Hicab meselesi!
"Ya zillətsiz həyat, ya da əbədi Cəhənnəm!"
Tanınmış ilahiyyatçı Mircəfər Əyyubzadə ölkədəki hicab qadağasını, dindarların kütləvi həbslərini və digər problemlərə AZADxeber.az internet qəzetində aydınlıq gətirdi.
Müsahibəni diqqətinizə çatdırırıq:
- Bildiyimizə görə, Hacı Zülfüqar Mikayılzadə sizin yaxın dostlarınızdandır və hamıya da məlumdur ki, Hacı Zülfüqar xırda xuliqanlıq ittihamı ilə həbs olunub. Siz, Hacı Zülfüqardan qeyri-etik davranış görmüsünüz?
- Heç onlar özləri də Hacıdan qeyri-etik hərəkətlər görməyiblər. Hacı Zülfüqarın həyat tərzi İslamın buyurduğu həyat tərzidir. Kim Qurani-Kərimdən xırda xuliqanlıq görübsə, Zülfüqardan da xırda xuliqanlıq görə bilər. Bəli, Zülfüqarın xuliqanlığı “Hicaba azadlıq” şuarı səsləndirməsidir. Peygəmbərə də "dəli" deyirdilər. Bu təbiidir. Bir də nə deməlidilər? Axı, deyə bilməzlər ki, “biz bu kişini hicabı müdafiə etdiyi üçün tutmuşuq”.
- Hacı Zülfüqar Mikayılzadə həbs olunmamışdan əvvəl bildirmişdir ki, “Bizi həbslərlə qorxuda bilməzlər”. Sizcə, Hacının həbs olunması bununla bağlıdır?
- Yox, Hacını birinci dəfə deyil ki, aparırlar. Hətta Hacını bir dəfə qandallamışdılar da. Həmişəki kimi bu dəfə də bunlar məcbur qaldılar. Çünki bunlara İslam dininin həqiqi davamçısı olan adamın nəfəs alması belə sərf etmir. Çarəsizlikdən tutdular. Yəni Hacı Zülfüqar danışsaydı da, danışmasaydı da tutacaqdılar. “Milli Mənəvi Dəyərlər” İctimai Birliyinin sədri Hacı Mehdi Məmmədov ki, danışmamışdı. Onu niyə tutdular?
Məni ən çox narahat edən Azərbaycan ruhanilərinin, mollalarının məsələyə laqeydlik göstərmələridir. Dindarlara təzyiq göstərənlər bilirlər ki, Azərbaycan ruhanilərinin birliyi yoxdur, ona görə bu işləri görürlər. Ona görə arxayındılar. Əgər bilsələr ki, bir rurhanini haqq söz dediyinə görə tutsaq, bütün ruhanilər qalxacaq, onda heç vaxt belə addım atmazlar.
Allah bizə deyəcək ki, “nə layiqli əməlin yox idi, nə təqvan, nə də imanın. Bir dəfə hicab imtahanını qarşına çıxardım, onda da ya susdun, ya da qorxdun”.
- Əldə etdiyimiz məlumata görə, ilahiyyatçıları digərlərinə ibrət olsun deyə həbs ediblər. Buna münasibətiniz necədir?
- Ruhanilər başa düşməlidirlər ki, hətta qorxsalar belə başa düşməlidirlər ki, İslam dinini başqa dinlərdən fərqləndirən cəhəd budur - “İslam dininin davamçıları ölsələr də qalibdirlər, qalsalar da”. Bir də nədən qorxmalıyıq? Əgər haqqı desəm, həbs olunacamsa və bundan da qorxuramsa, mənim heç minbərə qalxmağa haqqım yoxdur. Çünki İslamda bitərəf yoxdur. Ya haqqı deyəcəksən, ya da batilsən. Ya zillətsiz həyat, ya da əbədi Cəhənnəm. Bu məsələdə bəlli olur ki, kimlərsə Allah üçün mübarizə aparır, kimlərsə də öz fərdi maraqları üçün. Hamı bunu dərk etməlidir ki, bir xanım təzyiqə görə hicabsız məktəbə gedirsə, onda Azərbaycan kişisinin qeyrəti sual altındadır. Çünki bir nazir və onu dəstəkləyən bir neçə qurum çıxaraq deyir ki, “Biz belə istəyirik”. Azərbaycanda qanunverici orqan, Milli Məclisdir, yoxsa Təhsil Nazirliyi? Azərbaycanda milli mentalitetin ən böyük göstəricisi odur ki, heç bir kişinin haqqı olamamalıdır, başqasının qadınına bir söz desin. Amma bir nəfər çıxıb deyir ki, “Azərbaycan xanımının geyiminin necəliyini mən təyin edirəm”.
Məncə bu qadağa məqsədyönlüdür və belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, xalqı bir-birinə düşmən etmək istəyirlər. Niyə məhz Türkiyədə də, Azərbaycanda da hicab problemi movcuddur? Deməli, kimlərinsə bu işdə marağı var.
Bu gün xristianlar biz müsəlmanlara rahat şəkildə gülə bilərlər. Deyə bilərlər ki, “Azərbaycandakı müsəlmanlara ölüm olsun”. Çünki bu müsəlmanların namuslarına da söz deyilir, amma susublar ki, birdən bizi də tutarlar.
Bu gün ruhani və dindarların susğunluğunun da cavabı var. Bu susğunluğumuz iki ruhani qardaşımızın bizə verdiyi vədəyə görədir. Hacı İlqar və Hacı Şahin qardaşlarımız bizə söz veriblər ki, tezliklə hicab problemi müsbət həllini tapacaq. Əlbəttə ki, bu o demək deyil ki, hicab məsələsini bu 2 şəxsə buraxmışıq. Buna qədər də, indi də, bundan sonra da müxtəlif inanclı insanlar fəaliyyətdədirlər. Hələlik, səbr edirik.
Tanınmış ilahiyyatçı Mircəfər Əyyubzadə ölkədəki hicab qadağasını, dindarların kütləvi həbslərini və digər problemlərə AZADxeber.az internet qəzetində aydınlıq gətirdi.
Müsahibəni diqqətinizə çatdırırıq:
- Bildiyimizə görə, Hacı Zülfüqar Mikayılzadə sizin yaxın dostlarınızdandır və hamıya da məlumdur ki, Hacı Zülfüqar xırda xuliqanlıq ittihamı ilə həbs olunub. Siz, Hacı Zülfüqardan qeyri-etik davranış görmüsünüz?
- Heç onlar özləri də Hacıdan qeyri-etik hərəkətlər görməyiblər. Hacı Zülfüqarın həyat tərzi İslamın buyurduğu həyat tərzidir. Kim Qurani-Kərimdən xırda xuliqanlıq görübsə, Zülfüqardan da xırda xuliqanlıq görə bilər. Bəli, Zülfüqarın xuliqanlığı “Hicaba azadlıq” şuarı səsləndirməsidir. Peygəmbərə də "dəli" deyirdilər. Bu təbiidir. Bir də nə deməlidilər? Axı, deyə bilməzlər ki, “biz bu kişini hicabı müdafiə etdiyi üçün tutmuşuq”.
- Hacı Zülfüqar Mikayılzadə həbs olunmamışdan əvvəl bildirmişdir ki, “Bizi həbslərlə qorxuda bilməzlər”. Sizcə, Hacının həbs olunması bununla bağlıdır?
- Yox, Hacını birinci dəfə deyil ki, aparırlar. Hətta Hacını bir dəfə qandallamışdılar da. Həmişəki kimi bu dəfə də bunlar məcbur qaldılar. Çünki bunlara İslam dininin həqiqi davamçısı olan adamın nəfəs alması belə sərf etmir. Çarəsizlikdən tutdular. Yəni Hacı Zülfüqar danışsaydı da, danışmasaydı da tutacaqdılar. “Milli Mənəvi Dəyərlər” İctimai Birliyinin sədri Hacı Mehdi Məmmədov ki, danışmamışdı. Onu niyə tutdular?
Məni ən çox narahat edən Azərbaycan ruhanilərinin, mollalarının məsələyə laqeydlik göstərmələridir. Dindarlara təzyiq göstərənlər bilirlər ki, Azərbaycan ruhanilərinin birliyi yoxdur, ona görə bu işləri görürlər. Ona görə arxayındılar. Əgər bilsələr ki, bir rurhanini haqq söz dediyinə görə tutsaq, bütün ruhanilər qalxacaq, onda heç vaxt belə addım atmazlar.
Allah bizə deyəcək ki, “nə layiqli əməlin yox idi, nə təqvan, nə də imanın. Bir dəfə hicab imtahanını qarşına çıxardım, onda da ya susdun, ya da qorxdun”.
- Əldə etdiyimiz məlumata görə, ilahiyyatçıları digərlərinə ibrət olsun deyə həbs ediblər. Buna münasibətiniz necədir?
- Ruhanilər başa düşməlidirlər ki, hətta qorxsalar belə başa düşməlidirlər ki, İslam dinini başqa dinlərdən fərqləndirən cəhəd budur - “İslam dininin davamçıları ölsələr də qalibdirlər, qalsalar da”. Bir də nədən qorxmalıyıq? Əgər haqqı desəm, həbs olunacamsa və bundan da qorxuramsa, mənim heç minbərə qalxmağa haqqım yoxdur. Çünki İslamda bitərəf yoxdur. Ya haqqı deyəcəksən, ya da batilsən. Ya zillətsiz həyat, ya da əbədi Cəhənnəm. Bu məsələdə bəlli olur ki, kimlərsə Allah üçün mübarizə aparır, kimlərsə də öz fərdi maraqları üçün. Hamı bunu dərk etməlidir ki, bir xanım təzyiqə görə hicabsız məktəbə gedirsə, onda Azərbaycan kişisinin qeyrəti sual altındadır. Çünki bir nazir və onu dəstəkləyən bir neçə qurum çıxaraq deyir ki, “Biz belə istəyirik”. Azərbaycanda qanunverici orqan, Milli Məclisdir, yoxsa Təhsil Nazirliyi? Azərbaycanda milli mentalitetin ən böyük göstəricisi odur ki, heç bir kişinin haqqı olamamalıdır, başqasının qadınına bir söz desin. Amma bir nəfər çıxıb deyir ki, “Azərbaycan xanımının geyiminin necəliyini mən təyin edirəm”.
Məncə bu qadağa məqsədyönlüdür və belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, xalqı bir-birinə düşmən etmək istəyirlər. Niyə məhz Türkiyədə də, Azərbaycanda da hicab problemi movcuddur? Deməli, kimlərinsə bu işdə marağı var.
Bu gün xristianlar biz müsəlmanlara rahat şəkildə gülə bilərlər. Deyə bilərlər ki, “Azərbaycandakı müsəlmanlara ölüm olsun”. Çünki bu müsəlmanların namuslarına da söz deyilir, amma susublar ki, birdən bizi də tutarlar.
Bu gün ruhani və dindarların susğunluğunun da cavabı var. Bu susğunluğumuz iki ruhani qardaşımızın bizə verdiyi vədəyə görədir. Hacı İlqar və Hacı Şahin qardaşlarımız bizə söz veriblər ki, tezliklə hicab problemi müsbət həllini tapacaq. Əlbəttə ki, bu o demək deyil ki, hicab məsələsini bu 2 şəxsə buraxmışıq. Buna qədər də, indi də, bundan sonra da müxtəlif inanclı insanlar fəaliyyətdədirlər. Hələlik, səbr edirik.
Исторические условия и революционные методы борьбы Имама Хусейна
Движение Имама Хусейна (да будет мир с ним!) в Кербеле является вдохновляющим движением для всех свободолюбивых мира сего на протяжении всей истории человечества. В 61 году после переселения Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) в Медину в месяце мохаррам в истории человечества произошло восстание, которое ввиду своего проникновенного, глубоко и широкого влияния на человеческое сознание по прошествии более полутора десятков столетий по-прежнему продолжает оставаться окрылённым и возглавляет все человеческие движения направленные на торжество справедливости и возвышенных человеческих идеалов и добродетелей.
Это восстание произошло в особых условиях в истории Ислама и Имам Хусейн (мир ему!) использовал в нем уникальный и беспрецедентный метод.
Взглянув в историю мы видим, что через небольшой промежуток времени после кончины Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) с наращиванием власти семейства Омейядов в исламском обществе усилился процесс возврата к ценностям времен джахилийи, а когда власть в исламском халифате захватил Языд сын Муавии господство Омейдов в исламском обществе достигло своего апогея. В период правления семейства Омейдов в истории Ислама наглядно прослеживаются отклонения в области религиозного мышления. Одним из примеров этого отклонения является то, что мусульмане стали недоброжелательно относиться к вопросу правильного определения своего религиозного руководителя.
Затмилось понятие единства и единения исламской уммы с праведным и справедливым исламским руководством, а правители из семейства Омейядов, злоупотребляя неосведомленностью народа, навязывали мусульманскому обществу свое извращенное и незаконное господство в качестве божественного руководства исламским обществом.
Если члены общества утратят или ослабят свою связь со своим истинным религиозным предводителем или же станут заблуждаться в вопросе распознания этого места, безусловно, подлые и недостойные люди такие, как правители из династии Омейядов, без малейших колебаний злоупотребят этой халатностью общества и навяжут себя массам в качестве религиозных предводителей. Результатом такого стечения обстоятельств, безусловно, станет широкое отклонение от истинных идеалов в обществе мусульман.
Наглядными примерами данного отклонения в период господства халифов из династии Омейядов можно назвать разврат во дворце омейядского руководства, господство страха и атмосферы удушья, узколобие, слепое подражание, чванство и хвастовство на основе расовой и этнической принадлежности и многие другие отклонения. В числе других факторов, которые стали причиной сотрясения основ исламского общества можно назвать халатное отношение к вопросам, в каком состоянии и положении живут мусульмане, бедность и острая классовая разобщенность. Язид сын Муавии самовольно провозгласил себя правителем исламского общества и заставил народ принести ему присягу на верность посредством насилия и нагнетания страха в отношении одних и подкупа других.
Язид сын Муавии использовал религию в качестве орудия для удовлетворения своих личных интересов и похоти и под прикрытием религии придавал законность своим грешным деяниям и преступлениям своего окружения.
Если правитель, как человек в чьих руках находится власть над народом, будет обладать недостойной этикой, низким нравом и подлыми личными качествами, это распространиться на все общество словно заразная болезнь и подвергнет все уничтожению. Во время правления Язида сына Муавии такая опасность нависла над основами исламского общества.
Естественно, в таких условиях, когда в кризисной обстановке оказались идеологическая, политическая и нравственная основа общества такая личность как Имам Хусейн сын повелителя правоверных Имама Али и внук Дорогого Пророка Ислама его светлости Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) — единственный достойный претендент на руководство исламским обществом, не может сидеть сложа руки и гробовым молчанием сопровождать исчезновения ценностей и основ Ислама. Поэтому когда агенты Язида набрались дерзости и призвали Хусейна внука Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) принести присягу на верность Язиду сыну Муавии его светлость Хусейн (да будет мин с ним!) ответил:
«Если исламская умма окажется под господством такого человека как Язид, в таком случае можно навсегда распрощаться с исламом».
