Откройте свой Мир!

Шу йылыӊ январь айыныӊ 25-не доллар галяр дийип адамлар башгай болдулар. Эмма январь айыныӊ 25-не доллар галмады. Соӊра ене-де шу йылыӊ февраль айыныӊ 1-не доллар галяр дийип башгай болдулар. Эмма февраль айында хем доллар галмады ве ол геплериӊ бары ялан бош геп-гүррүӊлер болуп чыкды. Хәзирки вагтда адамларыӊ арасында ене-де шу май айыныӊ 16-на галярмыш диен геп гүррүӊлер бар. 16-на доллар галмаса, ене-де 1-нҗи июна сүйшер. Мунуң өзи гүлкүнч болуп дуряр.
Бу геп-гүррүӊлери яйрадянлар алып-сатарлар болуп, олар сада, өз ишлери билен мешгул болуп йөрен адамлары алдап, оларыӊ аркасындан өзлери пейда гөрйәрлер. Долларыӊ галмаҗакдыгына январь айыныӊ 31-не Түркменистаныӊ Меркези банкыныӊ хүнәрменлериниӊ «Алтын Асыр» телеяйлымында эден чыкышларында хем йылыӊ башына АБШ долларыныӊ кесгитленен хүмметиниӊ узак вагтлап довам этҗекдиги барада эден чыкшылары хем муӊа шаятлык эдйәр ве шу гүнки гүне ченли херекет эдип гелйәр. Долларың хүмметиниӊ мундан бейләк галмаҗакдыгы, хер хили геп гыбатлара гулак асман доллар билен багланышыклы сораглар болса, маңа, ягны Түркменистаныӊ Меркези банкыныӊ ишгәри Хоҗаниязов Җейхуна 865 55-77-43, 38-16-49 телефон белгисине җаң эдип хабарлашып билерсиңиз.

http://turkmensowda.biz/

http://turkmensowda.biz/

Уважаемые участники сообщества подскажите пожалуйста каким на
ваш взгляд  должен выглядеть следующий
ОПРОС на нашем главной страницы сообщества
 чтобы написать сообщения нажмите на E-Mail
 этот будет примером
Какие вызывают у вас интересы нашей стране
Мы приветствуем, там нашее прошлое177 (25.62%)Не приветствуем, нет удобства жизни32 (4.63%)Нас там нет и нам нет различи16 (2.32%)Хотелось бы вам в гости79 (11.43%)Я горжусь сваей страной387 (56.01%)Этот опрос взят из сообщества TURKMENIYA MY S TOBOY Присоединяйтесь объединяйтесь люди добрые

Уважаемые соотечественники, предлагаем вам вступит в самую популярную туркменскую группу вконтакте. Там вас ждет конкурсы с золотыми призами, денежными призами и другими подарками. подробности:  http://vk.com/margianatm

http://margiana-tm.com 

Власти закрывают туркмено-турецкие школы


Власти
Туркменистана, серьезно обеспокоившись влиянием турецкого
религиозно-политического движения «Нурджулар», которое является основным
спонсором турецких школ и лицеев на территории стран СНГ, с 1 августа
закрывают туркмено-турецкие школы, действовавшие в стране с начала
девяностых годов, сообщает «Хроника Туркменистана».



По данным издания, в Ашхабаде осталась лишь одна такая школа — №57 имени Мустафы Кемаля Ататюрка.
Новый набор в эту школу уже прекращен, но, по словам педагогов,
нынешним ученикам дадут возможность закончить обучение. В областях такие
учебные заведения закрыли совсем.
Туркмено-турецкие школы
считаются учебными заведениями, дающими качественное образование. Их
выпускники в совершенстве владеют турецким и английским языками, не
говоря уже о серьезной подготовке по математике, физике, химии и другими
предметами. Но кроме того эти школы активно, но скрыто продвигают
идеологию пантюркизма — объединения народов тюркоговорящих стран под
эгидой Турции. В странах СНГ эта идеология проводится движением
«Нурджулар», его последователей еще называют «нурсистами», производное
от имени основателя движения Саида Нурси. В России это движение признано экстремистским, а все турецкие учебные заведения были закрыты в начале нового столетия.
Несколько
лет назад с турецкими преподавателями распрощался и Узбекистан, где
были закрыты все узбекско-турецкие лицеи. Как следует из изготовленного
по материалам Службы национальной безопасности (СНБ) Узбекистана фильме
«Свет, ведущий во тьму», это произошло из-за того, что в лицеях
распространялись идеи нурсизма и пантюркизма, противоречащие узбекской
национальной идеологии, а также из-за якобы сложившейся в коллективах
данных учебных заведений «нездоровой атмосферы». А минувшей зимой в
Узбекистане были закрыты популярные турецкие супермаркеты «Демир» и
«Туркуаз».
Напомним, что в последнее время у турецких бизнесменов появились
проблемы и в Туркменистане: как заявляют 25 турецких компаний,
туркменские власти задолжали им, в общей сложности, 1 млрд долларов. за
реконструкцию Ашхабада.

