Откройте свой Мир!

Мороженое ШИН-ЛАЙН Алаша Premium 500г
вес: 0.500 кг
цена: 467 тенге
Товар временно отсутствует
артикул: 176573
ОПИСАНИЕ ТОВАРА:
Мороженое ШИН-ЛАЙН Алаша Premium 500г
Состав: молоко цельное, молоко сгущенное, сахар-песок, масло сливочное, молоко сухое обезжиренное, стабиилзатор кремодан 709 (Е471 - моно и диглицериды жирных кислот, Е410 - камедь рожкового дерева, Е412 - гуаровая камедь, Е407 - каррагинан), ароматизатор ванили, идентичный натуральному.
Пищевая ценность: на 100г: белки 3,7г жиры 12г углеводы 19,4г, в т.ч. сахароза 14,0г
Энергетическая ценность: на 100г: 200 ккал
Условия хранения: хранить не выше -24С
Срок хранения: 10 месяцев
СТ ТОО 39810100-002-2006
Производитель: Шин-Лайн ТОО, Казахстан

Приезжали из Уральска и известили о начале строительства памятника нашему общему предку. Открытие где-то в мае этого года

 1. Сонау қытаймен монголияның арасында жатқан ұлкен шөлдік жер бар АЛАША деген Ғұндардың Қытайға жорық бастаған жері. 2. Алтайда АЛАША деген өзен бар. 3 Тувада (Россия) АЛАША деген Тау бар, АЛАША деген өзен бар, АЛАША деген көл бар.4.Ескі картада Средиземное море АЛАШЬЕ деп жазылған. 5. ҚАЗАҚ АЛАШАДАН басталады. 6.Карағандыда АЛАША ХАННЫҢ мазары бар. 7.Астраханда АЛАША ХАННЫҢ мазары бар. 8.Бұрыңғы Алтын орданың жерінде Астрахань, Орынбур, Оралда АЛАШАЛАР тұрады (Не ұшін) КҰРМЕТТІ РУ болған АҚ СҮЕК. 9. АЛАШ ОРДА Алашалардікі. 10. НАЗАРБАЕВТІҢ АЛАШАЛАР деген кітабі бар. 11. Түркі КАҒАНАТЫН басқарған АШИНА (АЛАША)руы екеуі бір ұғым. 12.АЛАША деген ПОСЛАННИК НЕБА орысша айтқанда.  
Еш бір ру ондай із қалдырмаған АЛАШАЛАР - біз сияқты. Бір жынды бізді Наймандардан шықты деп жазыпты. Найман асық ойнап жүргенде біз Ел басқарып отырдық. Біз АҚ СҮЕКПІЗ. Шыңғысханның ұрпақтары біздің қасымызда балағой. Қазақтың ең ақылдылары (СВЕТСКОЕ ОБЩЕСТВО) АЛАШАЛАР болған, қалғандар мал бағып жүргенде.
Соны біліп және балаларыңызға айтып жүріңіздер. МЕН АЛАША БОЛҒАНЫМА МАҚТАНАМЫН.

Исследование провели авторы сайта elim.kz — Батыр Даулет, Жаксылык Сабитов и Нурбол Баймуханов. Это произошло в рамках проекта National Geographic по изучению происхождения различных народов мира.
Казахстанские ученые провели масштабное тестирование ДНК и пришли к выводу, что казахи это генетическая смесь всей планеты, пишет газета «Экспресс-К». То есть в крови казахов есть гены, которые сходны с народами Юго-Восточной Азии и Старого Света (в том числе Британских островов). Также казахи могут найти родство с австралийцами, полинезийцами и индейцами.

Исследование провели авторы сайта elim.kz — Батыр Даулет, Жаксылык Сабитов и Нурбол Баймуханов. Это произошло в рамках проекта National Geographic по изучению происхождения различных народов мира. «Сейчас уже определенно можно говорить о том, что казахский этнос по своему генетическому происхождению является сложным и неоднородным, так как он сформирован из всех мужских-отцовских и женских-материнских гаплогрупп Евразии», — сказал Батыр Даулет.

Гаплогруппы — это цепь уникальных мутаций в У-хромосоме ДНК, которая имеет временное и территориальное происхождение. К примеру, у наймана Батыра Даулета была обнаружена гаплогруппа O3a3c, которая распространена в Юго-Восточной Азии, а также на Британских островах. У аргына Жаксылыка Сабитова — гаплогруппа R1а. Она, как считают ученые, появилась в степях Евразии. Носителями этого ДНК являются индусы из высших каст, большая часть афганцев, таджиков, алтайцев и кыргызов, а также некоторое количество восточных и западных славян. Из древних народов к этой гаплогруппе принадлежала большая часть андроновцев — древнего населения Казахстана. Представитель Младшего жуза Нурбол Баймуханов носитель древней гаплогруппы C3. Благодаря ей ученые проследили расселение человека по планете

Подробнее: http://news.mail.ru/society...

Alasha_TeatrTanca_00

Город: Астана
Несмотря на свой юный возраст (1 год), Театр танца Алаша завоевал множество наград на международных конкурсах и фестивалях, а также любовь и симпатию зрителей.

К Вашим услугам:

Разнообразие и изобилие танцев
Восточная, национальная, европейская программы
Шикарные костюмы


Три наших главных преимущества:

Высокое качество работы
Приемлемая стоимость услуг
Команда профессиональных исполнителей


Хорошо танцуют все, но так изящно и превосходно не каждый...

Контакты:
+7 701 897 17 15
Narchik8585@mail.ru
Руководитель Нариман Григорян
Фотогалерея

http://www.chesnok.kz/image...

