифалиги бошида ҳам иш шундоқ эди». Бешовлари ривоят қилганлар.

Шарҳ: Очиқ-ойдин кўриниб турибдики, Рамазон ойи кечалари ибодат қилиб ўтиш жуда ҳам фазилатли иш. Гуноҳларнинг мағфират бўлиши ҳам шу туфайли бўлади.
Аммо Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бу ишга тарғиб қилиш билан бирга, маълум бир ибодатга қатъиян амр қилмаганлар. Балки умумий тарғиб қилиш билан кифояланганлар.
Худди шу ҳолат ҳазрати Абу Бакрнинг халифалик даврларида ҳам давом этган. Кишиларга Рамазон кечаларида маълум ибодатни таъйин қилмаслик ҳазрати Умари Одил халифаликларининг дастлабги қисмида ҳам давом этган. Кейин нима бўлганини сўнгра келадиган ривоятлардан билиб оламиз.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кечаси чиқиб масжидда намоз ўқидилар. Одамлар ҳам у кишига иқтидо қилдилар. Тонг отгандан сўнг одамлар бу ҳақда гапирдилар. Кейин улардан ҳам кўп тўпланишди ва У зот билан намоз ўқишди. Одамлар бу ҳақда ҳам гапирдилар. Учинчи кечада масжид аҳли кўпайиб кетди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам чиқиб намоз ўқидилар. Улар у зотга иқтидо қилдилар. Тўртинчи кеча бўлганда масжид одамларни сиғдиришга ожизлик қилиб қолди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам Бомдод намозига чиқдилар. Намозни ўқиб бўлганларидан кейин одамларга юзландилар ва:
«Сизнинг ҳолингиз менга махфий бўлгани йўқ. Лекин мен (намоз) сизга фарз бўлиб, сўнг унинг адосида ожиз қолишингиздан қўрқдим», дедилар.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этганларида иш ана шу ҳолда эди». Учовлари ривоят қилган.
Шарҳ: Бу ҳодиса ҳақида келган бошқа ривоятларда таъкидланишича, Рамазоннинг йигирма учинчи кечаси Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам масжидда нафл намоз ўқиётганларини кўриб, баъзи саҳобалар у зотнинг намозларига қўшилиб иқтидо қилганлар. Эртасига бу гап одамлар орасига тарқагач, эшитганлар кечаси келиб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тунги нафл намозларига қўшилганлар. Эртасига яна одам кўпайган. Тўртинчи кечаси масжидга одам сиғмай кетган. Аммо Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам тунги нафл намози ўқигани масжидга чиқмаганлар. Бир йўла Бомдод намозига чиққанлар ва нима учун тунги намозни одамлар билан ўқиш учун чиқмаганларини тушунтириб берганлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида Ислом ҳукмлари жорий бўлиб турар эди. Ҳали ҳаммаси жорий бўлиб битмаган эди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам агар одамлар билан тунда жамоат бўлиб намоз ўқишни давом эттираверсалар, ушбу намоз сизларга фарз бўлди, деб амри илоҳий тушиб қолишидан, кейин эса одамлар Рамазон кечалари бу намозни ўқий олмай гуноҳкор бўлишларидан қўрққанлар.
Шундай Ҳабиб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз умматларига нисбатан ўта меҳрибон эдилар. Уларнинг тоқатларидан ташқари таклифлар ила қийналишларини асло хоҳламас эдилар. Доимо енгиллик томонини кўзлар эдилар. У зоти бобаракотга Аллоҳнинг салавот ва саломлари бўлсин.