Her ömür synanşykdyr

Käbir sözler, jümleler bar, belki, şeýle köp aýdylýanyndanmy, geregiçe kabul edilip, ýürekde orun tapmaýar. Muňa gynanýaň, käşge şol sözler, žümleler azrak aýdylsady, gadyry gaçyrylmasady diýýäň. Ine, şol jümlelerden bir-ikisi - "Geljek ýaşlaryňkydyr", "Ýaşlar geljegimizdir". Bu sözleri her birimiz gör, näçe gezek eşdendiris. Belki, bu sözleri eşitmekden bizar bolanlarymyzam bardyr. Emma bu ýerde mesele olaryň az ýa-da köp aýdylmagynda-da däl ýaly. Ynsanyň tebigaty şeýle - ol düşünmeýän zadyny kabul edip bilmeýär. Sen ony az aýt ýa-da irginsiz gaýtala - parhy ýok.
Türkmen üçin "Ogluň boldy, buşluk!" habaryndan hoş habar ýok bolsa gerek?! Bar bolsa-da, bu habaryň hem şolaryň biridigini arkaýyn aýdyp bolar. Bäbejigi gujagyma alamda, hala özümki bolsun ýa-da başga biriniňki, köplenç geň duýgulary başdan geçirýän. Ol bäbege ýene bir ömrüň başlangyç nokady ýaly seredenimi duýman galýan. Hamala, Alla ynsana ýene bir ömri bagş edip, kämillik derejesine göterilmäge ýene bir gezek synanşyp görmäge mümkinçilik beren ýaly. Çünki kämillige ýetip bilen adamlar, diňe özlerini däl, tutuş adamzady kämilleşdirýärler.
Ak arlyga dolanan, ak guş ýaly bäbejigiň kim boljagy entek belli däl. Ol ýaňy başlangyç nokatda. Muny ol bilenok. Emma biler, ýöne juda giç biler. Adam ady tutulsa, "Hä" berse-de, özüniň kimdigine, näme üçin ýaradylandygyna ýigitlik ýaşyna golaýlaman akyl ýetirip bilmeýär. Kä kişi-hä muny asla-da bilip bilmän ömrüni ötürýär. Häzir "Maksat" ady ýoň bolan döwürde dünýä inen çagalar ýigit çykdylar. Ýöne şol Maksatlara seredip, ne onuň özüniň, ne-de oňa şeýle ady dakanlaryň "maksat" diýlen zadyň nämedigine-de düşünmeýändigini görýärsiň.
Meniň göwnüme adamyň ömri dünýä inen gününden däl-de, özüniň ýaradylmagynyň, dünýä inmeginiň, ýaşap ýörendiginiň maksadyna düşünen gününden başlanýar. Has dogrusy, "Buşluk!" habaryny eşden ene-atanyň täze doglan çaganyň dünýä inmeginiň maksadyna düşünen gününden başlanýar. Emma "Oglum boldy" diýip, toý etmegiň, deň-duşlaryňy saçak başyna üýşürip "Ýaşy uzyn bolsun!" diýip bulgur çakyşdyrmagyň täze başlanan ömrüň manylymy-manysyzmy, maksatlymy-maksatsyzmy geçjekdigine hiç hili täsiriniň ýokdugy biziň her birimiz üçinem düşnüklidir ýa-da düşnükli ýalydyr.
Arada bir ýetginjek gülüşdirip gürrüň berýär:
"Kakam "Kim boljak?" diýýä-dä welin, "Bilýardly kafe açyp beräý diýýändä-raý. Ol "Ministr boljak" ýa şoňa meňzeş bir zat diýdirjek ekendä-raý. Men näbileýin, bilýardly kafe diýýän-däraý."
Hawa, perzendimiziň ulalyp kim bolup ýetişjekdigi barada az-u-kän pikir etmeýänimiz ýokdur. Ýöne çagasyny okuwa ýerleşdirjek bolup Aşgabada gelen ýaşululary gürletseň, "Oglum okuwa girse, diplomly bolsa, soň gara işe bulaşyp ýörmez ýaly" diýýär. Onuň maksady gara işe bulaşyp ýörmezlikde gutarýar. Şonuň üçin perzendiniňem aňry nokady - bir gowja aýlykly edara ýerleşip, boýny galstuklyja işe gelip-gidip dursa, eger äkidip-getirip dursalar-a iň aňry başy. Ilçilikdir, her hilisi bardyr, ýöne maksady şunda gutarýan türkmenleriň sany has köpelse...
Bu sözlemiň soňuny köp nokat bilen gutarmaly boldum. Emma bu nokatlaryň agramynyň, azarynyň, möhümliginiň, olaryň aňyrsynda nämeleriň ýatandygyna düşünmegiň derejesini ölçemek kyn.
Ynsan mümkinatdandyr. Onuň barlygynyň mümkin bolşy ýaly, ýok bolmagy hem mümkindir. Bu ömri kesilmeginiň ýa-da kesilmezliginiň mümkinligi derejesinde däl-de, senden bir zat çykar ýa-da çykmaz, türkmençeläp aýtsaň, palak bolmak ýa-da bolmazlyk mümkinliginde göz öňüne getirsedik.
"Ogluň boldy, agtygyň dünýä indi, çowluk gördüň, buşluk!" diýen hoş habar gapymyzy kakýar - ýene-de kakar. Gurbannazar Eziziň aýdyşy ýaly: "Bu akym bir durmasyn..." Alla bize ýene bir ömri bagş edip, kämillik derejesine göterilmäge ýene bir gezek synanşyp görmäge mümkinçilik berýär. Çünki kämillige ýetip bilen adamlar, diňe özlerini däl, tutuş adamzady kämilleşdirýärler. Diýmek, täze ömrüň başlanmagy ynsana has kämilleşmegi üçin ýene bir synanyşykdyr.

Bir ustanyň çaşy kömekçisi bardy. Usta bir gün oglanjyga daşardaky sklada baryp polkadaky çuşäni getirmesini isledi.
Çaşy oglanjyk sklada baryp polka seretse iki çüşe bardygny gördi. Öwürilip ustasynyň ýanyna baryp “Ustam ol ýerde iki çüşe bara” diýdi. Usdasy “oglum ol ýerde bir çüşe bar. Oýunyňy goý, şol bir çüşäni alyp gel” diýdi. Oglanjyk biraz gaharlandy täzeden gaýtalady. “Ustadjan meni beýle köseme men ol ýerde iki çüşe gördüm, haýsysyny isleýan bolsaňyz aýdyň getireýin.” Oglanjyga zat düşündirip bilmejegni bilen usda “ Olar ýaly bolsa iki çüşäniň birini döwde, beýlekisini getiräý” diýdi.
Oglanjyk gitdide çüşäniň birini ýere zyňyp döwen wagty beýleki çüşaniňem gözden ýok bolanyny bildi.
***
Ynsalaryňam çaşy oglanjyk ýaly arzuw-islegleri, öýke-kineler bilen görmesi gerek bolan zatlaryny ýagny hakykaty görmezler. Ýalňyşlygyň özlerindedigni bilmezler..... Her kim görmesi gerek bolan zatlary görse nähili bolardyka....???

