Откройте свой Мир!

"Adına günü..."
30 aprel günü anbaan


ANS TV: Rəşad Abbasov









El arasında həftənin bütün günlərinin hər birinin
özünəməxsus adı var. Duz, xas, adına və s... bir qismi yaddan çıxıb,
adına ona görə yadda qalıb ki, biz azərbaycanlılar qırxı çıxana qədər
ölülərimizi məhz bu gün yad edir, onlara ehsan süfrəsini də bu gündə
açırıq. Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasına silahlı hücum da həftənin
4-cü, yəni adına günü oldu. 30 aprel 2009-cu il tarixində ADNA özünün
qanlı tarixini yaşadı. Bu tarix ölən və yaralananların adı ilə yadda
qaldı və onların adı ilə də anılacaq. 25 nəfərin adına olan bir gün bu
gündür...

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası 30 aprel 2009-cu
il tarixində adi günlərdən birini yaşamalıydı. Elə akademiyanın rektoru
Siyavuş Qarayev də həmİn gün öz ad gününü qeyd etməyə hazırlaşırdı. Amma
30 aprel günü akademiyanın 2-ci tədris binasında cəmiyyətin müxtəlif
təbəqələrindən olan şəxslər güllələndi. Adi qatıq satandan tutmuş elmin
yüksək dərəcəsinə çatmış professora qədər.. Ağıllarına belə
gətirməzdilər ki, onların alın yazıları məhz bu yerdə qanla yazılıb,
məhz bu gün onların adı ilə anılacaq.

Səhər tezdən Azərbaycan
Dövlət Neft Aakademiyasının 2-ci korpusunun qarşısında nələrinsə baş
verməsi barədə bizə ilk xəbər gəldi. Qaynar xəttimizə edilən zəngdən
bildik ki, Bakı şəhəri Dilarə Əliyeva küçəsi 227 saylı ünvanda yerləşən
“Qaz neft mədən” və “Neft mexanikası” fakültələrinin yerləşdiyi
Akademiyanın 2-ci korpusunun qarşısında iki nəfər qan içində yerdə
uzanıb. Dərhal operatorla birlikdə hadisə yerinə tələsdim. Yol boyu
fikirləşirdim ki, yəqin tələbələr arasında yaranmış mübahisənin nəticəsi
olaraq kimlərsə bıçaqlanıb. Amma binanın giriş pilləkənlərinə çatanda,
gördüklərim məni şoka saldı.

Özümün, eləcə də bir çoxlarınızın
ağlına gətirə bilmədiyi bir hadisə baş vermişdi. Azərbaycan Dövlət Neft
Akademiyasının ikinci korpusuna silahlı basqın olmuşdu. Gözlənilməz
hadisə Aakademiyada olanları təşvişə salmışdı. Hadisədən xəbər tutan hər
kəs auditoriyaların qapılarını arxadan bağlayıb qatilin əlindən canını
qurtarmaq üçün binanın pəncərələrindən boylanaraq qışqırıb kömək
istəyirdi. Əli silahlının gözündən yayına bilən tələbə və müəllimlər
çölə axışırdı. Böyük bir insan dalğasının arasından bir təhər keçib
Akademiyaya girə bildim. Təhsil ocağının çöl pilləkənindən tutmuş yuxarı
mərtəbələrinədək hər yer qan içində idi. Dəhlizdə yaralılar və cansız
bədənlər var idi.

Səhər saatlarında odlu silahla silahlanmış
naməlum şəxs Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının 2-ci korpusuna hücum
edərək birinci mərtəbədən yuxarı mərtəbəyədək qarşısına çıxan şəxsləri
güllələyib…

Silahlı terrorçunun atdığı güllələr Akademiyanın
müəllim və tələbələrinin əsasən baş və boyun nahiyəsindən dəymişdi.
Gülləyə tuş gələnlərin içərisində akademiyanın professoru, laborantları,
tələbələri, dosenti, müəllimləri və hətta yeməkxanaya süd məhsulları
gətirən bir xanım da var idi.

Hadisədən xəbər tutmuş polis və
prokurorluq orqanlarının əməkdaşları, təcili tibbi yardım maşınları
Akademiyaya səfərbər olmuşdular. Az keçmiş Akademiya xüsusi təyinatlılar
tərəfindən mühasirəyə alındı. Snayperçi də hazır vəziyyətə gətirildi.
Terrorçunun zərərsizləşdirilməsi istiqamətində xüsusi əməliyyata
başlandı. Binanın 6-ci mərtəbəsində yerləşən auditoriyalardan birində
gizlənən naməlum silahlı şəxs axtarılırdı. Bu vaxt ərzində isə güllə
yarası almiş şəxslər binadan çıxarılırdı.

Elə aşağı
mərtəbələrdə olan yaralılar binadan çıxarılan zaman məlum oldu ki, ələ
keçəcəyini görən terrorçu 6-ci mərtəbədə baş nahiyəsindən bir dəfə atəş
açmaqla özü-özünü öldürüb.

Dekan Qasım Məmmədov: “6-cı
mərtəbənin foyesində idi. Əli ayağı düz vəziyyətdə uzanmışdı və can
verirdi. Səsi çıxmadı, sadəcə ağzını balıq kimi açıb yumurdu. Nə səs
çıxarırdı, nə də ki, inildiyirdi...”

Gicgah nahiyəsindən aldığı
güllə yarasından yerindəcə keçinən şəxsin 1980-ci il təvəllüdlü
Gürcüstan vətəndaşı Qədirov Fərda Əsəd oğlu olduğu müəyyənləşdi. Fərda
Qədirovun üzərindən isə “Makarov” tipli tapança, habelə hər biri 40
güllə tutumlu və içərisində 71 güllə olan xüsusi üsulla hazırlanmış 3
ədəd patrontaş, 2 tapança sandıqçası aşkar edilərək götürüldü. Təhlükə
tam olaraq sovuşandan sonra isə Akademiyanın auditoriyalarında gizlənmiş
tələbə və müəllim heyəti binadan evakuasiya olundu. Onlar hələ də
nələrin baş verdiyni bilmirdilər. Yer göy qan içində, döşəmə və
pilləkənlərdə uzanmış meyidlər…

Hadisədən xəbər tutan
zərərçəkənlərin yaxınları paytaxtın xəstəxanalarına, meyidxanalara
axışırdı. Bu arada Akademiyanın tələbələri isə xeyli qan itirmiş
yaralıları həyata qaytarmaq üçün qan verirdilər...

Günortadan
sonra isə terrorçu Fərda Qədirovun atdığı gülləyə cəmi 25 nəfərin tuş
gəldiyi tam olaraq dəqiqləşdi. Onlardan 13 nəfərin həyatını xilas etmək
mümkün olsa da, 12 -si dünyasını dəyişdi.

Məlum oldu ki,
qanlı hadisə nəticəsində

1. Neft qaz istehsalı və emalı
texnikası kafedrasının müdiri, professor Abdullayev Ramiz Xəlil oğlu,
1940-ci il təvəllüdlü
2. Nəzəri Mexanika Fakultəsinin laboratoriya
müdiri
Əzizova Tamilla Zülfüqar qızı, 1951-ci il təvəllüdlü
3.
Neft qaz istehsali və emali texnikası kafedrasının müəllimi, dosent
Vahidov Məcnun Abdulvahid oğlu , 1946-ci il təvəllüdlü
4.
Biotexniki və texniki cihazlar kafedrasının laborantı
Məmmədova
Şəfa Afət qızı, 1978-ci il təvəllüdlü

Tələbələr
5.
Məmmədov Taleh Tariyel oğlu, 1988-ci il təvəllüdlü
6. Bəndəliyev
Yusif Telman oğlu, 1989-cu il təvəllüdlü
7. Bağırov Ayaz Cavanşir
oğlu, 1988-ci il təvəllüdlü
8. Cabbarov Savalan Allahverdi oğlu,
1987-ci il təvəllüdlü
9. Abdullayev Emin İmaməli oğlu , 1989-cu il
təvəllüdlü
10. Babaşov Ruslan Cəfər oğlu, 1990-ci il təvəllüdlü

11. Aslanov Ceyhun Sakit oğlu, 1988-ci il təvəllüdlü

Və
Akademiyaya süd məhsulları gətirən

12. Qurbanova Ayna
Abbasqulu qızı , 1957-ci il təvəllüdlü

Öldürülüb…


Neft qaz quyularının qazılması kafedrasının böyük mühəndisi Rüstəmbəyov
Faiq Bəhram oğlu,
Neft qaz istehsalı və emalı texnikası
kafedrasının tədris ustası
Hüseynli Zemfira Seyidi qızı,


Tələbələr

İsayev Kənan Tələt oğlu,
Suriya vətəndaşı olan
Daas Muavviyya,
Sudan vətəndaşları Mustafa Məhəmməd Qasim, Seyid
Əhməd Əmru,
Şirəliyev İlkin Azər oğlu,
Mustafayev Elşən Elbəyi
oğlu,
Axundov Rəhman Sahib oğlu,
Cəmiyev Elvin Azər oğlu,
1989
Qurbanova Səbinə Əşrəf qızı,
Məmmədov Elşən Xanlar oğlu,

Cəfərov Bəxtiyar Aydın oğlu

Atılmış güllələrin hədəfi olsalar
da, xoşbəxtlikdən sağ qalıblar. Adlarını çəkmədiyimiz bir neçə tələbə
isə Fərda Qədirovun atdığı güllələrdən yayına bilib.