Абу Зарр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам билан Рамазонни тутдик. У зот то етти (кеча) қолмагунча ой давомида биз билан қоим бўлмадилар. Сўнг эса, биз билан бирга кечанинг учдан бири ўтгунча қоим бўлдилар. Олти кеча қолганда эса, биз билан қоим бўлмадилар. Беш кеча қолганда эса, биз билан бирга кечанинг ярмигача қоим бўлдилар. Шунда мен:
«Эй, Аллоҳнинг Расули, бу кеча бизга нафл намоз ўқитсангиз», дедим.
«Қачон бир одам имом билан у қайтиб кетгунча намоз ўқиса, ўша одамга кечани қоим бўлиб ўтказган ҳисобланади», дедилар. Тўрт кеча қолганда қоим бўлмадилар. Уч кеча қолганда эса, аҳлларини, аёлларини ва одамларни жамлаб, биз билан шундоқ қоим бўлдиларки, ҳатто «фалаҳ» ўтиб кетармикан, деб қўрқдик. Мен «фалаҳ нима», дедим. У (Абу Зарр) саҳарлик, сўнгра ойнинг қолганида биз билан бирга қоим бўлмадилар», деди» Сунан эгалари ривоят қилган.
Шарҳ: Ушбу ҳадисдан олинадиган фойдалар:
1. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ойининг йигирма учинчи кечаси келгунча ўзлари ёлғиз ҳолда қиёмул-лайл (кечани бедор ҳолда ибодат билан ўтказиш) қилганликлари.
2. Йигирма учинчи кечада саҳобалар билан қиёмул-лайл қилганлари.
3. Рамазонинг охирги ўн кечасининг жуфт эмас, тоқ кечаларида жамоат бўлиб ибодат қилишга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам аҳамият берганлари.
4. Лайлатул Қадр кечаси аҳли аёлни, қарашли одамларни тўплаб, тунни ибодат билан ўтказиш Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг одатлари экани.
5. Рамазон кечасида имом билан маълум нафл намозни ўқиган одам бутун тунни қоим бўлиб ўтказгандек ҳисобланиши.
Зикр қилинган бу амалларни қилишга ҳаракат этмоғимиз жуда ҳам зарур.

