ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
27-12-2016 16:13
(ссылка)
Қоршаған ортаның құқықтары
Ислам дінінің негіздері бойынша тәрбиеленген адам жаратылыстардың үлгісі ретінде жаратылған әлемде өзінің іс-әрекетін ешбір құқық бұзылмайтындай қалыптастыруы керек. Исламда құқықтарды сақтау тек адамдардың құқықтарына ғана қатысты емес: қоршаған ортаның да құқықтары бар. Адамдар олармен де санасуға міндетті. Басқаша айтқанда, исламдық өмір сүру тәсілінде адамның Жаратушысымен, сондай-ақ табиғатпен және қоғамдағы басқа адамдармен қарым-қатынасын қалай орнатуы керектігі көрсетілген. Бұл негіздер бойынша адам үшбұрышты орталықта орналасады. Үшбұрыштың үстінгі жағында Алла Тағала, екі жағында адамзат қоғамы мен табиғат орналасады. Аталмыш үшбұрышта Алланың адамзат қоғамы мен табиғаттың арасындағы қарым-қатынасы Жаратушы мен жаратылғандардың арасындағы қарым-қатынасы, ал олардың Алламен қарым-қатынасы құлшылық ету мен жаратылыс арасындағы қарым-қатынас сынды. Аяттар мен рауаяттар табиғат пен қоршаған ортаның адамның ықтиярына берілгенін көрсетеді. Яғни, Алла Тағала оларды адамдар үшін және адамдарға қызмет етсін деп жаратқан болатын. Бірақ бұл қарым-қатынас екіжақты. Яғни, табиғат пен қоршаған орта – Жаратушы тарапынан адамдарға тапсырылған аманат. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
27-12-2016 16:11
(ссылка)
Жағымды ынтық
Жағымды ынтық адамды жоғары мақсаттарына қарай жеткізеді, яғни халықты надандық пен хабарсыздықтан құтқарады. Жағымсыз айыпталаттын ынтық адамдардың бұл дүние мен ақыреттегі қиындықтарына себеп болады. Имам Әли (ғ.с.)-ның айтуынша «ынтық еңбек пен шаршап-шалдығудан тұрады». Сондықтан бұл жағымсыз сипатты жақсы танып білу қажет. Физикалық ауруды емдеу үшін оның негізгі себебін табу қажет. Өйткені оның себебін тамырынан жоймай емдеу мүмкін болмайды. Егер уақытша дертін тоқтатса, біраз уақыттан кейін қайтадан басталады. Ахлақи аурулар да осыған ұқсас. Өйткені оны толқы жою үшін басында оның тамырын табу керек. Егер олай болмаса, адамды әлсіретіп, нәтижесінде адамды өлімге апарады. Имам Бақер (ғ.с.) бұл салада: «Өзінің айналасына жібін көбірек ораған сайын піләсінен шығуы қиындайтын жібеккөбелек сынды, дүниеқоңыз адам уайым-қайғысынан өледі»,- деген болатын. («Усуль Кафи», 2-ші том). Аллаға тәуекел етпеу дүниеқоңыздықтың ең маңызды себептерінің бірі. Имам Әли (ғ.с.): «Сараңдық, зұлымдық пен дүниеқоңыздық және көптеген артық қалаулар Аллаға тәуекел етпеуден пайда болады»,- деген. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
20-12-2016 17:11
(ссылка)
Қоршаған ортаның саулығы қоғамның саулығымен тығыз байланысты
Өздеріңіз білетіндей адамдар мен барлық тірі жаратылыстың өмір сүретін ортасы, соның ішінде көшелер мен алаңдар, саябақтар мен ормандар, өзендердің жағалауы мен оқу-зерттеу, мәдени орталықтар, діни мекендер мен кеңсе адамның қоршаған ортасы болып саналады. Қоршаған ортаның саулығы қоғамның саулығымен тығыз байланысты. Аурудың алдын алу оны емдеуден жақсырақ саналғандай қоршаған ортаның ластануы немесе жойылуының нәтижесінде орны толмас шығындардан гөрі қоршаған ортаның саулығын қамтамасыз ету артық болып табылады. Қоршаған ортаның саулығын камтамасыз ету, яғни жер, ауа-райы, су, теңіз, дала, тау, өсімдіктер, аңдар мен басқа да жаратылыстардың құқықтарын, сондай-ақ жеке адам мен оның қоғам өмірімен байланысты құқықтарын сақтау болып табылады. Діни тағылымдарда қоршаған ортаны ластауға тыйым салынған. Исламның ұлық пайғамбары: «Алла – пәк. Ол тазалықты жақсы көреді. Сондықтан адам өз өмірін таза ұстауға міндетті»,- деген болатын. («Джаме әл-Сағир» 1-ші том). Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
20-12-2016 16:59
(ссылка)
Сараңдық
Сараңдық оларды өтірік айтуға мәжбүрледі, сондықтан олар өтірік айтты. Сараңдық оларды зұлымдыққа және жақындарымен қарым-қатынастарын тоқтатуға мәжбүрледі. Сол себепті олар жақындарынан алыстады»,- деп айтқан болатын. Сараңдық – қаржы мен мүлікті пайдаланудан тартыну. Құран Кәрімде сараңдыққа кең түрде назар аударылып, кейбір жайттарда жақсылық пен жиһадтан тартыну деп қарастырылған. Құранның көзқарасынша, сараңдық Алланың адамға сыйлаған әрбір нығметі мен әрбір жақсылығына қатысты болуы мүмкін. Алла Тағала адамға материалдық және рухани салаларда көптеген нығмет сыйлайды. Адам оларға сараңдық білдіріп, оларды дұрыс пайдаланбайды және басқаларға да рұқсат етпейді. «Әл-Имран» сүресінің 180-ші аятында бұл мәселеге көңіл бөлініп: «Алланың кеңшілігінен өздеріне берген нәрселеріне сараңдық істегендер, олардың сараңдық қылған нәрселері қиямет күні өздерінің мойындарына оралады»,- деп айтылған. Имам Садық (ғ.