Akademiyanın girişində Fərdanın ilk hədəfi Akademiyanin tələbəsi Sudan
vətəndaşı Seyid Əhməd Əmru olub. Əmru canını yüngül xəsarətlə qurtarsa
da, xalası oğlu Mustafa Məhəmməd Qasım ağır yaralanıb. Fərdaya ilk
müqavimət göstərən də elə Mustafa olub. Onun dediyinə görə, Fərda
qarşısına çıxanları ingilis dilində söyüb, sonra güllələyirmiş.


Mustafa Məhəmməd: “Mən aşağı düşən zaman xalam oğlu Əmrunun alnına
silah dayanmış bir nəfəri gördüm. Mən onu vurdum. Əmru qaçdı, o da ona
tərəf atəş açdı, əlindən dəydi”.

O mənə tərəf baxdı və məni
sinəmdən itələdi. Yıxıldım, sonra atəş açdı mənə, güllə boynumdan girdi
sol qulağımdan çıxdı. Sonra mənim əlimdən vurdu. Sonra mən özümü ölülüyə
vurdum. Təcili tibbi yardım maşınlarının sirenasını eşidəndən sonra
gözlərimi açdım, vəssəlam...

Mustafa özünü ölülüyə vura bilsə
də, tələbə yoldaşı Rəhman Axundov bunu edə bilməyib. Hadisə zamanı iki
güllə yarası alan Rəhman yaddaşını itirib.

Rəhman Axundov:
“Birinci güllə başımdan dəydi, durdum gəzdim. Sonra ikinci gülləni vurdu
yıxıldım”.

Hadisənin şahidi olan digər yaralı Zemfira
Hüseynli: “Kimsə gətirib Ramiz müəllimin üstünə sellofan atdı.
Fikirləşdim ki, indi mənim də üstümə sellofan atacaqlar. Yəqin ölmüşəm.
Yəqin ölüm belə olur...”

İki güllə yarası alıb sağ qalanlardan
biri də Zemfira xanımdır. O, baş verənləri anbaan xatırlayır. Səsə
otaqdan çıxan Zemfira Hüseynli dəhlizdə laboratoriya müdiri Tamella
xanımla professor Ramiz Abdullayevin yerə yıxıldığını görüb və onlara
tərəf qaçıb. Elə bu zaman Zemfira xanıma qəfildən bir nəfər yaxınlaşıb.


Zemfira Hüseynli: “Mənə tərəf gəldi, əlini uzatdı vurdu. Elə bil
başımı ülgüc ilə kəsdilər. Yıxıldım. Ölmədim. Qanım axdı Ramiz müəllimə
tərəf. Sonra gördüm mənə tərəf baxır, gücüm olmadı ona baxmağa. Mən öz
qanıma baxdım ki, necə axıb gedir. O mənim gözümün hərəkətindən hiss
edib ki, mən sağam. Sonra ikinci dəfə məni vurdu. Yaman ağrıtdı....


Fərda Qədirovla göz-gözə gələn İlkin Şirəliyev də sağ qalıb. O, ikinci
mərtəbədə dərsdə olan zaman auditoriyaya soxulmaq istəyən Fərdanın
qarşısını tələbə yoldaşları ilə birlikdə partaları qapının ağzına
atmaqla kəsib. Amma dəhlizdən içəri atılan güllələrin qabağını almaq
mümkün olmayıb. Qapının pəncərəsindən boylanan Fərda auditoriyada olan 3
tələbəni hədəfə ala bilib.

Yaralanan şahid İlkin Şirəliyev:
“Birdən şüşə sındı. Gördüm, kimsə mənə baxır. Fikirləşdim məni atacaq,
yerə uzandım. 5-6 saniyədən sonra mənə zərbə dəydi. Qrup yoldaşımın
köməkliyi ilə balkona çıxdım. Ordan pəncərədən dekanatlığa keçdim.
Uşaqlar gördü ki, vəziyyət pisləşir kurtkalari bir-birinə bağladılar ki,
bizi aşağı salsınlar, alınmadı...

Akademiyanın elmi işçisi
Faiq Rüstəmbəyov qəfildən güllə yarası alıb. Faiq müəllim dəhlizi
bürümüş səs-küyü eşidib elə otaqdan çölə çıxmaq istəyirmiş ki, Fərda
onun başının üstünü kəsdirib.

Faiq Rüstəmbəyov: “Eşitdim,
vururlar, atırlar nəsə. Fikirləşdim ki, uşaqlardı, zarafat eləyirlər.
Atılan güllə mənə dəydi. Yıxıldım yerə”.

Hadisə zamanl bəxti
gətirən isə Neft və qaz quyularının qazılması kafedrasında müəllimə
işləyən Vəfa Mahmudova olub. Hədəfini nişan alan Fərdanı tapançası məyus
edib.

Vəfa Mahmudova: “İki dəfə atəş səsi gəldi, sonra gördük
ki, səs yaxınlaşır, çıxdım həmin qrupun sinifkomu Sultanla bərabər çölə.
İki oğlan qaçdı, onların arxasınca bir cavan oğlan tez-tez gəldi,
dayandı bizim dekanatlığın qabağında. Mən də dedim ki, görmürsən dərs
gedir.
O, mənim düz alnıma tuşladı, məsafəmiz də yaxın idi.
Beysbolkada idi. Mən ona deyirdim nəsə, o isə mənim üzümə baxırdı. Robot
idi elə bil. Tuşladı, iki dəfə atəş açdı, boşa getdi. Gülləni çıxarmaq
istəyəndə uşaq dedi ki, bu zarafat etmir. Biz girdik içəri...”


Məsələnin nə qədər ciddi olmasını isə Vəfa xanım pəncərədən çölə baxıb
tələbələrini Akademiyanin girişində al qan içində görəndə anlayıb. O, bu
hadisənin təsirindən günü bu gün də çıxa bilmir. Vəfa Mahmudova deyir
ki, hamı ondan 30 aprel gününü yenidən anadan olduğu gün kimi qeyd
etməsini tələb edir. Amma həmin gün Akademiyada güllələnən 25 nəfərin
günü kimi yadda qalıb. Məhz 30 aprel 2009-cu il cümə axşamı günü,
onların adna günüdür.

Qanlı hadisə zamanı ölənlərin içərisində
isə ali təhsilini bitirməyə hazırlaşan, o cümlədən Akademiyanın
partalarında oturmağa yenicə alışmış tələbələr, müəllim və elmi işçilər,
laboratoriya müdiri, professor, dosent və hətta qatıq satan bir xanım
da olub.

O, qatili görəndə arxaya heç addım da ata bilməyib.
Güllə onun sağ kürəyindən dəyib, sol tərəfə keçərək aorta damarını
kəsib. Üzü üstə yerə yıxılan laboratoriya müdiri Əzizova Tamilla
Zülfüqar qızı kəskin qan itirmədən bir neçə dəqiqədən sonra elə
yerindəcə keçinib.

Ölkədə fəaliyyət göstərən informasiya
agentliklərindən birinin jurnalisti olan Tamella xanımın oğlu Anar
Əzizov 30 aprel günü Neft Akademiyasına qanlı hadisə haqqında material
hazırlamaq üçün gəlmişdi. Həmin an Tamella xanım işdə olmamalıydı. Lakin
hadisə vaxtı anasının işdə olduğunu bilməsinə və ona etdiyi aramsız
zənglərin cavabsız qalmasına baxmayaraq, Anar yenə də hadisə yerinə bir
jurnalist kimi gəlmişdi. Son bir ümid... Bəlkə əli silahlı olan şəxs heç
beşinci mərtəbəyə qədər qalxa bilməyib?