Абдурраҳмон ибн Абдин ал-Қорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу билан Рамазон кечаларининг бирида масжидга чиқдим. Қарасак, одамлар гуруҳ-гуруҳ бўлиб, тарқоқ ҳолларида, кимдир ёлғиз ўзи намоз ўқимоқда. Кимдир намоз ўқиса, бир неча киши унга иқтидо қилмоқда. Шунда Умар:
«Менимча анавиларни бир қори (орти)га жамласам яхши бўлади», деди. Сўнгра уларни Убай ибн Каъабнинг ортидан жамлади. Кейин бошқа бир кечада мен яна у билан чиққанимда одамлар қориларга иқтидо қилиб, намоз ўқишар эди. Умар:
«Бу қандоқ ҳам яхши бидъат. Бу вақтда ухлаб ётганларидан кўра, қоим бўлганлари афзал», деди. Кечанинг охирида, демоқчи. Одамлар кечанинг аввалида қоим бўлишар эди». Бухорий ривоят қилган.
Шарҳ: Аввало ҳадиснинг ровийси Абдурраҳмон ибн Абдин ал-Қорий розияллоҳу анҳу билан яқиндан танишиб олайлик:
Абдурраҳмон ибни Абдин ал-Қорий, Қаҳофа ибни Дайим болаларидан бири эдилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳаётлик даврларида таваллуд топдилар. Расулуллоҳ алайҳиссалом ҳузурларига олиб келинганда ҳали ёш бола эдилар. Бу зот улуғ тобеинлардан бўлиб, Мадина аҳлини уламоларидан эдилар. Умар розияллоҳу анҳу даврларида Байтулмолда хизмат қилдилар.
Ҳадисни Умар ибн Хаттоб, Абу Талҳа, Абу Айюб, Абу Ҳурайралардан ривоят қилдилар.
Бу зот ҳижратнинг 88-йили Мадинада вафот этдилар.
Ушбу ривоятнинг ровийси Абдурраҳмон ибн Абдин розияллоҳу анҳу Қора ибн Дайм ал-Маданийга нисбат берилиб, Қорий дейилади. Абдурраҳмон ибни Абдин розияллоҳу анҳу аввал ҳам айтилганидек, Ҳазрати Умар томонидан Байтулмолга омил қилиб қўйилган эдилар. Шунинг учун ҳам баъзи вақтларда у киши билан бирга юришлари ҳам бежиз эмас. Жумладан, Рамазон кечаларида икковлари кишилар ҳолидан хабар олиб юришлари оддий бир ҳол.
Ислом давлати раҳбари ўлароқ, кишилар ичида юриб уларнинг ҳолидан хабар олиш, хатоларини тузатиш, манфаатлари ҳақида қайғуриш Ҳазрати Умардек бир зот учун оддий бир ҳол эди.
Мана, у киши ўз хазинадорлари Абдурраҳмон ибн Абдин розияллоҳу анҳу билан Рамазони шариф кечаларидан бирида Мадинаи Мунаввара кўчаларида кетмоқдалар. Бу вақт муборак вақт. Мусулмонлар кундузни соим, кечасини қоим ўтказишлари керак бўлган муборак Рамазон ойи. Аммо, халифа Умари Одил кўзларига мусулмонларни кечасидаги ҳоллари ана ўша талаб даражасида бўлиб кўринмади. Кимдир ўзича намоз ўқимоқда. Нарироқда уч-тўрт киши бир одамга иқтидо қилиб, ўзларича ибодат қилмоқдалар. Бошқалар эса...
Зийрак ва ташаббускор инсон, қобилятли ва уддабуррон давлат бошлиғи, қўрқмас ва шижоаткор мужтаҳид ҳазрати Умарнинг кўнглидан кишиларни бу ҳолда ташлаб қўйиш яхши эмаслиги ўтди. Агар иш шу ҳолда давом этаверса, кейин нима бўлиши мумкин? Ҳозирнинг ўзида шунчалик бўлиб тургач, кейин бундан яхши бўлиши мумкин эмас. Пайғамбар алайҳиссаломнинг вақтларида одамлар катта ғайрат билан ибодат қилар эдилар. Ҳар ким ўз ҳолича бўлса ҳам Рамазон кечасини қоим бўлиб ўтказар эдилар. Энди бўлса, аввалги ғайрат қолмабди. Кишилар тарқоқ, нафл намоз ўқигани ўқимоқда, бўлмаса йўқ. Пайғамбар алайҳиссалом ўзлари бош бўлиб, кечаларни бедор ўтказар эдилар. Кишиларга Рамазон кечасидаги ибодат фарз бўлиб, оғирлик келмасин дебгина жамоат ила кечаси намоз ўқишни доимий ташкил қилмаган эдилар.
У зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида шариат ҳукмлари давомли равишда тўлдириб борилар эди. Бугун бир ҳукм ташкил этилса, эртага бошқаси ва ҳакозо. Ҳукмларнинг жорий бўлишига баъзи одамларнинг саволлари, гоҳида қилган ишлари, гоҳида яна бошқа нарсалар сабаб бўлиб қолар эди.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзича тўпланиб, кечаси жамоат намоз ўқиш туфайли шу намоз фарз бўлиб қолишидан истиҳола қилган эдилар. Агар Рамазон кечаларида ана шундай намоз фарз бўлиб қолса, баъзи кишиларга оғир келиб, қийналиб қолишлари мумкин эди.
Пайғамбар алайҳиссаломнинг бирдан-бир мулоҳазалари шу эди. Бўлмаса, бошқа ҳеч бир нарса У зотни Рамазон кечаларида мусулмонлар билан жамоат бўлиб, нафл намоз ўқишдан тўсмас эди. У зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзлари доимо бу намозни ўқир, саҳобаларни ҳам унга тинимсиз тарғиб қилар эдилар.
Энди бўлса, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам Рафиқул Аълога риҳлат қилдилар. Шариат аҳкомлари мукаммал бўлди. У зот соллаллоҳу алайҳи васалламдан кейин Аллоҳ таоло ҳеч кимга ваҳий туширмайди. Бирор ибодатни фарз ёки вожиб бўлиши мумкин эмас. Жумладан, энди мусулмонлар кечаси жамоат бўлиб, нафл намоз ўқисалар ҳам фарз ёки вожиб бўлиб қолиши асло мумкин эмас. Уларнинг ҳозиргига ўхшаб тарқоқ юрганларидан, Рамазон кечаларини турлича ўтказишларидан кўра жамоат, бўлиб намоз ўқишлари яхши эмасми?
«Менимча, анавиларни бир қори ортига жамласам яхши бўлади», деди Ҳазрати Умар. Ўша қори намозга ўтади. Қолганлари эса унга иқтидо қилади. Қориларнинг ичида энг афзали Убай ибн Каъб. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзлари ҳам буни тасдиқлаганлар.
Шундай қилиб, Ҳазрати Умар Рамазон кечалари жамоат бўлиб таровеҳ намоз ўқишни жорий қилдилар. Бу иш ҳаммага маъқул келди. Саҳобалардан бирор киши ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида бўлмаган нарсани нима учун қилинмоқда, демади. Бу ҳам мазкур иш ҳаммага ўта маъқул бўлганидан дарак беради. Ҳа, ҳамма бу ишдан хурсанд бўлди.
Ровий Абдурраҳмон ибн Абдин розияллоҳу анҳунинг айтишларича, Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг ўзлари ҳам хурсанд бўлганлар ва:
«Бу қандоқ ҳам яхши бидъат. Бу вақтда ухлаб ётганларидан кўра, қоим бўлганлари афзал», деганлар. Шу ерда бидъат икки хил, яхши ва ёмон бўлиши мумкинлиги, буни Ҳазрати Умардек улуғ зот таъкид қилганларини алоҳида эслаб ўтишимиз лозим.