с.) бұл туралы: «Сараң өзінің қолында бар нәрсеге де, халықтың қолындағы нәрсеге де сараң болады. Басқаның қолындағы нәрсені армандап, оны адал немесе харам жол арқылы қолына түсіргісі келеді»,- деген. Кейбір адамдар дүние-мүлікке салынып, тіпті ақшадан басқаны танымайтын сынды. Мұндай адамдар ақша олар үшін емес, өздерін ақша үшін деп санайды. Олар ақшаға ие болу үшін денсаулығы мен өмірлерін аямайды. Бірақ керісінше ақшаларын денсаулықтары мен бақыты үшін жұмсамайды. Имам Әли (ғ.с.) сөзінің бірінде: «Кедейшілікті өзіне қарай тартып, соның артынан жүрген байлықтан айрылған сараңға таңғалдым. Ол бұл дүниеде кедей сынды өмір сүріп, ақыретте бақуатты адам ретінде жауап береді»,- деген.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
13-12-2016 16:46
(ссылка)
Қоршаған ортаны қорғау Алла сүйетін іс саналады
Мұндай дүниетанымда Алла Тағала – әлемнің жаратушысы әрі оның қорғаушысы. Сол себепті қоршаған ортаны қорғау Алла жаратқан нәрселерді қорғау болып табылады. Тауһидтік дүниетанымда жаратылған жүйеде барлық жаратылыстар Жаратушының бақылауында болады. Осыған орай қоршаған ортаны қорғау адамның іс-әрекеті мен көзқарасына және қоршаған ортаны құрайтын жануарлар мен табиғатты қорғау міндетіне негізделген. Исламдық өмір сүрудің негізі саналатын тауһидтік көзқарас бойынша адам біріншіден, Алланы жаратылған әлемнің жаратушысы әрі иесі санайды; екіншіден, өзін Алла мен Оның жаратылыстарының алдында жауапты санайды. Осыған дейін айтқанымыздай, әлемнің оқиғалары белгілі бір мөлшерге дейін адамның іс-әрекеттеріне байланысты. Яғни, егер адамдар Аллаға құлшылық етсе, олардың алдынан рақымдылық пен илаһи берекенің есіктері ашылады. Егер құлшылық ету жолынан бұрылып, адасса, ойлары ластанып, адамзат қоғамында бұзақылық орын алып, ол тіпті қоршаған ортаға, яғни құрлық пен теңіздерге де да таралады. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
13-12-2016 16:24
(ссылка)
Сараң адам
Имам Хасан Мұджтаба (ғ.с.)-нан: «Сараңдық деген не?»- деп сұраған кезде имам Хасан (ғ.с.): «Сараң адам біреуге сыйлаған нәрсені босқа кеткен нәрсе деп, онысын қолында ұстап, басқаларға пайдалануға рұқсат етпей, өзі үшін сақтағанды жөн санайтын адам»,- деп жауап берді. («Бихар әл-Анвар», 75-ші том). Жағымсыз сараңдық сипатқа қарсы қасиет –жомарттық. Жомарттық – адамның ең жақсы ахлақи сипаттарының бірі. Исламның ұлық пайғамбары бұл туралы: «Жомарттық – жәннәтта өсетін ағаш. Жомарт адамдар жәннәтқа барады»,- деген. Діни дереккөздерде сараңдыққа қатысты ескертулер жасалып, оған қарсы көркем әрі оң сипат – жомарттық мадақталған. Имам Әли (ғ.с.) сараңдықты жаман деп атап: «Сараң адамға қарау тасжүректікке себеп болады»,- деп айтқан болатын. («Бихар әл-Анвар», 57-ші том). Имам Әли (ғ.с.) сараңдыққа қарсы жомарттықты ең жақсы сипат деп, мадақтап: «Жомарттық – Алланың үлкен нығметі»,- деген болатын. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
29-11-2016 16:08
(ссылка)
Жануарлар
Адамның өмірінде жануарлардың әртүрлі пайдасы бар. Алла Тағала оларды жаратып, адамдардың ықтиярына тапсырды. Олар адамға көптеген пайда әкелетіндей болып жаратылды. Ғасырлар бойы адамдар жануарларды көшіп-қону ісіне, жүк тасымалдауға, сапарларға шыққанда және ауылшарушылық саласында пайдаланып келеді. Жануарлардың еті мен терісі, сүті дәстүрлі және өнеркәсіптік қоғамдардың үлкен қоры саналады. Мал шаруашылығы, балық аулау, ара өсіру тұрмыс пен адал еңбек және кәсіптік қажеттіліктерді қамтамасыз етуге көмектесетін жолдардың бірі болып табылады. Адамның өміріндегі жануарлардың рөлі мен маңыздылығына байланысты Ислам дінінде олардың құқықтарына ерекше көңіл бөлінеді. Мұсылмандар жануарлардың алдында жауапты. Бұл діни жауапкершілік мұсылманнан өзінің сенімдеріне байланысты хайуандардың құқықтарын сақтап, оларға зиян келтірмеуді талап етеді. Ислам үй жануарларына жақсы қарап, мейіріммен қатынас жасап, оларды дұрыс пайдалануға кеңес берген.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
29-11-2016 16:06
(ссылка)
Жомарттық пен қайырымдылық
Исламның ұлық пайғамбары: «Жомарт адам Аллаға, халыққа және жәннәтқа жақын»,- деген («Бихар әл-Анвар», 68-ші том). Жомарт адам қолында бар мүлкін илаһи мейірімділік және илаһи нығмет санап, өз мүлкімен басқалармен оңай бөліседі. Ол өз мүлкін Жаратушының сыйы, жақсылық пен қайырымдылықты оның мейрімділігі деп біледі. Имам Садық (ғ.с.) жомарттықтың маңыздылығы мен құндылығы туралы: «Жомарттық – пайғамбарлардың сипаттарының бірі, иманның тірегі. Адам жомарт болмаса, иманды болмайды. Сондай-ақ, адамның иманы болмаса, жомарт болмайды. Өйткені, жомарттық – иманның нұрының ұшқыны. Мұны түсінген адам үшін оның басқаға сыйлаған мүлкі маңызды емес»,- деген болатын. («Бихар әл-Анвар», 68-ші том). Имам Әли (ғ.с.) да жомарттықты адамның жаны мен рухын безендіретін тақуалық сынды қасиет санаған. Тақуалық мүміннің ең жақсы сипаты. Хазірет өзінің сахабаларының біріне: «Өзіңді жомарттық және иманмен безендір.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