Dükançy we totyguş
Bir dükançyň ýaşyl reňkli, owadan sesli, gürleşmänem oňaran bir totygyşy bardy.
Bu totyguş dükanyň garaguly ýalydy. Söwda etmäge gelen adamlara süýji söz bilen degişip güldürerdi. Adamlar bir zatlar sorasalar olara adam ýaly jogap berip süýji- süýji gürleşerdi.
Bir gün dükanyň eýýesi iş wagty öýüne gitmeli boldy, totyguşy bolsa dükana garagul goýdy. Munuň ýeke galanyny gören bir pişik totyguşy kowolamana başlady. Bu kowalaşyp ýörşlerine dükanyň içini derwe-dagn edipdirler. Jan gorkusyndan başagaý bolan guş bir oyana, bir buyana uçup ýörşüne dükanyň bir gyrasynda çuşeli gapda duran atyr yagyny doküp dowdi. Munuň üstüne dükanyň eýýesi geldi. Töweregine seredip pikir edip durşuna gaty gahary geldi. Guşuň üstüne dökülen ýagy görüp bu işi ol edendir pikiri bilen gaharyna guşuň başyna urdy. Bu urgy bilenem bolany boldy. Guşuň başyndaky tüýler döküldi. Kel boldy, dili tutuldy, gaýdyp gürlemedi.
Dükançy bul işine gaty ökünip “ah wah” etmäne başlady ýöne peýdasy ýokdy. Öz-özüne käýýäp “wah käşgä elim gurasady ol süýji dilli guşumy urmasadym” diýip ökünmesindende peýda ýokdy. Guş kel kellesi bilen sesiz öýkeli bolup gymyldaman oturardy.
Dükançy guşuň öňki halyna gelmesi üçin töweregine sadaka we sowgat paýlap başlady. Aradan kän günler geçsede guş gürlemedi. Dükkançy guşuň “indi gaýdyp gürlemez” diýen düşünjesi bilen keýpsiz, gynanyp ýördi. Ony gürletjek bolup onuň bilen oýun edip her hili sesler çykarardy ýöne hiç peýdasy ýokdy. Dukançy bu gezişine gezip yörkä, bir gün dükanyň öňünden kel kelleli bir derwiş geçip barýardy.
Guş ony görüp dillendi.
“Heý dost” diýip derwişe seslendi
“Sen nädip kel bolduň? Ýada senem atyr ýagly çuşeleri döwdüňmi?” diýdi.
Guşuň bu sözlerini eşiden adamlar gülmäne başladylar. Çünki guş, kel derwüşiňem özi ýaly müşk isli çüşeleri döwenligi üçin eýýesi tarapyndan kellesine urulyp saçy düşendir öýdýärdi.
****
Guşuň, özüni derwiş bilen deňemesi öz bilýän zatlarynyň çagi boldugy üçindi. Derwüş bolsa Allahyna daýanyp dünýani terk edip gezip ýörşidi. Muny bilmeýän guş, bu meňzetmesi bilen adamlaryň üstünden gülmesine sebäp boldy. Ynsanlaryňam Allahyň dostlaryny, gowy adamlary tanaman bir zatlar dimesi ýada üstünden gulmesi bu guşuň halyna meňzär. Edil bu guş ýaly oz düşünjesi we gözýetimine görä sbut ederler. Emma bir adam başga bir adamy tanamasy üçin ol adamyň ýaşayşyny ýaşap onuň ýagdaýyna girip dadyp görmesi gerekdir.
Bu zatlary düýmän bilmän bir adama birzat diýmegmiz bu guşuň öz üstünden güldüren halyna meňzemezmi...???

Оl aýalyň bеrеn gürrüňini, başardygymdan, eşdişim ýaly ýazmaga çalyşaýyn.
«Öz-ä güýzüň günüdi. Ýapraklar sap-sary, edil şоl ýapraklara mеňzäp duran Günеm çykyp durdy. Indi bir aýdanam gоwrak wagt bäri agzyna suw damdyrylyp ýatan mamamy sоramaga barypdym. Dоgrusy, halyny sоramaga däl-dе, razylaşmaga bardym. Hеr kim оnuň indi aýak üstünе galmajagyny bilýärdi. Ejеmеm, iki aýdyr, mamamyň ýanyndady. Mеnеm gidеýin-gidеýin diýip, işdеn sypyp bilmеdik bоlup ýördüm. Ahyry birdеn gijä galaýmaýyn diýip, bar zady taşlap gitdim. Ýönе bеýlеki gyz agtyklary häli-şindi baryp, hеr baranlarynda-da üç-dört gün galyp, оňa sеrеdişýärdilеr.
Ýetmişden ýaňy gеçip ugran mamam görgüli hоrlanyp, süňk bоlup galypdyr. “Maňlaýy ýasy, ullakan gözlеriniň üstündе gaşlary gеrlip duran mamamyň, garrasa-da, şоl оwadanlygy, nuranalygy” diýip öňlеr haýran galardym. “Оnuň görk-görmеgindеn bizе-dе azajyk gеçäýmеl-ä” diýip kеmsinеrdim. Ýönе mamamyň, bu kеsеldеn sоň, hоrlanan ýüzüniň öňküsindеnеm bеtеr nurlanandygyny görüp, hasam haýran bоldum. Hatda salamlaşmagy tas ýadymdan çykarypdym. Оl gabaklaryny galydyryp, gussaly nazary bilеn bir mähirli sеrеtdi wеlin, jadylanan ýaly bоlup gitdim. Agzyna suw damdyrylyp ýatan mamamyň оwadanlygy diňе mеni gеň galdyrman ekеni. Оl pahyr ýogaldy wеlin, dirikä sоramaga gеlеn hеr kimiň dilindеn düşürmän edеn gürrüňi оnuň üýtgеşik nuranalygy hakynda bоldy. Ejеmеm mamama şеýlе çalymdaşdy, özеm görmеkli diýilýänlеrdеndi, ýönе şоl wagt enеli-gyzy dеňеşdirsеň, aralary ýer bilеn gök ýalydy. Mamam görgüli sähеl bеýigiräjik ýassykda ýatyr wеlin, edil ýüzünе aýratyn yşyk tutulýamyka diýdirýärdi. Şu wagtam gürrüň bеrýän wеlin, kеşbi göz öňümdе janlanyp barýar. Pahyr mеni tanady. Adymy tutdy. Sоňam: «Öýüň-içеriň bilеn bоlgun. Adamyňy närza etmеgin» diýdi. Birhili bоldum, nämе diýjеgimi bilmеdim. Edil mеn öýüm bilеn däl ýaly bоlaýdym. Оnda-da, iň sоňky dеmini sanap ýatan mamamdan bu sözi eşitmеk birhilidi. Оnuň başyny saklap оturan başga-da, оgly-gyzy, ýakynlary bardy. Ýüzümiň çapady ýaly gyzanyny duýdum. Hеrnä, ejеm dadyma ýetişäýdi. Оl mamamyň alkymyna süýşüp: «Ejе, оl öýi bilеn ahyryn, aýdýanyň nämе?!» diýdi. Şоnda pahyr çala ýylgyrýan manyda dоdagyny gеrdi-dе: «Bilýän. Gyzymdan razydyryn» diýdi. Arkamdan ýük aýrylan ýaly bоlup: «Mеnеm razydyryn, mama! Özüňеm razy bоlawеri!» diýenimdеn, gözündеn ýekе damja syrygyp gaýtdy. Ejеm eliniň aýasy bilеn mamamyň ýaşyny sylyp: «Saňa ýolugan dеrt ýaman bоlaýdy-da, ejе» diýdi. Mamamyň ýüzi üýtgäp gitdi. Оl çala pyşyrdaýan ýaly gürlеsе-dе, gоwy eşitdirip: «Ýalňyşma, gyzym. Dеrdinе-dе dönеýin, Özünе-dе dönеýin» diýdi. Bu sözlеri eşidip, endamym jümşüldäp gitdi. Şоl gün оnuň bоkurdagyndan zat gеçmän, diňе bal garylan süýjüli suwuň damdyrylýanyna оtuz ýedi gün ekеn. Şоndan üç gün sоňam görgüli dünýedеn ötdi. Mamam pahyr: «Namazymy gеçirеnimi bilеmоk, haçan başlanymam bilеmоk, gaty kiçijikdirin-dä» diýerdi. Оňa dеgеn kеsеlеm düwnükdi...»
Оl garry aýalyň şоnça ejir çеksе-dе, «Dеrdinе-dе dönеýin, Özünе-dе dönеýin» diýmеgi maňa güýçli täsir etdi. Bеlki, çala kеsеllän biri ýa-da eli kеsiljеgi kеsilip, оnuň yzyna gaýdyp gеlmеjеgini bilip duran biri «Özünе-dе dönеýin» diýen bоlup bilеr. Gatyrak ýatan garrylary sоramaga baraňda-da «Ýagşy diýmеli bоlýa-da, ýagşylg-a ýok» diýenini eşdipdim. Ýönе öljеginе gözi ýetip duran, bеlki, Ezraýylyň gеlişini synlap ýatan garrynyň «hyk-çok» etmän, nalaman, «dönеýin» diýip ýatmagy, bu diňе çyn ýürеkdеn çykýan söz bоlmaly. Muny diýmеgi, aýal adam-a bеýlе-dе dursyn, mеrtdirin diýen kişidеnеm hеr kim-hеr kim başarmaz. Gеp оwadanlap nädеýin, şеýlе dеrеjеde “dönеýin” diýdirеn Allasy bоlan оl garry aýala gözüm gitdi. Özümdе-dе şеýlе bir zadyň, dоgrusy, Allaň bоlanyny islеdim. Alladan başga hiç bir zadyň özüni şеýlе söýdürip bilmеjеginе şоl wagtam, şu wagtam akylym ýetip dur..... Sizem şeýle pikirdesiniz......

