Откройте свой Мир!

Мұқағали Мақатаев - өлеңдері. 






Отан

Отан!!
Отан!
Сен болмасаң, не етер ем?
Мәңгілікке бақытсыз боп өтер ем,
Өмірден бұл өксуменен кетер ем.
Құс ұясыз,
Жыртқыш інсіз болмайды.
Отансыз жан өмірінде оңбайды.
Өзін-өзі қорлайды да, сорлайды.
Тірі адамға - сол қайғы!
Күн көреді,
Әкесіз де, анасыз,
Өмір сүрер.
Әйелсіз де, баласыз,
Ал Отансыз -
Нағыз сорлы панасыз?
Білесің бе,
Отанның сен не екенін?
(Екі өмір жоқ, әрине, жоқ екі өлім.)
Екі Отан жоқ.
Жалғыз Отан - мекенің!

Нені аңсаймын
Нені аңсаймын?..
Туған өлке, туған жұрт, сені аңсаймын,
Heгe аңсаймын, білмеймін, неге аңсаймын
Ұл де, мейлің, адасқан құл де, мейлің,
Сені аңсаймын, туған ел, онан сайын!
Қуат берген дәмің мен тұзың маған,
Қаймағыңды аңсаймын бұзылмаған.
Гүлін сүйем, шалғынның бүрін сүйем,
Үнін сүйем масаңның ызыңдаған.
Сені аңсаймын, қайнаған ақ бастаулар,
Ақ бас таулар - самайын ақ басқандар.
Сені аңсаймын, қазіргі ақ бас шалдар,
Бұрынғы өреден құрт ап қашқандар,
Су кешіп, жалаң аяқ от басқандар!


Музаға

Отырғанын қарашы күйім келмей,
Қайда кеттің?
О, Муза! Құйын желдей.
Аузымды ашсам өкпемнен жел үреді,
Қаңыраған иесіз диірмендей.
Мұздатады жанымды бұйым көрмей.
Жел үреді желпініп, көрік-кеудем,
Күйім келмей отырмын неліктен мен?!
О, Муза!
Қайдасың сен желік берген?
Жалын мен отқа ғана ерік берген
Серігім, қайдасың сен сеніп келген?
Дәптер жатыр парағы аударылмай,
Аударылмай шынымен қалғаны ма-ай!
Ойлар жатыр еңсемді бір көтертпей,
Тонна-тонна қорғасын салмағындай.
О, Муза!
Әуреге салғаның-ай!
Күтемін сенен үміт, сенен жігер,
Қисаң маған, биік пен тереңді бер!
О, Муза!
Маған алыс сөреңді бер!
Ғайыптан кел де, мені демеп жібер.

Мына қасқа...

Қор болған жылдарым-ай, күндерім-ай!
Асауға ауыздықсыз мінгенім-ай!
Мына қасқа бәрін де біле тұрып,
Мына қасқа бірін де білмеуін-ай!
Шынымен түсінбей ме мына қасқа,
Мына - көз, мына - жүрек, мына - басқа
Мына қасқа шынымен түсінбей ме,
Бұлбұлдың қонбайтынын қу ағашқа?!
Мына - жүрек, мына - көз, мына баста,
Ненің барын біледі мына қасқаң...
Сезгіштігін білдіріп алам ба деп,
Тас жүрегін жасырар қына басқан.
Аламын деп қасқаның тас қамалын,
Тас жүрекпен қашанғы тас боламын.
Тас жүрекке табынтып, тастамағын,
Жүрегін бер, тәңірім, жас баланың!
Сағындым сені, сәби кездерім-ай,
Сандалтып, мені тастап безгенің-ай.
..Мына қасқа бәрін де сезіп тұрып,
Мына қасқа бірін де сезбеуін-ай!

Несіне асығады?!

Күн қайда асығады?!
Нендей күш күннің нұрын жасырады?!
Қызарып соңғы сәуле шашырады.
Күн түйе алмай барады шашын әлі.
Несіне асығады?!
Көкжиекке ымырт кеп асылады,
Түн келіп, дүниені басынады.
Күн неге асығады, асығады?!
О, жарық дүнием-ай!
Қуатым-ай!
Несіне асығасың, тұра тұрмай.
Өмірді басқа арнаға бұратындай.
Түннен қорқам...
Мәңгілік тұратындай.
Тоқташы!
Тоқтай тұршы, қуатым-ай!
Білмеймін асығатын Жер ме, Күн бе?!
Белгісіз, не күш мені тербетуде?!
Қара жер қашан өткен күнді айналып?!
Қозғалмай-ақ тұрмын ғой жер бетінде.
Жетпедім ұшығына күнде ойланып,
Жер қайда асығады, күнді айналып?!
Тірлікте қара түннің керегі не,
Кетпей ме онан-дағы күнге айналып.