Таким образом, Имам Хусейн (да будет мир с ним!) не только воздержался от принесения присяги Язиду, более того, он вооружился более сплоченным и целенаправленным методом для спасения Ислама и исламской уммы.
Как мы уже отметили извращение исламской идеологии было главной проблемой общества тех времен. Поэтому Имам Хусейн (да будет мир с ним!) стал объяснять людям правду. Его светлость в целях наставления общества на путь Истины использовал любую возможность для передачи истинных значений и понятий религии и разъяснения места предводителя уммы в обществе. Имам Хусейн (да будет мир с ним!) на данном этапе борьбы намеревался очистить сознание исламской уммы от невежества и искажения и был уверен, что идеологические и духовные вопросы, в том числе социальные и политические, нуждались в глубокой реформе, поэтому его движение было сформировано с целью проведения широких реформ. Его светлость Имам Хусейн (да будет мир с ним!) сказал: «Я выхожу (из Медины) для того, чтобы исправить и возродить ценности и идеалы своего деда».
Когда его светлость намеревался выйти из Медины ряд известных шейхов и глав племен попытались удержать его от этой опасной поездки и предложили ему различные альтернативные пути.
Одни предлагали ему: пойди на поклон Язиду и принеси ему присягу на верность, другие предложили остаться в Медине, третьи посоветовали укрыться в Мекке. Однако Имам Хусейн преследовал более возвышенные цели и думал о вещах более возвышенных нежели внешняя победа. Поэтому его светлость не отказался от своего намерения. Метод борьбы Имама Хусейна (мир ему!) показал, что его светлость обладал достаточными знаниями относительно будущего своего движения и его последствий.
Это восстание произошло в особых условиях в истории Ислама и Имам Хусейн (мир ему!) использовал в нем уникальный и беспрецедентный метод.
Взглянув в историю мы видим, что через небольшой промежуток времени после кончины Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) с наращиванием власти семейства Омейядов в исламском обществе усилился процесс возврата к ценностям времен джахилийи, а когда власть в исламском халифате захватил Языд сын Муавии господство Омейдов в исламском обществе достигло своего апогея. В период правления семейства Омейдов в истории Ислама наглядно прослеживаются отклонения в области религиозного мышления. Одним из примеров этого отклонения является то, что мусульмане стали недоброжелательно относиться к вопросу правильного определения своего религиозного руководителя.
Затмилось понятие единства и единения исламской уммы с праведным и справедливым исламским руководством, а правители из семейства Омейядов, злоупотребляя неосведомленностью народа, навязывали мусульманскому обществу свое извращенное и незаконное господство в качестве божественного руководства исламским обществом.
Если члены общества утратят или ослабят свою связь со своим истинным религиозным предводителем или же станут заблуждаться в вопросе распознания этого места, безусловно, подлые и недостойные люди такие, как правители из династии Омейядов, без малейших колебаний злоупотребят этой халатностью общества и навяжут себя массам в качестве религиозных предводителей. Результатом такого стечения обстоятельств, безусловно, станет широкое отклонение от истинных идеалов в обществе мусульман.
Наглядными примерами данного отклонения в период господства халифов из династии Омейядов можно назвать разврат во дворце омейядского руководства, господство страха и атмосферы удушья, узколобие, слепое подражание, чванство и хвастовство на основе расовой и этнической принадлежности и многие другие отклонения. В числе других факторов, которые стали причиной сотрясения основ исламского общества можно назвать халатное отношение к вопросам, в каком состоянии и положении живут мусульмане, бедность и острая классовая разобщенность. Язид сын Муавии самовольно провозгласил себя правителем исламского общества и заставил народ принести ему присягу на верность посредством насилия и нагнетания страха в отношении одних и подкупа других.
Язид сын Муавии использовал религию в качестве орудия для удовлетворения своих личных интересов и похоти и под прикрытием религии придавал законность своим грешным деяниям и преступлениям своего окружения.
Если правитель, как человек в чьих руках находится власть над народом, будет обладать недостойной этикой, низким нравом и подлыми личными качествами, это распространиться на все общество словно заразная болезнь и подвергнет все уничтожению. Во время правления Язида сына Муавии такая опасность нависла над основами исламского общества.
Естественно, в таких условиях, когда в кризисной обстановке оказались идеологическая, политическая и нравственная основа общества такая личность как Имам Хусейн сын повелителя правоверных Имама Али и внук Дорогого Пророка Ислама его светлости Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) — единственный достойный претендент на руководство исламским обществом, не может сидеть сложа руки и гробовым молчанием сопровождать исчезновения ценностей и основ Ислама. Поэтому когда агенты Язида набрались дерзости и призвали Хусейна внука Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его семейство!) принести присягу на верность Язиду сыну Муавии его светлость Хусейн (да будет мин с ним!) ответил:
«Если исламская умма окажется под господством такого человека как Язид, в таком случае можно навсегда распрощаться с исламом».
Таким образом, Имам Хусейн (да будет мир с ним!) не только воздержался от принесения присяги Язиду, более того, он вооружился более сплоченным и целенаправленным методом для спасения Ислама и исламской уммы.
Как мы уже отметили извращение исламской идеологии было главной проблемой общества тех времен. Поэтому Имам Хусейн (да будет мир с ним!) стал объяснять людям правду. Его светлость в целях наставления общества на путь Истины использовал любую возможность для передачи истинных значений и понятий религии и разъяснения места предводителя уммы в обществе. Имам Хусейн (да будет мир с ним!) на данном этапе борьбы намеревался очистить сознание исламской уммы от невежества и искажения и был уверен, что идеологические и духовные вопросы, в том числе социальные и политические, нуждались в глубокой реформе, поэтому его движение было сформировано с целью проведения широких реформ. Его светлость Имам Хусейн (да будет мир с ним!) сказал: «Я выхожу (из Медины) для того, чтобы исправить и возродить ценности и идеалы своего деда».
Когда его светлость намеревался выйти из Медины ряд известных шейхов и глав племен попытались удержать его от этой опасной поездки и предложили ему различные альтернативные пути.
Одни предлагали ему: пойди на поклон Язиду и принеси ему присягу на верность, другие предложили остаться в Медине, третьи посоветовали укрыться в Мекке. Однако Имам Хусейн преследовал более возвышенные цели и думал о вещах более возвышенных нежели внешняя победа. Поэтому его светлость не отказался от своего намерения. Метод борьбы Имама Хусейна (мир ему!) показал, что его светлость обладал достаточными знаниями относительно будущего своего движения и его последствий.
Имам Али
Ахлибейт
В «Нахдж аль-балага» собрано множество проповедей и высказываний повелителя правоверных Имама Али (да будет мир с ним), в том числе и об ахль аль-бейт – безгрешных имамах из семейства Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его род). Покойный сейид Абдуль-Хусейн Шарафуддин Мусави привел в книге «Аль-мураджиат» несколько отрывков из проповедей Имама Али об имамах из семейства Пророка.
1. Куда же вы устремляетесь? И как же вы отвращаетесь? Ведь признаки – явные, и знамения – ясные, и минарет – установлен, так куда же вас ведут?! И как же вы в слепоте пребываете, когда среди вас находятся люди семейства вашего Пророка (да благословит Аллах его и его род)?! Они – опора истины, знаки религии и язык праведности! Так придавайте им такое же высокое достоинство, какое придаете вы Корану! Обратитесь к ним, как жаждущий верблюд обращается к источнику! (Нахдж аль-балага, проповедь 87)
2. Взгляните же на людей семейства вашего Пророка, и припадите к их стороне, и последуйте по их следам, и они не собьют вас с прямого пути, и не уготовят вам яму уничтожения. И если они воздерживаются (от каких-либо действий), то и вы воздержитесь, а если восстанут, то и вы восстаньте. И не обгоняйте их, иначе впадете в заблуждение, и не отставайте от них, иначе пропадете. (Нахдж аль-балага, проповедь 97)
3. Потомство его (Посланника Аллаха) – лучшее из потомств, и семейство его – лучшее из семейств, и древо его – лучшее из дерев; было оно посажено в уважении и взращено в почтении; у него ветви протянуты и плоды не вянут» (Нахдж аль-балага, проповедь 94)
4. Мы же – приближенные и сподвижники, хранилища и врата. И не входят в дома, кроме как через врата их, кто же входит не через врата, именуется вором. В них (имамах) – щедроты Корана, и они – сокровища Рахмана. Если говрят, то правду изрекают, если молчат, то и остальные замолкают. (Нахдж аль-балага, проповедь 154)
5. Поймите, что вы не познаете праведности, покуда не познаете оставившего ее, и вы не ухватитесь за завет с Книгой (Аллаха), покуда не познаете нарушившего его, и вы не будете крепко держаться за него, покуда не познаете оторвавшихся от него. Ищите же это у обладающих им, ибо они (имамы из семейства Пророка) – жизнь знания и смерть невежества. Они – те, чьи указы говорят вам об их знании, чье молчание – об их красноречии, чья видимость – об их внутренней сущности. Не противоречат они религии и не разногласят о ней. И вот он (Коран) среди них – свидетель правдивый, молчаливый красноречивец. (Нахдж аль-балага, проповедь 147)
6. Через нас (семейство Пророка) вы прошли сквозь тьму и прочно утвердились на вершине, с нашей помощью вы осветили ночь. (Нахдж аль-балага, проповедь 4)
7. О люди, осветитесь от сияния лампады увещевателя увещеваемого (имама из семейства Пророка) и напейтесь из чистого источника, очищенного от грязи. (Нахдж аль-балага, проповедь 105)
8. Мы – древо пророчества, стоянка посланничества, место снисхождения ангелов, источник знания и родник мудрости. Любящего и помогающего нам ожидает милость, а враждующего и гневающего нас ожидает гнев. (Нахдж аль-балага, проповедь 109)
9. Где те, что думали о себе, будто они обладают глубокими знаниями, помимо нас, измышляя на нас ложно и каверзно. Хотя нас Аллах возвысил, а их – принизил, и нас наделил, а их – оградил, и нас ввел, а их – низвел. Через нас Путь отыскивается и слепота рассеивается. Поистине, имамы из Курейша выросли во чреве его, (будучи родом) от Хашима. Не удостоится этого никто, кроме них, и не достоин власти никто, помимо них. (Нахдж аль-балага, проповедь 144)
10. Поистине, кто из вас умер на постели своей, пребывая в ведении истины Господа и истины Его посланника и имамов из его семейства, тот умер шахидом. И надлежит ему награда его у Аллаха, и заслужил он вознаграждение по праведности деяний своих. (Нахдж аль-балага, проповедь 190)
В «Нахдж аль-балага» собрано множество проповедей и высказываний повелителя правоверных Имама Али (да будет мир с ним), в том числе и об ахль аль-бейт – безгрешных имамах из семейства Пророка Мухаммада (да благословит Аллах его и его род). Покойный сейид Абдуль-Хусейн Шарафуддин Мусави привел в книге «Аль-мураджиат» несколько отрывков из проповедей Имама Али об имамах из семейства Пророка.
1. Куда же вы устремляетесь? И как же вы отвращаетесь? Ведь признаки – явные, и знамения – ясные, и минарет – установлен, так куда же вас ведут?! И как же вы в слепоте пребываете, когда среди вас находятся люди семейства вашего Пророка (да благословит Аллах его и его род)?! Они – опора истины, знаки религии и язык праведности! Так придавайте им такое же высокое достоинство, какое придаете вы Корану! Обратитесь к ним, как жаждущий верблюд обращается к источнику! (Нахдж аль-балага, проповедь 87)
2. Взгляните же на людей семейства вашего Пророка, и припадите к их стороне, и последуйте по их следам, и они не собьют вас с прямого пути, и не уготовят вам яму уничтожения. И если они воздерживаются (от каких-либо действий), то и вы воздержитесь, а если восстанут, то и вы восстаньте. И не обгоняйте их, иначе впадете в заблуждение, и не отставайте от них, иначе пропадете. (Нахдж аль-балага, проповедь 97)
3. Потомство его (Посланника Аллаха) – лучшее из потомств, и семейство его – лучшее из семейств, и древо его – лучшее из дерев; было оно посажено в уважении и взращено в почтении; у него ветви протянуты и плоды не вянут» (Нахдж аль-балага, проповедь 94)
4. Мы же – приближенные и сподвижники, хранилища и врата. И не входят в дома, кроме как через врата их, кто же входит не через врата, именуется вором. В них (имамах) – щедроты Корана, и они – сокровища Рахмана. Если говрят, то правду изрекают, если молчат, то и остальные замолкают. (Нахдж аль-балага, проповедь 154)
5. Поймите, что вы не познаете праведности, покуда не познаете оставившего ее, и вы не ухватитесь за завет с Книгой (Аллаха), покуда не познаете нарушившего его, и вы не будете крепко держаться за него, покуда не познаете оторвавшихся от него. Ищите же это у обладающих им, ибо они (имамы из семейства Пророка) – жизнь знания и смерть невежества. Они – те, чьи указы говорят вам об их знании, чье молчание – об их красноречии, чья видимость – об их внутренней сущности. Не противоречат они религии и не разногласят о ней. И вот он (Коран) среди них – свидетель правдивый, молчаливый красноречивец. (Нахдж аль-балага, проповедь 147)
6. Через нас (семейство Пророка) вы прошли сквозь тьму и прочно утвердились на вершине, с нашей помощью вы осветили ночь. (Нахдж аль-балага, проповедь 4)
7. О люди, осветитесь от сияния лампады увещевателя увещеваемого (имама из семейства Пророка) и напейтесь из чистого источника, очищенного от грязи. (Нахдж аль-балага, проповедь 105)
8. Мы – древо пророчества, стоянка посланничества, место снисхождения ангелов, источник знания и родник мудрости. Любящего и помогающего нам ожидает милость, а враждующего и гневающего нас ожидает гнев. (Нахдж аль-балага, проповедь 109)
9. Где те, что думали о себе, будто они обладают глубокими знаниями, помимо нас, измышляя на нас ложно и каверзно. Хотя нас Аллах возвысил, а их – принизил, и нас наделил, а их – оградил, и нас ввел, а их – низвел. Через нас Путь отыскивается и слепота рассеивается. Поистине, имамы из Курейша выросли во чреве его, (будучи родом) от Хашима. Не удостоится этого никто, кроме них, и не достоин власти никто, помимо них. (Нахдж аль-балага, проповедь 144)
10. Поистине, кто из вас умер на постели своей, пребывая в ведении истины Господа и истины Его посланника и имамов из его семейства, тот умер шахидом. И надлежит ему награда его у Аллаха, и заслужил он вознаграждение по праведности деяний своих. (Нахдж аль-балага, проповедь 190)
АхлиБейт
Пророк и члены его семьи чисты как прозрачный источник жизни, из которого каждый из нас извлекает пользу по мере своего понимания и потенциала. Те, кто удостоился честь общаться с этой великой личностью, оставили интересные и бессмертные воспоминания об этих великих людях. Хотя эти воспоминания немногочисленны, каждое из них открывает перед нами страницу из большой книги жизни этих божьих людей. Поздравляя Вас с годовщиной дня рождения имама Резы (мир ему), мы рассказываем Вам воспоминания о нем с уст его соратников и близких.