ҚАЗАҚ РУ-ТАЙПАЛАРЫНЫҢ ТАРИХЫ: БАЙҰЛЫ ТУРАЛЫ
Авторы: admin , 25-Қаңтар, 2011 | 953 рет қаралған



Қажет анықтама. Орыс
дереккөздерінде бұрмаланып берілетін халық атауын тікелей көшіргенде
ғана сол қалпында қалдырып, тәржімаларда дұрыстап аударып жазудың
бүгінде дау туғызбайтыны мәлім. Осы орайда қазақ атын бұрмалаулардың
қайдан пайда болғаны хақында xix ғасырдың соңындағы Торғай облыстық
басқармасының аға кеңесшісі Крафт пайымын еске сала кеткен жөн тәрізді.
Ол өзінің қазақтардың орыс бодандығын қабылдауы жайында жазған қысқаша
тарихи очеркінде: «Киргиздер өздерін қазірге дейін қазақ (казак) деп
атайды. Осы атаумен олар көрші азиялық халықтарға да мәлім. Қазақтарды
киргиз-казак деп қайта атауды орыстар (сібірліктер) жасады деген болжам
бар» (1), – дей келіп, оның себебін баяндайды.Сібірге
орыстар енді бара бастаған заманда, саны аз болғандықтан жаңа өлкені
әлі толық игере алмай тұрған кездерде олардың қоныстана Енисей бойын
мекендейтін қырғыздар жиі және салдары қорқынышты сұрапыл шабуылдар
жасап тұрса керек. Алғашқы сібірлік орыстар бұл үрейлі көшпенділерден
көп жапа шеккен. Сол себепті күллі жабайы да тұрпайы, айуандық
нәрселердің баршасын «киргиз» атауымен байланыстырған. Қырғыздар
Сібірден Орта Азиядағы қазіргі орнына біржолата қоныс аударғаннан кейін,
сібірлік орыстар көшпенді қазақтармен қоңсы болады. Сонда қазақтарды
өздерінің атты қазактарынан ажырату үшін, әрі бұл көшпенділердің де өмір
салты кешегі қырғыздар тәрізді екенін ескере келіп, оларды қосарланған
атаумен «киргиз-казак» деп атай бастады. Кейінірек бұл номадтардың
аталымында «казак» атының тіркеліп жүруін де қаламай, оны «кайсак» деп
бұрмалады да, «киргиз-кайсак» деген атауды қолданды. Одан біртіндеп
қысқаша «киргиз» деп атауға біржола көшіп алған (2).

Зерттеу еңбектеріндегі мәліметтер. 1890 – 1916 жылдары шыққан Брокгауз
бен Ефрон энциклопедиясында: «Байұлы – Кіші Қазақ ордасын құрайтын үш
ұрпақтың біреуі. Бұл ұрпақтың түп атасы, қазақ аңызы бойынша, Кіші орда
негізін салған Алшынның ұлы Қадырқажы (Кадыр-Хаджа). «Байұлы», яғни
ұлға бай аталған Қадырқажының 12 баласы болған, солар Байұлы әулетінің
55 бөлімшеге (тайпаға) бөлінетін руларының бастауын салған. Жайық
сыртынан Астрахан даласына көшкен Байұлы әулеті руларының атауы мынау:
Беріш, Шеркеш, Масқар, Адай, Жапас (Жаппас), Ысық, Есентемір, Байбақты,
Алаша, Тана, Қызылқұрт және Таз (Таздар)», – деген анықтама берілген.
Бұлар бүгінгі күнгі мәліметтерге сай келеді. Дегенмен, тарихи әдебиетте
түрлі басқаша деректер де бар.

Қазақтардың орыс бодандығын қабылдауы жайында жазған қысқаша тарихи
очеркінде Крафт Қазақ Ордасы құрамына кіретін тайпалардың белгілілері
ретінде, он руды – жалайыр, дулат, қоңырат, үйсін, найман, керей,
қыпшақ, арғын, алшын атайды (3). Алшын жайында оның «байұлы және
әлімұлы ұрпақтары үшін ортақ тайпалық ат» екенін айта кетіп, «қазір
мәнін жоғалтқан және ұмытылған» деп, қазақ халқының шығу тегін зерттеген
еңбекке (4) сілтеме жасай отырып, ескертеді.

Байұлы Алшын одағына кіретіндіктен, мынаны айта кеткен жөн. Алшын Кіші
жүздің басында тұр, қазақ аңызы бойынша ол Алашханның баласы.
Алашханның үш ұлы болған, үлкені – Әлім (оған Крафт «ғалым» деген
анықтама қосады). Одан Әлімұлы бұтағы өрбиді. Әлімұлы ежелден аға ұрпақ
санатында, оның рулары орданың үлкені деп есептеледі. Алашханның ортаншы
баласы Қадырқожаның он екі ұлы болған, сол себепті еркек кіндікті
балаға бай – ұлға бай – аталған. Сөйтіп содан Он екі ата Байұлы ұрпағы
тараған. Ал кенже баласынан жеті ұл туып, Жетіру ұрпағын құрайды (5).

Бірақ бұл аңыздан гөрі қазақ ішінде ұзақ жүрген Тевкелевтің мәліметтері
маңыздырақ. Тевкелев Кіші Орда тек алшын тайпасынан тұрады, ал «алшын
екіге, яғни қаракесек пен байұлына бөлінеді», ал ұсақ та әлсіз жеті руды
Тәуке хан бір топқа біріктіріп, алшынға қосқан дейді. Оған Крафт та
көңіл бөледі (6, 7). Алшындардың Әлімұлы мен Байұлы руларынан
құралатынын, шағын жеті руды Тәуке біріктіріп, Кіші Орда құрамына
енгізгенін Левшин де айтады: «кіші орда алшын атты күшті тайпадан және
жеті шағын рудан құралды, оларды… халық ішінде атақты Тәуке хан бір
ұрпаққа біріктірген» (8). Зерттеушілердің көбінің айтуынша, «Кіші Жүз
руларының негізгі бөлігі жинақтаушы этностық атаумен – алшын деп
аталған» (9).

«Ішкі губернияларға жақын болуы себепті, – дейді Аристов, – біздің
әдебиетімізде кіші орда (кіші жүз) жайында мәліметтер молынан кездеседі.
Рычков бойынша кіші ордада «аса белгілі рулар ретінде мыналар аталады:
«1) алшын, 2) адай, 3) мошқар, 4) тама, 5) табын, 6) китей, 7)
қаракитей,
шөмекей, 9) шекті, 10) жағалбайлы». Қазір «кіші орда әдетте үш бөлікке
бөлінеді: 1 ұрпақ – Әлімұлы, ІІ ұрпақ –Байұлы және ІІІ ұрпақ – Жетіру.
Әлімұлы 6 атадан тұрады: қарасақал, қаракесек, кете, төртқара, шөмекей
және шекті. Байұлы 12 атадан тұрады: адай, жаппас, алаша, байбақты,
масқар, беріш, таздар, есентемір, шеркеш, тана, қызылқұрт, шихлар
(ысықтар –Б.О.). Жетіру 7 атадан тұрады: тама, кердері, жағалбайлы,
керейт, телеу және рамадан» (12).