Anar Əzizov: “O an
tələbələri içəridən çıxarırdılar. 4-cü mərtəbədə jurnalistlər var idi.
Qan izləri gördüm. Onların kafedrası ilə üzbəüz Ramizin meyidi var idi.
Onu hələ götürməmişdilər. Onların kafedrası bir az içəri tərəfdədir.
Qapının ağzında, 2-3 metr qalmış yerdə vurulmuş vəziyyətdə idi”.


Ölümündən bir neçə gün əvvəl isə Tamella xanım Anarın avqust ayında
olacaq ad gününü təbrik edərək hədiyyə veribmiş. O, ömür-gün yoldaşını
da Neft Akademiyasında tapmışdı. Tamella xanım Çingiz Əzizovla bir neçə
il eyni yerdə çalışıblar. Çingiz müəllim xanımının 17 yaşından Neft
Akademiyasında, ayrı-ayrı kafedralarda işlədiyini deyir. Hadisə baş
verən gün isə Çingiz Əzizov bölgələrdə ezamiyyətdə olubmuş.


Çingiz Əzizov: “Zəng elədim ki, gəlirəm. Soruşdu ki, sənin üçün nə
bişirim, dedim nə istəyirsən bişir. Bufet yeməklərindən canım
qurtarsın”.

Ezamiyyətdən evinə tələsən Çingiz Əzizovu yolda
oğlunun qəfil zəngi sarsıdır. Mamanı güllə ilə vurublar…

Çingiz
Əzizov: “Elə bir arxa itirmişəm ki, onun yerini doldurmaq mümkün deyil.
Rusların bir məsəli var, «vremya leçit», amma yox, daha da pisləşir...”
(Ağlayır)

Dekan Qasım Məmmədov: “Biz çox dəyərli bir alimi
itirdik...”

Atılan güllələrdən biri də Akademiyanın professoru,
Neft qaz istehsalı və emalı texnikası kafedrasının müdiri Abdullayev
Ramiz Xəlil oğluna dəyib. Ramiz Abdullayev ali təhsilini elə can verdiyi
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında alıb. Həyatının ən gözəl
illərini də elə bu ali təhsil müəssisəsində keçirmişdi. Amma ölümün onu
məhz burada yaxalayacağını bəlkə də heç vaxt ağlına belə gətirməyib.
Yaxınlarının dediklərinə görə, ali təhsilini başa vurandan sonra 1980-ci
ilə qədər Akademiyada ixtisası üzrə iş fəaliyyətini davam etdirib. Daha
sonra isə mərhum prpofessor Sumqayıt Sənaye İnstitutunda işləyib.
Burda da kafedra müdiri, prorektor vəzifələrində çalışan Ramiz
Abdullayev 2003- cü ildə yenidən Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının
rəhbərliynin təkidi ilə köhnə iş yerinə qayıdıb. Və ömrünün son anlarına
qədər Akademiyda çalışıb. Onu sonuncu dəfə görən isə dekan Qasım
Məmmədov olub. Həmin gün Ramiz müəllim imtahanda iştirak etməliymiş.
Lakin diş ağrıları onu fakultə dekanə Qasım müəllimdən icazə almağa
məcbur edib və onlar birlikdə dəhlizə çıxıblar…

Qasım Məmmədov:
“Şaqqıltı səsləri gəlirdi, çox çətinliklə eşidilirdi. Ramiz müəllim bir
anlıq duruxdu və dedi ki, hardasa elə bil dəmir vərəqələri yerə
atırlar. Nə səs olduğunu heç cür başa düşə bilmədik”.

Ramiz
Abdullayev Qasım müəllimlə vidalaşıb bir neçə addım atandan sonra isə
Fərda ilə üz-üzə gəlib və terrorçunun onun baş nahiyəsindən atdığı bir
güllə nəticəsində dünyasını dəyişib.

Qasım Məmmədov: “Güllə
Ramiz müəllimin başını o dərəcədə dağıtmışdı ki, o, tanınmaz haldaydı.
Biz onu çətinliklə tanıdıq”.

Ramiz müəllimdən sonra elə həmin
mərtəbədə qətlə yetirilən Akademiyanın dosenti Vahidov Məcnun Abdulvahid
oğlu olub. O, liftdən çıxıb iş otağına gedən zaman güllələnib. Terrorçu
onu da başından vurub. Məcnun Vahidov ali təhsilini dünyasını dəyişdiyi
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında alıb. Onun şahmat üzrə etüdləri
dünyanın 36 ölkəsində çap olunub. Məcnun Vahidovun elm sahəsi ilə yanaşı
incəsənətdə də öz rolu olub. Ekran üzü görən isə ssenari müəllifi
olduğu “Yarımştat” teletamaşasıdır.

Məcnun Vahidovun ömrü kimi
bir çox əsərləri də yarımçıq qaldı. Çoxlu sayda kitab və məqalələrin
müəllifi olan Məcnun Vahidovun həyat yoldaşı Maisə Vahidova ömür-gün
yoldaşının ölüm xəbərini ilk olaraq ANS-dən eşidib.

Maisə
Vahidova: “Birdən ANS kanalı dedi ki, ADNA-da atışma olub. Dedilər ki,
müəllim, professor, heyəti güllələnib. Ondan sonra yadımda deyil.
Həyəcanlandım. (Ağlayır...) Başa düşdüm ki, Məcnun müəllim yoxdur artıq.
Məcnun müəllim, nə isə belə...”

Fərdanın qıydığı şəxslərdən
biri də 18 günün gəlini olmuş Məmmədova Şəfa Afət qızıdır.


Anası Xuraman Məmmədova: “Mənim üçün çox çətindir”. (Ağlayr...)


Şəfa iş otağından dəhlizə çıxıb aşağı düşəndə, 3-cü mərtəbədə elə
pilləkəndə, sol gözündən aldığı güllə yarasından dünyasını dəyişib.

Qanlı hadisədən düz 18 gün əvvəl isə Məmmədovların yaşadığı evdə toy
xonçaları bəzənmişdi.

Aprelin 12-də Şəfanı ata evindən ağ
gəlinliklə aparan Rahim Tağıyev, onu düz 18 gündən sonra ağ kəfənlə son
mənzilə yola salınması üçün elə ata evinə qaytardı.

Həyat
yoldaşı Rahim Tağıyev: “Birinci dəfəydi ki, öz arzuma çatmışdım. O da
ki, belə, qismət olmadı...“

Anası Xuraman Məmmədova: “Mən toya
görə məzuniyyət götürmüşdüm. Elə oldu ki, məzuniyyətdə həm toyunu
elədim, həm də əbədi vida etdim“.

Şəfanin anası Xuraman xanım
deyir ki, qızı öz şəxsi həyatını demək olar ki, unudub yalnız elmlə
məşğul olurmuş. Akademiyada əsas dərsliklərin rus dilində olması Şəfa
üçün başlıca problemlərdən biriymiş. Bu səbəbdən Şəfa həmin dərslikləri
tərcümə edib icmal xarakterli bir kitab hazırlayıbmış. 2009-cu ilin
sentyabr ayında isə hazırladığı kitabı tələbələrə təqdim edəcəkdi.
Qismət olmadı....

Hadisə zamanı ən çox güllə Cabbarov Savalan
Allahverdi oğluna dəyib. Savalan 129 saylı orta məktəbdə və fizika
riyaziyyat liseyində təhsil aldıqdan sonra 2005-ci ildə Azərbaycan
Dövlət Neft Akademiyasına daxil olub. Qanlı hadisə günü Savalan
terrorçuyla son anına qədər mübarizə aparıb.

Bacısı Nərminə
Cabbarova: “Qrup yoldaşları deyir ki, biz Savalana yaxınlaşanda, o
dəhşət ağlayırdı. Xəstəxanaya aparılanda, yolda keçinib. Güllələrdən
2-si sinəsinə, biri dizinə, 3-ü isə başına dəyib”.

Aprelin
30-u 4-cü kurs tələbəsi olan Savalanın ikinci buraxılış imtahanı imiş.
Hər şey də elə imtahan vaxtı baş verib. Savalanın mobil telefonuna elə
həmin korpusda birinci mərtəbədə dərsdə olan bacısı Nərminədən zəng
gəlib.