Некий человек по имени Сулейман рассказывает об одном дне общения с имамом Резой (мир ему):
«С имамом мы гуляли и разговаривали на улице. Находясь рядом с ним, я ни о чем не думал. Хотелось только использовать все минуты пребывания рядом с его светлостью. Его слова вселяли жизнерадостность в мою душу, а его взгляд придавал мне особую теплоту. Каждый день я шел в мечеть Медины в восторженном ожидании встречи с его светлостью и благодарил Аллаха за общение с этим великим имамом. В тот день также мне посчастливилось провожать имама. Дойдя до его дома, я просил разрешения прощаться. Но имам Реза (мир ему) пригласил меня домой, сказав: „Сулейман, заходи и будь моим гостем“. Я с неописуемым восторгом принял приглашение имама. Вошли в дом. Рабочие занимались строительством. Увидев имама Резу (мир им), они перестали работать, подошли к нему и с большим энтузиазмом поздоровались с ним. Ни в одном другом доме я не видел, что рабочие и прислуга так радовались появлению своего хозяина.
Имам Реза (мир ему) ответил им доброй улыбкой. В это время имам заметил незнакомого рабочего. Он спросил: „Кто он такой?“
Рабочие ответили: „Это новый рабочий, который недавно присоединился к нам“.
Имам Реза (мир ему) спросил: „Вы назначили ему зарплату?“
Ему ответили: „Нет. Он доволен, сколько мы ему ни дадим“.
Далее Сулейман рассказывает: «Я заметил, что лицо имама изменилось, услышав этот ответ. Казалось, что его светлость огорчился. Он вернулся во двор. Я спросил его светлости: „О мой властелин! Зачем Вы беспокоились?“
Имам ответил: „Я не раз предупреждал их вначале назначать зарплату любому новому рабочему. Тот, кто начинает работать без контракта, все время думает, что получает мало, даже если ты платишь ему в три раза больше. Но назначив его зарплату, он ее получает с удовольствием и все время будет ценить тебя за выполнение долга. Дашь ему немного больше, он будет благодарен тебе за щедрость“.
Я долго думал о мудрых и солидных словах имама Резы (мир ему). В тот день под сенью общения с его светлостью я познал истину, которую все время ставил во главу угла своей жизни.
Один из соратников имама Резы (мир ему) рассказывает: „Однажды группа псевдонабожных людей и псевдосуфистов была в гостях ук имама Резы (мир ему). У всех них была взъерошенная внешность. Для того, чтобы показать, что они не обращают внимания мирским благам, они ходили в старой, изношенной одежде. В обществе они появлялись в неряшливом виде, чтобы показать, что они – настоящие отшельники и помышляют только о Всевышнем. В тот день имам Реза (мир ему) появился среди гостей как всегда в чистой и аккуратной одежде. По гостеприимству он выказал уважение своим гостям. Для угощения принесли подносы с фруктами. Вначале они воздержались от угощений, но потом взяли фрукты. Имам Реза (мир ему) также вместе с ними стал есть фрукты. Через несколько минут один из псевдосуфистов сказал, обратившись к имаму (мир ему): „Вы, члены семейства Пророка — самые достойные имамы и лидеры для народа. Сегодня исламская умма нуждается в лидера, который одевается просто, мало ест и соблюдает набожность“. На самом деле он намекал имаму о том, в каком виде он должен появляться в обществе.
Имам Реза (мир ему), который все время с мудростью относился к такому образу мышления и знал, какие последствия имеет распространение подобных идей среди народа, ответил: „Его светлость Юсеф (мир ему) был пророком, но носил шелковую одежду. Горе вам, если только этого вам нужно от вашего имама. Вместо этого требуете от своего имам справедливости, ожидайте от него только правды, суда по справедливости и выполнения обещаний“.
Таким образом имам Реза (мир ему) указал на главные обязанности имама и лидера общества. Он критиковал их образ жизни, сославшись на 32-ый аят суры «Ограды“, адресованный людям, притворяющимся религиозностью. Аллах говорит в этом аяте: «Скажи о Мухаммад: „Кто же думает, что украшения Господа и прекрасный удел, который Он ниспослал рабам своим, — запретны?“
Один из слуг имама Резы (мир ему) рассказывает: „Однажды я увидел имама Резу (мир ему) расстроенным. Я спросил: „Что случилось, мой повелитель?“
Имам показал мне недоеденный фрукт на земле и сказал: „Кто ел этот фрукт?“
В это время другой слуга подошел и застенчиво признался: «Это был я“.
Имам посмотрел на него и скала: «Аллах Преславный! Почему ты расточаешь фруктами? Почему не обращаешь внимание на божьи блага? Не знаешь ли, что Аллах не любит расточителей?
Его светлость, который считал игнорирование и пренебрежение божьими благами „черной неблагодарностью“ перед Богом, заявил: „Не расточайте того, что вам не нужно. Ничего напрасно не расходуйте. Если у Вас есть что-нибудь, в котором Вы не нуждаетесь, подарите его нуждающимся“.
Изречение из имама Резы (мир ему): „Богослужение и рабство Богу совершается не так часто, как намаз и пост. Подлинное богослужение – это размышление над божьими делами“.
Некий человек по имени Сулейман рассказывает об одном дне общения с имамом Резой (мир ему):
«С имамом мы гуляли и разговаривали на улице. Находясь рядом с ним, я ни о чем не думал. Хотелось только использовать все минуты пребывания рядом с его светлостью. Его слова вселяли жизнерадостность в мою душу, а его взгляд придавал мне особую теплоту. Каждый день я шел в мечеть Медины в восторженном ожидании встречи с его светлостью и благодарил Аллаха за общение с этим великим имамом. В тот день также мне посчастливилось провожать имама. Дойдя до его дома, я просил разрешения прощаться. Но имам Реза (мир ему) пригласил меня домой, сказав: „Сулейман, заходи и будь моим гостем“. Я с неописуемым восторгом принял приглашение имама. Вошли в дом. Рабочие занимались строительством. Увидев имама Резу (мир им), они перестали работать, подошли к нему и с большим энтузиазмом поздоровались с ним. Ни в одном другом доме я не видел, что рабочие и прислуга так радовались появлению своего хозяина.
Имам Реза (мир ему) ответил им доброй улыбкой. В это время имам заметил незнакомого рабочего. Он спросил: „Кто он такой?“
Рабочие ответили: „Это новый рабочий, который недавно присоединился к нам“.
Имам Реза (мир ему) спросил: „Вы назначили ему зарплату?“
Ему ответили: „Нет. Он доволен, сколько мы ему ни дадим“.
Далее Сулейман рассказывает: «Я заметил, что лицо имама изменилось, услышав этот ответ. Казалось, что его светлость огорчился. Он вернулся во двор. Я спросил его светлости: „О мой властелин! Зачем Вы беспокоились?“
Имам ответил: „Я не раз предупреждал их вначале назначать зарплату любому новому рабочему. Тот, кто начинает работать без контракта, все время думает, что получает мало, даже если ты платишь ему в три раза больше. Но назначив его зарплату, он ее получает с удовольствием и все время будет ценить тебя за выполнение долга. Дашь ему немного больше, он будет благодарен тебе за щедрость“.
Я долго думал о мудрых и солидных словах имама Резы (мир ему). В тот день под сенью общения с его светлостью я познал истину, которую все время ставил во главу угла своей жизни.
Один из соратников имама Резы (мир ему) рассказывает: „Однажды группа псевдонабожных людей и псевдосуфистов была в гостях ук имама Резы (мир ему). У всех них была взъерошенная внешность. Для того, чтобы показать, что они не обращают внимания мирским благам, они ходили в старой, изношенной одежде. В обществе они появлялись в неряшливом виде, чтобы показать, что они – настоящие отшельники и помышляют только о Всевышнем. В тот день имам Реза (мир ему) появился среди гостей как всегда в чистой и аккуратной одежде. По гостеприимству он выказал уважение своим гостям. Для угощения принесли подносы с фруктами. Вначале они воздержались от угощений, но потом взяли фрукты. Имам Реза (мир ему) также вместе с ними стал есть фрукты. Через несколько минут один из псевдосуфистов сказал, обратившись к имаму (мир ему): „Вы, члены семейства Пророка — самые достойные имамы и лидеры для народа. Сегодня исламская умма нуждается в лидера, который одевается просто, мало ест и соблюдает набожность“. На самом деле он намекал имаму о том, в каком виде он должен появляться в обществе.
Имам Реза (мир ему), который все время с мудростью относился к такому образу мышления и знал, какие последствия имеет распространение подобных идей среди народа, ответил: „Его светлость Юсеф (мир ему) был пророком, но носил шелковую одежду. Горе вам, если только этого вам нужно от вашего имама. Вместо этого требуете от своего имам справедливости, ожидайте от него только правды, суда по справедливости и выполнения обещаний“.
Таким образом имам Реза (мир ему) указал на главные обязанности имама и лидера общества. Он критиковал их образ жизни, сославшись на 32-ый аят суры «Ограды“, адресованный людям, притворяющимся религиозностью. Аллах говорит в этом аяте: «Скажи о Мухаммад: „Кто же думает, что украшения Господа и прекрасный удел, который Он ниспослал рабам своим, — запретны?“
Один из слуг имама Резы (мир ему) рассказывает: „Однажды я увидел имама Резу (мир ему) расстроенным. Я спросил: „Что случилось, мой повелитель?“
Имам показал мне недоеденный фрукт на земле и сказал: „Кто ел этот фрукт?“
В это время другой слуга подошел и застенчиво признался: «Это был я“.
Имам посмотрел на него и скала: «Аллах Преславный! Почему ты расточаешь фруктами? Почему не обращаешь внимание на божьи блага? Не знаешь ли, что Аллах не любит расточителей?
Его светлость, который считал игнорирование и пренебрежение божьими благами „черной неблагодарностью“ перед Богом, заявил: „Не расточайте того, что вам не нужно. Ничего напрасно не расходуйте. Если у Вас есть что-нибудь, в котором Вы не нуждаетесь, подарите его нуждающимся“.
Изречение из имама Резы (мир ему): „Богослужение и рабство Богу совершается не так часто, как намаз и пост. Подлинное богослужение – это размышление над божьими делами“.
Falestine
Иновещание-Муфтий Кудса призвал мусульман не щадить своих жизней и имущества во имя защиты Священного Корана.
Имам-хатыб мечети Аль-Акса шейх Мухаммад Хусейн после посещения мечети «Аль-Анбия», указав на зверство евреев-экстремистов, проживающих на оккупированных территориях палестинцев и сионистских чиновников в отношении народа Палестины и святынь мусульман, в частности последнее оскорбление ими Священного Корана, призвал всех палестинцев быть готовыми пожертвовать своими жизнями и имуществом для защиты мечетей и Корана.
Он также добавил, что радикальные сионистские группировки пользуясь поддержкой израильских чиновников подталкивают регион к религиозной войне, последствия которой никто даже не предполагает.
Шейх Мухаммад Хусейн, осудив преступление евреев-экстремистов, напавших на мечеть «Аль-Анбия», которые сожгли в мечети десятки экземпляров Корана, подчеркнул, что это не первая мечеть, которая подвергается оскорблению, недавно они подожгли мечети «Юсуф» и «Ал-Лабан» и совершили агрессию на ряд других храмов мусульман.
Евреи-экстремисты, проживающих на оккупированных палестинских территориях в понедельник напали на мечеть «Аль-Анбия» неподалеку от Бейт-Лахма и сожгли Священный Коран.
После данной варварской акции радикальные иудеи, собравшись перед стоящейся в селении Бурин в Наблусе мечетью «Салман Фарси» потребовали разрушить этот Священный храм мусульман.
По свидетельству жителей этого селения израильские боевики также заняли позицию в селении.
Имам-хатыб мечети Аль-Акса шейх Мухаммад Хусейн после посещения мечети «Аль-Анбия», указав на зверство евреев-экстремистов, проживающих на оккупированных территориях палестинцев и сионистских чиновников в отношении народа Палестины и святынь мусульман, в частности последнее оскорбление ими Священного Корана, призвал всех палестинцев быть готовыми пожертвовать своими жизнями и имуществом для защиты мечетей и Корана.
Он также добавил, что радикальные сионистские группировки пользуясь поддержкой израильских чиновников подталкивают регион к религиозной войне, последствия которой никто даже не предполагает.
Шейх Мухаммад Хусейн, осудив преступление евреев-экстремистов, напавших на мечеть «Аль-Анбия», которые сожгли в мечети десятки экземпляров Корана, подчеркнул, что это не первая мечеть, которая подвергается оскорблению, недавно они подожгли мечети «Юсуф» и «Ал-Лабан» и совершили агрессию на ряд других храмов мусульман.
Евреи-экстремисты, проживающих на оккупированных палестинских территориях в понедельник напали на мечеть «Аль-Анбия» неподалеку от Бейт-Лахма и сожгли Священный Коран.
После данной варварской акции радикальные иудеи, собравшись перед стоящейся в селении Бурин в Наблусе мечетью «Салман Фарси» потребовали разрушить этот Священный храм мусульман.
По свидетельству жителей этого селения израильские боевики также заняли позицию в селении.
""""
Sağlam bir insanın işdə oturaq vəziyyətdə namaz qılmağının şahidi olmuşam.
Sizcə bu düzgündürmü?
Sizcə bu düzgündürmü?
Джейхун Салахов,
21-06-2010 14:57
(ссылка)
Cahilin nisaneleri (ozumuzu yoxlayaq)
Allah Rasuluna(s), "cahilin nisaneleri hansilardir?" deye sual verdiler. Hezret bela buyurdu:
Cahil ile dost olsan seni muskule salar,
ondan uzaq dursan arxanca pis danisar,
sene bir sey versa minnet eder,
sen ona bir sey versen nankorluq eder,
sirrini ona soylesen xeyanet eder,
oz sirrini sene verse seni (onu yaymaqda) gunahlandirar,
var-dovlet sahibi olsa yolunu azar, kobud ve qati urekli olar,
kasib olsa Allahin nematini inkar eder ve
gunahdan cekinmez,
bir seya sevinanda heddini asar, azginliq edar,
qemgin olduqda umidsizliye qapilar,
gulende qehqehe ceker,
agladiqda honkurer,
heyali insanlara soz atar,
Allahi sevmez, Onun haqlarini qorumaz, Ondan utanmaz, Onu yada salmaz,
Onu razi salsan sene terif deyar ve sende olmayan yaxsi cehetleri sene nisbet verar,
Sene qezeblense seni pisleyer ve sende olmayan pis cehetleri sene
nisbet verar.