ТАРОВЕҲ НАМОЗИ РАКЪАТИ АДАДИ

Рамазонда бедор бўлиб ўқиладиган намоз «Таровеҳ» деб номланиши ҳаммага маълум. Таровеҳ–роҳат-истироҳат маъносидадир. Чунки мазкур намоз истироҳат ҳисобланади, ҳар тўрт ракъатни ўқиб бўлгандан кейин истироҳат олинади.
Макка аҳли эса, ўша пайтда ҳар тўрт ракъат таровеҳ намозидан кейин Байтуллоҳни тавоф қилар эканлар.

Абу Салама ибн Абдурраҳмон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «У киши Оишадан: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Рамазондаги намози қандоқ эди?» деб сўраган экан.
Шунда у киши: «Рамазонда ҳам, ундан бошқа вақтда ҳам ўн бир ракъатдан зиёда қилмас эдилар. Тўрт ракъат намоз ўқир эдилар. Уларнинг ҳусни ва узунлигини сўрамай қўявер. Сўнгра яна тўрт ракъат ўқир эдилар. Уларнинг ҳам ҳусни ва узунлиги сўрамай қўявер. Кейин эса, уч ракъат ўқир эдилар. Мен: «Эй Аллоҳнинг Расули, ухлашингиздан олдин Витр ўқийсизми?» дедим. У зот:
«Эй, Оиша, албатта, менинг кўзларим ухларлар қалбим ухламас», дедилар» деди». Бешовлари ривоят қилган.
Шарҳ: Оиша онамиз ривоят қилишларича, Пайғамбар алайҳиссалом Рамазонда ҳам, Рамазондан бошқа вақтларда ҳам кечаси намоз ўқиганларида ўн бир ракъат ўқиганлар. Ўша тунги намозларни ниҳоятда чиройли қилиб ва узун ўқиганлар. Бу ҳақда ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг кўзлари ухласа ҳам қалблари ухламаслиги ҳақида олдинги ўтган ҳадисларда маълумотлар келган.
Бу ерда таъкидлашимиз лозим нарса шуки, бу жавобда Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг кечасиги намозлари неча ракъатлиги ҳақида Оиша онамиз ўзлари билган нарсани айтмоқдалар. Бу эса, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўн бир ракъатдан бошқа намоз ўқимаган эканлар-ку, деган хаёлга олиб бормаслиги керак.
Эътибор берадиган бўлсак, бу ерда таровеҳ намози ҳақида эмас, кечасиги таҳажжуд намози ҳақида сўз бормоқда. Чунки таровеҳ намози Рамазондан бошқа пайтда ўқилмайди. Оиша онамиз розияллоҳу анҳо бўлсалар:
«Рамазонда ҳам, ундан бошқа вақтда ҳам ўн бир ракъатдан зиёда қилмас эдилар», демоқдалар.
Чунки у зот Оиша онамизнинг ҳужраларида айнан таҳажжуд намози ўқиганлар.
Таровеҳ намозининг ракъатлари адади қанча деганда мазҳаб боши имомлар ҳам ўз шароитларидан келиб чиқиб, ўзларига етиб келган ривоятларнинг кучига қараб, турлича ададларни олганлар.
Мисол учун, Шофъеий мазҳабида саккиз ракъат олинган бўлса, Ҳанафий мазҳабида йигирма ракъат олинган. Демак, таровеҳ намози ракъатлари адади ҳақидаги ривоятлар ихтилофли эмас, турлиликни ифода этгандир.
Бошқа масалалар ҳам худди шунга ўхшайди. Хилоф йўқ, турлилик бор. Фуқаҳолар эса, ўша турли нарсалар ичида қай бири афзал, деган маънода баҳс юритганлар.