Наурыз

Ақпан кетті араз боп наурызбен,
Наурыз жүр жоғалған бағын іздеп.
Көктем жетті көрісіп, жанын үзген,
Қыс аттанды қоштасып тағы бізбен.
Көктем жетті көл-көсір шуақ қуып,
Қыс барады қиылып, жылап тұрып.
Шатырында үйлердің наурыз жүр,
Мұз көргісін ақпанның лақтырып.
Тозған тонын бойына кие алмай бір,
Қайда барса қарт Аяз сыя алмай жүр.
Асқар таулар атасын шақырады,
Ой мен қырын атасы қия алмай жүр.
Қарар емес наурыз атағына,
Алар емес ақпанды қатарына.
Күні бойы жылаған қарт пенденің,
Түні бойы мұз тоңды сақалына.

Алматының аспаны

Тал түсте,
Бозғыл деңгейде,
Шуағын жерге төккен Күн.
Жылымық қыста кей-кейде,
Иісі келер көктемнің.
Ұмыттырар ақпанды,
Боз аспан, онан боз дала.
Осынау ғажап шақтарды,
Қозғама, тәңір, қозғама!
Оралады өткен күз,
Қыс келеді.
Төсі қар.
Ұзатылған көктем-қыз
Қайта оралса, несі бар?!
Ішке сыйған баламыз,
Сыртымызға сыяды.
Кең ғой біздің даламыз!
Зиялы да ұялы.
Қайдан келсін бірақ та,
Мезгіл жетпей қыз-көктем.
Қарашы анау қыратқа,
Арқасына мұз шөккен.
Алматының аспаны,
Бізді әзірге тұр алдап.
Қайың, терек бастары,
Барады әне, қыраулап...

Жалғыз көкек

Жетімсіреп, жем іздеп балапанға,
Жалғыз көкек жүретін жаға талда.
Әлдекімді жоқтайтын күн батарда,
Әлдекімді жоқтайтын таң атарда.
Иесіз қалған, бұзылған тамға барып,
Қонушы еді, қонағын қамдап алып.
Жоқтаушы еді оңаша отырып ап,
Оқшау шетте ұясы, талда қалып.
Сұңқыл үнді сұрша құс, жан - Отанын
Ойландырып тастайтын жаға талын.
Оңашада отырып жоқтаймын деп,
Оятатын ұядан балапанын.
Сұқ саусақтай балапан ес білер ме,
Сұрша құстың сұм даусы есті желде.
Ұясында құттай құс қобалжиды,
Таныс үнді шалғайдан естігенде.
Қайдан білсін, әкесі жем бергенін,
Жем бергенін... Қаршыға өңгергенін...
Қайдан білсін, шешесі шер бергенін?..
Түйір дәндей жүрегі тулап жатыр,
Ұядағы титімдей шерменденің.
Жетімсіреп жем іздеп балапанға,
Жалғыз көкек жүретін жаға талда.
Әлдекімді жоқтайтын күн батарда,
Әлдекімді жоқтайтын таң атарда.

Ақынға

Біз деген, досым,
Тағдыры қызық халықпыз.
Халқының өзі қорғасын құяр қалыппыз.
Екінің бірі бармайтын жерге барып біз,
Жанбайтын жерде жаныппыз.
Біз деген, досым,
Тағдыры қызық халықпыз.
Білгендер білсін,
Білместер, мейлі білмесін.
Қолдасын мейлі,қорласын мейлі,күндесін.
Қара тастан да мейірім күткен ақынды.
Қатыгез жандар ашынтып алып жүрмесін
Антейміз біздер,
Жеріміз біздің - халық-ты.
Хальіқсыз біздің Антейлігіміз қауіпті.
...Жұртына тастап кетпесе болды көшкенде,
Берендері үшін қорғасын құйған қалыпты.

Беташар

Боз ала ауыл жастары,
Бозбала күнін тастады.
Боз жаулық жауып қыздарға,
Шаңырақ құра бастады.
Жиылып жекжат ой-қырдан,
Ауылда күнде той-думан.
Жалғыз ұлы әкенің
Жалғыз атын да сойдырған.
Үйленді біздің, ағай да.
Үйленбе деуге қарай ма.
Бәсіре жалғыз көк тайын,
Сойғызып жатыр сарайда,
Той жасап бермек қалайда.
Ағайдың тойы жасалды.
Арманым еді қашанғы.
Қуанған көңлі босанды,
Әжем де көзге жас алды
Келіннің бетін ашқан-ды.
Иіліп байғүс жасқанды.
Жасқанды-дағы... жас қалды...
Ертесі соғыс басталды,
Алды да кетті жастарды.

Мен сені сағынғанда...

Мен сені сағынғанда,
Қарамай жауындарға, дауылдарга,
Қарсы қарап жүземін ағындарға,
Кеудемде қимылдаған жаным барда,
Мен сені сағынғанда,
Бір минут та қақым жоқ дамылдарға.
Мен сені қызғанамын,
Қызғаныштан мұз шайнап,
Тұз жаладым.
Шаңқылдап алдымнан шық,
Ана-қыран,
Алыстан келеді ұшып мұзбалағың.
Тәкаппар ең, өрлікке бола туған,
Жет тездеп,
Дауыл тұрғыз қанатыңнан.
Сен - мендік, мен - сендікпін, ана-қыран,
Қыранбыз, қырандардан жаратылған!
Сағыныштың сағымын жамылғанда,
Қарамай қара нөсер қағынғанға,
Саған ұшам,
Қалмайды сабыр жанда,
Мен сені сағынғанда, сағынғанда...