Осыларды қысқаша: «Шағын (Кіші) Орда «алтын (бұл жерде дұрысы – алшын
болуы керек – Б. О.) атты үлкен тайпадан, және оған қосылған жеті рудан
құралған» деп айта келіп, В. В. Радлов (13) Кіші Жүз жұртының орналасуы
хақында біраз дерек береді. «Шағын Орда …тек қана батыс далада
көшіп-қонып жүреді. …Әлімұлы… Сыр, Қуаң, және Жаңа-дариялар бойында,
Қара-бурзақ (?) құмды даласында және Жемнің сағасында көшіп-қонып
жүреді. …Байұлының көп бөлігі, атап айтқанда адай, шеркеш, тана,
байбақты, масқар, қызылқұрт, есентемір, жаппас, алаша және таздар –
Жайық пен Жемнің арасында және Каспий теңізі жағында, ал адайдың бір
бөлігі Маңғыстау түбегінде. «Байұлы руларына Мейер (14) еске алатын
басқа руларды – алтын мен ысықты қосу керек», –деп санайды Аристов (15).
Байұлы тайпасының «бір бөлігі үстіміздегі жүзжылдықтың басында (он
тоғызыншы ғасыр – Б. О.) Бөкей ханның басшылығымен Астрахан губерниясына
қоныс аударған, енді олар ішкі немесе Бөкей ордасы деп аталатын
бірлікті құрып отыр. Біріктірілген жеті рудың ішінен Жағалбайлы руы
Верхнеозерная және Верхнеуральск қамалдары аймағында тұрақтаған, Топтэ
мен Тама Орынбор мен Орал маңында, Табынның бір бөлігі сонда, жекелеген
бөліктері Тобыл мен Жемде, керейт Сырда, ақыры, телеу мен рамадан қыста
керейттермен, жазда табындармен бірге көшіп жүреді. Кіші Жүздің бір
бөлігі, атап айтқанда, рамадан мен алтын Түркістанға кеткен, Шыназ
маңында, ал тама, жағалбайлы мен таран Ташкентке тақау тұрады. Олар
өзара тым қатты араласып жатқандықтан, руларға мейлінше дәлірек шолу
жасау қиын» (16).

Ресей империясында жүргізілген 1897 жылғы ауылшаруашылық санағының
деректері бойынша Байұлы ұрпағының саны 600 мың адам болған. Бұл сол
шақта империя құзырында өмір сүрген қазақтардың 16,2 %-ы шамасында.

«Қазақстан» ұлттық энциклопедиясында берілген, бүгінгі таңда әбден
мойындалған деректер бойынша «Байұлы құрамына шеркеш, ысық, есентемір,
байбақты, беріш, адай, алтын-жаппас, тана, алаша, масқар, таз, қызылқұрт
рулары енеді» (2-том, 77-б.). Мұнда алтын мен жаппас бір ру ретінде
біріктіріліп берілген. Жекелеген зерттеушілер, «Он екі ата Байұлы» деп
келетін құлаққа сіңісті қалыптасқан тіркеске қарамастан, қосақталған
атауды екіге бөліп, он үшінші ата ретінде алтын руын жеке атайды.
Кейінгі кездері, мәселен, «Nomad-Kazakhstan» журналында жарық көрген
зерттеуші Р. Кукашевтің «Ноғай-қазақтар» деген бір жарияланымына (№ 5,
2009 ж.) қарағанда, ХІХ ғасырда Бөкей Ордасында қоныстанған Байұлы
тайпалық тобында он үшінші болып ноғай-қазақтар тіркелген. Алайда,
кейбір ауызша дерек берушілер мәліметіне қарағанда, ноғай-қазақтар
Байұлының Шеркеш руы құрамына қосылған тәрізді. Әрине, бұл мәліметтер
әлі де зерттей түсуді қажет етеді.

Шығу тегі жөнінде. Николай Аристов «халық аңыздары кіші орданың алшын
тайпасының динлиндермен қоспасын көруге негіз болады, Казанцев
келтіретін аңыздың бірінде қазақтар ала адамдардан шыққан», – дейді
(17). Зерттеуші кішіордалық аңыздарды қарастыра келе, оның басты
тайпасының шығу тегі жайында сөз етеді. Оның айтуынша Алаша ханның
иелігінде «ала (пегие и чубарые) адамдар дүниеге келе бастаған» (Илья
Казанцевтің жорамалы бойынша – шешек дертінен болса керек), оларды
«ченчак (рябые)» деп атаған тәрізді. Хан мұндай бала тапқандарды
өлтіруге бұйырды. Алайда, бірде, оған бұйрығын бұзуға тура келеді.
Өйткені оның өзінің сүйікті әйелі ала (пегий) ұл туады. Хан әйелін
өлімге қимайды, бірақ оны баласын көтертіп, ен далаға қуып жібереді.
Жалғызсырамауы үшін, сәбиін күтуіне жәрдемдесу үшін қасына қырық қыз
қосып береді. Міне солардан «ұрпақ өрбіп, қазақ халқы шыққан» екен.
Тағы бір аңызда далада қалған адамды ажалдан ақ қаз (қаз-ақ)
бейнесінде келген пері құтқарғаны, қазақтың содан тарағаны айтылады
(18). Казанцевтің артында қалған, орыс географиялық қоғамы мұрағатында
сақталып келе жатқан қолжазбасына қарағанда, екі аңыздың да жазбаша
дереккөзі бар – «көштен көшке беріліп келе жатқан» екеуі де М. Н.
Житковтың 1850 жылы «Орынбор губерниялық ведомстволарының» 49-санында
жарияланған «Жол күнделігінен» алынған екен (19).

Аталған аңыздарды Аристов динлиндерге, ала (пегий) адамдарға қатысы бар
деп есептейді. Олар кейінгі кездерде мекендеген Алакчин елі (түркі
мақалы бойынша – онда «аттардың бәрі ала, ал ошақтары алтын» делінеді),
Әбілғазы баһадүр ханның жазуына қарағанда, Ангара-муран өзенінің, яғни
Енисейдің сағасында орналасқан. Бұдан туатын қорытынды сол, Кіші
Орданың түпкілікті де басты тайпасы Алшынның негізінде түркілердің
батыс динлиндермен және ерте заманда қазіргі кіші жүз жерлерін
мекендеген ашық түсті угро-финдармен қоспасы жатыр. Сондықтан да олар
күллі түркілер жадындағы динлиндермен халық аңыздары арқылы оп-оңай
бірігіп кете алған болса керек. Алайда мұндай тұжырыммен Тынышбаев
келісе қоймайды, бұл жайында кейінірек әңгімелейміз.