Язид ибн Румон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Одамлар Умар ибн Хаттобнинг замонида йигирма уч ракъат ила қоим бўлар эдилар».
Шарҳ: Аввало ровий Язид ибн Румон розияллоҳу анҳу билан танишиб олайлик: Язид ибн Румон Асадий ал-Маданий, кунялари Абу Руҳ. Бу зот Зубайр ибн Афвон оиласининг қулидирлар. Ҳадисларни Ибн Зубайр, Анас, Убайдуллоҳ ва яна бошқа кишилардан ривоят қилдилар. Бу зот ривоят қилган ҳадислар 6та «Саҳиҳ» китобларида бор.
Ибн Саъд айтадилар: «Язид ибн Румон олим ва кўп ишончли ҳадис ривоят қилган тобеинлардан эдилар».
Бу зот ҳижратнинг 130-йили Мадинада вафот этдилар.
Мазкур йигирма уч ракъатнинг йигирма ракъати таровеҳ, уч ракъати витр намози бўлган. Баъзи бир ривоятларда ўн бир ва ўн уч ракъат ҳам дейилган. Лекин йигирма уч ракъат маълум ва машҳур.
Баъзи уламоларимиз олдин оздан бошлашган, кейин бориб-бориб йигирма учда тўхташган ва шу одат бўлиб қолган мусулмонлар жумҳури шуни қабул қилган, дейишади.
Шофеъий мазҳабида саккиз ракъат ҳақида сўз бўлса ҳам, амал қилишда йигирма ракъат қабул қилинган. Шунинг учун ҳам барча мусулмонлар қадимдан таровеҳ намозини масжидларда, жамоат билан йигирма ракъатдан ўқишга одат қилганлар.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламдан ёки Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан: «Мўминлар яхши, деб билган нарса Аллоҳнинг ҳузурида ҳам яхшидир. Мусулмонлар ёмон, деб билган нарса Аллоҳнинг ҳузурида ҳам ёмондир», деб ривоят қилинган». Ушбу икки ривоятни Имом Молик келтирган.
Шарҳ: Ушбу ривоятдаги мўмин-мусулмонлардан мурод Қуръон, ҳадис ва фиқҳни яхши биладиган аҳли илм мўмин-мусулмонлар эканлигидан ҳеч шак-шубҳа йўқ. Ушбу ривоятни бу ерда келтиришдан мурод таровеҳ намозини масжидда жамоат билан йигирма ракъатдан ўқишни Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг замонларида жорий қилиш ўзбошимчалик, динга унда йўқ нарсани қўшиш эмас, балки диний асосда Ислом умматининг зубдаси бўлмиш саҳобалар томонидан шариат кўрсатмаларига, хусусан, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг таълимотларига амал қилинган ҳолда бўлганини таъкидлашдир.
Зотан, ижмоъ шариатимизда ҳукмга манба бўлган тўрт манбанинг биридир. Ижмоъ эса, бир замонда яшаб турган ижтиҳод даражасига етган мусулмонларнинг бир фикрга жам бўлишларидир. Шунинг учун, ҳозирги шаклда таровеҳ намози ўқишга ҳеч тил теккизиб бўлмайди.

Bismillahir rohmanir rohim.

Assalamu alaykum wa rahmatullohi wa barakatuhu!

Bugun ramazonning 2-kuni. Allohim, tutayotgan roza'laringiz, qilayotgan hayrli amallaringizni dargohida qabul qilsin!

Rasululloh SAVning duolari

Abdulloh ibn Amr ibn Ossdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam «Allohumma ya musarrifal qulub sarrif qulubana ‘ala to'atika», deb aytardilar (Ma'nosi: Ey qalblarni burib qo‘yuvchi Allohim, qalbimizni toatingga burib qo‘ygin.) Imom Muslim rivoyatlari.

Sahih hadisi shariflar

Imron ibn Husayn raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Sizlarning yaxshilaringiz mening zamondoshlarimdur, so‘ng ulardan keyingilar, so‘ng ulardan keyingilar» - deb marhamat qildilar. Keyin, Janob Rasululloh o‘z asrlaridan ikki yoki uch asr so‘ng dunyoga keladiganlar haqida zikr qildilarmi, yo‘qmi, buni aniq bilmayman, ul zot: «Sizlardan keyin shunday qavm dunyoga keladiki, ular xiyonat qilib, o‘zlariga nisbatan ishonchni yo‘qotadilar, va'da beradilar-u, vafo qilmaydilar, (dunyo lazzatlariga berilib ketganlaridan) semirib ketadilar» - deb aytdilar». (sahih, Buxoriy rivoyati).