22-11-2016 16:27
(ссылка)
Адамның наным-сенімдері
Сондықтан исламдық өмір сүру тәсілінде экономикалық пікірталастар сенім және ахлақтық пікірталастармен жақын қарым-қатынаста. Исламдық өмір сүру тәсілінде экономикалық қарым-қатынастардың үлгісі діни сенімдер негіздеріне сүйенеді. Исламда экономика мен сенім мәселелері арасындағы байланыстың мықтылығы сондай, кейбір кездерде оларды бір-бірінен бөлуге болмайды. Мәселен, хомс пен зекет төлеу экономикалық мәселелердің қатарына кіреді. Алайдаолар шын мәнінде ғибадат мәселесі, адамды Аллаға жақындататын мәселе саналады. Сонымен бірге исламдық көзқараста еңбек пен талпыныс рухани мағынаға ие. Өйткені адамның өзінің тұрмысы, жеке өмірі және өзі мен жанұясының қажеттіліктерін қамтамасыз ету ғибадат саналады. Еңбек пен талпыныс күнделікті қажеттіліктерімен бірге адамның дүниелік өмірінің дамуына себеп болды. Илаһи бұйрықтарды орындау және жоғары мақсаттарға жету ақыреттің сыйы мен сауабына жеткізеді. Сол себепті Исламның ұлық пайғамбары «Дүние – ақыреттің егістік жері»,- деген болатын. Яғни, дүние мен материалды жағдай адамның дамуына себеп болып, адам егер дүниелік мүмкіндіктерді дұрыс пайдаланса, ол оның ақыреттегі бақытын қамтамасыз етеді. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
22-11-2016 16:20
(ссылка)
Садақа
Садақа тек тек ақшамен шектелмейді. («Мизан әл-Хикмат», 5-ші том). Келесі бір хадисінде пайғамбар: «Әр мұсылман күн сайын садақа бергені жөн»,- дегенде хазіреттен: «Қандай адамның ондай мүмкіндігі бар?»- деп сұрағанда: «Біреуге жол көрсету де садақа саналады. Науқастың жағдайын сұрау, ол да – садақа. Жақсылыққа жігерлендіру – садақа. Адамдар жүретін жолда жатқан тас пен тікенді алып тастау да садақа. Амандасқан адамға жауап қайтару – садақа»,- деп жауап берген. («Бихар әл-Анвар», 78-ші том). Имам Садық (ғ.с.) естімейтін адамға оны ренжітіп алмай, түсіндіруді садақаның бір түрі деп атаған. Ол тағы бір хадисінде: «Алланың жақсы көретін садақасы адамдардың арасындағы бұзылған қарым-қатынасты түзетіп, бір-бірінен алыстаған адамдарды жақындату»,- деп айтқан болатын. («Усул әл-Кафи», 2-ші том). Садақаның ең танымал әрі кеңінен таралған түрі қаржылай беру болып табылады. Садақа адамның берекесі мен мүлкінің артуына себеп болады. Құран Кәрімнің «Бақаре» сүресінің 261-ші аятынан: «Алла жолында мал сарп қылғандардың мысалы: әр сабағында жүз түйір өскен жеті сабақты ұрық тәрізді. Әрі Алла кімге қаласа, неше есе арттыра береді. Алла (Т.) тым кең, әр нәрсені білуші»,- деп оқимыз. Осыған орай исламның ұлық пайғамбары: «Садақаның арқасында өздеріңе ырзық әкеліңдер»,- деген.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
15-11-2016 16:03
(ссылка)
Алла – ырзық беруші
Исламдық тағылымдарда Аллаға тәуекел ету мен Оның ырзық беруші екендігіне сенім арту қуатталды. Сол себепті кейбіреулер Аллаға тәуекел ету мен Оның ызрық беруші екендігіне сенім арту еңбек етіп, талпыну туралы кеңестерге қайшы келеді деп санайды. Мәселен, «Һуд» сүресінің 6-шы аятында: «Жер бетіндегі әр жәндіктің қорегі Аллаға ғана тән»,- деп айтылған. Осындай жағдайда егер Алла Тағала жаратылыстардың ырзығын қамтамасыз ететін болса, адам не үшін өзінің күнделікті қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін еңбек етеді деген сұрақ туады. Бұл мәселені сараптау үшін аятолла Мұртаза Мутахари: «Егер Алланы оның ұлылығына сай танып, жоғары сипаттарымен өзімізді таныстырсақ, Алланың ырзық беруінің адамның міндеттері және құқықтарына қайшы емес екенін түсінеміз. Жаратушы Құранда өзін «ырзық беруші» деп атағанымен, жұмыс істеп, талпыныс жасаудың қажеттігін насихаттайды. Алланың ырзық беруші екендігі әр жаратылыстың әртүрлі мүмкіндіктерге ие болуына байланысты.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
15-11-2016 16:01
(ссылка)
Садақа беру
Алла елшісі Жаратушының алдында адал мүліктен сыйланған мүліктің қабыл болатындығына назар аудартып: «Мүміндердің мүлкін тартып алу арқылы қолға түскен мүлікті жақсылыққа жұмсаған адамның ісі ол қашан тәубеге келіп, тартып алған мүлікті иесіне қайтарғанша қабыл болмайды»,- деген. Адал мүліктен садақа берген адамға Алла Тағала үлкен сауап жазады.