Cahil ile dost olsan seni muskule salar,
ondan uzaq dursan arxanca pis danisar,
sene bir sey versa minnet eder,
sen ona bir sey versen nankorluq eder,
sirrini ona soylesen xeyanet eder,
oz sirrini sene verse seni (onu yaymaqda) gunahlandirar,
var-dovlet sahibi olsa yolunu azar, kobud ve qati urekli olar,
kasib olsa Allahin nematini inkar eder ve
gunahdan cekinmez,
bir seya sevinanda heddini asar, azginliq edar,
qemgin olduqda umidsizliye qapilar,
gulende qehqehe ceker,
agladiqda honkurer,
heyali insanlara soz atar,
Allahi sevmez, Onun haqlarini qorumaz, Ondan utanmaz, Onu yada salmaz,
Onu razi salsan sene terif deyar ve sende olmayan yaxsi cehetleri sene nisbet verar,
Sene qezeblense seni pisleyer ve sende olmayan pis cehetleri sene
nisbet verar.
Поможем Рафису Кашапову!
24 апреля 2009 Кашапову Рафису Рафаиловичу, председателю ТОЦ города Набережные Челны, за статью ''Нет христианизации!'' ( http://www.mtss.ru/forum/vi... ) дали 1,5 года условно
( http://www.din-islam.ru/new... ). На данное время подаются жалобы в Страсбургский суд. Ранее Верховный суд Татарстана вынес отрицательный вердикт. Ещё нужно пройти через Верховный суд и Конституционный суд РФ. Мы уверены в том, что в Российских судах нас не оправдают, но в европейском суде возможно вынесут оправдательный приговор. Для судебных дел, адвокатам и общественным защитникам нужны деньги. А на данное время положение челнинского ТОЦ находится в крайне тяжелом положении. Если бы Вы помогли нашему общему делу, мы бы были очень благодарны, ведь в судебных процессах защищаются права не только татарского народа, но и мусульман.
Фагим Валиев – пресс-секретарь НЧО ТОЦ.
tatar_center@yahoo.com
Координаты сына Рафиса Кашапова:
423832, Татарстан, Набережные Челны, Новый город, пр. Дружбы Народов, дом 52/41, кв.216 (38/13-2 блок-216).
Сотовый: 8-917-855-63-74
Домашний: (8552) 32-28-62
Кашапов Рустам Рафисович
СБЕРБАНК РОССИИ
НТ 4131677
Филиал № 8219/0086 Набережночелнинского отделения.
Счет № 42307810762033004300/39
Webmoney:
WMR 342777495878
Мусульмане оскорблены новым датским фильмом о Дарфуре
Мусульмане оскорблены новым датским фильмом о Дарфуре
Новый
датский фильм рискует еще больше обострить натянутые отношения Дании с
мусульманским миром. В пресс-релизе МИД Судана утверждается, что
документальная кинолента «Месть» режиссера Сузанны Бьер является
«антиисламской» и представляет собой «новый шаг враждебных сил к
расширению войны в этой суданской провинции», передает Вести.ru.
Представитель
МИД в интервью суданскому агентству СУНА назвал фильм «расистским» и
сказал, что он «стоит в одном ряду с карикатурами на пророка Мухаммеда
и антиисламским фильмом голландского режиссера Герта Вилдерса «Фитна»
(«Смута»)».
Фильм, выход которого на экраны ожидается лишь в августе, снят в Кении и Дании. В нем рассказывается, в частности, о новой ... Читать дальше »www.talish.info
Новый
датский фильм рискует еще больше обострить натянутые отношения Дании с
мусульманским миром. В пресс-релизе МИД Судана утверждается, что
документальная кинолента «Месть» режиссера Сузанны Бьер является
«антиисламской» и представляет собой «новый шаг враждебных сил к
расширению войны в этой суданской провинции», передает Вести.ru.
Представитель
МИД в интервью суданскому агентству СУНА назвал фильм «расистским» и
сказал, что он «стоит в одном ряду с карикатурами на пророка Мухаммеда
и антиисламским фильмом голландского режиссера Герта Вилдерса «Фитна»
(«Смута»)».
Фильм, выход которого на экраны ожидается лишь в августе, снят в Кении и Дании. В нем рассказывается, в частности, о новой ... Читать дальше »www.talish.info
Qeybet nedir?
Sual: Qeybət nədir?
CAVAB
Müəyyən bir mömin və ya zimmi kafirin eybini, onu pisləmək üçün arxasından söyləmək, qeybət olar. Qeybət, haramdır. Dinləyən, o kimsəni tanımırsa, gıybet olmaz.
Qeybət olunan kimsə, bədənində, əxlaqında, işində, sözündə, dinində, dünyasında, hətta paltarında, evində, heyvanında tapılan bir qüsur, arxasından deyildiyi zaman, bunu eşidincə kədərlənsə, qıybət olar. Eşidincə kədərlənəcəyi bir sözü üzünə qarşı da söyləmək günahdır.
Bağlı söyləmək, işarə ilə, hərəkət ilə bildirmək, yazı ilə bildirmək də,həmişə söyləmək kimi qeybətdir.
Bir müsəlmanın günahı və qüsuru deyildiyində, hafizlərin, din adamlarının, (Əlhəmdülillah, biz belə deyilik) demələri, geybətin ən pisi olar. Birindən bəhs edilərkən, (Əlhəmdülillah, Allah bizi həyasız etmədi) kimi, onu pisləmək, çox çirkin qeybət olar. (Filan kimsə çox yaxşıdır, ibadətdə bu qüsuru olmasa, daha yaxşı olardı) demək də qeybət olar.
Quran-ı kərimdə tərcümə olaraq buyuruldu ki:
(Bir-birinizi qeybət etməyin.) [Hucurat 12]
Qeybət, adam çəkişdirmək deməkdir. Birini qeybət etmənin, ölmüş insanın ətini yemək kimi olduğu bildirildi. Hədis-i şəriflərdə buyuruldu ki:
(Miraca çıxarıldığımda, misdən dırnaqlarıyla üzlərini və sinələrini cırmaqlayan kəslər gördüm. "Bunlar kim" dedim. Cəbrayıl əleyhissalam, "qeybət edərək insanların ətini yeyən, şəxsiyyətlərini zədələyən kəslərdir" dedi.) [Əbu Davud]
(Qiyamətdə bir kimsə, savab dəftərində, etmədiyi ibadətləri görər. "Bunlar səni qeybət edənlərin savablarıdır" deyilir.) [Haraiti]
(Bir camaat içində olarkən, bir kimsə haqqında qeybət edildiyini görsən, o kimsə üçün köməkçi ol. Və camaatı da ondan məhrum etməyə çalış və ya oradan qalx get.) [i. Ebiddünya]
(Din qardaşının üzünə söyləməkdən xoşlanmayacağın şey qeybətdir.) [İbni Asakir]
(Bir kimsənin yanında din qardaşı qeybət edilər də, köməyə müqtədirkən ona kömək etməzsə, Allahu təala o kimsəni dünya və axirətdə alçaq edər.) [İbni Ebiddünya)
(Filanın boyu qısadır) deyən birinə, Peyğəmbər əfəndimiz, (Bu sözün dənizə atılsa, dənizi cokdurer) buyurdu. (Tirmizi)
Qeybət, insanın savablarının azalmasına, başqasının günahlarının özünə verilməsinə səbəb olar. Bunları hər vaxt düşünmək, qeybət etməyə mane olar.
CAVAB
Müəyyən bir mömin və ya zimmi kafirin eybini, onu pisləmək üçün arxasından söyləmək, qeybət olar. Qeybət, haramdır. Dinləyən, o kimsəni tanımırsa, gıybet olmaz.
Qeybət olunan kimsə, bədənində, əxlaqında, işində, sözündə, dinində, dünyasında, hətta paltarında, evində, heyvanında tapılan bir qüsur, arxasından deyildiyi zaman, bunu eşidincə kədərlənsə, qıybət olar. Eşidincə kədərlənəcəyi bir sözü üzünə qarşı da söyləmək günahdır.
Bağlı söyləmək, işarə ilə, hərəkət ilə bildirmək, yazı ilə bildirmək də,həmişə söyləmək kimi qeybətdir.
Bir müsəlmanın günahı və qüsuru deyildiyində, hafizlərin, din adamlarının, (Əlhəmdülillah, biz belə deyilik) demələri, geybətin ən pisi olar. Birindən bəhs edilərkən, (Əlhəmdülillah, Allah bizi həyasız etmədi) kimi, onu pisləmək, çox çirkin qeybət olar. (Filan kimsə çox yaxşıdır, ibadətdə bu qüsuru olmasa, daha yaxşı olardı) demək də qeybət olar.
Quran-ı kərimdə tərcümə olaraq buyuruldu ki:
(Bir-birinizi qeybət etməyin.) [Hucurat 12]
Qeybət, adam çəkişdirmək deməkdir. Birini qeybət etmənin, ölmüş insanın ətini yemək kimi olduğu bildirildi. Hədis-i şəriflərdə buyuruldu ki:
(Miraca çıxarıldığımda, misdən dırnaqlarıyla üzlərini və sinələrini cırmaqlayan kəslər gördüm. "Bunlar kim" dedim. Cəbrayıl əleyhissalam, "qeybət edərək insanların ətini yeyən, şəxsiyyətlərini zədələyən kəslərdir" dedi.) [Əbu Davud]
(Qiyamətdə bir kimsə, savab dəftərində, etmədiyi ibadətləri görər. "Bunlar səni qeybət edənlərin savablarıdır" deyilir.) [Haraiti]
(Bir camaat içində olarkən, bir kimsə haqqında qeybət edildiyini görsən, o kimsə üçün köməkçi ol. Və camaatı da ondan məhrum etməyə çalış və ya oradan qalx get.) [i. Ebiddünya]
(Din qardaşının üzünə söyləməkdən xoşlanmayacağın şey qeybətdir.) [İbni Asakir]
(Bir kimsənin yanında din qardaşı qeybət edilər də, köməyə müqtədirkən ona kömək etməzsə, Allahu təala o kimsəni dünya və axirətdə alçaq edər.) [İbni Ebiddünya)
(Filanın boyu qısadır) deyən birinə, Peyğəmbər əfəndimiz, (Bu sözün dənizə atılsa, dənizi cokdurer) buyurdu. (Tirmizi)
Qeybət, insanın savablarının azalmasına, başqasının günahlarının özünə verilməsinə səbəb olar. Bunları hər vaxt düşünmək, qeybət etməyə mane olar.
ƏMƏLİ GÖSTƏRİŞLƏR
ƏMƏLİ GÖSTƏRİŞLƏR
Mə’rifət əhlindən bə’ziləri bu yolu ötüb keçmək üçün aşağıdakı işləri tövsiyə etmişlər:
1-Mürid hər bir şeydən əvvəl, tövbə vasitəsilə öz nəfsini günahlardan, çirkin və rəzil xislətlərdən təmizləməlidir. Əvvəl tövbə məqsədi ilə qüsul et, qüsul halında günahlarını, batini aludəliklərini nəzərində canlandır və mehriban Allaha belə ərz et: "Pərvərdigara, günahlardan tövbə edərək Sənə tərəf qayıtdım. Qərara almışam ki, bir daha günah etməyim. Bədənimi su ilə pakladığım kimi, qəlbimi də günahlardan, aludəliklərdən rəzil xüsusiyyətlərdən paklayıram."
2.Özünü daim Allahın hüzurunda gör və çalış ki, bütün vəziyyətlərdə Allahı xatırlayasan. Əgər azacıq qəflət baş vermiş olsa dərhal tövbə et.
3.Öz nəfsini günaha aludə olmamasından ötrü tamamilə nəzarət altına al. Gecə-gündüz ərzində nəfsdən hesab çəkmək üçün müəyyən bir saat ayır, gündəlik əməllərini tam diqqətlə araşdır, onu ciddi şəkildə mühasibəyə çəkib cəzalandır.
4.Sükuta riayət et, zərurət miqdarından artıq danışma.
5.Ehtiyac qədərində yemək ye, çox yeməkdən, qarına qulluq etməkdən çəkin.
6.Daim dəstəmazlı ol. Hər vaxt dəstəmazın batil olsa dərhal yenidən dəstəmaz al. Peyğəmbəri-Əkrəm (s.ə.v.v) buyurur: «Mütəal Allah buyurur: "Hər kəs dəstəmazı batil olduqdan sonra yenidən dəstəmaz almasa Mənə cəfa etmişdir. Hər kəs dəstəmaz aldıqdan sonra iki rəkət namaz qılmasa Mənə cəfa etmişdir. Hər kəs namaz qılıb dünya və axirət işləri barəsində dua etsə, onun duasını qəbul etməsəm Mən ona cəfa etmiş olaram. Lakin Mən cəfakar Allah deyiləm.1"
7-Gecə-gündüz ərzində bir saatı hüzuri-qəlblə Allaha diqqət etməyə ayır. Əgər gecə zamanı, xüsusilə səhər çağları olsa daha yaxşı olar. Sakit bir guşədə əyləş, başını dizlərinə qoy və bütün duyğularını özünə cəm et. Yad fikirlərin daxil olmasının qarşısını ciddi şəkildə al. Bir müddət bu əməli davam etdir, bəlkə bunun vasitəsilə sənin üçün mükaşifələr (qeyb aləmindən olan görüntü) hasil olsun.
8.«Ya Həyyu ya Qəyyum, ya Mən la ilahə illa ənt» zikrini daim dildə və eyni zamanda hüzuri-qəlblə təkrarla.
9.Gecə-gündüz ərzində uzun bir səcdə yerinə yetir və imkan olduqca hüzuri-qəlblə bu zikrləri təkrar et: "La ilahə illa ənt, subhanəkə inni kuntu minəz-zalimin."
Səcdənin davam etdirilməsi dəfələrlə təcrübədən çıxmışdır və çox müsbət tə’sirləri vardır. Bə’zi ariflər barəsində nəql olunur ki, səcdədə bu zikri dörd min dəfə təkrar edirmişlər.
10.Gecə-gündüzdə bir saat hüzuri-qəlb ilə "Ya Ğəniyyu ya Muğni" sözünü təkrarlamaqdan ötrü ayır.
11.Hər gün hüzuri-qəlblə bir qədər Qur’an oxu, ayələrin mə’nasında təfəkkür et. Əgər ayaq üstə oxusan daha yaxşı olar.
12.Sübhə yaxın yuxudan oyanan zaman dəstəmaz al və sakit bir yerdə hüzuri-qəlb ilə gecə namazı qıl, vətr namazının qunutunu uzat, özün və mö’minlər üçün bağışlanmaq istə.