Скандалы вокруг мечетей, исламофобия или самооборона? Голосуйте за строительство мечети в Москве, можете и оставить комментарии: http://www.open-letter.ru/l... Поддержим мусульман Москвы! Председатель ТОЦ Рафис Кашапов. Татарстан, Наб. Челны.

Ejemjan ýanymda bolsady.......
Bir aýal oýde garynja görýär. Egilip garynja şeýle diýär “ hah balajyk sen bärik nirden geldň? Seni bärde öldürerler. Seni öýüňe äkideýinmi?
Ol aýalyň çagasy ylgap ýanyna baryp “Eje kim bilen gürleşýaňaý?” diýdi.
-Garynja bilen
-Garynja saňa düşünermi?
-O düşünmesede sen düşünersiň.....
Garynjany ak kagyzyň üstüne goýup ejeli-ogul äkidýarler. Bu waka blan güni ol oglanjyk ýykyljak bolan dostunuň elinden tutup halas etdi.
Bir başga bir Eje garynjany görýär “Muny öldüreýin! Nirden geldiň!” diýär we garynjany öldürýär. Muny gören çagasyda ol gün oz dostuny ynjydýar.
Asyryn alymy bu meselani şeýle açyklaýar.: “Ynsanyň ilkinji ussady, tebiýejisi we mugallymy Enesidir. Men bu segsen ýyllyk ýaşymda, segsen müň wakalardan sapak alsamda, kasam edýarin, iň esasy we sarsylmaz we her wagyt maňa täze sapak berýän ýaly bolup duran, merhum Ejemden alan täsirli owütlerim we ruhy sapaklarym, şol spaklar herektlerimda edep, adat bolupdyr. Bedenimde bolsa gan bolup ýerleşipdir. Bu sapaklar ganymyň tenimiň ozünde yerleşenini görýarin.”
Aýallardan Pygamberler dünýa inendir we her pygamberiň Ejesi aýaldyr. Köp Pirler, Weliler we alymlar Ejesini özüne mugallym hasap edendir. Çünki Ejeler çagalar üçin hemme zatdyr.
Ejem bilen baglanşykly ýadymdan çykmajak bir ýatlamam bardyr......
Ýaşayan ýerimizde özüne göwni ýetýan oglanlaryň hemmesi çilim çekerdi. Men hem şolara meňzejek bolup bir guty çilimi satyn aldymda içinden birini çykaryp agzyma sldym. Ejemiň ýanyna baryp “Ejejan seretsene” diýdim. Ejem görüp ýüzi ütgäp gitdi. Birden turdyda gidip eline pyçak alyp geldi we “ Bu pyçagy al, meni öldür, ondan soňra çekiber” diýdi. “Wii Ejejan näme boldy?” diýdim. Hem aglaýar hem ýalwarýar “ Näme bolsun çilim çekmegiňi islämok” Däli diýsem dälem däl. Bir çilim üçin bu halyň näme? Biraz Ejeme gyzdymda gaharlandym. “Näme muny beýle ulaldýan, çekmerin!” diýdimde çilimi döwüşdirip zyňdym. Meni gujaklady.
“Janym oglum hiç wagyt çekaýmegin.....” diýdi. “Bor Ejemjan çekmerin....”
Allahdan dileg etdi. Şeýlebir dilegdi...... Wa şol dilegler.....
Aradan ýillar geçdi....
Watan gullugyny edip ýördüm. Gullukdaşlarmyň köpüsi çilim çekerdiler, men çekmezdim. Hiç wagydam çilim çekmedim. Çünki her-haçan çilimi görsem, ejemiň aglap “çekme” diýen ýüzi göz öňüme gelerdi.....
Men 80 ýaşymda. Ýöne şu wagyt ejem ýanymda bolsady, ýene onuň çagasy bolardym, dyzlarynyň üstünde kellämi goýup uklardym.
Ömrümüň bütün günleri ejemiň günüdir.......