Алла Тағала Құранда садақаның әшкере және құпия түрлері туралы баяндайды. Садақаның бұл екі түрінің арнайы әсерлері мен нәтижелері бар. Әшкере садақа мадақталатын садақа және халықты оған шақыру жақсы әрі қолдауға ие саналады. Имам Әли (ғ.с.): «Әшкере садақа мүлікті көбейтеді»,- деген. Әшкере садақа жақсылыққа іс жүзінде шақырумен бірге кедейлер мен мұқтаждарды жұбатады. Өйткені олар қоғамдағы халықтың рақымдылығын сезіп, адамдардың олар туралы ойлайтынын көріп, үміттенеді. Қорыта айтқанда, садақаны әшкере немесе жасырын беру үшін кейбір шарттарға көңіл бөлген жөн. Имам Садық (ғ.с.) ғибадатты орындау, соның ішінде садақа беру туралы жалпы ережелерге тоқталып: «Алла уәжіп еткен әр нәрсені жасырын орындағаннан гөрі әшкере орындаған артық. Мұстахаб еткен әр істе әшкере орындағаннан гөрі жасырын орындаған жақсы»,- деген болатын. Сол себепті уәжіп садақа саналатын зекет пен хомс төлеуді әшкере берген артық, ал уәжіп садақаны құпия берген артық.
Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
Алла Тағала Құранда садақаның әшкере және құпия түрлері туралы баяндайды. Садақаның бұл екі түрінің арнайы әсерлері мен нәтижелері бар. Әшкере садақа мадақталатын садақа және халықты оған шақыру жақсы әрі қолдауға ие саналады. Имам Әли (ғ.с.): «Әшкере садақа мүлікті көбейтеді»,- деген. Әшкере садақа жақсылыққа іс жүзінде шақырумен бірге кедейлер мен мұқтаждарды жұбатады. Өйткені олар қоғамдағы халықтың рақымдылығын сезіп, адамдардың олар туралы ойлайтынын көріп, үміттенеді. Қорыта айтқанда, садақаны әшкере немесе жасырын беру үшін кейбір шарттарға көңіл бөлген жөн. Имам Садық (ғ.с.) ғибадатты орындау, соның ішінде садақа беру туралы жалпы ережелерге тоқталып: «Алла уәжіп еткен әр нәрсені жасырын орындағаннан гөрі әшкере орындаған артық. Мұстахаб еткен әр істе әшкере орындағаннан гөрі жасырын орындаған жақсы»,- деген болатын. Сол себепті уәжіп садақа саналатын зекет пен хомс төлеуді әшкере берген артық, ал уәжіп садақаны құпия берген артық.
Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
09-11-2016 15:24
(ссылка)
Ислам мал-мүлік пен байлық
Құран Кәрім мүлікті маңызды деп атап, оны адамдардың күші ретінде еске салады. Алла Тағала «Ниса» сүресінің 5-ші аятының бір бөлімінде: «Алланың сендерді басына тұрғызған малдарды ақылсыздарға бермеңдер»,- деп айтады. Бұл мүліктің жеке адам мен қоғамның өмірі мен тұрақтылығына әсер ететінін және экономиканың жойылуымен қоғамның қатерге тірелетінін көрсетеді. Басқаша айтқанда, мүлік қоғамның тамырындағы қан сияқты. Сондықтан оны бұрыс пайдалануға болмайды. Құран дамуға себеп болатын мүлікті құнды санап, оны жақсы атайды. «Бақаре» сүресінің 180-ші аятынан: «Біреулеріңе өлім келген шақта артына мал қалдырса, әке-шешесіне, жақындарына дұрыстықпен өсиет парыз етілді. Өсиет тақуаларға бір міндет»,- деп оқимыз. Бұл аятта Алла Тағала мүлікті «жақсылық» деген сөзбен еске алады. Алла «жақсылық» деп санайтын әр нәрсе ерекше құнды саналады. Сол себепті мүлікті ақылмен қолдануды жақсылық, ал оны ысырап етуді жамандық деп айтуға болады. Алла мүлік пен байлықты өзінің пенделеріне берген нығметі және шүкіршілік етудің себебі санайды.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
09-11-2016 15:23
(ссылка)
Қарыз беру
Мәселені шешіп, жүректі қуантып, Алланың ризалығына себеп болатын жағымды істердің бірі қарыз беру болып табылады. Ислам дінінде қарыз берудін маңыздылығы сондай, Алла Тағала халыққа қарыз беруді өзіне қарыз беру деп сипаттап, «Бақаре» сүресінің 145-ші аятында: «Алладан бірнеше есе артық алу үшін қарыз беріңдер» деп айтылған.