Көктем де келер

Көп кешікпей көктем де келер енді,
Көгеретін тіршілік көгереді.
Қу бұтағы арса-арса кәрі еменге,
Келер көктем, білмеймін, не береді?
Көп кешікпей көктем де келер енді,
Көгереді ауылдың төңірегі.
Ерте кеткен досымның қабірі тұр,
Келер көктем, білмеймін, не береді?
Көп кешікпей көктем де келер енді,
Барлық нұрын көл-көсір төгер енді.
Сағынышын сарыққан, жапа-жалғыз,
Менің жесір жеңгеме не береді?
Көгереді...
Барлығы көгереді:
Ой да, қыр да, даланың төбелері.
Әлі құрып баратқан ауру досқа,
Осы көктем, білмеймін, не береді?
Көп кешікпей көктем де келіп қалар,
Есінетіп, есіртіп, ерікті алар.
Азан-қазан аспанның қоңырауы,
Жақсылықтан тұрса игі беріп хабар...

Біздің көктем

Көктем келді ауылға, мамырлап бұлт,
Таң-тамаша дүние, дабырлап жұрт.
Көктем келді. Өмірдің келешегі -
Көкпен бірге дүркіреп төл өседі.
Сағым қыздың ап қашып орамалын,
Асыр caп тентек жігіт - жел еседі.
Көктем келіп ауылға қыз көрікті,
Таң-тамаша дүние жүзге еніпті.
Асқар ала таулардан асып әрі,
Аяз атаң барады мұз бөрікті.
Көктем, көктем! Қыз - көктем ауылдағы
Өлең-жыр, әзіл-күлкі ауыл маңы.
Тиянақ таппай ұшқан көк көбелек,
Көк гүлге қонды-дағы дамылдады...

Адасқан шағала

Жаным-ау, қайдан жүрсің, ақ шағала,
Келсең кел, бұл өлкені жат-санама.
От-суы мол осынау байтақ алқап,
Сая болған батырға, патшаға да.
Қылша мойын жаным-ау,қылыш қанат.
Қимай мені келдің бе туыс санап?
Ақ ниетпен келдің ғой қалайдағы,
Шашсам ба екен күн нұрын уыстап ап.
Айдыным жоқ төсіңмен шимайлаған,
Аялайды, әлдилеп мидай далам.
Толқынға қонақтаған ерке-тотай,
Толқынсыз қара суға қимай барам.
Кім екен саған еткен зорлық, қысым,
Адасқан Атыраудан зарлықпысың?
Көлшігім, бұлақтарым - бәрі саған.
Адасқан Отанынан зарлық құсым.
Қонбасыңды білемін қыр басыңа,
Толқының жоқ жаныңмен сырласуға.
Бөрі де табылар-ау бүл өмірден,
Тек Отаның жетпес-ті бір басыңа...

Түсінгендей бұл өмірді,
Мәнсіздігін ұғынып.
Тас үңгрідей өз өзіме,
Отырмын мен тығылып.
Қайран өмір,қайран заман,
Қайда асығып барасын.
Бірде жаксы,бірде жаман,
Берілмеген ортасы.
Сол жақсымен жаманының,
Арасында адасып.
Ілгері басқан әр қадамнан,
Кері жүріп шатасып.
Пайымданып,байымданып
Бұл өмірде жүргенім.
Жылап,өксіп қайғыланып,
Құрысын өмір сүргенім.
Ақымақ болған артық еді ау,
Дау жоқ ақымақ бақытты.
Жылтыр көрсе қуанады ау,
Таптым деп алтын жақұтты.
Түсінгендей бұл өмірді,
Қуанышымен азабын.
Ішінде ақ тас үңгірдің,
Өзіме кәбір қазамын.
Бармағымның ұшыменен,
Тырнағымды қан қылып.
Мәңгі зындан өз өзімде,
Ал сыртында тас құлып.

Жабырқаулы жанмын ау жараланған
Тағдырымның тағысы талап алған
Естеліктер тек қана таң қалдырар
Өксітіп, өкіндіріп қана қалған

Бақыт құсым кеттің бе менен шошып
Жүр едім ғой өзіңді әнге қосып
Енді міне шарасыз шаршадым ау
Жолыңды сағынышпен ғана тосып

Қайтемін өмір жолы тайғак болса
Жүрегім сенсіз жаурап, тоңған болса
Сен менен кетер болсаң өлтір мені
Сүрмеймін бұл өмірді сенсіз болса

Қуант мені таңменен бірге келде
Мендегі жансыз қалған кір денеге
Естімесем көнбеймін күлгеніңді
Орасада үлдемен бүлдегеде

Құй махаббат тас болған жүрегіме
Кепіл сенсің тірі боп жүреріме
Жол бермеші сенсіз қап қапаланып
Қара бұлттай қарайып түнеруге                       

15.07.2014

Балапаным бақытым ұлым менің,
Сен келді деп өмірге күлімдедім.
Сынағы көп мейрімсіз бұл жалғанда
Сен туған күн ең бақытты күнім менің

Ұлым менің ұрпағым артымдағы
Азамат бол елім дер тау тұлғалы
Менің емес қазақтың баласы боп
Қуантарсың алтыным халқыңды әлі

Әке болдым мен міне сен келгелі
Қуанышым, бақытым өлшенбейді
Қиындықпен қиянат жасалсада
Ұлым барда өзегім өртенбейді

Аман қылшы жаратқан құлынымды
Жазбашы оған жығылып, сүрінуді
Бар бағымды балама бере көр де
Менің ақ мұңлы қылшы бүгінімді!