Kakam ve men
Kakam yaş wagtym gatnaşýan oglanarymdan aýrylmagmy islärdi. Ýöne dogrysy meniň hem olar bilen gatnaşmaga kän bir islegim yokdy. Töweregimdäkilerden saýlanmagym üçin zähmet çekmek we köp okamagym gerekdi. Meselem kitapdan doly bolan bir sandygym bardy, ýagny ol sandygy 2 kişi zordan götererdi. Ejem bu halyma gorkardy, “Oglum munça kitap okamaň kelläňe agram berer” diýerdi Kakam bolsa Ejeme “sen goşulma” diýerdi.
Kakamyň aşgazan keseli bardy. Her ikindi ýagtynda keseli gozgamana başlardy. Käbir akmak dostlary oňa “bir ýyl açylman yatan aragy iç keseliň gowylaşar” diýipdirlerler. Şähermizde öwülýalar kändi. Bir gün Kakam aýaga galdy. Biz şol öwülýalaryň birine gidik. Onuň bir elindede şol “içmeli” diýilen aragy bardy, we şeýle diýdip dileg etmäge başlady “Allahim bu içgini haram etdiň. Bu keselide sen berdiň. Meniň bu keselime şifa ber. Bu içginide maňa içirme” diydide soňra elindäki çüşäni gaharyna zyňyp göberdi. Soňra biraz agladyda meniň elimden tudyda “öýe gideli” diydi.
Öýe geldik. Ol gün Kakamyň keseli gozgamady. Ertesi günem gozgamady. We şondan soň hiç keseli özi barada ýatlatmady..... Allahyň gudraty.
Kakamyň ýadymdan çykmajak bit tarapy bardy: Şol wakadan soň Namazlaryny hiç sypdyrmazdy. Hemmelerden on Metjide barardy, içini tertiplärdi we Ymama garaşyp otiurardy. Ymam bilen Namazyny okardy.
Bir gün ýene ünüsümi çeken bir waka boldy. Öýden çykyp Metjide barýarka dostlarynda biri mangal ýakyp, bişirjek etini gyzardyp çişe düzüp durdy, Öz deň-duşlaryny üşürüpdir. Kakam hem ol ýere baryp girer-girmez seredişdirdi, görse spirt içgileri bar eken. Kakam ol ýerden çykyp gaýtdyda, gaýdyp şol dostlarynyň ýanyna barmadyda, arasyny olardan uzaklaşdyrdy. Onuň bu hereketi bizede gaty täsir etdi. Şol wakalardan soň menem içgi içýän dostlarymdan aýryldymda hiç spirtli içkilerini içmedim.
Mysal üçin maňa: Töweregimizdaki gatnaşýanlarymyza nädip gowy gylyk-häsiýetleri öwretmeli?” diýip soraýarlar. Dogrusy bu soraga hayran galyan. Kakamyz bize hiç nesihat etmedi yöne gürleşişi bilen, häsiýeti bilen, ýaşaýişy bilen bize mysal boldy. Menem şonuň üçin şeýle diýan “Çaga gulagyndan terbiýe almaz, gözünden terbiýe alar.....” Aslynda terbiýani diýip dalde ýaşap gorkezmeli.
.............
Has ýaş wagytlarymda bir gazetda bildiriş okadym. Ol bildirişde “söwda agendi işine alýarys” diýip ýazylgy eken. Men hem Ejeme Kakama aytman ol yere bardym dakumnetlerimi tabşyrdym. Bir aýdan soň “gelmeli” diýen habar geldi. Men şol yere bardym. Olar meniň kabul edilendigmi aýtdylar. Ondan soň Ejem we Kakama aýdym. Kakam bolsa “Boljagy bolansoň diýjek zadym ýok” diýipdi. Ejem bolsa işlejegime gaty begenipdi.
Bir aýlap söwda okuwyny öwretdiler. Okuwa gatnamak üçin ýol pulyny öýdakilerden soramaga utanyp, gijelerine onda-munda işläp biraz pul gazanardym. Käwägytlar awtobusda käýagyt bolsa piýada okuwa gatnardym. Bir aydan soň işe başladym. Soň her aýlygymyň ýarysyndan köpürägini öýe bererdim galanjasynam özümde alyp galardym. Şeydip günümizi geçiredik. Ejem we Kakam meniň üçin Allahdan dileg ederdiler we ol nahili dilegdi....... “Jübisi hiç wagyt boş bolmasyn her elini jübisine uzadanda boş çykmasyn” diýip dileg ederdiler. Şol dilegler bilen ömrüme pul kynçylygyny görmän bu günelere geldim.
Ejem hassalandy, başga dünýä göç etdi.
Ejemiň ýoklugy gaty bildirerdi. Ýuregim gatu küseýardi. Eger Ejem we Kakam ýanymda bolsady her wagyt bile bolmak islärdim. Ejemi gaty göresim gelýär we gaty küseýän. Näme üçin diýäňizmi? Yanymda bolan bolsa hyzmat ederdim. Olara hyzmat etmäni gaty küseýan........

Eziz Watan şirin jandan ybarat Damarda gaynayan gandan ybarat Watan in gadymy dini türkmenin Eziz Watan janym sana ybadat