Nərminə Cabbarova: “Dedim, Savalan həqiqətən də burda
uşaqları vururlar. Gördüm qorxdu. Dedi hardasan? Dedim çöldəyəm, gözlə
gəlirəm deyib səsi kəsildi“.

Xəbəri eşidən Savalan dərhal
dəhlizə çıxaraq bacısına tərəf qaçıb. Bir mərtəbə aşağıda Fərda ilə
rastlaşan Savalan onunla əlbəyaxa olub. Əvəzində isə 7 güllə alaraq
əbədiyyətə qovuşub“.

Nərminə Cabbarova: “Mən əvvəl özümü
günahkar hesab edirdim. Sonradan fikirləşdim ki, bilsəydi, nə olursa
olsun, mənim yanıma gələcəkdi. Dedim demədim, o eşidən kimi yanıma
qaçacaqdı. Mənim zəngimin məqsədi yalnız onu saxlamaq idi. Çünki vuran
artıq yuxarı qalxırdı“.

Həmin zəngdən sonra Savalanın arxasınca
çıxan iki qrup yoldaşı, həm də ən yaxın dostları Ayaz Bağırovla Taleh
Məmmədov da Fərdanın atdığı güllələrə tuş gələrək can veriblər.


Anası Pərvanə Bağırova: “Ölüm haqdı, amma bu, Ayaza yaraşan ölüm
deyildi. O namərd gülləsinə tuş gəlməməliydi“.

Sonuncu kursda
olan Bağırov Ayaz Cavanşir oğlu da gülləbaranın qurbanı olub. Ayazın
anası Pərvanə xanım 30 aprel günü buraxılış imtahanına gecikən oğlunu
tələsdirdiyi üçün heç cür özünü bağışlaya bilmir.

Anası
Pərvanə Bağırova: “Ayazı mən oyatdım yuxudan. O yatıb qalmışdı. Həmin
gün imtahan idi, çox işləmişdi. Gördüm işıq yanır. Səhər də şirin
yatmışdı. Durğuzdum 3 dəfə ki, gecikər birdən. Sığalladım, tumarladım.
Yemək yedi. Onu geyindi, bunu soyundu. Təzə paltarlarını geyinmişdi.
Dedim gəzməyə gedirsən, yoxsa imtahana? Dedi ki, imtahandan sonra
gəzməyə gedəcəyik mama...“

Musiqini sevən Ayaz pianinoda
saatlarla Üzeyir Hacıbəyovun “Koroğlu” üvertürasını, Bethovenin
əsərlərini ifa edərmiş. Uşaqlıqdan musiqiyə həvəs göstərən Ayaz ingilis,
rus dillərində də sərbəst danışırmış. Ayazın şəxsi arxivində olan
ingilis dili öyrəndiyi kursda çəkilən tamaşada rol aldığı kiçik bir
süjeti tapdım. Bu səhnəcik onun ömrünün sonu ilə çox oxşar idi. Ayaz
kiçik tamaşada sanki öz həyatının sonunu canlandırmışdı. İngilis dilində
hazırlanmış səhnəcikdə Ayazı cırtdan öldürür, özü də düz alnına vurduğu
daş parçası ilə...

Çox qəribədir... Aprelin 30-da Ayazın
başını hədəfə alan cırtdandan da qat-qat cılız olan Fərda Qədirovun
atdığı güllə düz onun alnından dəymişdi. Hadisədən bir neçə saat qabaq
isə gecə yarı dostuna yazdığı sonuncu mesaj da çox qəribədir. “Növbəti
günün bərbad olacağını bilə-bilə hələ də üzündə saxta təbəssümü saxlamaq
çox dəhşətlidir...”. 30 aprel gününün həqiqətən də bərbad olacağını elə
bil kimsə onun qulağına pıçıldamışdı.

Anası Südabə Nağıyeva:
“Getdim“ deyəndə, dedim get yaxşı yol, uğur olsun. Amma daxilimdə bir
səs gəldi ki, olmasın. Bu bir möcüzə idi...“

Talehi qara gələn
tələbə Məmmədov Taleh Tariyel oğlu da hadisə zamanı dünyasını dəyişənlər
sırasındadır. O, arzulayıb daxil olduğu ali təhsil ocağında qətlə
yetirildi. Güllə onun boğazından girib kürəyindən çıxaraq şah damarını
zədələndiyindən qanaxmanın qarşısını almaq mümkün olmayıb. Və bir neçə
dəqiqədən sonra o keçinib. Kompüteri əla bilən Taleh kreditə aldığı
noutbuku həmişə özüylə gəzdirirmiş. Elə həmin gün Talehin noutbuku da
müəmmalı şəkildə Akademiyanin auditoriyasindan yoxa çıxıb.


Neft Akademiyasının Neft mexanikası fakültəsinə daxil olan Abdullayev
Emin İmaməli oğlu isə sol qulağından vurulan bir güllə nəticəsində qətlə
yetirilib. Abdullayevlər ailəsi Gəncədə yaşadığından Emini bayramdan
bayrama görürmüşlər. Sonuncu dəfə isə Emin ailəsi ilə birlikdə 2009-cu
ilin yanvar ayında Yeni ili qeyd edibmiş.

Atası İmaməli
Abdullayev: “Hər həftə payını göndərirdik. Nə bilərdik ki, uşağımız belə
olacaq? Özünü gözlədiymiz halda meyidi gəldi. Ailədə heç kim onun ölümü
ilə barışa bilmir. Emin çox qabağa getmişdi, biz ona çata bilmirdik.
Birdə ayıldım ki, artiq Emin mənim boydadır.
Birdən küçədə yadıma
düşəndə, ağlamaq tutur məni. Özümü birtəhər saxlayıram. Amma elə bir
oğulu itirib, sonra yaşamaq mümkün deyil. Amma dost var, düşmən var, hər
şeyi içimizdə yaşayırıq“.

Anası Səlminaz Bəndəliyeva: “Qadın
aptekdə gəlib dedi ki, ADNA-nı gülləyiblər. 2 telefonu var idi. Heç biri
cavab vermədi. İndiyə kimi mənim ürəyimdə elə bir hiss yoxdur ki, Yusif
yoxdu həyatda...“

30 aprel 2009-cu il tarixi Bəndəliyev Yusif
Telman oğlunun da adna günüdür. Yusif Neft Akademiyasının gömrük işinin
təşkili fakültəsinin tələbəsi idi. Onun həftədə cəmi bir dəfə 2-ci
korpusda dərsi olurmuş. Elə faciə də həmin dərs vaxtı baş verib. Yusif
bir mobil telefonun badına gedib...

Dekan Qasım Məmmədov: “Bir
tələbə bizdən ayrılıb yuxarı qalxdı ki, bəs mobil telefonum otaqda
qalıb. O, telefonunu götürüb çıxanda, Fərda Qədirov onu vurub“.


Yusif də Fərda Qədirova güc gəlmək istəyib. Qaranlıq dəhlizdə Fərda ilə
təkbətək qalan Bəndəliyev əllərini yumruqlayıb qatilin üstünə cumsa da,
odlu silah ondan güclü olub. Deyilənlərə görə, ölümündən sonra Yusifin
qatilə tərəf düyünlədiyi yumruğunu açmaq mümkün olmayıb.

Atası
Cəfər Babaşov: “Təsərrüfatda idim, naməlum nömrədən qadın zəng elədi.
Oğlunuz ADNA-da oxuyur? Dedim hə... tez özünüzü çatdırın, oğlunuz ağır
yaralanıb, xəstəxanadadır...“

Cəfər Babaşova zəng gələndə, oğlu
Ruslan Babaşov artıq keçinmişdi. Hadisə zamanı Neft Akademiyasının
Xarici iqtisadi əlaqələr fakültəsinin 2-ci kursunun tələbəsi olan
Babaşov Ruslan Cəfər oğlu da başından güllələnib. Hadisədən bir gün
əvvəl isə Cəfər kişi Ruslanın gözünün zəifləməsinə görə Bakıya, ona
eynək almağa gəlibmiş.