Ой-сананын тусуi онай енiске.
Бага бермей канмен келген женiске.
Базбiреулер топастанып топшалар,
Жон едi деп женiлгенiм немiске.

Пiкiрiмдi куп кор, мейлi коршi егес.
Шындыкты айту ешкашанда ерсi емес.
Деп курдасым, Германия жеңгенде,
Киялданар мiнер ем деп мерседес.

Тарихыңды танып бiлмеу керi сын.
Ардагердiң укпау кылмыс өр iсiн.
Калай гана умытамыз фашистiн,
Адамзаттын сыпырганын терiсiн.

Тарихка еш болмау керек базына.
Адам жаны емес пе едi казына.
Кандастарды есiңе ал тұншыққан,
Освенцим мен бухенвальдтын газына.

Фашист сенiн кай туысын, кай ағаң.
Мумкiн кезен акырзаман таяган.
Өзiн улы, өзгелердi кулы еткен,
Фашистердi кордiң қашан аяган?.

Ардагердiн укпай журген қадiрiн.
Кей урпактын жасырмаймын жады ipiң.
Тiрiсiнде тipшiлiктен тарылтып,
Тек кушактап калмайыкшы қабiрiн.

Тусiнбеймiн,ашкоздiк па тиым ба?.
Кей акiмнiн куйттегенi тиын ба?.
Алты мынга жетер-жетпес майдангер...
Сол карттарга камкор болу киын ба???.

Кайрат Сағынтайұлы./Са.Ка.Ба/.

/Алып қашу құрбаны болған қыздың мұңы/.

Сезімде соғылған соң сеңге маңдай.
Күй кештім тағдырымнан алданғандай.
Алып қашу айналдым құрбанына,
Тосады мені өмір алдан қандай?.

Көрмегем, танымаймын, тілдеспегем.
Туа ма, қиындық пен гүлдесте өлең.
Сүрінбей жетсем егер сүйгеніме,
Өмірім, деуші едім үндес денем.......

Бірі жатса қорқытып, бірі мақтап.
Жүректегі сезім мен сертті сақтап.
Болмас едім жат үйде, жат жанға жар,
Кете алмадым мен бірақ бесікті аттап.

Менің мұңым - мұң емес айтып келген.
Аяқ асты жар етті, басып белден.
Ата-анамды ойладым, қаламадым,
Атанғанды шіркеу қыз қайтып келген.......

Күнделігім өзіңе шағынамын
Күн тұтылды сәтсіздік шаңынан мың.
Жарымды емес, жастықты құшаққа алып,
Мен еріксіз өткенді сағынамын

Тағдырым танытқан соң қабақ қату
Сезім жоқ, қос жүрек те емес тату
Сүймеген адамыңмен ең ауыры,
Екен ғой бір жастықта қатар жату

Көнермін, көндігермін, қайда барам?.
Жегідей жер жанымды бойда жарам
Жігіттердің түйсігін тазарт ТӘҢІР,
Алып қашу аталар ойдан арам.

Деп қоям жүрегіме, тоңдың, шыда.
Бұйырмады сезімнің оңдысы да.
Зорлықпен жар болғанның алғашқысы,
Еместігім белгілі, соңғысыда.

Бұйырмады сезімнің оңдысы да.

ҚАЙРАТ Сағынтаев./Са.Ка.Ба/.

/Алып қашу құрбаны болған қыздың мұңы/.

Сезімде соғылған соң сеңге маңдай.
Күй кештім тағдырымнан алданғандай.
Алып қашу айналдым құрбанына,
Тосады мені өмір алдан қандай?.

Көрмегем, танымаймын, тілдеспегем.
Туа ма, қиындық пен гүлдесте өлең.
Сүрінбей жетсем егер сүйгеніме,
Өмірім, деуші едім үндес денем.......

Бірі жатса қорқытып, бірі мақтап.
Жүректегі сезім мен сертті сақтап.
Болмас едім жат үйде, жат жанға жар,
Кете алмадым мен бірақ бесікті аттап.

Менің мұңым - мұң емес айтып келген.
Аяқ асты жар етті, басып белден.
Ата-анамды ойладым, қаламадым,
Атанғанды шіркеу қыз қайтып келген.......