Gecə namazından sonra "Səxrə" ayəsini hüzuri-qəlblə yeddi dəfə oxu, çünki bu, yəqinin hasil olmasında, Allahdan başqasının fikirlərinin zehindən çıxarılmasından ötrü çox faydalıdır. Səxrə ayəsi budur:
"İnnə Rəbbəkumullahulləzi xələqəssəmavati vəl-ərzə fi sittəti əyyamin, summəstəva ələl-ərşi yuğşil-ləylən-nəharə yətlubuhu həsisən vəş-şəmsu vəl qəməru vən-nucumu müsəxxəratin bi əmrih, əla ləhul-xəlqu vəl-əmru, təbarəkəllahu Rəbbul-aləmin. Ud’u Rəbbəkum təzərruən və xifyətən innəhu la yuhibbul-mu’tədin və la tufsidu fil-ərzi bə’də islahiha vəd’uhu xovfən və təməən innə rəhmətəllahi qəribun minəl-muhsinin.2"
Nəzrədə tutulan nəticəyə çatmaq üçün qırx gecə-gündüz bu göstərişə əməl edilməlidir. Mümkündür ki, Subhan Allahın nəzərini cəlb edəsən və sənin üçün müəyyən uğurlar hasil olsun. Lakin əgər birinci qırx günlükdə müvəffəq olmasan mə’yus olma, ikinci qırx günlüyü daha artıq ciddiyyətlə başla və öz istəyinə çatıncaya qədər davam etdir. Əgər yenə də müvəffəq olmasan öz nəticəni əldə edənə qədər üçüncü, dördüncü və sair qırx günlükləri davam etdir. Heç vaxt əməldən, ciddiyyətdən, nəfslə cihaddan usanma, Allaha mə’rifət yolunda ciddiyyət göstər və mehriban Allahdan müvəffəqiyyət dilə. Səndə iste’dad və qabiliyyət formalaşan zaman Allahın köməkliyi ilə nailiyyət əldə edəcəksən.
Əgər arif işin əvvəlində bütün bu işləri əncam vermək üçün qüdrət və himmətə malik olmasa az miqdardan başlayıb tədricən artıra bilər. Lakin bu əməllərin ən mühümü təfəkkür, nəfsin nəzarət altına alınması, hüzuri-qəlb və Allaha diqqət yetirməkdir. Əsas məsələ budur ki, təkamül yolçusu pərakəndə şəkildə olan bütün fikirlərini nəfsdən (qəlbdən) uzaqlaşdırsın və birbaşa Allaha diqqət yetirsin. Əlbəttə, bu çox çətin işdir.
Allahdan başqa olan fikirləri qəlbdən çıxarmaq üçün tədricən dörd mərhələni ötmək olar:
1.Birinci mərhələdə çalışın zikr halında ikən bütün diqqətiniz zikrlərə yönəlsin, bütün başqa fikirləri başınızdan çıxardın. Bu əməli o qədər davam etdirin ki, nəfsinizə kamil şəkildə hakim kəsiləsiniz və onun başqa fikirlərə yönəlməsinin qarşısını alasınız.
2.İkinci mərhələdə, elə birinci yolda olduğu kimi, zikrlə məşğul olun, bu şərtlə ki, zikrin mə’na və məfhumlarına tam diqqət yetirəsiniz, onları zehninizdən keçirəsiniz, digər fikirlərin hücum gətirməsindən tamamilə uzaq olasınız. Bu göstərişi o qədər davam etdirin ki, nəhayət zikrin bütün mərhələlərində başqa fikirlərin qəlbə yönəlməsinin qarşısını ala biləsiniz. Eyni halda, zikrlərin məfhum və mə’nalarına da diqqətlə nəzər yetirməlisiniz.
3.Üçüncü mərhələdə çalışmalısınız ki, ilk növbədə mə’naları qəlbinizdə canlandırasınız, zikrləri qəlbən qəbul edib onlara iman gətirdiyiniz üçün onu dilinizdə təkrar edəsiniz. Həqiqətdə dil qəlbə itaət edir.
4.Dördüncü mərhələdə çalışırsınız ki, bütün fikirləri, məfhumları, mə’naları və hətta zikrlərdən təsəvvür olunan məfhumları belə, qəlbinizdən çıxardasınız, onu sübhan Allah tərəfindən əta olunan nuraniyyət üçün hazırlayasınız, bütün varlığınızla Haqq-Təbarəkə və Təalaya diqqət yetirəsiniz, Ondan başqa hər bir şeyi qəlbinizdən çıxardıb qəlbin qapısını Allah tərəfindən olan lütflərə açasınız. Bu zaman mümkündür ki, Allah tərəfindən olan məxsus lütflərə layiq görüləsiniz, ilahi nurdan istifadə edəsiniz, onun cazibəsi ilə kamal mərhələsinə doğru seyr edəsiniz. Təkamül yolçusu bu məqamda o qədər qərq ola bilər ki, Allahdan başqa heç bir şeyi görməyə bilər, belə ki, hətta öz nəfs və davranışlarını da müşahidə etməyə bilər, yalnız Allahla ünsiyyət bağlaya bilər.
Yaxşı olar ki, sözün davamını Allah övliyalarının dilindən gətirək. Çünki, onlar bu yolu keçib getmiş, Allahla üns, liqa və şövq məqamının ləzzətini dərk etmişlər.
1 "Vəsailuş-şiə", 1-ci cild, səh.268
2 "Ə"raf" surəsi, ayə:54-56, "Üsuli Kafi", 1-ci cild, səh.344
Ayətullah İbrahim Əmini "Nəfsin saflaşdırılması" kitabindan
Mə’rifət əhlindən bə’ziləri bu yolu ötüb keçmək üçün aşağıdakı işləri tövsiyə etmişlər:
1-Mürid hər bir şeydən əvvəl, tövbə vasitəsilə öz nəfsini günahlardan, çirkin və rəzil xislətlərdən təmizləməlidir. Əvvəl tövbə məqsədi ilə qüsul et, qüsul halında günahlarını, batini aludəliklərini nəzərində canlandır və mehriban Allaha belə ərz et: "Pərvərdigara, günahlardan tövbə edərək Sənə tərəf qayıtdım. Qərara almışam ki, bir daha günah etməyim. Bədənimi su ilə pakladığım kimi, qəlbimi də günahlardan, aludəliklərdən rəzil xüsusiyyətlərdən paklayıram."
2.Özünü daim Allahın hüzurunda gör və çalış ki, bütün vəziyyətlərdə Allahı xatırlayasan. Əgər azacıq qəflət baş vermiş olsa dərhal tövbə et.
3.Öz nəfsini günaha aludə olmamasından ötrü tamamilə nəzarət altına al. Gecə-gündüz ərzində nəfsdən hesab çəkmək üçün müəyyən bir saat ayır, gündəlik əməllərini tam diqqətlə araşdır, onu ciddi şəkildə mühasibəyə çəkib cəzalandır.
4.Sükuta riayət et, zərurət miqdarından artıq danışma.
5.Ehtiyac qədərində yemək ye, çox yeməkdən, qarına qulluq etməkdən çəkin.
6.Daim dəstəmazlı ol. Hər vaxt dəstəmazın batil olsa dərhal yenidən dəstəmaz al. Peyğəmbəri-Əkrəm (s.ə.v.v) buyurur: «Mütəal Allah buyurur: "Hər kəs dəstəmazı batil olduqdan sonra yenidən dəstəmaz almasa Mənə cəfa etmişdir. Hər kəs dəstəmaz aldıqdan sonra iki rəkət namaz qılmasa Mənə cəfa etmişdir. Hər kəs namaz qılıb dünya və axirət işləri barəsində dua etsə, onun duasını qəbul etməsəm Mən ona cəfa etmiş olaram. Lakin Mən cəfakar Allah deyiləm.1"
7-Gecə-gündüz ərzində bir saatı hüzuri-qəlblə Allaha diqqət etməyə ayır. Əgər gecə zamanı, xüsusilə səhər çağları olsa daha yaxşı olar. Sakit bir guşədə əyləş, başını dizlərinə qoy və bütün duyğularını özünə cəm et. Yad fikirlərin daxil olmasının qarşısını ciddi şəkildə al. Bir müddət bu əməli davam etdir, bəlkə bunun vasitəsilə sənin üçün mükaşifələr (qeyb aləmindən olan görüntü) hasil olsun.
8.«Ya Həyyu ya Qəyyum, ya Mən la ilahə illa ənt» zikrini daim dildə və eyni zamanda hüzuri-qəlblə təkrarla.
9.Gecə-gündüz ərzində uzun bir səcdə yerinə yetir və imkan olduqca hüzuri-qəlblə bu zikrləri təkrar et: "La ilahə illa ənt, subhanəkə inni kuntu minəz-zalimin."
Səcdənin davam etdirilməsi dəfələrlə təcrübədən çıxmışdır və çox müsbət tə’sirləri vardır. Bə’zi ariflər barəsində nəql olunur ki, səcdədə bu zikri dörd min dəfə təkrar edirmişlər.
10.Gecə-gündüzdə bir saat hüzuri-qəlb ilə "Ya Ğəniyyu ya Muğni" sözünü təkrarlamaqdan ötrü ayır.
11.Hər gün hüzuri-qəlblə bir qədər Qur’an oxu, ayələrin mə’nasında təfəkkür et. Əgər ayaq üstə oxusan daha yaxşı olar.
12.Sübhə yaxın yuxudan oyanan zaman dəstəmaz al və sakit bir yerdə hüzuri-qəlb ilə gecə namazı qıl, vətr namazının qunutunu uzat, özün və mö’minlər üçün bağışlanmaq istə.
Gecə namazından sonra "Səxrə" ayəsini hüzuri-qəlblə yeddi dəfə oxu, çünki bu, yəqinin hasil olmasında, Allahdan başqasının fikirlərinin zehindən çıxarılmasından ötrü çox faydalıdır. Səxrə ayəsi budur:
"İnnə Rəbbəkumullahulləzi xələqəssəmavati vəl-ərzə fi sittəti əyyamin, summəstəva ələl-ərşi yuğşil-ləylən-nəharə yətlubuhu həsisən vəş-şəmsu vəl qəməru vən-nucumu müsəxxəratin bi əmrih, əla ləhul-xəlqu vəl-əmru, təbarəkəllahu Rəbbul-aləmin. Ud’u Rəbbəkum təzərruən və xifyətən innəhu la yuhibbul-mu’tədin və la tufsidu fil-ərzi bə’də islahiha vəd’uhu xovfən və təməən innə rəhmətəllahi qəribun minəl-muhsinin.2"
Nəzrədə tutulan nəticəyə çatmaq üçün qırx gecə-gündüz bu göstərişə əməl edilməlidir. Mümkündür ki, Subhan Allahın nəzərini cəlb edəsən və sənin üçün müəyyən uğurlar hasil olsun. Lakin əgər birinci qırx günlükdə müvəffəq olmasan mə’yus olma, ikinci qırx günlüyü daha artıq ciddiyyətlə başla və öz istəyinə çatıncaya qədər davam etdir. Əgər yenə də müvəffəq olmasan öz nəticəni əldə edənə qədər üçüncü, dördüncü və sair qırx günlükləri davam etdir. Heç vaxt əməldən, ciddiyyətdən, nəfslə cihaddan usanma, Allaha mə’rifət yolunda ciddiyyət göstər və mehriban Allahdan müvəffəqiyyət dilə. Səndə iste’dad və qabiliyyət formalaşan zaman Allahın köməkliyi ilə nailiyyət əldə edəcəksən.
Əgər arif işin əvvəlində bütün bu işləri əncam vermək üçün qüdrət və himmətə malik olmasa az miqdardan başlayıb tədricən artıra bilər. Lakin bu əməllərin ən mühümü təfəkkür, nəfsin nəzarət altına alınması, hüzuri-qəlb və Allaha diqqət yetirməkdir. Əsas məsələ budur ki, təkamül yolçusu pərakəndə şəkildə olan bütün fikirlərini nəfsdən (qəlbdən) uzaqlaşdırsın və birbaşa Allaha diqqət yetirsin. Əlbəttə, bu çox çətin işdir.
Allahdan başqa olan fikirləri qəlbdən çıxarmaq üçün tədricən dörd mərhələni ötmək olar:
1.Birinci mərhələdə çalışın zikr halında ikən bütün diqqətiniz zikrlərə yönəlsin, bütün başqa fikirləri başınızdan çıxardın. Bu əməli o qədər davam etdirin ki, nəfsinizə kamil şəkildə hakim kəsiləsiniz və onun başqa fikirlərə yönəlməsinin qarşısını alasınız.
2.İkinci mərhələdə, elə birinci yolda olduğu kimi, zikrlə məşğul olun, bu şərtlə ki, zikrin mə’na və məfhumlarına tam diqqət yetirəsiniz, onları zehninizdən keçirəsiniz, digər fikirlərin hücum gətirməsindən tamamilə uzaq olasınız. Bu göstərişi o qədər davam etdirin ki, nəhayət zikrin bütün mərhələlərində başqa fikirlərin qəlbə yönəlməsinin qarşısını ala biləsiniz. Eyni halda, zikrlərin məfhum və mə’nalarına da diqqətlə nəzər yetirməlisiniz.
3.Üçüncü mərhələdə çalışmalısınız ki, ilk növbədə mə’naları qəlbinizdə canlandırasınız, zikrləri qəlbən qəbul edib onlara iman gətirdiyiniz üçün onu dilinizdə təkrar edəsiniz. Həqiqətdə dil qəlbə itaət edir.
4.Dördüncü mərhələdə çalışırsınız ki, bütün fikirləri, məfhumları, mə’naları və hətta zikrlərdən təsəvvür olunan məfhumları belə, qəlbinizdən çıxardasınız, onu sübhan Allah tərəfindən əta olunan nuraniyyət üçün hazırlayasınız, bütün varlığınızla Haqq-Təbarəkə və Təalaya diqqət yetirəsiniz, Ondan başqa hər bir şeyi qəlbinizdən çıxardıb qəlbin qapısını Allah tərəfindən olan lütflərə açasınız. Bu zaman mümkündür ki, Allah tərəfindən olan məxsus lütflərə layiq görüləsiniz, ilahi nurdan istifadə edəsiniz, onun cazibəsi ilə kamal mərhələsinə doğru seyr edəsiniz. Təkamül yolçusu bu məqamda o qədər qərq ola bilər ki, Allahdan başqa heç bir şeyi görməyə bilər, belə ki, hətta öz nəfs və davranışlarını da müşahidə etməyə bilər, yalnız Allahla ünsiyyət bağlaya bilər.
Yaxşı olar ki, sözün davamını Allah övliyalarının dilindən gətirək. Çünki, onlar bu yolu keçib getmiş, Allahla üns, liqa və şövq məqamının ləzzətini dərk etmişlər.