Алшынның Әлімұлы ұрпағы Әлім-Шоманнан шыққан деген аңызды Казанцев еске
ала кетеді. Ол өзгелерден үлкен, аға ұрпақ ретінде, халық жиындарында
артықшылыққа ие, олар дауысты бірінші боп береді, бірінші болып
ұйғарымдар жасайды (20). Ал Мейердің жазуы бойынша – жазаланған адам
Жетіру немесе Байұлы билерінің үкімдерін бұзу үшін, белгілі бір дәрежеде
Әлімұлы биіне шағымдана алады (21). Осыларға қарағанда, Кіші Жүз
бірлестігінде Байұлы Жетірумен тең, ал Әлімұлынан кіші санатта тұратын
болса керек.

Әбілқайыр хан 1718 жылы Тобыл губернаторына жазған хатында барлық
қазақтарды немесе өзіне қарастыларын «алаш ұлыстары» («улусы алацкие»)
деп атаған (22). Қазақ аты аңызға айналған Алаштан тараған деген ұғым
түркі тайпалары мен ұлыстарының этностық құрамын жан-жақты қарастырған
Аристовта да бар (23).

Бергі зерттеулерде «қазақ мемлекеттілігін құруда, «қазақ», «алаш»
атауларының пайда болуында, яғни қазақ ұлысының қалыптасуында» Кіші жүз
«елеулі, тіпті шешуші рөл атқарды», «Кіші жүз – қара шаңырақ иесі»
делінеді (24). Атақты Шоқан Уәлиханов өзінің «Қазақ шежіресі» деген
белгілі еңбегінде жүздерді «орыстардың орда деп атайтынын», ал сол
ордалар «қазақ ішінде жас үлкендігіне қарай үлкен, ортаншы, кенже жүздік
(Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз) деп аталатынын» көрсетеді (25). Бұдан
байқалатындай, ғалым жүздердің аталымында олардың сан мөлшері емес, жас
шамасы жатқанын айтып отыр. «Тайпалық одақтардың жас шамасы бойынша
олар: Үлкен және Орта деп аталатын ересек ордаларды құрайды» (26).
Демек, Кіші орда (Кіші жүз) қазақ тайпаларының ең соңғы болып құралған
одағы болып табылады. Сөйте тұра, жалпықазақ атауын берген тайпа – Алшын
да, Байұлы ішіндегі Алаша да ол осы одаққа енген. Алаша жеке рудың
атауы болса, Алшын үлкен рулық-тайпалық бірлестіктің жиынтық атауы, бұл
жерде екі аталымның да түбірі бірлігі, ал «–ын» жалғауының жинақтаушылық
түр беріп тұрғаны көзге ұрады.

Шоқан: «Қазақтыққа шыққан алғашқы батырлардың, олардың одағына бастапқы
өзіндік ғұмыр берген батырлардың тікелей ұрпақтары, ежелгі маңғұл заңына
сүйене отырып, Кенже орданы (Кіші жүзді) құрметтейді. …Сондықтан алшын
атауын, осы күллі орданың өзіндік атауын, қазақтардың алғашқы заңшылы –
Майқы биден таратады. Алаша, осы орданың байұлы руының бір бөлімі,
тікелей алаша деп аталады», – дейді (27). Ол қазақтардың шыққан тегін
Алаш, Алашамен байланыстыруда тарихи шындық жатқанын атап көрсетіп, Алаш
ХIV ғасырдың орта шенінде өмір сүрген деп тұжырымдайды. Сонымен,
қазақтың төл аты – Алаш болған.

Кіші жүз халқының саны ХХ ғасырға дейін өзге жүздердегілерден көп
болатын. Мұхамеджан Тынышбаев барша қазақ халқының бестен екі бөлігін
алшындар құрайды деп мәлімдеді (28). Шынында, мұндай пікірдің жаны бар
болатын. Мәселен, ХVІІІ ғасырдың аяғында көрсеткіш мынандай еді: «Ұлы
жүз – 665 мың, Орта жүз – 795 мың, Кіші жүз – 828,5 мың адам». Араға
жүз жыл салып, бұл көрсеткіш былай өзгерді: «Ұлы жүз – 1170 мың, Орта
жүз – 2020 мың, Кіші жүз – 1790 мың адам» (29). Бұл сандық өзгерістерге
қазақ тарихындағы кішіжүздіктер ерекше белсенділікпен қатысқан жоңғар
шапқыншыларына қарсы жүргізілген Отан соғысы, отарлаушылар озбырлығына
қарсылық көрсеткен ұлт-азаттық көтерілістері елеулі әсер еткені мәлім.

Тынышбаев 1924 және 1925 жылдары Орыс географиялық қоғамы Түркістан
бөлімінде жасаған «Қазақ халқы тарихына материалдар» атты
баяндамаларында кейбір саны аз қазақ руларының өзінің тарихы Иса
пайғамбардың тууынан басталатын жыл санауынан да ертеректе басталатынын
айтады (30). Демек, қазақтың ең саны көп руы – алшынның тамыры да
ғасырлар тереңіне бойлап кеткен болуға керек деген оймен, зерттеуші оның
іздерін географиялық атаулар мен тарихи деректерден іздеп байқайды.
Және ой саларлық нәтижелерді алға тартады.

Мәселен, Солтүстік Алтадағы Чулым өзенінің сол жақ салаларының бірі
Беріш (Берш) деп аталады. Одан батысқа қарай 40 шақырым жерде Беріш көлі
(Берчи-куль) орналасқан. Мұның бәрі қазақ құрамындағы алшынның Байұлы
ұрпағына кіретін көп қаралы беріш руын еске салады. Беріш көлінің
батысында, 50 шақырымдай жерден, Алчедат өзені басталады. Бұл да алшынға
тақау атау. Обқа құятын Катунь өзенінің оң жақ салаларының бірі Черкиш
деп аталады. Ол да Алшынның Байұлы тармағындағы Шеркеш руы атымен сәйкес
боп тұр. Беріш өзені, Беріш көлі, Беріш (Буриш) жартасы, Алчедат өзені
жатқан аумақта «қызыл» деп аталатын түркі тайпасы тұрады. Оның құрамында
Үлкен ачин, Кіші ачин деген рулар бар. Бұлар да бір әрпі түсіп қалған
алшынды еске түсіреді. (Шынында, «л» әрпін қоспай – «алшы» дегеннің
орнына – «ашы», «әкелші» – «әкеші», т.с.с. сөйлеу қазақ тілінде жиі
кездеседі). Ачинск қаласы өз атын осыдан алған. Ачинск қаласының
терістігінен жүз шақырым жерден Үлкен және Кіші Кеть өзендері басталады.
Кеть – кете руын еске салады, ол да Алшын Байұлына кіретін ру. «Осы
аудандарда бірнеше рет алтын деген кездеседі, – дейді ғалым,
–географиялық атаулардың бірнешеуі біздің рулардың атын еске
салатындықтан, оны да алшынның алтын руымен сәйкестендіруге болады.
Тағы бір елеулісі сол, бұл жерлерден Үлкен немесе Орта Орда руларын
(жалғыз арғыннан басқа) еске салатын атаулар мүлдем жоқ, ал аталған
атаулар тек Кіші Орда руларына ғана ұқсас» (31).