Cəfər Babaşov: “Çıxdıq şəhərə, bəlkə də
15 kilometr şəhəri piyada gəzdik. Fikirləşin ki, 28-dən tutmuş,
Gənclik, Nərimanov ərazisini piyada gəzdik. Elə bil, balam məndən
tarsığını götürürdü. Belə bir deyim var, ara sözü kimi...“


Sanki Ruslan atası ilə sonuncu dəfə gəzdiyini bilirmiş. Səhəri gün
atasını Sabirabada yola salandan sonra, Ruslan dərsə ilk dəfə eynəklə
gəlib və elə yaddaşlarda da belə qalıb. Akademiyanın 3-cü korpusunda
olan birinci dərsə gecikdiyindən o, bir baş növbəti dərsin olacağı 2-ci
tədris binasına yollanıb. Dərsin başlamasını gözləmək üçün yuxarı qalxan
Ruslan pusqu qurub gözləyən terrorçunun hədəfi olub.

Növbəti
hədəf tələbə Aslanov Ceyhun Sakit oğlu idi. 2006-ci ildə Azərbaycan
Dövlət Neft Akademiyasinda ali təhsilə başlayıb. Onunla bir evdə
kirayədə qalan dostları deyir ki, 30 aprel günü Ceyhunun hamıdan tez
oyanıb dərsə getməsi onlara qəribə gəlib. Çünki təhsillə yanaşı
xərclərini qarşılamaq üçün müxtəlif yerlərdə işlədiyindən düz bir
həftəymiş ki, dərsə getmirmiş. Həmin gün isə axşam gec yatmışdı və
onunla bərabər bir yerdə qalan dostları Ceyhunun səhər tezdən oyana
biləcəyini, hətta dərsə gedəcəyini təsəvvür etmirdilər. Amma onu dərsə
əcəl aparırmış.

Atası Sakit Aslanov: “Zəng vurdum, telefonu
işləmədi. Maşınla gəldim şəhərə uşağın dalınca. Gələndə o qədər dua
etmişdim ki, heç olmasa yaralı olsun, onu görüm. Bir yoldaş zəng elədi
ki, Sakit narahat olma uşaq yaralıdı Respublika xəstəxanadadır. Getdim
girdim içəri, artıq keçinmişdi…“

Qohumu Sənubər Haqverdiyeva:
“Dedim ki, Neft Akademiyasında hadisə olub. Çoxlu tələbələr ölüb. Bu
anda bir qadın içəri girdi baş sağlığına və dedi ki, deyirlər bir qatıq
satan da dünyasını dəyişib. Rəşad inanın ki, o anda gözümün qabağında
Ayna gəlib dayandı...“

Bəli, bu o, Ayna idi. Qatıq satmaqla
ailəsini dolandıran Qurbanova Ayna Abbasqulu qızı. Təsadüf nəticəsində
terrorçunun hədəfi olan Ayna xanım. O, 2 gündən bir Salyandan Bakıya
satmaq üçün süd məhsulları gətirirmiş. Həftədə bir dəfə isə Neft
Akademiyasının birinci mərtəbəsində yerləşən yeməkxanaya cəmi cümlətanı 4
şüşə qatıq verirmiş. 30 aprel günü də Ayna Qurbanova yeməkxanaya qatıq
gətiribmiş. Qapının ağzında ağır yükünü yerə qoyub nəfəsini dərmək
istəyirmiş ki, terrorçu ilə üz-üzə gəlib. Lakin heç nə olmayıbmış kimi
yoluna davam edən Fərda nədənsə pilləkanlənlərdə ayaq saxlayıb və geri
dönərək Ayna xanıma tərəf bircə dəfə atəş açıb. Güllə onun sağ qulağının
dibindən girərək, sol gicgahından çıxıb. 15 ilə yaxın Salyandan-Bakıya,
Bakıdan da Salyana gedən qatarlarda yuxulayan Ayna Qurbanova bu dəfə
Akademiyanın foyesində əbədi olaraq gözlərini yumub.



Hadisə zamanı ölən 13-cü şəxs isə 25 nəfərə qıyandan sonra özünə qəsd
edən Fərda Qədirovdur. O, Gürcüstan Respublikası Marneuli rayonu Daştəpə
kəndində dünyaya gəlib. Deyilənə görə, Fərda sakit, özünə qapalı,
adamayovuşmaz, insanlarla təmasdan qaçan birisi olub. Kəndin nə
xeyrində, nə də ki, şərində gözə görünüb. Təbii ki, bu sözlər 15 il
Rusiyada yaşayıb gələn Fərdaya aid idi. Uşaq vaxtə isə yaxınları Fərdanı
problemsiz birisi kimi tanıdıqlarını dedilər.

Qədirov Fərda
Əsəd oğlu orta təhsilinin əsas hissəsini demək olar ki, Daştəpə kənd
orta məktəbində alıb. Deyilənlərə görə, 5 il yarım bu məktəbdə əyləşərək
orta təhsil alıb.

Fərdanın atası Əsəd Qədirov isə Daştəpə
kənd orta məktəbində dil-ədəbiyyat müəllimi işləyib. Amma buna
baxmayaraq Fərda təhsilinin bir hissəsini qonşu Şulaveri kəndində
alıbmış.

Daştəpə kənd orta məktəbinin direktoru Məhəmmədəli
Qurbanov: “Şulaveri məktəbində 4 il oxuyub. Sonra atası bu məktəbdə
işlədiyindən təhsilini burada davam etdirib. 9-cu sinifə kimi oxuyub,
onu da tam yox. Attestatını da almayıb…“

Təhsilini yarımçıq
qoymuş Fərda hərbi xidmətdə də olmayıb. Sən demə, Fərdanın babası və
qohumları Daştəpə kəndinin əsasını qoyanlardandır. İndi isə həmin
qohumların demək olar ki, hamısı Rusiya Federasiyasının müxtəlif
şəhərlərində yaşayırlar. Fərdanın ailəsi də bu kəndi ötən əsrin 90-ci
illərində tərk edib. Evlərini və bağ-baxçalarını isə qonşuları Telman
kişiyə tapşırıb gedibmişlər. Fərdanı hələ uşaq yaşlarından tanıyan da
elə Telman Nəzərov olub.

Telman Nəzərov: “Mən onu oğlan kimi
yox, qız kimi tanımışam. Heç bir cavanla onun əlaqəsi olmayıb. Qız kimi,
işi gücü ev eşik olub. Onun yeri bax bura olub. Ordan çıxmayıb…“


Marneuli rayonunun 9 kəndini özündə birləşdirən Qullar ərazisi üzrə
kənd icra nümayəndəsi Vidadi Həsənov da Qədirovlar ailəsini yaxşı
xatırlayr. Gənclik dövrünü Rusiyanın Podolsk şəhərində keçirən Fərda
Qədirov 2008-ci ilin oktyabr ayının ortalarında doğulduğu kəndə qayıdıb.
Fərda Podolskda olduğu bir müddət ərzində isə işçilərinin əksəriyyəti
milliyətcə erməni olan bir neçə şirkətdə işləyib. Deyilənlərə görə,
Fərda 15 ildən sonra Daştəpəyə geri dönəndə, çox dəyişkən bir insana
çevrilibmiş.

Qullar ərazisi üzrə kənd icra nümayəndəsi Vidadi
Həsənov: “Özünə qapalı, qonşularla münasibəti olmayan bir adam kimi.
Evdən çıxıb nəsə alıb evə gələn bir gənc olub“.

Gələndən sonra
qonşular deyir ki, psixi pozuntular hiss olunurdu. Danışırmış öz-özünə…


Qonşu Rəsmiyyə Süleymanova: “Görürdüm ki, evdə tək-tək fırlanır.
Bir dəfə çörəyə çıxırdı. Bir dəfə də yeməyi aşağıda bişirib qalxırdı.
Evdə tək olurdu. Heç kim onun qapısına getməyib. Qaça-qaça aşağı düşüb
qazanı götürüb qaçırdı yuxarı. Sanki bir quş kimi. Heç salam da
vermirdi. Qaranlıqda otururdu, işığı da yandırmırdı. Deyirdim, bizim
həyətə düş, işıq yandır, deyirdi ki, ekonomiya eləyirəm“.


Fərdanın qəribəliklərini azyaşlı qonşusu Kənan da hiss edibmiş. Onun
müşahidələrinə görə, Fərda hər gün qeyri-adi üsulla müxtəlif quşları
ovlayub yeyirmiş.