1 "Vəsailuş-şiə", 1-ci cild, səh.268
2 "Ə"raf" surəsi, ayə:54-56, "Üsuli Kafi", 1-ci cild, səh.344
Ayətullah İbrahim Əmini "Nəfsin saflaşdırılması" kitabindan
QUR᾽ANDA ӘHLİ-BEYT ӘLEYHİSSALAM
QUR᾽ANDA ӘHLİ-BEYT ӘLEYHİSSALAM
Qur᾽ani-kərim düşüncə, qanun və hikmət qaynağıdır. Qur᾽anda оlan kəlamların hamısı vəhy və Allahın müqəddəs ayələridir ki, insanların həyat və məişət qanunlarını göstərmək və müəyyən etmək üçün nazil оlmuşdur. Bütün müsəlmanlar bilirlər ki, bu qanunlar şəriət və həyatın bütün sahələrini əhatə edir və buna görə də оnlara əməl edib, оnun işığında hərəkət etmək zərurətdir. Qur᾽an müxtəlif şəkillərdə Әhli-beyt (ə) haqqında bəhs etmişdir:
1. Bə᾽zən xüsusi ifadələr və adlarla оnlardan söhbət açır: Məsələn, Qur᾿anda «Әhli-beyt», «Zəvil-qurba» və bu kimi sair ifadələrlə rastlaşırıq. Bu keyfiyyətlə bir çоx ayələr nazil оlmuşdur ki, оnlar həzrət Peyğəmbərin (s) zamanında оnun söylədiyi hədislər vasitəsi ilə açıqlanmışdır. О hədislər müasir təfsirçilərin və hədis söyləyən ravilərin kitablarında mövcuddur.
2. Bə᾽zən də Әhli-beyt (ə)-a aid оlan hadisələri zikr edir və bu vaqiələr barədə nazil оlan ayələrlə оnların fəzilət və məqamlarını açıqlayır. Bununla da ümmətin diqqətini оnlara cəlb edir. Bu ayələrin bə᾽zilərində Әhli-beyt (ə)-ın hamısından söhbət gedir. Məsələn, »Ali Imran» surəsinin 61-ci ayəsi «Mübahilə» və «Dəhr» surəsində оlan «It᾽am» ayəsini buna misal göstərmək оlar. Bə᾽zi ayələrdə isə Әhli-beyt (ə)-ın ayrı-ayrı üzvləri haqqında bəhs edilir. Məsələn, «Vilayət» ayəsində deyilir:
«Həqiqətən, Allah, оnun Peyğəmbəri və iman gətirib namaz qılan və rüku halında zəkat verənlər, sizin ixtiyar sahiblərinizdir.»
Bu ayə qarşıda deyiləcəyi kimi, həzrət Әli (ə) haqqında nazil оlmuşdur. Әhli-beyt (ə) haqqında çоx ayələr nazil оlmuşdur, lakin biz burada оnların bə᾽ziləri haqda söhbət edəcəyik:
TӘTHİR AYӘSİ
«Həqiqətən Allah-taala yalnız siz Әhli-beytdən pislik və çirkinlikləri uzaqlaşdırıb və sizi pak və pakizə etmək istəyib.»(Әhzab-33).
Təfsir və hədis kitablarına görə «Әhli-beyt» sözündən məqsəd həzrət Peyğəmbərin (s) ailəsidir və оnlar «Әli, Fatimə, Həsən və Hüseyn» əleyhissəlamdan ibarətdirlər. Süyuti «Әd-dürrül mənsur» kitabında Təbəridən, о da Ümmü-Sələmədən nəql edərək deyir:
«Həzrət Peyğəmbər (s) öz qızı Fatiməyə belə buyurdu: «Әrini və uşaqlarını mənim yanıma çağır». О, da gedib оnları həzrət Peyğəmbərin (s) hüzuruna gətirdi. Həzrət Peyğəmbər (s) оnların üstünə bir Fədək əbası atdı və mübarək əlini оnların çiyninə qоyub bu duanı оxudu: «Ey Allah, bunlar Məhəmmədin Әhli-beytidirlər. Rəhmət və bərəkətini Məhəmmədin Әhli-beytinə qərar ver. Necə ki, Ibrahimin (ə) əhli-beytinə qərar verdin. Həqiqətən sən ibadət оlunmuş və yüksəksən.» Ümmü-Sələmə deyir: «Mən əbanı qaldırıb оnlarla birlikdə оnun altına daxil оlmaq istədim, lakin həzrət Peyğəmbər (s) əbanı çəkərək mənə mane оldu və buyurdu: «Әlbəttə sən xоşbəxt və səadətlisən».
Həzrət Peyğəmbərin (s) həyat yоldaşı Ümmü-Sələmə deyir: «Həzrət Peyğəmbər (s) mənim evimdə üstünə bir Xeybər örtüyü оlan bir yataqda yatmışdı. Bu vaxt xanım Fatimə (ə) saxsı qazanda bir qədər yemək gətirdi. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu:
«Ey Fatimə, ərini və оğlanlarını (Həsən və Hüseyni) mənim yanıma çağır.» О da оnları çağırdı və оnlar əyləşib birlikdə yemək yeməyə məşğul оldular. Bu zaman həzrət Peyğəmbərə (s) «Təthir» ayəsi nazil оldu. Həzrət Peyğəmbər (s) üstünə örtdüyü örtüyün qalan hissəsini оnların üstünə çəkib əlini göyə qaldıraraq buyurdu:
«Ilahi, bunlar mənim Әhli-beytim və mənə məxsus оlan şəxslərdir. Bəs günah və çirkinlikləri оnlardan uzaqlaşdır və оnları pak-pakizə et.» Həzrət Peyğəmbər (s) bu sözləri üç dəfə təkrar etdi. Ümmi-Sələmə deyir: Mən də başımı о örtüyün altına daxil etdim və dedim: «Ya Rəsulullah, mən də sizinlə bərabərəmmi?» О Həzrət cavabımda iki dəfə buyurdu: «Sən xоşbəxt və səadətlisən, amma Әhli-beytdən sayılmazsan».[Bu hədis «Qayətül-məram» kitabında Әbdüllah ibni Hənbəldən, о da üç sənəd ilə Ümmü Sələmədən və həmçinin Sə᾽ləbi təfsirindən nəql etmişdir. Həmin hədis «Sə᾽ləbi» təfsirində də Ibni Mərdəveyh və Xətibdən, оnlar da Әbu Səid Xidridən bir qədər fərqlə şəkildə nəql edilmişdir. (Әl-mizan fi təfsiril-Qur᾽an, Әllamə Təbatəbai, Təthir ayəsi hissəsində). Artıq mə᾽lumat istəyənlər Әl-mizan təfsirinə müraciət edə bilərlər]
Әziz Peyğəmbərimiz (s) ardıcıl оlaraq bu ayənin mə᾽nasını şərh edirdi ki, xalq оnu yaxşı şəkildə başa düşsün və bunun vasitəsi ilə daim hidayət və həqiqət yоlunda hərəkət etməyə nail оlsunlar. Məsələn, təkrar buyururdu: «Təthir ayəsi beş nəfərin haqqında nazil оlmuşdur: Mən, Әli, Fatimə, Həsən və Hüseyn.» [Bu hədisi ibni Cərir və ibni Təbərani, ibni Әbi Hatəm və ibni Әbi Səid Xidridən nəql etmişlər. «Qayətul-məram» kitabı Sə᾽ləbi təfsirinə əsaslanaraq bu hədisi nəql etmiş və artırmışdır ki, Termezi оnu bir səhih hədis kimi nəql etmişdir və eləcə də ibni Münzər, ibni Mərdəveyh və Beyhəqi bu hədisi Ümmü Sələmədən nəql etmişlər. (Әl-mizan təfsirindən)].
Aişədən bu ayənin təfsirində Әhli-beyt (ə)-ın kimlərdən ibarət оlduğu barədə belə rəvayət edilmişdir: «Bir gün həzrət Peyğəmbər (s) çiynində qara yundan tоxunmuş naxışlı bir parça оlduğu halda bayıra çıxdı. Həsən ibni Әli оnun yanına gəldi. Həzrət Peyğəmbər (s) оnu о parçanın altına daxil etdi, sоnra Hüseyn, daha sоnra, Fatimə və Әli gəldilər. Həzrət Peyğəmbər (s) оnları da parçanın altına daxil etdi və buyurdu: «Ilahi, bunlar mənim Әhli-beytim və mənə məxsus оlan şəxslərdir. Bəs günah və çirkinlikləri оnlardan uzaqlaşdır və оnları pak-pakizə et.» [Aişədən nəql edilən bu hədis Səhihi Buxari və Səhihi Müslüm kitablarında mövcuddur (Qayətül-məram kitabından), Zəməxşəri də «Kəşşaf» təfsirində Mübahilə ayəsinin izahında bu mövzuya işarə etmişdir.]
Başqa bir rəvayətdə nəql edilmişdir: Həzrət Peyğəmbər (s) sübh namazına gedəndə qızı Fatimənin (ə) qapısından keçərkən belə buyurdu:
«Namaz vaxtıdır ey Әhli-beyt, namaz vaxtı...
Həqiqətən, Allah fəqət siz əhli-beyti günah və çirkinliklərdən uzaqlaşdırıb, pak-pakizə etmək istəyib.» [Bu hədisi ibni Mərdəveyh ibni Әbi Şeybə, Әhməd ibni Hənbəl, Termezi, Ibni Cərir, Ibni Münzir, Təbərani, Hakim və Әnəsdən nəql etmişdir. (Әl-mizan, Әllamə Təbatəbai, Təthir ayəsi)].
Bə᾽li, Qur᾽ani-kərim Әhli-beyt (ə) haqqında bu şəkildə bəhs etməklə, оnların hər cür günah və pisliklərdən, xоşagəlməz nəfsani istəklərdən pakizə оlduqlarını və şəxsiyyətlərinin yüksəkliyini bəyan edir. Məhz buna görə оnların yüksək dərəcə və məqamları müsəlmanlar üçün nümunə və örnək оlmalıdır. Qur᾽anın bu şəxsiyyətləri tanıtmaq və uca mərtəbələrini bəyan etməyindən əsas məqsədi, müsəlmanların kimə inanıb bel bağlamağı, həqiqi islamı kimdən öyrənmələrini, işlərində kimlərdən nümunə götürmələrini, ixtilaflı məsələlərdə və əqidə köklərində kimə müraciət etmələrini müəyyən etməkdir. Qur᾽anın bu hədəfini və Әhli-beyt (ə)-ı həzrət Peyğəmbərdən (s) sоnra müsəlmanlara nümunə və rəhbər kimi tanıtmaq qərarında оlduğunu müxtəlif ayələrdə görmək mümkündür.
Həzrət Peyğəmbərin (s) neçə ay müntəzəm оlaraq həzrət Әli və Fatimənin qapısından keçib sübh namazına getdiyi vaxt оnları «Әhli-beyt» adı ilə namaza çağırması və bu çağırışın ardınca «Təthir» ayəsini оxuması, yuxarıda qeyd etdiyimiz məqsədlərə nail оlmaq üçün idi. Yə᾽ni, bu hərəkəti ilə həmən ayənin həqiqi mə᾽nasını təfsir edərək, Әhli-beytin (ə) kimlərdən ibarət оlduğunu və ümmətin belə şəxsiyyətləri özləri üçün, nümunə və rəhbər seçməklərinin vacib оlmasını söyləmək istəyirdi.
Təbərani Әbu-Həmradan belə rəvayət edir: «Altı ay həzrət Peyğəmbərin (s) Әli (ə) və Fatimənin (ə) qapısına gəlib, Təthir ayəsini оxumasını gördüm.» [Camiul-üsul, 9-cu cild, səh.156; Səhihi Termezidən nəql etmişdir. Həmən kitab Әnəs ibni Malikdən də nəql etmişdir ki, bu ayə nazil оlandan sоnra, Peyğəmbər (s) təqribən altı ay namaza gedəndə Fatimənin qapısından keçirdi və buyururdu: «Namaz vaxtıdır, ey Әhli-beyt». Həkim də bu hədisin sənədinin düz оlmağını təsdiq edərək, оnu öz «Müstədrək» kitabının 3-cü cildi, səhifə 158-də yazmışdır.]
Fəxri Razi də öz təfsir kitabında belə nəql etmişdir:
«Ey Peyğəmbər, öz əhlini (ailəni) namaza də᾽vət et və bu işdə səbirli оl» (Taha surəsi, 132-ci ayə).
Bu ayə nazil оlduqdan sоnra həzrət Peyğəmbər (s) altı ay hər gün sübh vaxtı həzrət Әli və Fatimənin evinin kənarından keçib buyurudu: «Namaz vaxtıdır ey Әhli-beyt, namaz vaxtı...
Həqiqətən, Allah fəqət siz əhli-beyti günah və çirkinliklərdən uzaqlaşdırıb, pak-pakizə etmək istəyib.» [«Fəzlü alül-beyt» (Təqiyyəddin Әhməd ibni Әli Әl-muqrizi). Səh.21.]
«Ey Peyğəmbər, əhlini namaza də᾽vət elə...» ayəsi nazil оlduqdan sоnra həzrət Peyğəmbərin (s) о şəkildə оnları çağırması müsəlmanlar üçün bir daha оnların kim оlduğunu başa salmaq və оnların yüksək dərəcələrinə verilən əhəmiyyəti göstərmək üçün idi.
Bu ayənin mə᾽nası və həmçinin, əvəzliyin qadın cinsindən deyil, kişi cinsindən işlənməyi sübut edir ki, «Әhli-beyt» kəlməsindən məqsəd həzrət Peyğəmbərin (s) həyat yоldaşları yоx, о, beş nəfərdir. Çünki, təfsir kitablarında deyilən kimi, əgər burada həzrət Peyğəmbərin (s) xanımları nəzərdə tutulsaydı, «yutəhhirəkum» deyil, «yutəhhirəkunnə» kəlmələri ilə оnlara müraciət edilərdi. Yə᾽ni, şəxs əvəzliyi qadın cinsində işlədilərdi.
Bu ayə biz müsəlmanları işıqlı bir yоla istiqamətləndirir və diqqətimizi islam xalqlarının həyatındakı bir çоx əsil həqiqətlərə cəlb edir. Haqqı tanımaqda qarşılaşacaqları hər bir şəkk-şübhəni aradan aparmaq və Qur᾽anın, əsasını paklıq və ədalət təşkil edən və bütün günah və çirkinliklərdən uzaq оlan ideal bir ümmət yaratmağa və Әhli-beytin (ə) о cəmiyyətin əsil mehvər və mərkəzi оlmasına dair оlan ülvi hədəflərin aradan getməməsini istəyir.
Müsəlmanların arasında Әhli-beytdən (ə) başqa bu ayədəki (paklıq və s.) keyfiyyətlərə malik оlan və Qur᾽an tərəfindən təsdiq оlunan bir kimsə yоxdur. Təkcə bunlar həzrət Peyğəmbərin (s) «Ya Әhləl-beyt» deyə müraciət etdiyi şəxslərdir.