Байұлы ұрпағы руларының ізін ғалым оңтүстік және оңтүстік-шығыс Ресейден
де көптеп табады. Мәселен, Киевтен 60 шақырымда Барышевка стансасы,
соған тақау маңда сол аттас село бар. Киевтен 200 шақырым, Днепр бойымен
төмен, оң жағалауда Черкасы қаласы тұр. Киев – Москва темір жолы
бойында, Киевтен 230 шақырымда Алтын стансасы, оған жақын жерде Алтын
селосы бар. Киев – Полтава темір жолында Сула өзені, оның Удай саласы
бар. Туладан оңтүстікке қарай 70 шақырымда үйездік Одоев қаласы бар.
Харьковтан 240 шақырымда, Харьков–Пенза темір жолы бойында Бирюч дейтін
үйездік қала бар. Дон өзені 14-ғасырға дейін Танаис деп аталған, ондағы
«ис» таза грек жалғауы. Азов теңізі мен Азов қаласы бұрын Тана деп
аталған… Астраханның қарсы жағында, Еділдің оң жағасында Төрт Алтын
шатқалы жатыр… (32).

Осыларда кездесетін «географиялық және тарихи атаулар Бараш-Бараиш,
Барышовка, Баруч, Бирюч, Бирюсевка, Бирючий, Бурч, Пурыш, Болуш –
алшынның беріш руын; Удай мен Одоев – адай; Черкас пен Черкасск – шеркеш
руларын еске салады». Черкасы қаласының негізін шеркештер қалаған.
Кавказ шеркештері мен қазақ-алшын-байұлы шеркештерінің екеуінде де қылыш
руы бар, екеуі де «қазақ» аталады. Ромодан мен Рамадан – алшынның
рамаданын еске салады. Тана – тана, Алтын – алтын, Таман – тама руларын
еске түсіреді. Бұл өңірде Үлкен және Орта Ордалардың руларын еске
салатындай географиялық атаулар да, тарихи аттар да (қыпшақтан өзге)
кездеспейді (33).

Одан әрі Тынышбаев араб жазушысы Аль-Айни Мысыр сұлтандары
(мамелюктік) Бейбарс (1260–1279) пен Калаун (1279–1290) «брж-оғлы руынан
шыққан қыпшақтар болғанын» жазғанын айта келіп, «брж» – «бурджи» (атауы
«қамал, қаттылық» ұғымдарын білдіретін мысыр әулеті) – «берж» (тобыл
татарлары тілінде – қатты, сынбайтын) – «беріш» (қазақ тілінде – денеде
беріштеніп қатып қалған түйін) сөздерін салғастыра талдау арқылы
«бурджи» әулетінің атауы «брж» немесе «беріш» деген түркі халқы
сөзінен шықты деген қорытындыға келеді. Мысырда «брж-оғлы» әулетінен
кейін билікке солармен туыстас «шеркеш» руының мамелюктері келгенін
энциклопедиялық сөздіктің 36-томының дерегіне сүйеніп айтады (34).

Курск губерниясының Ахматовка селосында (Карамзин дерегі бойынша)
13-ғасырда өздерін қазақтар деп атайтын черкестер тұрған. Карамзин
торктер (Тынышбаев «торктер» (35) сөзінің алғашқы дауысты дыбысының
айтылу ырғағын талдай отырып, оны «түркілер» дегеннің тап өзі деп
ұйғарады) мен берендейлердің шеркеш деп аталғанын, казактардың да солай
аталғаны, косогтардың да шеркеш екенін. 10-ғасырда олардың Қара және
Каспий теңіздері аралығындағы елі Касахия аталғанын жазады. Оны
Семенов-Тянь-Шанский де айтады. Ол шеркеш руының тармақтарын тізе келе,
қылыш атасын айтады, бұл – қазақтың Алшын бірлестігінің Байұлы ұрпағына
кіретін Шеркеште де бар ата (36).

Геродот біздің жыл санауымызға дейінгі 5-ғасырда Днепрден батысқа қарай
тұрған алазон деп аталатын халықты атайды. Алазон жайында біздің
дәуірдің 1-ғасырында Страбон да айтады. Беріш, шеркеш, алтын атаулары
Алтай мен оңтүстік орыс далаларында бір мезгілде кездеседі. Алтайдағы
ачин, алчид шамалап алазонға тақалады, ал солардың бәрі біздің алшынды
еске түсіреді. Осы жәйттерді ескере отырып, олардың туыс тайпалар екенін
ойлау керек. Қазақтарда бұлар байұлы ұрпағына кіреді. (37)

Антропологиялық зерттеулер алшындардың арий тектес халықпен араласып
кеткенін көрсетті. Аристов пен басқалар алшындарды динлиндермен сіңіскен
және бұл араласу Алтай тауы маңында болған деп ұйғарды. Жоғарыда
көргеніміздей, алшын рулары ғасырлар бойы орыстармен қоян-қолтық
араласып тұрды, қалалары да болды, отырықшы өмір сүрді. Біздің ойымызша,
алшындар динлиндермен емес, орыстармен араласып кеткен және бұл
оңтүстік орыс далаларында болған (38).

Мекені. XVI ғасырдың екінші жартысында Қазақ хандығы Хакназар, Тәуекел
хандардың басшылығымен нығая түсті. Бұл үдерісті үстемелей түскен жәйт –
Ноғай Ордасындағы алшындардың Қазақ хандығына қосылуы. Алшындардың
есебінен Есім ханның кезінде (XVII ғ. алғашқы ширегі) Қазақ хандығының
халқы, М. Тынышбаевтың болжамы бойынша, екі есе өсті. Кіші жүздің, яғни
қазақ халқының құрамына ноғайлардың біраз бөлігі, олардың ішінде Алтыұл
немесе Жембойы ордасының халқы түгелдей қосылды. XVII ғасырдың
20-жылдары қалмақтар Еділ-Жайық аралығына көшіп келгенде, олар бұнда
ноғайлардың бытыраңқы қалдықтарын ғана кездестіріп, оларды өздеріне
бағындырды. Сөйтіп, ғасырлар бойы бірге тұрған, қоян-қолтық ғұмыр кешіп,
бірге өскен қазақ пен ноғай халықтары XVII ғасырдың басында
біржолата айырылысады. Содан бері қарай олардың тағдыры басқаша дамып,
тарихы өзіндік сипат алады (39).