Qonşu Kənan Süleymanov: “Orada yeşik var
idi, görürdü ki, quş var çəkirdi, taxta düşürdü quşun başına. Nə gəlirdi
tuturdu. Hər gün 5-6 dənə. Başını üzüb tullayırdu, aparıb qızardıb
yeyirdi. Yuxarıdan baxırdı, naqili dartırdı “.

Fərdanın qəfil
Rusiyadan Gürcüstana qayıtması isə qohumlarında, eləcə də kənd
camaatında təəccüb doğurub. Yaxınlarının sözlərinə görə, Fərda nədənsə
və ya kimdənsə incik görünürmüş.

Qohumu Fərman Əmirov: “Elə
kişini, elə nüfuzu olan müəllimi niyə qoyub gəlmisən, işləmək
istəyirsən, evlənmək istiyirsən? Necə dolanacaqsan burda? Deyirmiş ki,
Bakıya gedib maşın, torpaq, villa alacam. 5 min manatlıq iş də tapacaq“.


Qonşu Telman Nəzərov: “Deyəsən, acıq eləyib gəlmişdi. Bu,
fasonundan da hiss olunurdu. Dilindən eşitmədim. Amma sifətindən acıq
eləməsi, küsməsi hiss olunurdu“.

Kənd camaatının gördüklərinə
əsaslansaq, Fərdanın evdən çıxıb getdiyi yer qonşu Şulaveri kəndində
yerləşən çörək mağazası və yaxınlıqdakı ərzaq dükanı olub.


Mağazanın satıcısı Rasim Əliyev: “Arabir gəlirdi, çox yox. “Borjomi”
alırdı, çörək alırdı. Əsas da sok, kolbasa, sosiska. Nə alırdı onun
pulunu verib gedərdi. Sakit gəlib, sakit gedərdi. Cəld yeriyərdi. Saçını
da uzun saxlayırdı. Axırıncı dəfə isə 2 dənə “Borjomi“ aldı getdi…“


Fərda adətən evdə yüksək səslə musiqilərə qulaq asırmış. Telman
kişi deyir ki, dəfələrlə müxtəlif bəhanələr gətirib evə girməyə cəhd
etsə də, Fərda etirazını bildirib, onu içəri keçməkdən yayındırırmış.
Telman Nəzərov Fərdanın məhz musiqiyə yüksək səs verərək odlu silahla
məşq etdiyini ehtimal edir.

Hüquq- mühafizə orqanları
tərəfindən Qədirovların Daştəpə kəndində olan evində aparılan axtarışlar
nəticəsində tapılan sənədlər əsasında Fərdanın tapançasının 2008- ci
ilin noyabr ayında alındığı məlum olub.
Qanlı hadisədə istifadə
olunan odlu silahın Tiflis şəhəri Qaqarin küçəsində yerləşən silah
mağazasından alındığı bildirilir.

17 oktyabr 2008-ci il
tarixdə Fərda Gürcüstanın paytaxtı Tiflis şəhərinə gedərək milliyətcə
erməni olan taksi sürücüsü Qriqoryan Serqo Yeqoroviçlə tanış olaraq ona
silah almaq istədiyni bildirib. Gürcüstan qanunlarına görə isə fiziki və
psixi cəhətdən sağlam olan hər bir vətəndaş özünü qorumaq üçün
istənilən odlu silahı əldə edə bilər. Fərdaya kömək edəcəyinə söz verən
Serqo Qriqoryan onunla müxtəlif vaxtlarda silah mağazasına, tibbi
müayinədən keçmək üçün poliklinikaya, Gürcüstan DİN-in müvafiq
departamentlərinə gedərək lazımi sənədləri toplayıb. Hətta Serqo
Qriqoryan silahın alınması zamanı Fərdanın əvəzindən ərizə də yazıbmış.


Fərda Gürcüstana qayıdandan 5 ay sonra, 13 mart 2009-cu il
tarixində Azərbaycana gəlib. Əvvəlcə isə müvəqqəti yaşamaq üçün özünə
bir ev axtarıb.

Ona paytaxt Bakıda qalmaq üçün kirayə evi isə
həmyerlisi, Marneuli-Bakı sərnişin avtobusu sürücüsünün köməkçisi Ariz
Qabulov tapıb.

Bu, Arizin qardaşı Arif Qabulovun Nizami rayonu
Çobanzadə küçəsi 65, mənzil 35-də yerləşən evi olub. Həmin vaxt
qeydiyyatla bağlı sənədləri qaydasına salmaq üçün elə Arif də
Bakıdaymış.

Arif Qabulov: “Təxminən 7-8 radələrində qapı
döyüldü. Fərda ilə qardaşım gəldi. Dedi kirayədə qalmaq istəyir. Fərda
Qədirov evə baxdı. Sonra yıxılıb yatdı. Yorğun idi. Razılaşdı, 300
dollar verdi”.

O vaxt evin kirayə dəyəri bir ay üçün 150 dollar
olduğu təqdirdə, Fərdanın iki qat artıq pul ödəməsi Arifi
təəccübləndirib.

Arif Qabulov: “Dedim qardaş niyə gəlmisən?
Dedi ki, mənim burda adamım var. Məni Neft Şirkətinə düzəldəcək”.


Fərda ilə razılaşandan sonra Gürcüstanın Marneuli rayonuna qayıdan Arif
növbəti ayın pullarını almağı qardaşı Arizə tapşırıb. Aprel ayında da
Fərda Arifə 300 dollar kirayə haqqı göndərib. Fərda Bakıda qaldığı
vaxtlarda isə həmyerlilərinə zəng edib, yaxın günlərdə məşhurlaşacağının
anonsunu da veribmiş...

Qohumu Fərman Əmirov: “Deyib ki, daha
mənim üzümü görməyəcəksiniz. Qəhrəman olacağam, adım tarixə düşəcək…”


30 aprel Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında baş verənlərlə
bağlı istintaq qanlı hadisənin ildönümünə bir ay qalmış yekunlaşdı.
Aparılmış istintaq zamanı isə faktla bağlı 4 nəfər həbs edildi. İttiham
aktına görə, Gürcüstan vətəndaşı olan və Marneuli rayonunun Şulaveri
kəndində yaşayan Qumaşyan Mardun Qriqoryeviç həmin rayonun Daştəpə kənd
sakini Qədirov Fərda Əsəd oğlu, onun bibisi oğlu Şulaveri kənd sakini
Amirov Cavidan Fərman oğlu, Daştəpə kənd sakinləri Süleymanov Nəcəf
Novruz oğlu, Əliyev Nadir Şirxan oğlu və kimliyi hələ ki, istintaqa
məlum olmayan digər şəxslərlə 2009-cu ilin yanvar-mart aylarında cinayət
əlaqəsinə girərək, azərbaycanlılara qarşı saxladığı milli ədavət
zəminində Bakı şəhərində terror aktının törədilməsi barədə onlarla
sövdələşib. Bu hadisənin təşkili və həyata keçirilməsi üçün isə onlara
ümumilikdə 50 min ABŞ dollari verəcəyini vəd edib. Hətta cib xərcliyi
olaraq əvvəlcədən Fərda Qədirova 5 min ABŞ dolları məbləğində pul verib.
Vəd edilən pulun qalan hissəsi isə cinayət törədildikdən sonra dəstə
üzvlərinə ödəniləcəkmiş. Razılaşmadan sonra atəş vərdişləri əldə etmək
üçün Fərda Qədirov Cavidan Amirov, Nadir Əliyev və Nəcəf Süleymanovla
Daştəpə kəndində olan evinin alt mərtəbəsində həmin tapançadan müxtəlif
nişangahlara atəş açaraq məşq edib.

Bundan sonra isə Gürcüstan
paytaxtındakı odlu silah satışı mağazasından alınmış “Makarov” tipli
tapança və 200-dən artıq patronun qanunsuz olaraq Azərbaycana
keçirilməsi təşkil olunub.
Planlaşdırdıqları cinayəti həyata
keçirmək üçün Cavidan Amirov 2009-cu ilin 12 mart, Fərda Qədirov 13
mart, Nadir Əliyev 15 mart, Nəcəf Süleymanov isə 17 mart tarixlərində
Bakı şəhərinə gəliblər.