Күнделігім өзіңе шағынамын
Күн тұтылды сәтсіздік шаңынан мың.
Жарымды емес, жастықты құшаққа алып,
Мен еріксіз өткенді сағынамын

Тағдырым танытқан соң қабақ қату
Сезім жоқ, қос жүрек те емес тату
Сүймеген адамыңмен ең ауыры,
Екен ғой бір жастықта қатар жату

Көнермін, көндігермін, қайда барам?.
Жегідей жер жанымды бойда жарам
Жігіттердің түйсігін тазарт ТӘҢІР,
Алып қашу аталар ойдан арам.

Деп қоям жүрегіме, тоңдың, шыда.
Бұйырмады сезімнің оңдысы да.
Зорлықпен жар болғанның алғашқысы,
Еместігім белгілі, соңғысыда.

Бұйырмады сезімнің оңдысы да.

ҚАЙРАТ Сағынтаев./Са.Ка.Ба/.

Дөрекі сөйлеп, ашумен дауыс көтеріп,
Шайтаннын шартты парызы кургыр өтеліп.
Мен сені жаным ренжітіп алдым байкамай,
Шортандай шоршып бұлқынғандығын өте құп.

Ренжіттім сендей жүректін сүйген адамын,
Өзімде бірақ қапалы күйде қаламын.
Мен сенің жаным, жаныңа түскен қайғыдан,
Көктемгі қардай аяусыз еріп барамын

Жанарыңда тұр, пәктігің сенің мөлдіреп,
Жыласан жаным кетеди неге елжіреп.
Көзіңнен тамған әр тамшы менің суйiктім,
Жүректі кетті парша-паршағып бөлгілеп

Ренжітіп алдым сеземін оны өзімде,
Ауыр бір соққы жұмсадым білем сезімге.
Сен мені кешір аяулы менің жан жарым.
Суйетін мендей журегің бар ғой сеніңде

Сүйерім сені әкелмес күдік ешкімге,
Керең болмаса дүрсілді мына естір де,
Мен сені жаным көтерем күндей көгіме,
Тірі тұрғанда бермеймін енді ешкімге

Жанмын ау сірә сезімге ешбір тоймаған,
Қасымда жатқан жарымды ойлап қоймаған.
Ойлаймын кейде есінен кетіп елжіреп,
Мен құсап ешкім, ешқашан ғашық болмаған!

Менің мұңым бүгінде қазақ болған, 


Өз елінде жүрседе 
мазақ болған


Өлеңім боп қазағым таратылсын,


Кеудемдегі жай куйің шер боп толган


 


Қазақ жасы қанғыған калада да,


Жан қуанар халі жоқ далада да


Ұрпақ қаңғып ұлт емес пайда  ойласа,


Болашақта бекіген ел болар ма?


 


Білім алу қазаққа арман болса,


Барін сатып дөкейлер алган болса.


Қандай пайда қазақтың қаражаты,


Шет елге қолды болып кеткен болса


 


Қандай пайда ханымнан сараң болса,


Ел емес мәнсап, таққа алаң болса,


Не пайда қазақ сәби көбейгеннен,


Асырап өзге халық алған болса?


 


Не пайда жеріміздің кеңдігінен,


Ұлтарақтай жер қазақ ала алмаса,


Не пайда қазақ тілін білген қазақ,


Қызметке өз тілімен бара алмаса


 


Не пайда алтын алған чемпионнан,


Ел емес ақша үшін жалаңдаса,


Не пайда сатып алған атағымнан,


Бір қазақ алтын медал ала алмаса


 


Қызымыз тәнін сатып сайраңдаса,


Ұлымыз қыз теке боп тайраңдаса.


Қазақты мазақ қылған кино қаптап,


Шенділер қаншық иттей жалмаңдаса.


 


Не пайда қазақ қана жарымаса,


Дәрігер науқас қазақ жанын алса, 


Туылған нәрестелер саудаланып,


Жүректе арам пиғыл орын алса


 


Не пайда заңымыздан қауқары жок,


Жемқорлық тамырын кең жайып жатса,


Қарапайым қазақты қанап койып,


Жоғарыға қатыссыз болып жатса


 


Не пайда байлығымнан асып тасқан,


Қарызға қара қазақ батып жатса,


Не пайда прокурормен сот дегеннен,


Үкімін сатырлатып сатып жатса?


 


Пайда барма орынсыз мактанғаннан, 


Салт дәстүрді менсінбей мастанғаннан


Осы күнді сый қылып кетемін деп,


Батыр бабам ұмытылса асқар болган?


 


Берерме екен пайдасын көре алмастық,


Қазақ келіп қазаққа көп жармастық


Пайда бермес руға бөлінгенмен,


Жалықпайық ер қазақ елім деуден!


 


Оят елім кеудеде өр намысты,


Бірлік керек біздерге ең бастысы.


Қазақ мәңгі қазақ боп қалу үшін,


Иман керек журекке тәннен кушти!


                                        04.03.2014 жыл

Жер ана жатыр-ау қиналып,


Протон дертінен уланып.