Sahih hikoyatlar

Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladilar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam bunday dedilar: «Uch kishi yo‘lda ketayotgan erdi, birdan yomg‘ir yog‘ib qolib, tog‘dagi bir g‘orga kirib berkinishdi. Shu payt, tog‘dan bir katta tosh (qoya) dumalab tushib, g‘orning og‘zini tusib qo‘ydi. Shunda ular bir-birlariga: «Olloh yo‘lida biror xayrli ish qilgan bo‘lsangizlar, o‘shani o‘rtaga qo‘yib parvardigorga iltijo qilingizlar, zora u g‘orning og‘zini ochsa!» - deyishdi. Ulardan biri: «Yo Olloh, mening keksayib qolgan ota-onam bor erdilar. O'zim ersam qo‘ychivonlik qilardim. Har kuni yaylovdan qaytgach, quylarni sog‘ib, sutini avval ota-onamga, so‘ng bolalarim va ahli ayolimga berardim. Bir kuni yaylovda kech qolib ketdim, kelsam, ular uxlab qolishibdi. Odatdagidek, quylarni sog‘ib, sutini ota-onamning huzurlariga olib bordim-u, ularni uyg‘otishga botinolmay turib qoldim. Bolalarim ersa (sut so‘rab) oyoqlarim ostida talpinib yig‘lashardi. Shu ahvolda tong ottirdik. Yo Olloh, agar bilsang, bu ishni seni yuz-xotir qilib qilgan erdim. Bizga g‘orning og‘zini bir oz ochgil, toki biz osmonni ko‘raylik!» - deb iltijo qildi. Shunda Olloh taolo g‘orning og‘zini bir oz ochdi. Keyin, ularning ikkinchisi: «Yo Olloh, agar bilsang, men amakimning qizlaridan birini erkaklar ayollarni yaxshi kurgandek qattiq sevardim. U (ya'ni, amakimning qizi menga): «Yuz dinor bermaguningcha maqsadga erisholmaysan», - dedi. Men yuz dinor topib uning oldiga bordim-da, o‘zimni oyoqlari orasiga olib erdim: «Ollohdan qyorqgil, muhrni halollab ochgil!» - dedi. Shunda men darhol o‘rnimdan turib, undan nari ketdim. Yo Olloh, agar bilsang, men bu ishni seni yuz-xotir qilib qilgan erdim. Bizga g‘orning og‘zini (kattaroq) ochgil!» - dedi. Olloh taolo g‘or og‘zining uchdan ikki qismini ochdi. So‘ng, ulardan uchinchisi: «Yo Olloh, agar bilsang, men bir kishini bir faraq (3 so') makkajo‘xoriga yollab erdim. Ish tugagach, haqini berdim, ammo u olmay ketib qoldi. Keyin, men o‘sha (bir faraq) makkajo‘xorini ekib, dehqonchilik qildim, hosilini sotib, puliga bir sigir va molga qarab turish uchun bir xizmatkor (qul) sotib oldim. Bir kuni o‘sha yollangan odam kelib, haqini mendan talab qildi. Men: «Bor, anavi sigir va uning boquvchisi senga!» - dedim. U menga: «Meni masxara qilayotirsanmi?» - dedi. Men: «Yo‘q, masxara qilmayotirman, o‘sha sigir va uning boquvchisi senga, ularni olib ketaver!» - dedim. Yo Olloh, agar bilsang, men bu ishni seni yuz-xotir qilib qilgan erdim. G'orning og‘zini butunlay ochgil!» - deb iltijo qildi. Shunda Olloh taolo g‘orniig ogzini butunlay ochdi». (sahih, Buxoriy rivoyati).

Sahobalar hayotidan sahih rivoyatlar

Hamza otalaridan naql qiladilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Men uxlab yotganimda (ya'ni, tushimda) sut ichdim, hatto uning tirnoqlarim atroflaridan oqib chiqayotganini ko‘rdim. So‘ng, ortib qolganini Umar ibn al-Xattobga berdim», - dedilar. Shunda (sahobalar): «Buni nimaga yo‘ydingiz, yo Rasulalloh?» - deyishdi. Ul zot: «Ilmga», - dedilar». (Sahih, Buxoriy rivoyati)
wwwziyouz.com