Fərda Qədirov Azərbaycana gələrkən
tapançanı və külli miqdarda olan patronları qaçaqmalçılıq yolu ilə, yəni
Marneuli-Bakı marşrutu üzrə işləyən “Mercedes” markalı avtobusun
qeyri-rəsmi sürücü köməkçisi Qabulov Ariz Zahid oğlu ilə razılığa
gələrək, avtobusun yük hissəsində Azərbaycana keçirməyə nail olub.
Bundan sonra isə terror hadisəsini Cavidan Amirovun təklifi ilə Bakı
şəhərinin mərkəzində, xüsusi mühafizəsi olmayan, eyni zamanda çoxlu
sayda tələbələrin təhsil aldığı və əhali arasında vahimə yaradılması
üçün əlverişli yer olan Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının 2-ci
tədris binasında törədəcəkləri barədə Fərda Qədirov, Nəcəf Süleymanov və
Nadir Əliyev razılaşıblar. 2009-cu ilin aprel ayında, yəni qətliamdan
bir neçə gün qabaq Fərda Qədirov Cavidan Amirov və Nadir Əliyev birlikdə
həmin binaya gəlib orada giriş-çixiş və cinayəti törətdikdən sonra
qaçmaq yollarını müəyyən etmiş, həmçinin hadisə günü öhdələrinə düşən
vəzifələri müəyyənləşdiriblər. Bölgüyə görə, 30 aprel 2009-cu il
tarixində Fərda Qədirov və Cavidan Amirov Akademiyanın binasına daxil
olmalı, hadisə yerindən qaçan zaman Cavidan Fərdaya kömək etməli, həmin
vaxt Nadir Əliyev isə pusquda dayanaraq polisin gəlməsi barədə mobil
telefon vasitəsilə onlara məlumat verməli idi.

Fərda, Cavidan,
Nadir planlaşdırdıqları terror hadisəsini həyata keçirmək məqsədilə ilk
olaraq 30 aprel 2009-cu il tarixində saat 9 radələrində Bakı
Metropoliteninin “28 may” stansiyasının çıxışı qarşısında görüşməyi
qərara alıblar. Lakin gözü qanla dolmuş Fərda Qədirov Nadirlə Cavidanı
gözləmədən cinayəti başa çatdırmaq üçün “Makarov” tipli tapancasını
hazır vəziyyətə gətirərək Neft Akademiyasına tərəf hərəkət etməyə
başlayıb. Nəticədə Fərda Qədirov 12 nəfərin ölümü,13 nəfərin isə
yaralanmasına səbəb olan terror hadisəsinə imza atıb.

Сегодня прошел ровно месяц со дня трагедии в АГНА



30 мая 2009 год – сегодня во всех школах Азербайджана
раздался «последний звонок» для выпускников, которые передали эстафету
первоклассникам, беззаботным детишкам, которым предстоит познать
много-много интересного.



В сентябре 1994 года среди первоклассников, красиво смотрящихся в белых
рубашках и гладко выглаженных черных брюках, был и 7-летний Савалан
Джаббаров, который в окружении родных и близких пошел в первый класс
школы №129 Низаминского района.

Его мама Кенул и папа Аллахверди не могли нарадоваться, как их первенец
с ангельским личиком стал первоклассником. До пятого класса он
проучился в школе №129, после чего продолжил учебу в лицее №1 с
физико-математическим уклоном, который он успешно окончил.



В 2005 году Савалан поступил в Азербайджанскую Государственную Нефтяную
Академию (АГНА), этот ВУЗ он выбрал неспроста, ведь там преподавал
известный академик Азад Мирзаджанзаде, которого боготворил Савалан.

За годы учебы он завоевал уважение и любовь товарищей и преподавателей,
был отличником, и после получения красного диплома он собирался
поступать на магистратуру в Российской Федерации.



Но…



30 апреля 2009 года во втором учебном корпусе АГНА произошла трагедия,
вооруженный убийца, ворвавшийся в здание, перестрелял 12 и ранил 13
человек из числа студентов и преподавателей.



Злосчастная пуля жестокого убийцы положила конец жизни 22-летнего студента отличника 4-го курса АГНА Савалана Джаббарова.



Уже месяц как его нет, по нему скучают все, все кто знали его, все кому
он был дорог. Друзья, родственники не оставляют Савалана в одиночестве,
они часто навещают его могилу, украшают его цветами. Мысленно они
беседуют с ним, делятся с ним. И очень не хватает любимого смелого,
храброго друга, им не хватает его задорного и жизнерадостного смеха, им
не хватает его оптимизма.



Сестра Савалана Нармин Джаббарова:



«Несмотря на то, что Савалан был очень веселым парнем и большим
шутником, душой компании, на людях он становился серьезным. Когда мы
куда-нибудь шли по дороге, я разговаривала и смеялась, на что никак не
реагировал Савалан. Чтобы как-нибудь рассмешить его, я говорила «я же с
тобой говорю, скажи что-нибудь», на что он отвечал «ты позоришь меня,
весь день смеешься».



У него была привычка - когда ему везло, к примеру, он ходил по делам, и
все удачно проходило, то он приходил и должен был обязательно
поцеловать меня «иди сюда я поцелую тебя, все прошло удачно».



«Я говорила, нет, не хочу, уйди, не надо, ты не бритый, щетина…» на что
он меня обнимал и расцеловывал всю меня «и говорил так тебе и надо, я
же тебе сказал, иди сюда я поцелую и пойду. А ты противилась и это тебе
в наказание» говорил он в шутку».

Он всегда помогал мне во всем, мы были не только братом и сестрой, мы
были друзьями. Он во всем помогал, даже в учебе. На первом курсе,
учителя, в знак уважения к Савалану,

делали мне уступки.



Он завоевал любовь и уважение не только товарищей по учебе, но и
преподавателей. В академии все его уважали, он был отличником,
прилежным студентом, хорошим другом. В том, что после окончания школы я
решила поступить в Азербайджанскую Государственную Нефтяную Академию,
заслуга Савалана.



Еще на первом курсе он приходил и с нами делился, рассказывал обо всем
– как прошел урок, что он сделал, как прошел его день. А главное он
рассказывал с таким интересом и воодушевлением, что я тоже решила
поступить в АГНА. Но когда я подавала заявление, Савалан вписал
факультеты Экономического Университета, но я все перечеркнула, поменяла
анкету и записала факультеты АГНА. Когда я поступила в АГНА, он в шутку
сказал «куда я не пойду, ты за мной, чего хочешь?».



«Он мечтал стать специалистом в области нефтехимии, и я верила, что он
достигнет вершин. Ведь в АГНА он поступил из-за академика Азада
Мирзаджанзаде. Его сокровенная мечтой была слушать лекции Азада
Мирзаджанзаде. Но к тому времени, известного академика не стало. Это
очень огорчило его. Поэтому он всегда говорил, «мне не посчастливилось
прослушать его лекцию, а жаль. Я так мечтал что такая личность,
гениальный ум станет моим преподавателем». Он гордился нашими учеными.



Савалан был опорой семьи, он во всем помогал нам. Мы во всем советовались с ним.

Он всегда говорил маме «потерпи чуток, вот увидишь, все наладится, потерпи, я вырасту, я стану большим человеком».



Я говорила, что, когда я стану бизнес-леди, и заработаю много денег,
займусь благотворительностью, помогу девушкам, которые не могут
получить образование, окажу им финансовую поддержку. И мой братишка
говорил «умница, я поддержу тебя».



В день кровавого события, я была на занятиях, а он сдавал экзамены.
Когда мы услышали выстрелы, я позвонила ему, он ответил и сказал,
потихоньку, я на экзамене, потом позвонишь. Во второй раз, уже выбежав
через окно во двор, спасаясь от вооруженного убийцы, я позвонила, чтоб
предупредить его и как только он ответил, я сказала «в здании стреляют,
мы выбежали через окно, будь осторожен» и он дал отбой.


Как говорят его сокурсники, после того как Савалан услышал от
меня, что в здании стреляют, он повернулся и сказал преподавателю, что
«на нижнем этаже здания вооруженные люди устроили стрельбу» и выбежал
из аудитории…



И в это время он наткнулся на убийцу, который к тому времени поднялся
наверх и на встречу которого вышел Савалан, он выстрелил в моего брата
в упор. Савалан пролежал 40 минут на полу, несмотря на то, что он был
очень тяжело ранен, он умер от потери крови. В последний раз мы с ним
говорили в 09.42, после этого его телефон молчал.



Одна из знакомых девочек сказала что, когда Савалана положили в машину
скорой помощи, я взяла его за руку, как-то хотела облегчить его раны,
он был живой, но был весь в крови.