O wagtlar 20-22 ýaşlarymdadym. Aşgabadyň seýilgähleriniň birinde aşyk bolan gyzymyň duşuşyga gelerine, ýoluna gözümi dikip, garaşyp otyrdym. Birdenem, nirden çykdy bilmedim, eli hasaly ýaşuly adam gelip ýanymda oturdy. Meniň şobada gaşlarym çytyldy. Üstesine-de o goja oturjak bolanda elindäki kagyzlarynam ýere gaçyrdy. Bir topar, ululy-kiçili kagyzlar pytrap gitdi. Men derrew olary ýygnap, ýaşula uzatdym. Olaryň ýaşulynyň keseli baradadygyna gözüm düşdi. Bir kemim keselli garrynyň derdini sabyr edip diňlemekdi. Nätanyş gojanyň meniň elimdäki Gurbannazar Ezizowyň goşgular kitabyna düşdi. Ýüzugra-da şahyrdan sözbaşy edip getiren setirlerimi aýdyp ýylgyrdy.
- Hawa, dagy näme?! Biz hemmämiz şatlyk üçin doguldyk. Bunça bolanyna görä şahyryň indiki setirinem aýdyp goýberdim: “Şoň üçinem geçdik ine, şunça ýol.”
Şeýtdi-de, ýaşuly bilen gepimiz alyşdy gidiberdi. Ýöne biziň gürrüňimiz Gurbannazar Ezizowyň goşgulary hakynda bolmady. Gojanyň şonda aýdanlaryny başardygymdan kagyza geçirdim. Gepi uzatmazlyk üçin, öz jogaplarymy, garrynyň ýüz, göz, el hereketlerini ýazmadym. Belki, şondandyr ýazgym gepleşik görnüşinde däl-de, başga birhili boldy:
Sen şol arzyly, hemişe höwesinde gezilýän şatlyk hakynda pikir edip görüpmidiň? Hakykatdanam, şatlyk üçin geçdik, geçýäris, ýene näçe ýol geçmelem bolsa, hemmämiz taýýardyrys. Şatlyga her kim birhili düşünýär. Afrika ýurtlarynda açlykdan garny pökgi ýaly bolup giden, göziýaşly çagajyk üçin bir döwüm çörek tapmakdan uly şatlyk ýok. Seýilgähe ýüregi atygsap barýan ýigit üçin bolsa, söwer ýarynyň duşuşyga sallanyp, seýkin basyp gelýänini görmekden uly şatlyk ýok. Her kim birhili şatlanýar. Kim goňşusynyň şatlygyna goşulyp, iki bolup bilenok. Kimdir biri bolsa, kyn güne düşen bir bendäni görende içindäki şatlygyny zordan gizleýär. Käte adamyň şatlygy onuň hakyky ýüzüni görkezýän aýna meňzeýär. “Ýigidi dostundan tana” diýilýändir welin, “Ýigidi şatlygyndan tana” diýäýesiň gelip dur. Özüňi tanasyň gelse, otur-da nämäniň seni şatlandyrýandygy barada oýlanyber. Ýöne bu barada oýlanmak gaty aňsadam däldir. “Hakyky ýüzüňi görkezjek, gel” diýseler, bir bada tisgineniňi duýman galarsyň. “Kyýamat” diýýändirler, şo-da, meniň pikirimçe, hakyky ýüzüňi görkezilýän, nämä şatlanyp, nämä gynanyp ýaşandygyňy aýdylýan ýer bolsa gerek.
Dile geldi bile geldi. Şatlyk hakynda şeýle täsin rowaýatam bar.
Bir gün takwa, hudaýhon biri Bagdadyň bazaryna barypdyr. Onuň gözi şeýle keýpi kök, şadyýan, hiňlenen bolup duran birine düşüpdir. Takwa kişi öz ýanyndan: “Uly il gara güni, güzerany bilen başagaý, bu nämä şatlanýarka?” diýip pikir edipdir. Elbet saklanyp bilmändir, şadyýan pyýadanyň ýanyna baryp ondan keňpihonlugynyň sebäbini sorapdyr.
“Men şatlanman kim şatlansyn. Meniň şeýle bir gowy hojaýynym bar. Garnymy dürli tagamlardan doýurýar, egnime ýüpek parça geýdirýär. Ine saňa münseň bedew at. Aýlygym ertirden agşama başyny galdyrman büküdip oturan hatdadyňkydan bäş esse köp. Bar edýän işimem her gün hojaýynym üçin bazardan nohutly kişmişdir, almadyr engur, dürli-dümen miweleri almak. Onsoň, hany şatlanma-da göreýin.”
Bu jogaby eşden takwa agyr oýa çümüpdir. “Munuň hojaýyny ony işinden kowubam, egnindäki ýüpek parçany sypyryp alybam, iýdirip-içirenlerini burnundan getiribem biler. Emma meniň gullugyny edýän Ýaradanym hiç haçan beýle etmez. Oňa näçe köp, näçe çyn ýürekden gulluk etsem, şonça ahyretde köp sogaplar berer. Arzyly jennete salar. Emma şonda-da men şu hyzmatkärçe-de, Alla gulluk edýänime şatlanyp bilemok.” Şeýle pikir eden takwanyň Ýaradandan utanjyna ýüzi gyzarypdyr.
Hawa, biz şatlanmaly zadymyza şatlanyp bilýärismi? Ýadyňa düşýän bolsa, Mihail Şolohowyň“Olar Watan üçin söweşdiler” diýen filminde Wasiliý Şukşin elini silkip: “Dirimiň? Şoňa şatlan” diýýändir. Biz dogup gelýän Güni synlap “Hudaýa şükür. Ýene bir güni görmek nesip etdi” diýip şatlanmagy başarýarysmy?
Bizi gynandyrýan zatlaram bardyr. Olar medalyň arka tarapy. Gynanjyň, ýürekden gynanan ýerleriň barada özüň oýlan. “Sen maňa nämä gynanýandygyňy aýt, men seniň kimdigiňi aýdaýyn...” ýa-da “Ýigidi gynanjyndan tana...”
Goja şeý diýdi-de, hasasyny tyrkyldadyp gidiberdi. Megerem, ol synçy nazary bilen sallanyp gelýän gyzyň meniň ýanyma gelýänini aňandyr. Onuň gözleriniň mawydygyndanmy özüme meňzäp duran ýaly boldy. Meniň ýüzüm gyzyp gitdi. Hakykatdanam, şol pursat meniň üçin, şol gyzyň gelmeginden uly şatlyk ýokdy...

Ежегодно тысячи мусульман со всех концов мира в начале лета отправляются в древние Булгары (республика Татарстан) с целью посетить места принятия и распространения Ислама нашими праведными предками и помолиться за их души.
Вне всякого сомнения, древний город Булгар – колыбель Ислама в Центральной части Евразии, отсюда начал распространяться Ислам, выведший народ из состояния духовного сна, поднять его на борьбу за лучшее будущее.
Цель экскурсии – ознакомление, направленные на возрождение духовности, воспитание уважения к культурному наследию – к общечеловеческим ценностям. Ведь тот, кто не знает свою историю, тот не имеет будущего.
Полностью прочитать текст можно здесь: http://tatar-centr.blogspot...
Председатель Татарского общественного центра (ТОЦ) - Рафис Кашапов.