Аллоҳ роббил-оламийнга ҳамду санолар, пайғамбарлар саййиди – ҳазрати Муҳаммад ва унинг аҳли байти, саҳобалари ва уларга гўзал суратда эргашган барча мўъминларга салоту-саломлар бўсин!
Эй, мусулмон биродарим, Ушбу муборак ойнинг файзли кунлари камайиб, баракотли кечалари тугаб бормокда. Балки, сафар тараддудини кўриб, рўзадорлар билан видолашмокчи бўлиб турибди.
Дўстим, Рамазон ойининг ушбу ўтган кеча ва кундузлари сизнинг амалларингизга шоҳид ва уларни сақлаб қўйгувчи бир сандиқдир. Улар қиёмат куни сизинг фойдангизга ёки зарарингизга гувоҳ бўладилар. Аллоҳ таоло айтади: "Ҳар бир жон ўз қилган яхши амалларини ҳозиру нозир ҳолда кўрадиган, ёмон амалларининг эса олис-олисларда қолиб кетишини истайдиган кунни (эсланглар)!Аллоҳ сизларни Ўзининг (азобидан)огоҳ килур. Аллоҳ бандаларига Ғамхўр-Меҳрибондир". (Оли Имрон: 30)
Эй биродарим, Ушбу кеча ва кундузларингизни солиҳ амаллар, гўзал сўзлар билан безатинг! Уларни ёмон амаллар ва хунук сўзлар билан булғатиб кўйманг! Улуғ парвардигоримиз Аллоҳ таоло сизу менга нидо килиб айтади: «Эй бандаларим! Шубҳасиз булар сизларнинг амалларингиздир, уларни сизлар учун сақлаб қўйиб, тўла қилиб бераман. Кимки, яхшиликни топса, Аллоҳга хамд айтсин, ундан ўзгасини топган киши эса, ўзидан бошқа бировни маломат килмасин!» (Имом Муслим ривоят килган ҳадиси кудсий)
Ҳой Аллоҳнинг бандаси! Рамазон ойи борган сари камайиб, тугаб бормоқда. Қайси биримиз ўзимизни ҳисоб-китоб қилдик? Қайси биримиз, жаннат эшиклари беркитилишидан аввал у ерга қават-қават уйлар бино қилолдик?.
Биродар, Ушбу ой ниҳоялаб бормокда, қолган кунларни ғанимат билиб, солиҳ амалларга астойдил бўлинг! Бошқа ойларнинг ўрнини босадигани бўлиши мумкин. Аммо Рамазон ойининг ўрнини босадиган ой йўқ. Сиз агар ушбу ойни ғафлат билан бефойда ўтказиб қўйсангиз, ўзингизга зарар қиласиз, холос. Ўзингиз ўйлаб кўринг, ушбу ойни яна кайта келишини орзу қилган қанча кишилар унга етиб кела олмадилар-ку! Ажал ва унинг оқибати ҳакида ўйлаб кўрмадингизми? Унинг алдови сизга аён бўлмадими?
Мусулмон дўстим, Кечагина шод ҳуррамлик билан Рамазон ойини кутиб олгандик. Мана энди, биз ғафлатда турган бир пайтимизда у тугаб, сафар тараддудини кўра бошлади. Умр ҳам шундай, уни кандай қилиб тугаб қолганини сезмай қоламиз. Охиратмиз учун нима нарса такдим эта олганимиз ҳақида ҳам бир ўйлаб қўяйлик!
Азиз дўстим, Ғафлат уйқусини бас қилайлик. Бу муборак ойнинг кўпини ғафлат билан ўтказиб юбордик, унинг охирги ўн кунигина қолди. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам охирги ўн кунга қандай эътибор берганлар?
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Рамазоннинг аввалги икки ўн кунлиги яъни, йигирма кунида намоз ҳам ўқир, ухлар ҳам эдилар. Охирги ўн кунлик киргач эса, аёллардан йироқ бўлиб, енг шимариб жидди-жаҳд қилар ва оила аъзоларини ҳам уйғотар эдилар.
Имом Аҳмад "Муснад"да Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг ҳадисларини ривоят қиладилар. Оиша онамиз айтадилар: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам йигирма кунда намоз ва уйқуни аралаш қилардилар (яъни, кечаларнинг бир қисмида ухлар, бир қисмида бедор бўлардилар). Ўн кунда (яъни, охирги ўн кунда) эса, аёллардан йироқ бўлиб, енг шимариб ибодатга жидди-жаҳд килардилар».
Ҳурматли биродар, Эҳтимол бу — рўзасини тутишга муваффақ бўлинган охирги Рамазонимиздир. Келгуси Рамазонга яна етиб бораман деб қайси биримиз айта оламиз. Шундай экан ушбу муборак кунларни ғанимат билиб, қаттиқ ижтиҳод килиб, Аллоҳ таоло ато этган неъмат — тансиҳат-хотиржамликдан унумли фойдаланиб музоаф-музоаф ажру савобларга эришиб олайлик.