Жұртым жүр жазықсыз жаралы


Жүректе үрейлі із қалып


 


Ұрпақтар құбыжық күй кешкен


Азап еді айықпас бұл неткен


Байқоңыр сатылған орысқа


Завоттай таусылмас у сепкен


 


Уланды даламыз, мүгедек баламыз


Ағалар біз қайда тентіреп барамыз


Жылатпай еліңді, қорғашы жеріңді


Неліктен өгейсің ақша боп санаңыз


 


Солақай саясат қырмаққа елімді


У менен ыластап кең байтақ жеріңді


Орысқа сес көрсет серпіліп семсердей


Болмаса қайнатар қазағым  сорыңды


 


Ояншы ағалар ел жатыр егіліп,


Жарылған протонның зардабы сезіліп


Қан құсып аналар, талықсып жүректер


Сөгіліп қабырға, ішектер езіліп!


 


Саулығы елімнің байлығы жерімнің


Елді ойлап егілдім ағалар мен бүгін


Қолданба бабамның қанымен қайтарған


Протонмен улауға кеңдігін!

Болмашы қиынға сөтілме көңіл,
Мазасыз желімен тербесе өмір.
Шытынап кетпеші  қарыса табанды,
Өмірдің тоқтаусыз аязы небір!

Сыздаса  жүрегім мұнданып кейде,
Барінен көніл түңіле көрме.
Бұршағы мейлі төкседе көктен,
Шырағын көңіл сөндіре көрме!

Даладай  көніл тарыла көрме,
Мезгілсіз шақта жарыла берме,
Қуаншы көңіл болсада қиын,
Бастағы бұлттан арыла көр де!

Құткаршы көңіл азғындағаннан,
Ез болып жылап,балбұлдағаннан.
Құткаршы мендей күнахар жанды,
Аллаға колды жайдырмағаннан!

Бола көрмеші қатыгез көңіл,
Болсада мейлі қайрымсыз өмір.
Жанымды менің жұлмалай бермей,
Не болсадағы шыдашы көңіл!
                   21.11.2013 жыл 22:50

Кансыз адам ким десен
тауып берем артыннан.
Жансыз адам ким десен
тауып берем алдыннан.
Кансыз адам туысын
конилге кир салатын
жансыз адам жумысшы
коп берип, аз алатын. 

Арыстан адам акырып турып айткандай
акын емес журек будан кайтканда
Акын деген зулымдыкты силкилер.
ыстык жалын синген кезде ой-канга.

 Мына  заман  ак пен кара  курагы, Жаксы жанга  бас игин кеп турады,  Ыкылас пен тілек тизген кисиге, Жогарыдан  карап турган куштиге, Бозарып  аткан танын устинде, Салем ,демесиме  исим НЕ?

Жабықтым сенсіз қиналдым жаным,
Жалғыздық келді мұңлығып әнін.
Тоңғаны тәннің түкке тұрғысыз,
Мұз боп  барады озіңсіз жаным!

Күлкім тиылды қасыңдағыдай,
Қуанбаймында жасым арылмай.
Себебі сенсіз мен жоқ екенмін,
Күн көзін бұлт кеп басып алғандай

Санамды басып мұнарып ойым,
Жетімсіреп жүр бөлек ау жөнің.
Бақытка бөлер мендей сорлыны,
Өзің екенсің өмірім менің!
                    21.11.2013 жыл

Аңсасын деп ғашығын таң атқанда,
Суреттесін сезімін парақтарға,
Iздесін де, сағынсын сүйiктісін,
Телміріп көп қарасын сағаттарға

Күтіп жүрсін, жолына көп қарасын,
Онсыз күнін бақытсыз деп санасын.
Ғашығынан басқаны көзі көрмей,
Тек соның бакыты деп аландасын!

Жүрегіммен жанымды жаратқанда, 
Ыстық қанды денеме таратқанда,
Тек қана осы жанды сүйесің деп,
Нұрлан деген пендені  жаратқан ба?

Жанымда жатсаң сағынғам
Оянып, сүйіп таңымнан
Үмітім менің аяулы
Сүйемін сені жанымнан

Бақыттан моншақ тағынған
Махаббат көлге малынған
Аққуым менің ақ қанат
Жаныма сая табылған

Арманым менің жанымда
Махаббатымда барымда
Аялап сені өтермін
Жарқырап жүрші жанымда!
           24.10.2013жыл

Сізден алып, үлгі менен
бар өнеге тәлімді,


                   Алладан, біз, дұға етеміз, «аман
қылсын», – деп сізді,


Ризамыз, біз,
өзіңізге жеткіздіңіз біздеді,


«Бақытты өмір сүрсе»
екен, деп, бала жүрек тілейді.


Имандылық жүрегіңнен
жыр боп, бізге төгілді,


Назарыңнан бар
жылулық біздерге кеп, құйылды,


Ақ анашым, аман
жүрсін, Алладан сол тілерім,


Заманада қулық,
сұмдық жаулаған кейбір жүректі.


 


Жанарыңа жайдары
жаз, мекендеген мәңгілік,


Ұшқыны тұрар
жақсылықтың әрқашан да жаңғырып,


Бала жүрек, «бақытты
болса», - деп тілейді өзіңді,


Алдымыздан күтіп
алшы, келгенде біз тек күліп.