Екі туысқан халықтың айырылысуы олардың тағдырындағы қайғылы кезең деп
саналады. Оған Шоқан Уәлихановтың мына сөздері айғақ: «Қазақ пен
ноғайлардың жылап айрылысуы, сол кезде дүниеге келген аңыз-дастандарда,
күйшілердің қобызда ойнаған күйлерінде өшпес із қалдырды. Ол
дастан-жырларды, күйлерді тыңдаған кәрілердің сақалдарынан тарам-тарам
жас ағып, мұң-шерге батады. «Ормамбет би өлген күн, Он сан ноғай бүлген
күн» деп жырлайды дала жыраулары» (40).

Ноғай Ордасының құрамына 20-дан астам тайпа мен ру кірді: найман,
қыпшақ, алаша, қаңлы, алшын, қоңырат, қатаған, ұйғыр, тқай, маңғыт және
т.б. Бұл – этностық емес, саяси бірлестік болатын. Ноғай Ордасы
ыдырағаннан кейін, оның құрамындағы рулар мен тайпалардың едәуір бөлігі
этностық табиғаты бірдей, туыстық байланыстары үзілмегендіктен, қазақ
халқының жүздеріне кіріп, қалыптасуына қатысты (41).

XIX ғасырдың бірінші жартысында қазақтың Әлімұлы, Байұлы және Жетіру
сияқты рулары қазіргі Атырау қаласынан елу шақырым жерде, Жайық өзенінің
оң жағасында орналасқан көне астана орнындағы Сарайшық қамалының
маңында көшіп-қонып жүрген екен (42). 1801 жылы Бөкей ханмен Жайық
сыртына көшуге тілек білдірген Кіші орда руларының көпшілігі Байұлы
балалары болған сияқты. Жалпы, Бөкей немесе Ішкі орда аумағына
қоныстанғандар Байұлының беріш, шеркеш, масқар, адай, жаппас, ысық,
есентемір, байбақты, алаша, тана, қызылқұрт, таз бөліктерінен, олардан
басқа әлімұлынан кетеден және жетірулық тама, кердері мен табыннан
құралыпты. Сосын сұлтан әулеттері (хан үйінің ұрпақтары, шыңғыс
тұқымдары), қожалар (дін иелері), төлеңгіттер (жасақшылар, шыңғыс
тұқымдарының бұрынғы құлдары) және ноғайлар (бұрын торғауыттарға
бағынған 2 мың шаңырақ ноғай татарлары) болса керек. Бөкей ордасында
1885 жылы 42.948 үй және барлығы 236.937 жан тұрды (43). Кеңес
дәуіріндегі жазба дерек бойынша – «Байұлы революциядан бұрын Сырдария,
Торғай, Орал облыстары мен Бөкей ордасын, Маңғыстау уезін мекендеген»
(44).

Бүгінгі заманғы әкімшілік-аумақтың бөлініс бойынша Байұлы руларының
өкілдері Қазақстанның Қызылорда, Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе, Орал,
Қостанай облыстарында, Оңтүстік Қазақстанның солтүстік-батысы мен Торғай
өңірінің оңтүстік-батысында, сондай-ақ Ресей мен Өзбекстанның шекаралас
аудандарында өмір сүруде. Саны туралы мәлімет жоқ.

Тарихы. Байұлы этнонимі түркі қағанаты кезінен бергі жазба деректерде
үнемі кездеседі. Қилы тарихты бастан кешіп, Ноғай Ордасы ыдыраған соң,
Қазақ хандығы құрамына кірген. Кіші жүздің ірі үш бөлігінің бірі
ретінде, жалпақ қазақ даласының батыс аймағын мекендеген осы ұлыс
басынан өткерген тарихи оқиғалардың бәрінің бел ортасында болды.
Ойраттарға, қалмақтарға, орыс казактарына қарсы соғысты. Ресей
протекторатында болу жайында келісімшарт жасаған құжатқа белді өкілдері
қол қойды. Ұлт-азаттық қозғалыстардың бел ортасында жүрді. Байұлы
бірлестігінің Байбақты руынан шыққан Сырым батыр жасағы Пугачев
көтерілісіне қатысты, сондай-ақ ол Кіші жүздің отаршыл патша үкіметіне
қарулы қарсылық көрсеткен 1783–1794 жылдарғы ұлт-азаттық көтерілісін
басқарды. Көтеріліске Байұлынан тарайтын аталардың бірқатарының
жігіттері белсене қатысты. 1836–1838 жылдарғы ұлт-азаттық көтерілісін
ұйымдастырушы және басқарушы болғандар – Байұлы ұрпағының Беріш руынан
шыққан Исатай Тайманұлы мен көрнекті ақын, бостандықтың жалынды жыршысы
Махамбет Өтемісұлы екеуі еді.

Таңбалары. Өнер зерттеушісі Р.Кукашев Байұлы бірлестігіне кіретін рулар таңбасы бойынша жасаған «Жол тұмаршалар»:

Пайдаланылған әдебиет:

1. Крафт И.И.. Сборник узаконений о киргизах степных областей . Оренбург, 1898. 1-б.

2. Харузин А.Н.. К вопросу о происхождении киргизского народа. Этнографическое обозрение, XXVI кн., 87-б.

3. Казахско-русские отношения в XVI–XVIII вв. А., 1961, 406-б.

4. Левшин А., Описание киргизкайсацких или киргиз казачьих орд и степей. Ч. 1. СПб., 1832, 6–8-бб.

5. Востров В.В., Муканов М.С. Родоплеменной состав и расселение казахов. А., 1968, 83-б.

6. Аристов Н. А.. Заметки об этническом составе тюркских племен и народностей и сведения об их численности. СПб, 1897. 104-б.

7. Радлов В.В. Этнографический обзор тюркских племен Южной Сибири и Джунгарии. Томск, 1887. 24-б.

8. Мейер. Киргизская степь оренбургского ведомства. СПб, 1865. с. 89, 90.

9. Ермұқанов Б. Сарайшық – қазақ хандығының тұңғыш астанасы//Сарайшық билеушілері мен батырлары. Алматы, 2004. 78-б.