Ушбу фазилатли кечаларнинг қадрига етмай, ғафлатда ўтказаётган кишилардан ажабланасан киши. Ундайлар кўп хайрли ишларга бепарво бўлган, ушбу ойнинг файзи-футуҳотидан маҳрум бўлган, том маънодаги зиёнкор шахслардир.
Азиз биродар, Рамазон ойининг йигирма куни хам ўтиб кетди. У кунларни бепарво бўлмай, ибодатда машғул бўлиб ўтказган бўлсангиз нур устига нур. Акс ҳолда, Рамазон ойининг барча фазилатидан маҳрум бўлиб қолмаслик учун қолган ўн кунни ғанимат билиб, ҳиммат камарини белга боғлаб ибодатга киришинг! Ушбу ўн кунни кандай килиб ўтказишда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан намуна олинг!
Оиша онамиздан ривоят қилинган саҳиҳ ҳадисда айтадилар: "Росулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва саллам (охирги) ўн кунлик кирса, белларини боғлар (яъни, аёллардан йироқ бўлар),кечани бедор ўтказар ва аҳлларини уйғотар эдилар". Бухорий ривояти.
Муслимнинг ривоятида эса, Оиша онамиз айтадилар: "Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам охирги ўн кунликда бошқасида қилмаган жидди-жаҳдни қилардилар".
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: "Фотима ва Алий розияллоҳу анҳумоларнинг эшикларини қоқиб, "Намоз ўқимаяпсизларми...?",— дер эдилар.Бухорий ва Аҳмад ривоятлари.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам хотинларининг уйларига юзланиб туриб, буюрган ҳолларида: "Хонадон соҳибаларини уйғотинглар, бу дунёда либослик бўлган кўп кишилар борки қиёмат куни ялонғочдирлар", — дердилар. Бухорий ривоятлари.
Табароний ривоят қилган ҳадисда Алий розияллоҳу анҳу айтадилар: «Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Рамазоннинг охирги ўн кунлигида ўз аҳлларини ва намозга тоқати етадиган  барча катта ва кичикни уйғотар эдилар».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг охирги ўн кундаги ҳолатлари мана шулардир. Аввалин ва охирин гуноҳлари мағфират қилинган зотки, шу қадар ибодатга машғул бўлган бир пайтда, биз каби гуноҳ ботқоғига ботганлар нима учун бепарвомиз? Нега бундай!? Аллоҳ таоло бизларни ҳам яхшиликка муваффақ айласин!
Азиз биродарим, Огоҳ бўлингки, мана шу файзли кечалар ичида улуғ бир кеча бор. У "Кадр кечаси"дир. У кеча ҳақида муттафақун алайҳ ҳадисда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: "Кимки, "Қадр кечаси" иймон билан, (Аллоҳдан) савоб умид қилган ҳолда қойим бўлса (ухламай ибодатга машғул бўлса) унинг ўтган гуноҳлари мағфират килинади".
Қадр кечасининг охирги ўн кунликда эканлиги таъкидланган. Оиша онамиз ривоят килган саҳиҳ ҳадисда Набий алайҳиссалату вассалам айтадилар: "Қадр кечасини Рамазоннинг охирги ўн кунидан изланглар". Бухорийнинг ривоятларида эса: "Рамазоннинг охирги ўн куннинг тоқ кечаларида". (дейилган) Бу борада жуда кўп ҳадислар ворид бўлган.
Дўстим, Мана шу охирги ўн кунликда дунё машғулотларидан узилиб, эътикоф ўтириш ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг суннатларидан. Саҳиҳайнда ривоят килинган ҳадисда Оиша онамиз айтадилар: "Пайғаммар  алайҳиссолату вассалам Аллоҳ у зотни вафот топтиргунга қадар ҳар Рамазоннинг охирги ўн кунида эътикоф ўтирганлар".
Қимматли биродар, сизу бизга Росулуллоҳда чиройли намуна бор. Аллоҳ таоло барчамизни пайғамбаримизнинг изларидан юришга муваффақ айласин! Омийн.

''BIR TOGNING RUPARASIDA EDIM , ALAMLI QICHQIRIQLARNING SHOHIDI BULDIM. BU NECHUK OVOZLAR DEDIM , DUZAHDAGILARNING AZOBLI OVOZI DEYISHDIYU KAMINANI USHA JOYGA KELTIRISHDI. SHU ASNODA MEN OYOQLARIDAN OSIB QUYILGAN BIR QAVIMNI KURDIM. ULARNING LUNJLARI YIRTILGAN BULIB , UNDAN LAHTA-LAHTA QONLAR OQARDI. BULAR KIMLAR DEGANDIM , IFTOR VAQTI KELMASDAN OLDIN RUZASINI OCHIB YUBORGANLARDIR,  DEYISHDI''. Imom Munziriy rivoyatlari.