Құранның басқа бір аятында қарыз туралы айтылған кезде қарыздың «жақсылық» деген сөзбен бірге жүру керектігі қуатталған, яғни халыққа қарыз Аллаға жақындау ниетімен, халал мүліктен және ықыласпен беріліп, міндетсіну мен азап-қорлық көрсетуден ада болғаны жөн.
Өсімсіз берілген қарыз қарыз алушыны оны қайтару үшін еңбектеніп, талпыныс жасауға мәжбүрлейді. Мұның өзі қоғамдағы экономика мен қабілеттердің дамуына себеп болады. Бірақ садақа берген кезде оны қайтару мақсаты болмағандықтан адамның талпынысы байқалмайды. Хадистердің бірінде Алла елшісінен: «Садақа берген адам оны қайтып алу туралы ойланбайды, ал қарыз беруші оны қайтып алуды мақсат етеді. Бірақ қарыз берудің сыйы садақа беруден артығырақ, неге? Мұның хикметі не?»- деп сұрағанда хазірет: «Иә! Садақа алған адамның мұқтаждығы нақты емес, ал қарыз алған адамның мұқтаж болғаны анық. Яғни, садақа шынайы мұқтаж адамға жетпеуі мүмкін. Бірақ қарыз алған адам шынайы мұқтаж. Осыған орай қарыз берудің сауабы садақа беруден артығырақ»,- деп жауап берді. («Бихар әл-Анвар», 103-ші том).
Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
Құранның басқа бір аятында қарыз туралы айтылған кезде қарыздың «жақсылық» деген сөзбен бірге жүру керектігі қуатталған, яғни халыққа қарыз Аллаға жақындау ниетімен, халал мүліктен және ықыласпен беріліп, міндетсіну мен азап-қорлық көрсетуден ада болғаны жөн.
Өсімсіз берілген қарыз қарыз алушыны оны қайтару үшін еңбектеніп, талпыныс жасауға мәжбүрлейді. Мұның өзі қоғамдағы экономика мен қабілеттердің дамуына себеп болады. Бірақ садақа берген кезде оны қайтару мақсаты болмағандықтан адамның талпынысы байқалмайды. Хадистердің бірінде Алла елшісінен: «Садақа берген адам оны қайтып алу туралы ойланбайды, ал қарыз беруші оны қайтып алуды мақсат етеді. Бірақ қарыз берудің сыйы садақа беруден артығырақ, неге? Мұның хикметі не?»- деп сұрағанда хазірет: «Иә! Садақа алған адамның мұқтаждығы нақты емес, ал қарыз алған адамның мұқтаж болғаны анық. Яғни, садақа шынайы мұқтаж адамға жетпеуі мүмкін. Бірақ қарыз алған адам шынайы мұқтаж. Осыған орай қарыз берудің сауабы садақа беруден артығырақ»,- деп жауап берді. («Бихар әл-Анвар», 103-ші том).
Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
03-11-2016 17:08
(ссылка)
Сыйлық беру
Ислам адамдардың арасындағы адамгершілік негіздеріне сүйенген қарым-қатынастарды көп қуаттап, туыс-тумалар мен достардың хал-жағдайын білу және оларға сыйлық беру сынды ғамалдарға ерекше назар аударады. Өйткені сыйлық беру кек пен дұшпандықты жойып, мейірімділік пен махаббатты тудырады. Сыйлық беруді маңыздылығы садақа берудің маңыздылығынан жоғары. Егер сый Алла үшін ақ ниетпен берілсе, сыйлаушы мен сыйды алушы адамға да оң әсер етіп, олардың көңіл-күйін көтереді. Исламның ұлық пайғамбары: «Бір-бірлеріңе сыйлық беріңдер, өйткені сый кек пен дұшпандықты жояды»,- деген болатын. Діни тағылымдарда қуатталған ғамалдардың бірі басқаларға сыйлық беру болып табылады. Осыған орай Исламның ұлық пайғамбары: «Халық бір-бірімен дос болып, бір-біріне сыйлық тарту етіп, аманатқа берік болса. жақсылықта өмір сүреді»,- деген. («Эюне Ахбаре әр-Реза», 2-ші том). Ислам өмірдің қажеттіліктерін қамтамасыз ету және халықтың арасында мейірімділік пен махаббат орнату үшін материалдық сыйлықтарды тартуды қуаттағанымен, сый тек материиалдық мүлік емес. Исламда ең жақсы әрі ең сый болып, адамның рухани қажеттілігін қамтамасыз ететін және оны дұрыс жолға нұсқайтын сыйлар саналады. Имам Әли (ғ.с.)-ның айтуынша, «ақыл мен кеңес – өте жақсы сыйлық». Имам Садық (ғ.с.): «Мен үшін кемшіліктерімді айтатын адам ең сүйікті бауырларым саналады»,- деген.Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
03-11-2016 17:04
(ссылка)
Дұрыс тұтыну
Исламның экономикалық тағылымдарының маңызды бөлімі тұтыну мен оны басқару жолдарына арналған. Құран Кәрімде илаһи нығметтерді пайдалану туралы кеңес берілген. Бұл кеңестер дұрыс тұтыну мен адамның дамуына қатысты. Алла Тағала «Бақаре» сүресінің 172-ші аятында: «Әй, мүміндер! Ризықтандырғанымыздың жақсысынан жеңдер. Әрі Аллаға шүкірлік етіңдер, егер Оған ғана құлшылық ететін болсаңдар»,- деп айтқан. Ислам дініндегі тұтынуға қатысты діни және ахлақтық негіздер мен құндылықтар исламдық өмір сүру тәсіліндегі тұтынудың үлгісін анықтау саласында белгілі рөл атқарады. Тұтынудың үлгісі уақыт пен мекенге, адамдар мен экономикалық және мәдени жағдайларға байланысты әртүрлі болады. Бірақ олардың барлығынан ортақ негіздерді байқауға болады. Ислам тағылымдарындағы тұтыну негіздерінің біріне ысырап етуден аулақ болу жатады. «Ысырап» деген сөз негізінде шектен артық шабуыл жасау дегенді білдіреді. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