«Если ему во время оказали бы первую необходимую помощь и как можно
поскорей доставили бы в больницу, то, возможно врачи смогли бы спасти
ему жизнь…», печально сказал сестра покойного.



У нас на глазах раненый, весь в крови выбежал из здания Эльшан Мустафаев.



«Он кричал «ранили, убивают» и все стояли и смотрели на него, все были
в панике, через 20 минут ребята выловили такси и повезли его в
больницу», - говорит Нармин.



Я не могу простить себе, что меня не было рядом с братом в его последние минуты.



В то время когда я вместе с остальными студентами выбежала из здания и
была в безопасности, мой брат лежал в коридоре, истекая кровью.



«Он обожал детей, обычно мужчины сына хотят, а он дочку хотел. Когда
родился мой брат, отец назвал его в честь своего дедушки Савалана,
который умер в 22 года. Он всех утешал, да все будет хорошо, жизнь
коротка, не стоит печалиться из-за пустяков», - говорит сестра Нармина.




«У него была безответная любовь. Сразу же после завершения учебы, ее
любимую выдали за другого. В первое время ему было очень плохо. Но
потом, он собрался духом и говорил, «что поделать… не судьба значит,
пусть она будет счастлива».



Друг Савалана Тельман Байрамов:



«На третий день со дня смерти Савалана, мы все - его друзья, товарищи
по учебе, одноклассники в школе и в лицее, соседские ребята сидели во
дворе и вспоминали его. Вдруг я задал вопрос: «Ребята кто-нибудь из вас
видел Савалана плачущим?». Это вопрос застал всех врасплох.



Никто не мог ответить «да», потому что он был таким жизнерадостным,
таким веселым. Не раз бывало, что он приходил и старался рассказать нам
что-то смешное, но пока он рассказывал, сам, чуть ли, не падал со
смеху, а мы смотрели на него и ничего не понимали, но все равно
смеялись до слез. Он смеялся над услышанным им, а нас он заразил своим
сладким смехом.



Он был очень храбрым, на него можно было положиться в любой ситуации,
он не раз доказывал это на деле, и мы были уверены, что он не подведет,
не струсит.



Савалан был оптимистом, когда он видел что, мы расстроены, он успокаивал нас, «не горюй, все наладиться».



Он меня называл Деде Горгудом, потому что все делились со мной,
советовались, и я как мог, оказывал помощь. Он очень любил свою сестру
Нармин, даже говорил мне нравиться дразнить ее. «Сегодня Нармина
попросила меня купить ей контуры, но я не куплю и она будет дуться на
меня». Даже он дразнил ее как бы через меня - «Тельман твой брат, иди
пусть он тебе покупает контуры». У меня нет сестры, и Нармина для меня
как родная.



Я поступил в строительно-инженерный институт с высоким баллом, и
Савалан говорил, что я обойду тебя, набрав выше балов, чем ты. И на
самом деле, он сдержал слово. У нас были схожие характеры, у нас было
много общего. Он насмехался надо мной. Что, мол, ты предатель. Все мы
семья нефтяников (мои братья, большинство друзей учились в АГНА, только
один я из всей нашей компании выбрал строительный), а ты бросил нас и
выбрал строительный.



Когда я служил в армии, он часто звонил мне. Однажды он позвонил мне и
когда я ответил, он, смеясь, сказал «ты еще живой, тебя не
подстрелили?» (военная часть, где я проходил службу находился на
передовой) и обхохотался.



Мы с друзьями часто собирались у них на даче в Бильгях.



Как-то на день 8 марта он увидел цветок в горшке и решил купить своей
маме тете Кенул, и когда спросил моего мнения, я сказал ну тебе решать,
твоя же мама. А он ничего себе как тебе не стыдно, что это значит моя
мама, а разве моя мама не тетя тебе. Не старайся отнекиваться,
по-любому, мы скинемся и вместе купим подарок.



В лицее Савалан подружился со многими ребятами, и они, чтобы не
расстаться решили все вместе подать в АГНА и выбрали почти-то
одинаковые факультеты.



Пятнадцатого сентября, когда начинались занятия, я тоже вместе с ним
пришел в АГНА и вижу, что все ребята, друзья Савалана по лицею друг за
другом заходят в здание. А Савалан со своей красивой улыбкой показывая
на своих друзей, говорит мне: «Нет мне покоя от них, куда я не пойду,
за мной последуют».



Я обрученный, и Савалан говорил мне, что если без меня сыграешь
свадьбу, то я тебе этого не прощу. Савалан после завершению учебы, в
июне должен был пойти на службу. И поэтому его очень беспокоило, а
вдруг он не сможет присутствовать на свадьбе друга.



В детстве, когда мы дрались, он жаловался на меня моей маме, которая
отчитывала меня за это. Все очень любили Савалана, наряду с тем, что он
хорошо учился и не был драчуном в отличие от нас. Мы не верим, что его
нет среди нас...



29 апреля мы договорились с Саваланом, что утром я тоже пойду с ним в
академию, а после экзамена мы собирались пойти поиграть в футбол.



Но утром я проспал. Если бы не проспал бы …



Как только я проснулся, позвонил ему, он сказал, что пока экзамен продолжается, как только все закончится, сам позвонит мне.



Утром 30 апреля меня разбудил звонок, звонил мой друг, от которого я
узнал, что в АГНА произошла перестрелка. Мне на ум пришел младший брат.
Я позвонил ему и он сказал, что когда дошел до академии, увидел, что
стреляют, не зашел вовнутрь.



В то время как дал отбой, к нам вошла встревоженная тетя Кенул. Она
попросила меня позвонить Савалану. Я же в свою очередь ответил ей, что
«не волнуйтесь, Савалан шустрый, он сможет постоять за себя. Я больше
беспокоюсь за Нармин».



После чего я позвонил Нармин, которая сказала, что она во дворе здания, а где Савалан она не знает».



Я ей сказал, жди я еду за тобой. А заодно звонил Савалану. Но он не отвечал…

Быстро переодевшись, я поднялся домой к Савалану. Как только я зашел к
ним, зазвенел телефон, не помню, кто это был, но сказали, что Савалан
ранен в плечо. Я, положив трубку, выбежал. Приехав в городскую
клиническую больницу №4 не нашел там Савалана. Там мне сказали, что
некоторых тяжело раненых отвезли в Семашко (Городская больница №1). К
тому времени как я приехала в Семашко, отец и сестра Савалан уже были
там и …



Все пули прошли навылет …



Нурана Гулиева, родственница Савалана:



«Студенты, товарищи по учебе Савалана, в беседе с нами сказали, что до
последней минуты, когда его положили в машину скорой помощи, они были
рядом с Саваланом. Одни говорят, что он плакал. Но, я как медик, знаю,
что в агонизирующем состоянии человек судорожно икает, Савалан был в
предсмертном состоянии и судорожно вздрагивал, ведь он был очень тяжело
ранен, и умер от потери крови.



Когда я позвонила в больницу, мне сказали, что он 7 минут назад
скончался на операционном столе. Если бы его доставили во время, а не
через 40 минут после ранения, врачи смогли бы спасти его жизнь.



В то время как мой супруг, двоюродный брат Савалана, ехал в больницу, я
была дома, по радио передавали информацию и объявили список погибших,
среди которых был и Савалан. Но мы, до последней минуты, не верили, что
он погиб. Из-за того, что тела погибших были отвезены в морг Городской
больницы №1 (в прошлом больница имени Семашко), все родственник,
друзья, кто услышал, приехали туда. У входной двери стояли полицейские,
которые не впускали посторонних во внутрь, один из которых хладнокровно
сказал моему супругу «Ты родственник Савалана Джаббарова? Тогда тебе
нужно в морг».



Как он потом мне сказал, «эти два предложения приковали меня к полу, я
еле сдержал себя, чтоб не придушить этого полицейского. Но к счастью, я
взял себя в руки. И задумался, о Боже, помоги мне, как я скажу отцу
Савалана, что твой сын в морге, его больше нет в живых».



По сей день мой супруг не может прийти в себя, как он сам говорит «не дай Бог никому, чтоб им пришлось пережить подобное».



Может, прочитав эти строки, читатель подумает, что мы слишком
сентиментальны. Однако, подобные события, которые трагически обрывают
жизни молодых людей, только вступивших на жизненную стезю, никогда не
следует предавать забвению. Все мы должны знать, что никто из нас не
застрахован от потери близкого человека. И понимать, что воспоминания о
Савалане служат единственным утешением для его близких и родных…