10. Тынышбаев М.. Таңдамалы.Избранное. Алматы, 2001. 145–146-бб.

11. Сарайшық хандары. Алматы, 2004. 77-б.

12. Уәлиханов Ш. Таңдамалы. Алматы, 1985. 124-б.

13. Тасмагамбетов И., Самашев З. Сарайчик – историческая столица//«Сарайшық хандары», Алматы, 2004. 60-б.

14. Қазақ Совет энциклопедиясы, 2-т., 1973, 97-б.

Бейбіт ҚОЙШЫБАЕВ,

тарих ғылымдарының кандидаты.



Бөлімі: АҚИҚАТ ЖУРНАЛЫ

Сакен Гумаров — художник — аттрактивист
Гарифулла Курмангалиев — певец, композитор, народный артист Республики Казахстан [6]
Сабыр Сарыгожин — генерал-майор российской царской армии
Жантлеуов, Кали — домбрист, Народный артист Казахстана
Жумалиев, Кажым — писатель, ученый-филолог
Елешов, Рахымжан — академик Академии наук Казахстана
Кенжегулов, Бактыгали (1908—1996) — Герой Социалистического Труда
Исламгали Наурызалин — врач
Нуртасов Гайнулла - (1927-2011) ветеран тыла, первый врач Казахстана, удостоенный ордена Ленина,(за заслуги в борьбе с туберкулезом в Кызылординской области

 

Алаша подразделяются на следующие подроды: тоқбас, ақберлі, атымыс, сары, қожамберлі, құдайберді, көбек, байбарақ, жомарт, қарабатыр, малбасар, мәмбет, ботпанай, байдаулет, байсеу, қойсары, есназар, қойдықұл, түкі, қожағұл, малай, тоғай, маймақ, досай, бөкес, аталық, қозыбек, әйтімбет, қарабұра, божан, барамық, көбілей, тоқберлі, қоңырбөрік, жабу.

 По сообщениям древних историков, имена «Алаш» и «Казах» употреблялись как синонимы.
Впервые собственно Казахами стали называться роды племени Алшын. (Под влиянием кочевников некоторые из оседлых соседей стали перенимать их образ жизни, и так в южнорусских степях появилась новая общность — «Казаки» или «Свободные люди»).
Племя Алшын, в китайских хрониках именуемое Ашина, в начале новой эры на территории современных Алтая — Монголии — Китая создало самостоятельное государство, вскоре превратившееся в гигантскую кочевую империю — Великий Тюркский Каганат, V-VIII вв.н.э., с границами от Хингана до Карпат, или, говоря иначе, от Кореи до Венгрии.
Согласно кочевой традиции и в соответствии со своим новым статусом (династийное племя Каганата), племя Алшын берет себе древнее политическое имя — Тюрк («Обладающий Властью»), вскоре ставшее общим для всех племен Каганата.
В VIII веке Великий Тюркский Каганат распадается, племя Алшын вытесняется из своих родовых кочевий и движется в западном направлении.
Этот период относительного упадка требует своего идеологического оправдания, и племя берет новое имя, близкое к древнему родовому тотему, («Алшын» — «Красный Волк»), но как бы на уровень ниже по своей значимости — Куман («Кумай» — «Собака»).
Во время этой миграции племя теряет некоторые свои роды и обрастает новыми. Чтобы отличить исконные роды от пришлых вводится деление на Сары-Алшын («Сарачин» — по источникам, т.е. «Знатные, Древние, Родовитые») и Кара-Алшын («Простые, Присоединившиеся»).
В конце Х века, вытеснив родственные племена конфедерации Огузов (Канглы, Кипчаки, Торки, Берендеи, Узы и др.) в глубь Европы, племя Алшын заняло территорию между Волгой и Дунаем.
Русы восприняли имя Сары (Сары-Алшын или Шары) в буквальном смысле. Так «Знатные» превратились в «Желтых», а мировая историография приобрела новый этноним — «Половцы» (общ-слав.: «половый» — «желтый, светлый, белокурый»).
Но византийцы знали своих новых соседей и союзников под их родовым именем — Куман.
Мусульманские историки по традиции продолжали всю Великую степь называть кипчакской, хотя некоторые из них отделяли собственно Дешти-Кипчак (от Иртыша до Волги) от Кумании (от Волги до Дуная).
Постепенно имя Кипчак становится общим обозначением всех кочевников домонгольского периода.
В это же время внутри племени Алшын (Куман, Половцы) возвышается род Алаша (Улашевичи — по русским летописям).
На род Алаша (Алаш) проецируется вся великая история тюркских племен, он становится персональным носителем древнетюркской тотемной атрибутики («Волк» — «Собака»).
Наступление новой фазы исторической активности племени, в связи с вовлеченностью в ход мировых (европейских) событий, возрождает память об эпохе Великого Тюркского Каганата. Возникает и обосновывается идеологически культ Алаша-хана, в чье легендарное время «люди ели на золоте, а собаки на серебре» (преломление в массовом сознании преданий о величии Каганата), оформляется общеплеменной уран (боевой клич) — Алаш.
В период Золотой Орды тюркское имя Куман сменяется монгольской калькой — Ногай («Собака»).
После распада Золотой Орды племенное объединение Алшын становится частью (одним из трех жузов) молодого Казахского ханства, передав ему в название имя одного из своих великих ханов — Казак (Гзак — по русским источникам) и идею национального единства — Алаш.

Династия Великих Сельджукидов происходила из рода Кынык — сегодня подрод рода Байбакты племени Алшын.
Имя Османлы также не было взято случайно. Оно переводится — «Небесные», являясь реминисценцией древнего имени Кок Тюрк — «Небесные Тюрки».
(Принятое в историографии имя «Голубые Тюрки» является буквальным и потому неверным переводом имени «Кок Тюрк». Здесь важна не цветовая характеристика, а объектная принадлежность: религия Тюрков — Тэнгрианство — была основана на поклонении Вечному Небу).
Древнетюркское Куман имеет значением — «Собака». В казахском языке закрепилась форма Кумай ср.др-тюрк.«кон» и каз.«кой» — «овца»).
Этим словом казахи обозначают лучшую породу гончих собак. У кочевников бытует легенда о Собаке—Кумай, рожденной от волшебной птицы Ала-Каз («Пегий Гусь»).
Этот образ своеобразно трансформировался в мифологии оседлых народов: Хумаюн или Гамаюн — Птица Вещая.
Куман («Собака») — такое же тотемное и потому священное имя, что и Алшын — Алаш («Красные Волки»).
Половецкого хана, вместе с Гзаком (Казаком) разбившего дружину князя Игоря, звали Каншык (Кончак) — «Сука».