26-10-2016 14:41
(ссылка)
Еңбек пен пайда
Осыған орай еңбек пен пайда табу адамның рухани және рухани тұрғыдан дамуына кедергі болмауы керек. Адамның қай мамандықты тандауы оның өз еркінде. Ол өзі қалаған, өзі ұнататын мамандығы бойынша еңбек ете алады. Бірақ кейбір жұмыстардың адамға материалдық және рухани нұқсан келтіретіндігіне немесе қоғамға зиян шектіретіндігіне байланысты тыйым салынған. Ислам мәдениетінде адамға кез келген мүмкіндік арқылы табыс табуға рұқсат етілмеген. Сондықтан исламдық өмір сүру тәсілінде еңбектену үшін шарт қойылған. Мәселен, мұсылман күнә немесе зұлымдықпен бірге жүретін, мұсылмандарды әлсірететін сауда немесе басқа жұмыспен айналыса алмайды. Исламдық құндылықтар бойынша, еңбек адал әрі заңды болып, адамгершілік негіздеріне қайшы келмеуі қажет. Исламда тыйым салған жұмыстар харам деп жарияланды. Бұл жұмыстардың харам болуының философиясы олардың қоғамдық және мәдени зиян келтіруімен бірге адамның рухани күдік-күмәндарына жол ашады. Керісінше, исламдық мәдениетте халал және пәк жұмыстарға тыйым салынбаған. Оларды орындау Аллаға жақындатып, сауап пен сыйға себеп болады. Сөйтіп Ислам жұмысты бастамастан бұрын оның харам және халал болуын анықтап, бұрыс жолға түспес үшін сауда мен мәміле туралы өзінің діни бұйрықтарын оқуды насихаттайды. Өйткені Исламның көзқарасы бойынша жұмыстың экономикалық кірісі мен пайдасынан бұрын рухани тұрғысы маңызды. Халал мен харамды анықтауға илаһи тақуалықтан пайдалану үлкен әсер етеді. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
26-10-2016 14:39
(ссылка)
Үнсіздік сақтау
Тіл – адамның ең маңызды дене мүшелерінің бірі. Тіл адамның ақылы, ой-өрісі мен болмысының белгісі. Адам сөйлеген кезде шын мәнінде өзінің болмысы мен ойындағысын көрсетеді. Сондықтан үнсіздік сақтап, тілді пайдасыз сөздермен ластамау адамның болмысын қорғауға көмектеседі. Имам Бақер (ғ.с.) тілді адамның ең маңызды дене мүшелерінің бірі деп атап: «Расында, тіл – барлық жақсылықтар мен жамандықтардың кілті, сондықтан мүмін алтын мен күміс салынған қаптың аузын жауып, құлып салғаны сынды, тілін де құлыптауы керек»,- деген. Үнсіздік сақтау көптеген күнәдән құтқарады. Үнсіздік таныту – жәннәтқа кіргізетін кілт. Исламның ұлық пайғамбарының хадистерінің бірінде былай деп айтылған: «Хазірет сахабаларының біріне: «Саған Алла сол арқылы сені жәннәтқа кіргізетін нәрсе туралы айтайын ба?»- деп сұрағанда сахабасы: «Иә, Алланың елшісі!»- деді. Хазірет оған зұлымдық көргендерге көмектесу туралы кеңес беріп, содан соң: «Сөзің жақсылық болмаса, үндеме»,- деді». Үнсіздік сақтаудың оң әсерлерінің бірі – абырой. Имам Әли (ғ.с.)-ның хадистерінің бірінде: «Үнсіздік сақтау – үстіңдегі абыройдың киімі; кешірім сұрау қиындықтан алыстатады»,- деді. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
23-10-2016 14:46
(ссылка)
Өмір сүру тәсілі – жеке адамның күнделікті іс-әрекеттері
Өмір сүру тәсілінде элементтердің көбі адамның ықтиярында, яғни өмір сүру тәсілін таңдауға болады. Адамның белсенділігі наным-сенімдер мен құндылықтарға байланысты. Жеке адам мен қоғамдағы өмір сүру тәсілі өте маңызды мәселелердің бірі саналады. Қоғамның болмысының қалыптасуына наным-сенімдер мен құндылықтар және өмір сүру тәсілі әсер етеді. Әр қоғам өмір сүру тәсілі наным-сенімдері мен құндылықтарына сай болған кезде өз әлемтануының өнімін басқаларға көрсете алады. Өкінішке орай, исламдық қоғам исламдық құндылықтары мен наным-сенімдерін және өзінің өмір сүру тәсілінің арасында рухани қарым-қатынас орната алмады. Бұл қоғамдардың көбісінің өмір сүру тәсілі исламдық емес әдеп-ғұрыптар мен Исламға қарсы көзқарастардан әсер алды. Құндылықтар мен өмір сүру тәсілі арасындағы алшақтық талқыланатын мәселе. Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
20-10-2016 16:36
(ссылка)
Абырой
Қасиетті Ислам дінінің маңызды тағылымдарының біріне басқалардың абыройын құрметтеудің қажеттілігі жатады. Бұл мәселенің маңыздылығы сондай, басқалардың абыройына шабуыл жасау ең үлкен күнәләрдың қатарына енгізілген. Алла мұндай күнә жасаушыны азаптайды. Имам Садық (ғ.с.) бұл мәселенің маңыздылығы туралы: «Мүміннің жамандықтарын әшкерелеп, абыройын түсіру ниетімен сөйлеген адамды Алла Тағала өзінің панасына алмайды, оның қамқоршысы шайтан болады»,- деген.