Нұр шашатын
көздеріңнен күліп тұрар мейірім,


Ақ анашым,
жақсылықтар сізден тарар әрбір күн.


Заманда мына,
ренжітсек сізді, өтінеміз, кешірім,


Ақ анашым, кетті
бізден білместіктер, талай шын.


Риза етпекші ой,
балаңның бұл, бар тілеуі, қалауы,


Орындалсын
армандарың көңілің бір шаттанып,


Вальс биі
секілденген мінезіңмен жайдары,


Арамызда жүрші
мәңгі, біздерменен мақтанып!

Жүрегім неге соқтың тамылжымай,


Таңірдің маған мынау жазуын ай,


Сен іздеген жанды мен де таппадым,


Тыным тапшы бір сәтке жарығым – ай.


 


Сүйгенім бе, менің сонда, біреуді?


Тыным таппас жүрегім бір күйге енді,


Әр сағаттың секундтарын санаумен,


Екі көзім жол айрыққа телмірді.


 


Күн менен түн, бір – бірімен шатасты,


Бар тіршілік қас – қағымда матасты,


Қалай ғана сүйіп қалдым екен мен,


Бұл жүрегім кімдерменен санасты?

Сүйе алмаймын, мен өзіңді, кешір мені, кешіргін,


Өмір заңы болса, осы, бар ма амалым мен көндім,


Мүмкін менің, бағым да өзің, бақытым да өзіңсің,


Мүмкін менің, сорым да сен, ал мен – сенің сорыңмын.


 


Аллама мың алғысым бар, шүкір осы күніме,


Бақытты да, шаттықты өмір, сүріп келем, күрсіне,


Қызығы мен шыжығы қатар жүрген жалғанда,


Бұйрығымен Алламның ерем сенің ізіңе.


 


Білем, сезем, таппасымды, бұл өмірде сендей жан,


Аллам өзі жолықтырды, осында да бар бір мән,


Қалай ғана достарымның сеніміне енгенсің,


Әлі күнге мен осыған, мен осыған таң қалам!


 


Түсінбедім, әлі күнге, неге мені таңдадың,


Менен асқан сұлулар бар, жан – жағыңа қарағын,


Тым құрыса мені бір сәт түсінші деп, өтінем,


Босатсаң тек кетер едім мен соңынан арманның.

 Әр   атқан   тандарыма,    риза болам,
Тәубә,  енді  бір  аллаға,  жарық  қылған!!!
Иманым   әр  куніме жолдас  болған,
Жүрегім  нұрға   оранып, көңіл  толған!!!

Кім  келіп, кім  кетпеді  бұл   жалғанға,
Кейбірі   мұын  шағып,  зарлағанда.
Бірінің    жүрегінде,   бақ  қонғанда.
Алланың   бұйрығымен   орнағанда.

Сорыңды  көру  керек  қара  бастан,
Әу  баста, аяғыңды  шалыс  басқан.
Басынан  ертеңіңді   ойламасаң,
Қара бұлт   зар  жылатар, сені  басқан.

Өткесін   өкінсеңде,  өкпелесең,
Жата  қап, жерді ойып   тепкіле  сен.
Судыңда  сұрауы  бар  бұл  жалғанда,
Өмірдің    тұрағы  жоқ,   ойланғанда. 

Қателік   кімде   болсын болып  тұрар,
Жаныңда   адам болсын  соны  ұқтырар.
Азғынның  жетегінде жүре   берсең,
Өмірің    зая   кеткен, көп   бұқтырар.

Өмірге  неге  келдің?   Білмей  тұрсаң...
Мезгілсіз  неге  сөндің?  Соны  ұқсаң....
Дұшпандар  қолды  соғып, шапалақ  ұрса,
Паналатар!!!  Жаратушым  сағың  сынса.

Пендеде   пендешілік боп  тұрады,
Адамнын  бұл  өмірде жоқ  тұрағы.
Жүректе   иманы  бар  адамдарың,
Бір  АЛЛА   көмектессе....-деп тұрады.

Ертерек   бетті  бұрсаң   жаратқанға,
Қүлімдер  саған  күнің, таң  атқанда.
Иманың   құтқарушың   әрқашанда,
Жолыңда  кесепатпен, сел  басқанда!!!

Неге сонша қиын мына өмір
Мына өмір дүрделең дүние бір
Ана адамдар сияқты қуанбаймын
Неге ылғи қиындық жолымда бір
Бір жақсы істі бастаймын мен
Кездеседі жолымда қиындығым
Төзімдірек болғанда жақсы ісім
Сәттірек аяқталып қуанар ем
Қиын екен өмір сүру шынымене
Шыдамдылық, төзімділік керек екен
Менің өмір сүргім ақ келеді
Қиындықтар мұншама көп болмаса егер
Білем қиындықсыз ешнәрсе болмайтынын
Бірақ білмей дал болам қалай жол табамын
Ей, өмір, мен сені жақсы көрем
Қуанышыңды берші маған менде бір қуанайын

Аласапыран тіршілік
Қым қуыт күнде өтеді
Күндерді күндер жалғайды
Ай өтіп жылға жетеді
Біреулер оңай жолменен
Бақытқа бірден жетеді
Бұл өмірден осылай
Уайым қайғысыз өтеді
Біреулердің өмірі
Тозақпенен көр болар
Қиындық пен қорлану
Өмірінде тең болар
Қиындықты бастан өткердім
Бала кезден талайды
Анамның шыдамдылығы
Жеңіп шықты талайды
Бақыт бізге келмес деп
Жыламаймын ешқашан
Бір күндері жетермін
Бақыт деген алысқа

Жыламсырап   күз   
келді,


Жер  жүзі 
сұрғылт  түрге   енді,


Өкпелі   жан 
іспетті,


Булттары  жылжып 
жонелди.