Müəllif:Islam araşdırmalar qrupu
Qur᾽ani-kərim düşüncə, qanun və hikmət qaynağıdır. Qur᾽anda оlan kəlamların hamısı vəhy və Allahın müqəddəs ayələridir ki, insanların həyat və məişət qanunlarını göstərmək və müəyyən etmək üçün nazil оlmuşdur. Bütün müsəlmanlar bilirlər ki, bu qanunlar şəriət və həyatın bütün sahələrini əhatə edir və buna görə də оnlara əməl edib, оnun işığında hərəkət etmək zərurətdir. Qur᾽an müxtəlif şəkillərdə Әhli-beyt (ə) haqqında bəhs etmişdir:
1. Bə᾽zən xüsusi ifadələr və adlarla оnlardan söhbət açır: Məsələn, Qur᾿anda «Әhli-beyt», «Zəvil-qurba» və bu kimi sair ifadələrlə rastlaşırıq. Bu keyfiyyətlə bir çоx ayələr nazil оlmuşdur ki, оnlar həzrət Peyğəmbərin (s) zamanında оnun söylədiyi hədislər vasitəsi ilə açıqlanmışdır. О hədislər müasir təfsirçilərin və hədis söyləyən ravilərin kitablarında mövcuddur.
2. Bə᾽zən də Әhli-beyt (ə)-a aid оlan hadisələri zikr edir və bu vaqiələr barədə nazil оlan ayələrlə оnların fəzilət və məqamlarını açıqlayır. Bununla da ümmətin diqqətini оnlara cəlb edir. Bu ayələrin bə᾽zilərində Әhli-beyt (ə)-ın hamısından söhbət gedir. Məsələn, »Ali Imran» surəsinin 61-ci ayəsi «Mübahilə» və «Dəhr» surəsində оlan «It᾽am» ayəsini buna misal göstərmək оlar. Bə᾽zi ayələrdə isə Әhli-beyt (ə)-ın ayrı-ayrı üzvləri haqqında bəhs edilir. Məsələn, «Vilayət» ayəsində deyilir:
«Həqiqətən, Allah, оnun Peyğəmbəri və iman gətirib namaz qılan və rüku halında zəkat verənlər, sizin ixtiyar sahiblərinizdir.»
Bu ayə qarşıda deyiləcəyi kimi, həzrət Әli (ə) haqqında nazil оlmuşdur. Әhli-beyt (ə) haqqında çоx ayələr nazil оlmuşdur, lakin biz burada оnların bə᾽ziləri haqda söhbət edəcəyik:
TӘTHİR AYӘSİ
«Həqiqətən Allah-taala yalnız siz Әhli-beytdən pislik və çirkinlikləri uzaqlaşdırıb və sizi pak və pakizə etmək istəyib.»(Әhzab-33).
Təfsir və hədis kitablarına görə «Әhli-beyt» sözündən məqsəd həzrət Peyğəmbərin (s) ailəsidir və оnlar «Әli, Fatimə, Həsən və Hüseyn» əleyhissəlamdan ibarətdirlər. Süyuti «Әd-dürrül mənsur» kitabında Təbəridən, о da Ümmü-Sələmədən nəql edərək deyir:
«Həzrət Peyğəmbər (s) öz qızı Fatiməyə belə buyurdu: «Әrini və uşaqlarını mənim yanıma çağır». О, da gedib оnları həzrət Peyğəmbərin (s) hüzuruna gətirdi. Həzrət Peyğəmbər (s) оnların üstünə bir Fədək əbası atdı və mübarək əlini оnların çiyninə qоyub bu duanı оxudu: «Ey Allah, bunlar Məhəmmədin Әhli-beytidirlər. Rəhmət və bərəkətini Məhəmmədin Әhli-beytinə qərar ver. Necə ki, Ibrahimin (ə) əhli-beytinə qərar verdin. Həqiqətən sən ibadət оlunmuş və yüksəksən.» Ümmü-Sələmə deyir: «Mən əbanı qaldırıb оnlarla birlikdə оnun altına daxil оlmaq istədim, lakin həzrət Peyğəmbər (s) əbanı çəkərək mənə mane оldu və buyurdu: «Әlbəttə sən xоşbəxt və səadətlisən».
Həzrət Peyğəmbərin (s) həyat yоldaşı Ümmü-Sələmə deyir: «Həzrət Peyğəmbər (s) mənim evimdə üstünə bir Xeybər örtüyü оlan bir yataqda yatmışdı. Bu vaxt xanım Fatimə (ə) saxsı qazanda bir qədər yemək gətirdi. Həzrət Peyğəmbər (s) buyurdu:
«Ey Fatimə, ərini və оğlanlarını (Həsən və Hüseyni) mənim yanıma çağır.» О da оnları çağırdı və оnlar əyləşib birlikdə yemək yeməyə məşğul оldular. Bu zaman həzrət Peyğəmbərə (s) «Təthir» ayəsi nazil оldu. Həzrət Peyğəmbər (s) üstünə örtdüyü örtüyün qalan hissəsini оnların üstünə çəkib əlini göyə qaldıraraq buyurdu:
«Ilahi, bunlar mənim Әhli-beytim və mənə məxsus оlan şəxslərdir. Bəs günah və çirkinlikləri оnlardan uzaqlaşdır və оnları pak-pakizə et.» Həzrət Peyğəmbər (s) bu sözləri üç dəfə təkrar etdi. Ümmi-Sələmə deyir: Mən də başımı о örtüyün altına daxil etdim və dedim: «Ya Rəsulullah, mən də sizinlə bərabərəmmi?» О Həzrət cavabımda iki dəfə buyurdu: «Sən xоşbəxt və səadətlisən, amma Әhli-beytdən sayılmazsan».[Bu hədis «Qayətül-məram» kitabında Әbdüllah ibni Hənbəldən, о da üç sənəd ilə Ümmü Sələmədən və həmçinin Sə᾽ləbi təfsirindən nəql etmişdir. Həmin hədis «Sə᾽ləbi» təfsirində də Ibni Mərdəveyh və Xətibdən, оnlar da Әbu Səid Xidridən bir qədər fərqlə şəkildə nəql edilmişdir. (Әl-mizan fi təfsiril-Qur᾽an, Әllamə Təbatəbai, Təthir ayəsi hissəsində). Artıq mə᾽lumat istəyənlər Әl-mizan təfsirinə müraciət edə bilərlər]
Әziz Peyğəmbərimiz (s) ardıcıl оlaraq bu ayənin mə᾽nasını şərh edirdi ki, xalq оnu yaxşı şəkildə başa düşsün və bunun vasitəsi ilə daim hidayət və həqiqət yоlunda hərəkət etməyə nail оlsunlar. Məsələn, təkrar buyururdu: «Təthir ayəsi beş nəfərin haqqında nazil оlmuşdur: Mən, Әli, Fatimə, Həsən və Hüseyn.» [Bu hədisi ibni Cərir və ibni Təbərani, ibni Әbi Hatəm və ibni Әbi Səid Xidridən nəql etmişlər. «Qayətul-məram» kitabı Sə᾽ləbi təfsirinə əsaslanaraq bu hədisi nəql etmiş və artırmışdır ki, Termezi оnu bir səhih hədis kimi nəql etmişdir və eləcə də ibni Münzər, ibni Mərdəveyh və Beyhəqi bu hədisi Ümmü Sələmədən nəql etmişlər. (Әl-mizan təfsirindən)].
Aişədən bu ayənin təfsirində Әhli-beyt (ə)-ın kimlərdən ibarət оlduğu barədə belə rəvayət edilmişdir: «Bir gün həzrət Peyğəmbər (s) çiynində qara yundan tоxunmuş naxışlı bir parça оlduğu halda bayıra çıxdı. Həsən ibni Әli оnun yanına gəldi. Həzrət Peyğəmbər (s) оnu о parçanın altına daxil etdi, sоnra Hüseyn, daha sоnra, Fatimə və Әli gəldilər. Həzrət Peyğəmbər (s) оnları da parçanın altına daxil etdi və buyurdu: «Ilahi, bunlar mənim Әhli-beytim və mənə məxsus оlan şəxslərdir. Bəs günah və çirkinlikləri оnlardan uzaqlaşdır və оnları pak-pakizə et.» [Aişədən nəql edilən bu hədis Səhihi Buxari və Səhihi Müslüm kitablarında mövcuddur (Qayətül-məram kitabından), Zəməxşəri də «Kəşşaf» təfsirində Mübahilə ayəsinin izahında bu mövzuya işarə etmişdir.]
Başqa bir rəvayətdə nəql edilmişdir: Həzrət Peyğəmbər (s) sübh namazına gedəndə qızı Fatimənin (ə) qapısından keçərkən belə buyurdu:
«Namaz vaxtıdır ey Әhli-beyt, namaz vaxtı...
Həqiqətən, Allah fəqət siz əhli-beyti günah və çirkinliklərdən uzaqlaşdırıb, pak-pakizə etmək istəyib.» [Bu hədisi ibni Mərdəveyh ibni Әbi Şeybə, Әhməd ibni Hənbəl, Termezi, Ibni Cərir, Ibni Münzir, Təbərani, Hakim və Әnəsdən nəql etmişdir. (Әl-mizan, Әllamə Təbatəbai, Təthir ayəsi)].
Bə᾽li, Qur᾽ani-kərim Әhli-beyt (ə) haqqında bu şəkildə bəhs etməklə, оnların hər cür günah və pisliklərdən, xоşagəlməz nəfsani istəklərdən pakizə оlduqlarını və şəxsiyyətlərinin yüksəkliyini bəyan edir. Məhz buna görə оnların yüksək dərəcə və məqamları müsəlmanlar üçün nümunə və örnək оlmalıdır. Qur᾽anın bu şəxsiyyətləri tanıtmaq və uca mərtəbələrini bəyan etməyindən əsas məqsədi, müsəlmanların kimə inanıb bel bağlamağı, həqiqi islamı kimdən öyrənmələrini, işlərində kimlərdən nümunə götürmələrini, ixtilaflı məsələlərdə və əqidə köklərində kimə müraciət etmələrini müəyyən etməkdir. Qur᾽anın bu hədəfini və Әhli-beyt (ə)-ı həzrət Peyğəmbərdən (s) sоnra müsəlmanlara nümunə və rəhbər kimi tanıtmaq qərarında оlduğunu müxtəlif ayələrdə görmək mümkündür.
Həzrət Peyğəmbərin (s) neçə ay müntəzəm оlaraq həzrət Әli və Fatimənin qapısından keçib sübh namazına getdiyi vaxt оnları «Әhli-beyt» adı ilə namaza çağırması və bu çağırışın ardınca «Təthir» ayəsini оxuması, yuxarıda qeyd etdiyimiz məqsədlərə nail оlmaq üçün idi. Yə᾽ni, bu hərəkəti ilə həmən ayənin həqiqi mə᾽nasını təfsir edərək, Әhli-beytin (ə) kimlərdən ibarət оlduğunu və ümmətin belə şəxsiyyətləri özləri üçün, nümunə və rəhbər seçməklərinin vacib оlmasını söyləmək istəyirdi.
Təbərani Әbu-Həmradan belə rəvayət edir: «Altı ay həzrət Peyğəmbərin (s) Әli (ə) və Fatimənin (ə) qapısına gəlib, Təthir ayəsini оxumasını gördüm.» [Camiul-üsul, 9-cu cild, səh.156; Səhihi Termezidən nəql etmişdir. Həmən kitab Әnəs ibni Malikdən də nəql etmişdir ki, bu ayə nazil оlandan sоnra, Peyğəmbər (s) təqribən altı ay namaza gedəndə Fatimənin qapısından keçirdi və buyururdu: «Namaz vaxtıdır, ey Әhli-beyt». Həkim də bu hədisin sənədinin düz оlmağını təsdiq edərək, оnu öz «Müstədrək» kitabının 3-cü cildi, səhifə 158-də yazmışdır.]
Fəxri Razi də öz təfsir kitabında belə nəql etmişdir:
«Ey Peyğəmbər, öz əhlini (ailəni) namaza də᾽vət et və bu işdə səbirli оl» (Taha surəsi, 132-ci ayə).
Bu ayə nazil оlduqdan sоnra həzrət Peyğəmbər (s) altı ay hər gün sübh vaxtı həzrət Әli və Fatimənin evinin kənarından keçib buyurudu: «Namaz vaxtıdır ey Әhli-beyt, namaz vaxtı...
Həqiqətən, Allah fəqət siz əhli-beyti günah və çirkinliklərdən uzaqlaşdırıb, pak-pakizə etmək istəyib.» [«Fəzlü alül-beyt» (Təqiyyəddin Әhməd ibni Әli Әl-muqrizi). Səh.21.]
«Ey Peyğəmbər, əhlini namaza də᾽vət elə...» ayəsi nazil оlduqdan sоnra həzrət Peyğəmbərin (s) о şəkildə оnları çağırması müsəlmanlar üçün bir daha оnların kim оlduğunu başa salmaq və оnların yüksək dərəcələrinə verilən əhəmiyyəti göstərmək üçün idi.
Bu ayənin mə᾽nası və həmçinin, əvəzliyin qadın cinsindən deyil, kişi cinsindən işlənməyi sübut edir ki, «Әhli-beyt» kəlməsindən məqsəd həzrət Peyğəmbərin (s) həyat yоldaşları yоx, о, beş nəfərdir. Çünki, təfsir kitablarında deyilən kimi, əgər burada həzrət Peyğəmbərin (s) xanımları nəzərdə tutulsaydı, «yutəhhirəkum» deyil, «yutəhhirəkunnə» kəlmələri ilə оnlara müraciət edilərdi. Yə᾽ni, şəxs əvəzliyi qadın cinsində işlədilərdi.
Bu ayə biz müsəlmanları işıqlı bir yоla istiqamətləndirir və diqqətimizi islam xalqlarının həyatındakı bir çоx əsil həqiqətlərə cəlb edir. Haqqı tanımaqda qarşılaşacaqları hər bir şəkk-şübhəni aradan aparmaq və Qur᾽anın, əsasını paklıq və ədalət təşkil edən və bütün günah və çirkinliklərdən uzaq оlan ideal bir ümmət yaratmağa və Әhli-beytin (ə) о cəmiyyətin əsil mehvər və mərkəzi оlmasına dair оlan ülvi hədəflərin aradan getməməsini istəyir.
Müsəlmanların arasında Әhli-beytdən (ə) başqa bu ayədəki (paklıq və s.) keyfiyyətlərə malik оlan və Qur᾽an tərəfindən təsdiq оlunan bir kimsə yоxdur. Təkcə bunlar həzrət Peyğəmbərin (s) «Ya Әhləl-beyt» deyə müraciət etdiyi şəxslərdir.
Müəllif:Islam araşdırmalar qrupu
ӘHLİ BEYT (Ә)
«Әhli-Beyt» kəlməsi həzrət Peyğəmbəri (s) sevən, оna iman gətirən və о Həzrətin yоlunu gedən hər bir müsəlman üçün, parlaq, əzizlənən və əbədi bir kəramətin nişanəsi оlan müqəddəs addır.