Абырой – адамның құрметі, беделі және болмысы. Ислам мүміннің абыройын сақтап, оны құрметтуге ерекше көңіл бөледі. Сондықтан Исламның маңызды бұйрықтарының бірі әртүрлі мүмкіндіктермен адамның өзі мен басқалардың абыройын сақтау болып табылады. Кейбір уақытта тіпті абыройды сақтау үшін мүліктен бас тарту керек болады. Исламның ұлық пайғамбары бұл туралы: «Мүлкіңді жұмсап, абыройыңды сақта»,- деген. Кейде адамның беделін сақтау үшін пікірталасқа қатыспаған жөн.
Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
Абырой – адамның құрметі, беделі және болмысы. Ислам мүміннің абыройын сақтап, оны құрметтуге ерекше көңіл бөледі. Сондықтан Исламның маңызды бұйрықтарының бірі әртүрлі мүмкіндіктермен адамның өзі мен басқалардың абыройын сақтау болып табылады. Кейбір уақытта тіпті абыройды сақтау үшін мүліктен бас тарту керек болады. Исламның ұлық пайғамбары бұл туралы: «Мүлкіңді жұмсап, абыройыңды сақта»,- деген. Кейде адамның беделін сақтау үшін пікірталасқа қатыспаған жөн.
Жалғасы: http://parstoday.com/kk/rad...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
23-08-2016 21:40
(ссылка)
Сабыр
Сабыр лексикалық тұрғыдан шыдамдылық дегенді, алахлақ ғалымдарының пікірі бойынша ақыл мен шариғатқа сай емес істерді жасамау дегенді білдіреді.
Сабыр бір жақтан адамның нәпсілік және ішкі қалауларын ақыл және шариғатпен шектейді, басқа жақтан адамды илаһи міндеттеріне табанды болу үшін қиындықтарға төзімділік танытуға үйретеді. Адам – Алла Тағала өзінің үлкен мақсатын кемелдікке жеткізіп, өзіне жақындату үшін жаратқан жаратылыс. Сол себепті адам илаһи мақсатты таныған соң, оған жетуге талпыныс жасап, алға ілгерілеуге міндетті. Жалғасы...
Сабыр бір жақтан адамның нәпсілік және ішкі қалауларын ақыл және шариғатпен шектейді, басқа жақтан адамды илаһи міндеттеріне табанды болу үшін қиындықтарға төзімділік танытуға үйретеді. Адам – Алла Тағала өзінің үлкен мақсатын кемелдікке жеткізіп, өзіне жақындату үшін жаратқан жаратылыс. Сол себепті адам илаһи мақсатты таныған соң, оған жетуге талпыныс жасап, алға ілгерілеуге міндетті. Жалғасы...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
06-07-2016 16:58
(ссылка)
Аллаға деген махаббат
Аяттар мен рауаяттарда басқалармен достық қарым-қатынас орнату Аллаға махаббат білдіру негізіне сүйенеді. Аллаға махаббат білдіру екі критерийден тұрады: біріншісі «тавало», екіншісі «табаро» деп аталады. Өткен бағдарламаларда «тавалоның» достық қарым-қатынас орнату, ал «табароның» алыстау деген мағынаны білдіретінігі туралы айттық. Нақтырақ айтқанда «тавало», яғни мүмін адам Алланы, оның пайғамбарлары мен әулиелерін жақсы көруімен бірге оларды өздерінің басшылары және қамқоршылары деп санауы қажет. Ал «табаро» деген шайтан мен шайтани басшыларды дұшпан деп санаумен бірге олардан алыстау қажет дегенді білдіреді.
Жалғасы...