«ЖЕЛТЫЕ» или «ЗНАТНЫЕ»?

В IХ-Х вв.н.э. наблюдалась грандиозная миграция кочевников с востока на запад, названная историками «новым великим переселением народов». Согласно источникам, толчок движению дал вышедший из Китая народ Кайы, который изгнал Кунов; Куны вытеснили Шаров (Саров); Шары победили Туркменов, а Туркмены — Гузов. Два последних народа, объединившись под именем Печенегов (Кангар или Канглы), ушли в Европу, еще в союзе с малоазийскими Турками-Сельджуками терзали Византию. Кайы вместе с другими Огузо-Кипчакскими родами составили племя Торков (Черных Клобуков-«Каракалпаков»), ставших союзниками Киевской Руси.
Куны (Ар-Куны — «Солнцепоклонники») остались в степи Дешти-Кипчак, образовав казахское племя Аргын.
Шары (Сары) — часть племени Алшын — заняли территорию от Днепра до Дуная.
Другая часть племени заняла пространство между Волгой и Днепром.
Это деление племени на Сары-Алшин (Сарачин) — «Древние, Родовитые, Знатные» — и Кара-Алшин — «Простые, Присоединившиеся» — нашло отражение на карте Идриси (12 в.): Белая и Черная Кумании.
Это же племя вошло в историю под именем Половцы («Желтые») и Куманы («Собаки»), а также под общим именем Кипчаки, которым обозначали арабские историки всех обитателей Великой степи от Иртыша до Дуная.

Алаша, ТОО
Город г. Уральск , Западно-Казахстанская область , Казахстан
Адрес 417029, ул. Штыбы, 68
Руководитель Нурушев Ринат Амангельдинович
URLhttp://13826.kz.all-biz.info

Ресторан 
Адрес: Оспанова ул., 20 (Достык пр-т.)
Расписание работы: с 12:00 до последнего гостя
Телефон: +7(727) 254-0700, + 254-0697
URL: http://www.alasha.kz
Описание Летняя площадка
Меню Фотографии блюд
Барная карта Панорама
Кальяны Заказ столика
Фотографии Заказ банкета
Фотографии десертов Заказ мероприятия


Особенности

www.alasha.almata.menu.kz

Количество мест:130
Кальянная комната, тандырные блюда,топчаны,вечерняя шоу-программа
Летняя детская игровая площадка.

Дисконтные карты: бесплатны для постоянных клиентов
Серебрянная - 10%
Золотая - 15%
Платиновая - 20%

Вход: Свободный
Кредитные карты: American Express, Maestro, MasterCard/Eurocard, Union, Visa
Музыка: Живая, Концертная программа, Фоновая, Этно/Фолк
Парковка: Бесплатная, Охраняемая
Развлечения: TV/Video/DVD, Восточные танцы, Шоу
Специальные: Вид из окна, Кальян, Летняя веранда
Уровень цен: Умеренно
Форма оплаты: Безналичная, Наличная

Кухня: Восточная
Предложения: Еда на вынос, Карта вин, Разливное пиво
Сумма счета (Мир): 30-50?

Несколько вариантов легенд об Алаша-хане записал Г. Н. Потанин. Его вариант начинается с изложения того, что хан-отец жил около города Туркестан во времена, когда еще был жив Котан, родоначальник казахского народа. Родоначальника в разных сказаниях называют именами Алача, Котана и других старцев.

"У хана не было детей от первой жены, и поэтому он взял вторую жену, девицу, которую где-то завоевал. От нее родился сын, но только пестрый. Первая жена стала завидовать и злиться. Ей удалось настроить хана против сына. Она стала говорить, что такой пестрый наследник может внести раскол в народ, и потому люди не будут жить в мире, не будут иметь между собою согласия. Хан согласился с доводами жены, посадил сына в сундук и пустил сундук в море. На другом берегу моря этот сундук с ханским сыном нашел нищий. Он взял мальчика и воспитал. Мальчик вырос богатырем и силачом.

Хан, его отец, узнав об этом, захотел повидать сына. Он послал за ним старшего сына Котана по имени Уйсын с сотней молодцов. А они остались около ханского сына. Затем хан послал среднего сына Котана - Булата. Ему также понравилась привольная жизнь. И, наконец, хан послал младшего сына родоначальника Котана - Алшына. Через некоторое время они решили выбрать хана, и так как пестрый богатырь, их предводитель, был ханский сын, то решили выбрать его. Они взяли алачу, широкий полосатый тканый половик, подняли на нем пестрого ханского сына и провозгласили его ханом. После того он стал называться Алаша-хан. От Уйсына и его молодцов пошло поколение Улу жуз, т. е. старшая сотня, от Булата и его молодцов пошло поколение Орта жуз, т. е. средняя сотня, а от Алчина и его сотни молодцов пошло поколение Киши жуз, т. е. меньшая сотня" [23. С. 67-68].

АЛАША*
Уран "Байбарак", тамги , , ,
Алаша — одно из основных племенных подразделений казахов Младшего жуза, входящее в поколение байулы. Байулы (дословно – «богатые потомками») – племенной союз, включавший в себя 12 «руу» (родов): таз, адай, алтын, алаша, байбакты, берш, жаппас, кызылкурт, есентемир, маскар, серкеш, тана. По народным генеалогическим преданиям алаша являются прямыми потомками Алшына, сына прародителя Младшего жуза Бекарыса, сына легендарного Казаха.

На основании сопоставления этнонимики и начертаний тамг исследователи считают алаша выходцами из средневековых найманов (баганалинцев). Вместе с тем у рода алаша есть тамга сходная с тамгой племен Старшего жуза — албан и дулат. Более того у племени алаша есть отделение коныр-борик, а у племени албан род коныр-борик. Все это говорит о древности племени алаша и сложном составе его этнических компонентов. В пользу найманской версии происхождение племени алаша свидетельствует и данные антропологической науки, так у представителей алаша в физическом облике монголоидные черты проявляются в большей степени, чем у адайцев, ведущих свое происхождение от дахо-огузского-кыпчакских предков.

Численность байулы в 1897 г. по данным сельскохозяйственной переписи составляло 600 тыс. человек (около 16,2 % казахов в Российской Империи).



* По материалам книги Востров В.В., Муканов М.С. «Родоплеменной состав и расселение казахов (конец XIX– начало XX в.в.)», Издательство «Наука» Казахской ССР, Алма-Ата, 1968, 256 с.




http://www.art-kaz.ru/images/alasha.html