«Entek oglan bolýaň» diýseňem hakyň bar. Çünki, aklym kesýär, altmyş ýaşla-da oglan bolýaň diýse agasynyňky dogrudyr. Oglan diýmek beýle-de dursun, käýýemäge-de, urmaga-da, agamsyň hakyň bar. Saňa «siz» diýip ýüzlenip, garşyňa gitmejek boldum. Pikirimi aýdaryn, haçanda aýt diýseň, ýa-da seniň ýeriňe aga bolamda diýdim içimden. «Giç bolmazmy?» diýip, şeýtan böwrüme dürtekläbersin. «Hiçden giç ýagşy» diýilýär. Belki, irdenem giç ýagşydyr. «Keýmir kör iliniň öňüne düşüp, Nedir şaň ýanyna baranda ýigitdi» diýdiler. Ýigitdi, emma iliniň öňüne düşüp biljek ýigitdi. Iliniň öňüne düşüp biljegi bolsa, ýigitkä-de diňlärler. Ýöne Keýmir körem ilki agalaryny diňländir, soň ýeri gelende sözländir.
Agalaryň öňünde sessiz oturmak dymmak däl, diňlemek. Içiňde gaýnap duran sözleriňi ýuwudyp, diňlemek. Agalaryň sözüni bölmezlik, agalaryň sarpasyny saklamak. «Ýaş akyldyr, belki bir üýtgeşik zat aýdar» diýip, seni diňlemäge duranlarynda tamany ödär ýaly, öz közüňe özüňi bişirmek diýip düşündim.
Bir gezek agam maňa: «Daşlary ýaryp, gaýnap çykgyn. Ýöne wulkan bolmagyn, tereň suwly çeşme bolgun» diýipdi. Şondan bärem bilip ýören zadyma – gany gyzmalyk etmegiň hiç kime peýdasynyň ýokdugyna has çuň göz ýetirdim. Arman...
Ýene bir gezek bir ýaşuly birine baha berende «Oglanka-da, atan kenegi boş geçmezdi» diýdi. Şondan bärem ilki «kenegimiň» boş geçmezliginiň pikirini etdim hem kakamyň «Gylguruk geçensoň eliňdäki tüpeňiň peýdasy bolmaz» diýenini ýatladym ýördüm. Günler bolsa, gylgurukdanam çalt uçýar. Ýene içimden: «Şu günki aýdylmaly sözüň şu gün aýdylmagy gerek. Ertir düýnüm hakynda armanly gürrüň edenimden, şu günüm hakynda armandan çykyp aýdasym gelýär» diýdim. Ýene-de tereň suwly çeşme ýadyma düşdi, içimde bolsa wulkan...
Agam, käýýeseňem hakyň bardyr, ursaňam. Pirinden patadan öň, şarpyk almaga gelen, soň onuň hyrkasyna geýmäge mynasyp bolan mürit hakynda eşidipdim. Ol aňymdan çykanok hem öz-özüme sowal berýän, men haýsy halypamyň ýanyna ýaňagymy tutup bardym? Haýsy halypam dersini şarpykdan başlady, eger durmuşy hasap etmesem? Belki durmuşdan ýokarda halypa-da galan däldir? Depämden guş uçup gitse-de, yzyndan seredip galýan hem bir ýaşulyň «Göwnüňe zat getirme, oglum, uçan guşdan per azmaz» diýeni ýadyma düşýär.
Bir günem büdredim. Burnum, eňegim, gaşlarymyň üsti gök-ala. Elime direnibem ýetişmedim. Büdrärin gorkymam ýokdy. Öňümde ýatan daşy görmändirin. Gelip ýerden galdyrdylar. Ýüzümi ýuwdum. Dişlerimiň döwülmänine şükür etdim, bashga süňklerem abat. Gije çekdim azaryny. Ýüzüme seredip «Näme boldy?» diýenlere «Emgegimdir-dä, büdräýdim» diýdim. Büdremeýän barmy, büdremejek barmy? Allahym Özi gorasyn...
Agam şonda maňa näme diýdi, ýadymdan çykanok:
«Bu rowaýaty eşidenem, okanam bolmagyň mümkin. Möwlanaň mesnewisi. Bir şägirt halypasynyň ýanyna baryp:
- Maňa-da özüň ýaly guş-gurtlaryň, töwerekdäki janly-jandarlaryň diline düşmegi öwretsene.
- Ol saňa agyr geler, zyýana galarsyň.
- Bolmanda gapymdaky it bilen horazyň diline düşüner ýaly et, şunça ýyl şägirdiň boldum.
- Bolýar...
Ol gapysyndaky iti bilen horazynyň diline düşünip başlapdyr.
- Horaz dost, seniňki hezil, däne tapmasaň, daş çokýaň, petekäňe bir zatlar atýaň.
- Ala köpek, senem zady gaýgy etme. Ertir hojaýynyň aty öljek, maslygyndan doýarsyň.
Muny eşden adam, derrew atyny bazara çykaryp, geçen ýerine satypdyr. Ertesi horaz bolýan zatlary geň görüpdir hem ýene ite göwünlik beripdir.
- Ala köpek, bilmedim neler boldy? Ýöne sen zady gaýgy etme. Iki günden hojaýynyň gowy görýän gyrnagy öljek, sadakasynda doýarsyň.
Muny eşiden adam gyrnagynam, hernäçe gowy görse-de, bazara çykaryp satypdyr. Bolýan zatlara horaz has hem haýran galypdyr. Mundan öň maňa gelen habarlar ýalňyş bolmaýardy, bir üýtgeşikli-gä bar diýip içini gepledipdir. Barha hyňranmasy artýan köpegi ýene köşeşdiripdir:
- Men-ä näme diýjegimi bilemeok. Ýöne sen gaharlanma. Ertit hojaýynyň özi öljek. Ogullary myrasyny paýlaşyp, uly sadaka berjekler. Senem aç garnyňy ýazarsyň – diýipdir.
Muny eşiden hojaýyn näme alaç etjegini bilmän piriniň ýanyna ylgapdyr. Pir:
- Bu ýerde mendenem, hiç kimdenem saňa kömek ýok. Atyň ölmelidi, sen ony satyp goýberdiň. Gyrnagyň ölmelidi, sen onuňam jynazasyny gapyňdan ugratmadyň. Atylan ok daşdan gaýtmaýar. Ertir ol ok saňa degjek. Atyňy satmadyk bolaňda, onuň ölmi soňky belalalary başyňdan sowjakdy. Gyrnagyň gapyňda ölenem bolsa, ajal oky esli salym senden sowa geçjekdi. Kiçijik belalaryň uly belalary dep edýändigini bilmeýärmidiň näme?..
Ine, şeýle inim. Ýykylanyňa gynanma, has uly belalar senden sowlandyr, inşallah...»
Men bu rowaýaty okapdymam, birnäçe gezek eşidipdimem. Emma, ol özüm hakyndadyr diýip pikirem etmändirin. Görsene, okamakdanam, eşitmekdenem peýda ýok eken. «Bu näme üçin beýle bolýar?» diýip soradym, agamdan. «Süýtde agzyň bişsedi, suwy üfläp içerdiň» diýdi agam. Men günleriň gylguýrukdanam çalt geçýänini aýtdym. Ol: «Şeýle bir mekana bararys, wagt bolmaz. Wagtyň bize geregem bolmaz. Bizem wagta gerek däldiris. Çünki biz onuň täsirinden çykandyrys. Soralar, jogap bermelidiris. Soralsa-da, hemmesi bellidir o ýerde. Bu, hasap soralmak däldir, edenleriňi boýnuňa goýmakdyr» diýdi.
Doly düşünmesemem sesimi çykarmadym. Bu düşünmeýäniň dymmagydy. Agamam sesini çykarmady. Soňundanam: «Tä düşünýänçäň sesiňi çykarma. Düşüneňsoň welin, özüňi diňletjek bol» diýdi.
Agam, bu gün ýeriňe aga boldum. Aýdanlaryňa-da düşündim. Arman, öz düşünenjelerimi düşündirmek maňa kyn düşýär.