Жалғасы...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
06-07-2016 16:53
(ссылка)
Аллаға тәуекел ету
Исламның ұлық пайғамбарының хадистерінің бірінде бір арабтың түйесінің аяғын тұсамай, оны бос жіберіп, бұл ісін Аллаға тәуекел ету деп санағаны туралы айтылған. Сол кезде пайғамбар оған: «Түйенің аяғын тұса, содан соң Аллаға тәуекел ет»,- деген. Тәуекел ету адамның ішкі тыныштығы мен жүрегінің сенімді болуына себеп болады. Тәуекел ететін адам табысқа жетумен бірге Алланың қалауы барлық жағдайға үстемдік етеді деп санайды. Мұндай адам табысқа жетпеген кезде үмітін үзбейді, абыржымайды, ал егер нәтижеге жетсе тәкаппар болмайды. Имам Әли (ғ.с.) Джамал соғысында туды перзенті Мұхаммад бен Ханафиге тапсырған кезде оның есіне Аллаға тәуекел етудің қажеттігін салып: «Таулар орындарынан қозғалса да, сен орныңнан қозғалма! Жалғасы...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
29-06-2016 21:57
(ссылка)
Имам Әли (ғ.с.) – кемел адам
Имам Әли (ғ.с.) – тарихтағы кемел адамның үлгісі. Бүгін – білімі теңіздей терең, дана да кемеңгер басшының туған күнінің жылдығы.
Бүгін имам Әли (ғ.с.)-ның туған күнінің жылдығы. Хазірет Әли (ғ.с.) –
тарих бойындағы теңдессіз тұлға. Қағба деп аталатын қасиетті
мекенде хазірет Әли (ғ.с.)-ның дүниеге келуі баршаны таңырқатқан
оқиға болды. Осыған дейін ешбір адам Қағбада дүниеге келмеген еді.
Бұл оқиға сәбидің ұлылығының белгісі болды. Ол кейін берекеге
толы өмірінің бойында ой-пікірлерді өзгертіп, жүректерді шаттық
пен иманға толтырды. Бүгін – білімі теңіздей терең, дана да
кемеңгер басшының туған күнінің жылдығы.
Жалғасы...
Бүгін имам Әли (ғ.с.)-ның туған күнінің жылдығы. Хазірет Әли (ғ.с.) –
тарих бойындағы теңдессіз тұлға. Қағба деп аталатын қасиетті
мекенде хазірет Әли (ғ.с.)-ның дүниеге келуі баршаны таңырқатқан
оқиға болды. Осыған дейін ешбір адам Қағбада дүниеге келмеген еді.
Бұл оқиға сәбидің ұлылығының белгісі болды. Ол кейін берекеге
толы өмірінің бойында ой-пікірлерді өзгертіп, жүректерді шаттық
пен иманға толтырды. Бүгін – білімі теңіздей терең, дана да
кемеңгер басшының туған күнінің жылдығы.
Жалғасы...
ParsToday-Kazakh ақпарат сайты,
29-06-2016 21:56
(ссылка)
Итикаф – Алламен оңаша сырласу
Ережеп айында орындалатын рухани ғамалдардың біріне итакаф, яғни мүміннің Жаратушысымен оңаша сырласып, жүрегін тазартуы жатады. Мешітте қалып, күндіз-түні ғибадат ету ғамалы «итикаф» деп аталады.
Мешіттің бұл оңаша бұрышы аспанға тең кеңістікке ие. Сөйтіп бір
бұрышқа орналастым. Уа, Алла, бұл бұрышта бір өзіңнен басқа
ешкімді қажет етпеймін. Рақымды Алланың алдына келіп, жанымдағы
ластықтарым мен күнәләрімді оның мейірімді бұлағымен тазалағым
келеді. Өзіңе құлшылық ету кеңістігінде демімді аламын.
Бұл мұрсатты қатты қажет етемін. Нәпсімнің қараңғы көшелерінен
өтіп, бұл бұрышқа жетіп, қайғы-мұңым мен қажеттіліктерімді өзіңе
айтып, өзіңе жақынырақ болуға талпынамын. Күнделікті у-шудың
арасында, кейде сенің атың естілмейтін жағдайда Өзінді ұмытқым
келмейді. Мейірімділердің мейірімдісі, бір бұрышқа жайғасып,
тыныш мекенде бір өзіңмен оңаша сырласамын. Адам Алланың
жаратқан болмысымен руханиятты іздейді. Жалғасы...
Мешіттің бұл оңаша бұрышы аспанға тең кеңістікке ие. Сөйтіп бір
бұрышқа орналастым. Уа, Алла, бұл бұрышта бір өзіңнен басқа
ешкімді қажет етпеймін. Рақымды Алланың алдына келіп, жанымдағы
ластықтарым мен күнәләрімді оның мейірімді бұлағымен тазалағым
келеді. Өзіңе құлшылық ету кеңістігінде демімді аламын.
Бұл мұрсатты қатты қажет етемін. Нәпсімнің қараңғы көшелерінен
өтіп, бұл бұрышқа жетіп, қайғы-мұңым мен қажеттіліктерімді өзіңе
айтып, өзіңе жақынырақ болуға талпынамын. Күнделікті у-шудың
арасында, кейде сенің атың естілмейтін жағдайда Өзінді ұмытқым
келмейді. Мейірімділердің мейірімдісі, бір бұрышқа жайғасып,
тыныш мекенде бір өзіңмен оңаша сырласамын. Адам Алланың
жаратқан болмысымен руханиятты іздейді. Жалғасы...
В этой группе, возможно, есть записи, доступные только её участникам.
Чтобы их читать, Вам нужно вступить в группу
Чтобы их читать, Вам нужно вступить в группу