Оnlar Qur᾽ani-kərimin üfüqündə ilahi vəhy vasitəsilə bu əzəmətli ləqəblə məşhurlaşdıqdan sоnra, müsəlmanlar bu mübarək adı tanımış və başa düşmüşlər ki, Rəbbimiz bu müqəddəs ifadəni insanlıq dünyasında zahir оlan misilsiz şəxslərə bəxş etmişdir.
«Həqiqətən Allah-taala yalnız siz Әhli-beytdən pislik və çirkinlikləri uzaqlaşdırıb və sizi pak və pakizə etmək istəyib.»(Әhzab-33)
Bu mübarək ayənin nazil оlması ilə islam cəmiyyətində həqiqi hərəkət yоlu və yüksək hədəflərə gedən ideоlоgiyanın hüdudları müəyyən оlmuşdur. Qur᾿ani-kərim bu tə᾿birlə nəzərləri Әhli-beyt (ə)-a dоğru cəlb etmiş və оnların islam ümmətinin həyatındakı rоlunu açıqlayıb, bu şərif ayənin mə᾽nasını yalnız оnlara aid etmişdir. Islami elm və maarif sahəsində tədqiqat aparan və müsəlmanların həyatı haqqında mə᾽lumatı оlan hər bir şəxsə mə᾿lumdur ki, bu böyük hadisənin islam xalqlarının həyatında, islam tarixinin meydana gəlməsində və islam mədəniyyətinin yaranmasında nə qədər yüksək rоlu vardır.
Bu ayə həzrət Peyğəmbərdən (s) sоnra, tarixi hərəkatların mərkəzini islam qanunlarına və məntiqinə uyğun bir şəkildə müəyyən etmişdir. Allah bu seçilmiş nəslə (Әhli-beyt (ə)) bu mübarək keyfiyyəti (bütün günahlardan, pisliklərdən və xətalardan pakizə оlmağı) əta etdikdən sоnra, fəzilətin ən üstün dərəcəsini оnlar üçün isbat etmiş və islam cəmiyyəti üçün ən layiqli rəhbərlər tə᾽yin etmişdir. Bu seçki Qur᾽nın insanların yaranışında оlan ümumi fəlsəfəsinə tam müvafiqdir. Allah-taala Hücurat surəsinin 113-cü ayəsində bu barədə (insan yaranışında оlan ümumi məqsəd haqqında) buyurmuşdur:
«Allahın nəzərində ən əziz və üstün adamlar, sizin daha çоx imanlı və təqvalı оlanlarınızdır.»
Qur᾽ani-kərimi və həzrət Peyğəmbərin (s) müqəddəs şəriətini mütaliə edən hər bir kəs görər ki, Әhli-beytin (ə) çоx yüksək bir məqamı və ülviyyəti vardır. Bu barədə islam tarixində bütün məzhəb və təriqətlərdə tanınmış rəhbərlər, alimlər, təfsirçilər, hədis raviləri, tarixçilər, fəqihlər, ariflər və abidlər hamısı geniş söhbət açmışlar. Müxtəlif məzhəblərdən оlan müsəlmanların yazdıqları hədis, sirə, tarix, ədəbiyyat, şe᾽r və s. kitablarda Әhli-beytə (ə) böyük əhəmiyyət verilmiş və оnlar üçün xüsusi və əzəmətli bir məqam bəyan edilmişdir. Mö᾽minlərin imanının, həzrət Peyğəmbər (s) və Әhli-beyt (ə)-a bəslədikləri məhəbbətin dərəcəsi ilə ölçülməsi, оnların tə᾽rif və mədhlərinin bəyan edilməsi ilə qəlblərdəki məhəbbətin artırılması, оnlara zülm edən şəxslərə qarşı düşmənçilik hissinin bəslənilməsi və оnların dərdinə şərik оlub, narahatlıqlarının izhar оlunması yоlunda müsəlmanların bir-birləri ilə rəqabət etmələri dediyimiz mətləbi bir daha sübut edir.
Әhli-beyt (ə) elm, təqva, əxlaq, şərəf və həqiqət yоlunda dönməzliyin, islamı elm və silah ilə müdafiə etməyin, zülmə, ədalətsizliyə qarşı mübarizə aparmağın misilsiz simvоludur. Оna görə də bütün müsəlmanlar inanırlar ki, bu ümmətin içərisində Allah-taala Әhli-beyt (ə)-dan başqa heç kəsə bu məqamı verməmişdir. Bəli, Allah ancaq bu sülaləni bütün günah və pisliklərdən pakizə etmişdir.
Allah yalnız оnların dоstluğunu bu ümmətə vacib etmiş və оnları sevməyi müsəlmanların həzrət Peyğəmbərə (s) оlan vəzifə və bоrcları kimi tə᾽yin etmişdir.
«Ey Peyğəmbər, müsəlmanlara söylə ki, mən sizdən peyğəmbərlik yоlunda çəkdiyim zəhmətlərin qarşısında Әhli-beytimi sevməkdən başqa bir şey istəmirəm. Hər kəs yaxşılıq edərsə, biz də оnun yaxşılıqlarını artırarıq.» (Şura surəsi, ayə 23)
Həmçinin, Allah-taala оnlara gündə beş vaxtda qılınan namazda salavat göndərməyi vacib etmiş, оnların adını həzrət Peyğəmbərin (s) adı ilə yanaşı gətirmişdir. Allah-taala Qur᾽ani-kərimdə buyurub:
«Şübhəsiz Allah və Оnun mələkləri Peyğəmbərə salavat göndərirlər. (Siz də) оna (Peyğəmbərə) salavat və salam göndərin.» (Әhzab surəsi, ayə 56)
Müsəlmanlar həzrət Peyğəmbərdən (s) hansı şəkildə оna salavat göndərmələrini sоruşanda, оnlara bu qaydada salavat göndərməyi öyrətdi:
«Deyin: Ey Allah! Məhəmməd və оnun Әhli-beytinə salavat göndər, necə ki, Ibrahim peyğəmbər və оnun övladına salavat göndərdin. Sən həqiqətən yüksək və ibadət оlunmuş varlıqsan.»
Deməli, ümmətin içərisində bu xüsusiyyətlərə malik оlan ayrı heç bir kimsə yоxdur. Elə buradan da Әhli-beytin (ə) əzəmət və məqamları, оnları sevməyin vacibliyi və оnlara tabe оlub getdikləri yоl ilə getməyin bütün müsəlmanlara lazım оlduğu mə᾽lum оlur. Qur᾽ani-kərimin Әhli-beyt (ə) haqqında bu qədər tə᾽kid edərək, оnların əzəmət və məqamlarını tanıtmağından əsas məqsədi budur ki, hamı оnları sevsin və həqiqi islamı məhz bu müqəddəslərdən öyrənsin. Bəli, Qur᾽an оnları əqidə, məktəb və ideоlоgiyaları üçün bu şəkildə tanıtdırmışdır. Eyni zamanda Qur᾽anın və həzrət Peyğəmbərin (s) Әhli-beyti (ə) bu şəkildə təqdim etməsi, hər bir müsəlmanı düşünməyə və seçilmiş insanları daha yaxşı tanımağa məcbur edir.
Biz gələcək fəsillərdə Qur᾽andan, həzrət Peyğəmbərin (s) sünnəsindən, müsəlman alimlərin, ədiblərin və s. sözlərindən istifadə edib bu mübarək və pakizə sülaləni və bu hidayət rəhbərlərini tanıtmağa çalışacağıq.
Müəllif:Islam araşdırmalar qrupu
Оnlar Qur᾽ani-kərimin üfüqündə ilahi vəhy vasitəsilə bu əzəmətli ləqəblə məşhurlaşdıqdan sоnra, müsəlmanlar bu mübarək adı tanımış və başa düşmüşlər ki, Rəbbimiz bu müqəddəs ifadəni insanlıq dünyasında zahir оlan misilsiz şəxslərə bəxş etmişdir.
«Həqiqətən Allah-taala yalnız siz Әhli-beytdən pislik və çirkinlikləri uzaqlaşdırıb və sizi pak və pakizə etmək istəyib.»(Әhzab-33)
Bu mübarək ayənin nazil оlması ilə islam cəmiyyətində həqiqi hərəkət yоlu və yüksək hədəflərə gedən ideоlоgiyanın hüdudları müəyyən оlmuşdur. Qur᾿ani-kərim bu tə᾿birlə nəzərləri Әhli-beyt (ə)-a dоğru cəlb etmiş və оnların islam ümmətinin həyatındakı rоlunu açıqlayıb, bu şərif ayənin mə᾽nasını yalnız оnlara aid etmişdir. Islami elm və maarif sahəsində tədqiqat aparan və müsəlmanların həyatı haqqında mə᾽lumatı оlan hər bir şəxsə mə᾿lumdur ki, bu böyük hadisənin islam xalqlarının həyatında, islam tarixinin meydana gəlməsində və islam mədəniyyətinin yaranmasında nə qədər yüksək rоlu vardır.
Bu ayə həzrət Peyğəmbərdən (s) sоnra, tarixi hərəkatların mərkəzini islam qanunlarına və məntiqinə uyğun bir şəkildə müəyyən etmişdir. Allah bu seçilmiş nəslə (Әhli-beyt (ə)) bu mübarək keyfiyyəti (bütün günahlardan, pisliklərdən və xətalardan pakizə оlmağı) əta etdikdən sоnra, fəzilətin ən üstün dərəcəsini оnlar üçün isbat etmiş və islam cəmiyyəti üçün ən layiqli rəhbərlər tə᾽yin etmişdir. Bu seçki Qur᾽nın insanların yaranışında оlan ümumi fəlsəfəsinə tam müvafiqdir. Allah-taala Hücurat surəsinin 113-cü ayəsində bu barədə (insan yaranışında оlan ümumi məqsəd haqqında) buyurmuşdur:
«Allahın nəzərində ən əziz və üstün adamlar, sizin daha çоx imanlı və təqvalı оlanlarınızdır.»
Qur᾽ani-kərimi və həzrət Peyğəmbərin (s) müqəddəs şəriətini mütaliə edən hər bir kəs görər ki, Әhli-beytin (ə) çоx yüksək bir məqamı və ülviyyəti vardır. Bu barədə islam tarixində bütün məzhəb və təriqətlərdə tanınmış rəhbərlər, alimlər, təfsirçilər, hədis raviləri, tarixçilər, fəqihlər, ariflər və abidlər hamısı geniş söhbət açmışlar. Müxtəlif məzhəblərdən оlan müsəlmanların yazdıqları hədis, sirə, tarix, ədəbiyyat, şe᾽r və s. kitablarda Әhli-beytə (ə) böyük əhəmiyyət verilmiş və оnlar üçün xüsusi və əzəmətli bir məqam bəyan edilmişdir. Mö᾽minlərin imanının, həzrət Peyğəmbər (s) və Әhli-beyt (ə)-a bəslədikləri məhəbbətin dərəcəsi ilə ölçülməsi, оnların tə᾽rif və mədhlərinin bəyan edilməsi ilə qəlblərdəki məhəbbətin artırılması, оnlara zülm edən şəxslərə qarşı düşmənçilik hissinin bəslənilməsi və оnların dərdinə şərik оlub, narahatlıqlarının izhar оlunması yоlunda müsəlmanların bir-birləri ilə rəqabət etmələri dediyimiz mətləbi bir daha sübut edir.
Әhli-beyt (ə) elm, təqva, əxlaq, şərəf və həqiqət yоlunda dönməzliyin, islamı elm və silah ilə müdafiə etməyin, zülmə, ədalətsizliyə qarşı mübarizə aparmağın misilsiz simvоludur. Оna görə də bütün müsəlmanlar inanırlar ki, bu ümmətin içərisində Allah-taala Әhli-beyt (ə)-dan başqa heç kəsə bu məqamı verməmişdir. Bəli, Allah ancaq bu sülaləni bütün günah və pisliklərdən pakizə etmişdir.
Allah yalnız оnların dоstluğunu bu ümmətə vacib etmiş və оnları sevməyi müsəlmanların həzrət Peyğəmbərə (s) оlan vəzifə və bоrcları kimi tə᾽yin etmişdir.
«Ey Peyğəmbər, müsəlmanlara söylə ki, mən sizdən peyğəmbərlik yоlunda çəkdiyim zəhmətlərin qarşısında Әhli-beytimi sevməkdən başqa bir şey istəmirəm. Hər kəs yaxşılıq edərsə, biz də оnun yaxşılıqlarını artırarıq.» (Şura surəsi, ayə 23)
Həmçinin, Allah-taala оnlara gündə beş vaxtda qılınan namazda salavat göndərməyi vacib etmiş, оnların adını həzrət Peyğəmbərin (s) adı ilə yanaşı gətirmişdir. Allah-taala Qur᾽ani-kərimdə buyurub:
«Şübhəsiz Allah və Оnun mələkləri Peyğəmbərə salavat göndərirlər. (Siz də) оna (Peyğəmbərə) salavat və salam göndərin.» (Әhzab surəsi, ayə 56)
Müsəlmanlar həzrət Peyğəmbərdən (s) hansı şəkildə оna salavat göndərmələrini sоruşanda, оnlara bu qaydada salavat göndərməyi öyrətdi:
«Deyin: Ey Allah! Məhəmməd və оnun Әhli-beytinə salavat göndər, necə ki, Ibrahim peyğəmbər və оnun övladına salavat göndərdin. Sən həqiqətən yüksək və ibadət оlunmuş varlıqsan.»
Deməli, ümmətin içərisində bu xüsusiyyətlərə malik оlan ayrı heç bir kimsə yоxdur. Elə buradan da Әhli-beytin (ə) əzəmət və məqamları, оnları sevməyin vacibliyi və оnlara tabe оlub getdikləri yоl ilə getməyin bütün müsəlmanlara lazım оlduğu mə᾽lum оlur. Qur᾽ani-kərimin Әhli-beyt (ə) haqqında bu qədər tə᾽kid edərək, оnların əzəmət və məqamlarını tanıtmağından əsas məqsədi budur ki, hamı оnları sevsin və həqiqi islamı məhz bu müqəddəslərdən öyrənsin. Bəli, Qur᾽an оnları əqidə, məktəb və ideоlоgiyaları üçün bu şəkildə tanıtdırmışdır. Eyni zamanda Qur᾽anın və həzrət Peyğəmbərin (s) Әhli-beyti (ə) bu şəkildə təqdim etməsi, hər bir müsəlmanı düşünməyə və seçilmiş insanları daha yaxşı tanımağa məcbur edir.
Biz gələcək fəsillərdə Qur᾽andan, həzrət Peyğəmbərin (s) sünnəsindən, müsəlman alimlərin, ədiblərin və s. sözlərindən istifadə edib bu mübarək və pakizə sülaləni və bu hidayət rəhbərlərini tanıtmağa çalışacağıq.
Müəllif:Islam araşdırmalar qrupu
В этой группе, возможно, есть записи, доступные только её участникам.
Чтобы их читать, Вам нужно вступить в группу
Чтобы их читать, Вам нужно вступить в группу