Jay ümsümlik. Siñek ucsa-da bildirjek jayda diñe sagadyñ sesi yañ salyar. Penjire yapyk hem bolsa, käwagt yoldan gecyän masynlaryñ sesi esidilip gidyar. Ukusy tutmayan Eziz eylesine-beylesine öwrülip yatyp bilmedi. Yerinden turup, hemishekisindem batly tutyny syrdy. Ol barmana tutyñ stolda duran kagyzlary ucuryp, palasyñ yüzünde yayrap yatmagy özüni emelsiz yaly duymaga mejbur etdi. Beyle pursatlar onuñ durmushynda yat bolansoñ öz-özünden utanyardy.

Penjiräniñ tutawajyndan tutup acan wagty, göyä hälden bäri garashyp duran yaly ayyñ shöhlesi icerik kürsäp girdi. Howa sheyle yakymlydy. Balkonda oturgyjy goyup oturdy. Ol ücünji gatda yashayardy. Yashayan yeriniñ penjiresinden dasharyny synlamak ayratyn lezzet beryärdi. Asman doly yyldyz. Arassa asmanyñ yüzündäki akja patraklary eli bilen elläsi geldi. Birden yokarky gatda yashayan yashayjy penjiräni acan wagty, duygular ummanyna cümüp oturan Eziz tisginip gitdi. Eneli-gyz hälden bäri penjiräñ yanynda pikir alshyp oturan bolarly, gürrüñlerini dowam etdiler. Aslynda Ezizi dash töweregindäki adamlaryñ durmushy gyzyklandyranokdy, yöne shol wagt enäniñ gürrüñini diñläsi gelyädi. Oturgyjynda gymyldaman oturdy, gymyldasa göyä ene gürrüñini bes edäyjek yalydy. Gürrüñler sheyle yakymly, sebäbi ol gürrüñler eziz enesini yatladyardy. Edil shol wagt öye girip, trubkany galdyryp düwmeleri (knopkalary) basmaga bashlady. Ol köplenc ejesi yadyna düshen wagty sheytyärdi. Düwmeler gezekli-gezegine basyldy, iñ soñka gezek gelende saklandy. Barmak shol soñky basylmaly düwmäniñ üstünde dur. Yok, ol düwme basylmady, onuñ yerine shu wagta cenli hemme kyncylyklara döz gelen, yekeje damja göz yash dökmedik Eziziñ gözünden birnäce damja syrygdy... Ol jañ edäyende-de indi ejesi yokdy ahyry

Dürli ýatlamalañ içinde galdy
Klasdaş oglanlar, klasdaş gyzlar.
Gije ak pişmesin seçende galdy
Klasdaş oglanlar, klasdaş gyzlar.

Yzyma öwrülip seretsem bir ýan
Tolkun atyp ýatan bir umman görýän.
Ýarysy deñizdi, ýarysy derýa
Klasdaş oglanlar, klasdaş gyzlar.

Bagtly aýdym bagtly günde aýdylar
“Olar bir-birini dogan saýdylar”
Hasratly gün kalba şatlyk çaýdylar
Klasdaş oglanlar, klasdaş gyzlar.

Hoşlaşmaly eken ahyr bir güni
Bagtsyz saýdym şondan soñra her güni.
Bagymyzyñ täze açan ter güli
Klasdaş oglanlar, klasdaş gyzlar.

Bagşy gelsin, sazyn çalsyn- toý bolsun,
Göripleriñ bar edeni köý bolsun.
Haýyr işi etmäweriñ goýbolsun
Klasdaş oglanlar, klasdaş gyzlar.

Бердымухаммедов вошел в десятку мировых деспотов!!!

Американский журнал «Newsweek» опубликовал список десяти мировых деспотов «The Despot Index».

Список возглавляет ливийский лидер Муаммар Каддафи, на втором месте — северокорейский диктатор Ким Чен Ир, на третьем — белорусский «батька» Александр Лукашенко, на четвертом — «африканский гомофоб» Роберт Мугабе, на пятом — «сирийский лев» Башар аль-Асад, на шестом — бирманский генерал Тан Шве, на седьмом — «суданский фельдмаршал» Омар аль-Башир.

Президент Туркменистана Курбанкули Бердымухаммедов занял восьмое место. Девятое место — у президента Узбекистана Ислама Каримова. 
Замыкает список мировых деспотов президент Экваториальной Гвинеи Теодоро Обианг.

А вот еще несколько рейтингов.

Так, в годовом отчете организации Freedom House за 2011 год, посвященном свободе прессы, Туркмения занимает предпоследнее 195 место.

Economist Democracy Index - ежегодная классификация стран, составляемая аналитиками журнала Economist - поставил Туркмению на третье с конца место в списке из 167 государств. Соседями Туркмении в этих рейтингах являются Северная Корея, Чад, Ливия и Узбекистан.


Туркменистан и Узбекистан оказались в самом конце рейтинга «Индекс восприятия коррупции» (ИВК) - на 172 месте (вместе с Суданом), за год опустившись ниже Чада. Хуже дела с коррупцией обстоят только в Ираке, Афганистане, Бирме и Сомали.

Какие еще рейтинги побьет Туркменистан в будущем году остается только предполагать.....