 


Баянсыз  мынау 
бес  күндік,


Маңызсыз    болып 
қалғандай,


Өткенге  неге   өкіндік?


Іреңсіз   ізді  
салғандай.


 


Шармшырақ ,  жарық  
жанғандай,


Жаныңа   шуақ 
сезілсін!!!


Алдыңда   бақыт 
тұрғандай,


Қуаныш   нұры  
төгілсін!!!!  .


 


Ығысып   бұлтың 
кеткендей,


Бір  рахат 
самал  ескендей,


Кеудеңде   тұрсын 
күй  ойнап,


Жаныңа  нұрды 
сепкендей.


 


Сезімге    терең 
бойласаң,


Уайымға   орын 
қоймасаң,


Өмірің    кетер  
жаңарып,


Құлпыра,  гүлдеп 
жайнасаң.


 


Жалғанда  көрген, 
бес  күндік,


Жалған - деп, неге  өкiндік?


Жанылмай  жүрсек, тәубеден,


Рахатқа  батып 
желпіндік!!!

Әрбір сөзің балдай тәтті шырыным,Өсерсің-ау желбіреумен тұлымың.
Оралама әкең сенің белгісіз,
Жыламашы айналайын құлыным.

Бір мен үшін жарқыраған күн,айсың,
Анашыңа қылығыңмен ұнайсың.
Өзгелердің папсына қызығып,
"Менің папам қайда,айт"-деп сұрайсың.

Шегі ұзақ өмірімде бұл қайғы,
Өз жүрегім өз кеудеме сыймайды.
Сұра бәрін,тек әкеңді сұрама,
Бұл сауалың жүрегімді қинайды.

Айтайыншы тыңдар болсаң жан балам,
Шыда жаным,анашың да шыдаған.
Мен өзіңді көтергенде,әкешің,
Өзге жанға айырбастап алдаған.

Махаббаттың қажеті жоқ адалсыз,
Сүйетінбіз, қоштасқан ек амалсыз.
Дүниеге келдің міне ержеттің,
Әкең болса әлі күнге хабарсыз.

Шоқ түсіріп пәк сезімді сенімге,
Дақ әкелген адал таза көңілге.
Сенесің бе қарсы болды әкешің,
Келуіңе сенің мынау өмірге.

Жетпесе де одан әрі шын төзім,
Жалған деме айтып тұрған бұл сөзім.
Мәңгілікке серік болып қалуға,
Таңдау ет- дед сеніменен ол өзін.

Үзбейін деп сәбиімнің арманын,
Сол себептен мен өзіңді таңдадым.
Құлыншағым әкеңменен қоштасып,
Осылайша саған өмір арнадым.

Әкесіз ғып әкелді екен демегін,
Бақыт тілеп бір өзіңе келемін.
Жарық сәуле шашатұғын әрдайым,
бар өмірім құлыншағым сен едің.

Сол себепті бір сен үшін жан етем,
Сен аман бол әрқашанда жан еркем.
Дәл өзіңдей ұлы барын елемей,
Тайраң қағып жүр ғой сенің ал әкең.

Қуанышпен қарашы тек ақ танға,
Сенің жаның жүрегіңдей пәк қана.
Ертеңгі кун есейгенде ержетіп,
Өтінемін әкеңе кек сақтама.

Бастан сан өткерсем де сәттерді алаң,


Жердегі сыбағам ғой бақ пен налам.


Ақынды қалай жақсы көретінін-


Адамға көрсетпейді әттең ғалам!


 


Жолдас қып күн кешсем де кішілікті,


Шындықты кім шеткері ысырыпты?!


Тек аспан түсінетін жүрегімді-


Пенденің түсінбеуі түсінікті!


 


Жетелеп әкетсе де шалғайға түн,


Түнектен сезінемін таңдай рақым!


Құдайдың құлы болып туғаннан соң,


Құлқынның құлы бола алмайды ақын!


 


Көңілім біресе күн, біресе мұң,


Күн сайын сан сезіммен күресемін!


Жүректің мың тылсымын біле тұрып,


Тірліктің шеше алмадым бір есебін!


 


Шайырға шаттық көктем,гүлдеген бел,


Әлемнің мейірімін үрлеген жел!


Ақынның кім екенін білмейді, рас


Өлеңнің не екенін белмегендер!


 


Бастан сан өткерсем де сәттерді алаң,


Жердегі сыбағам ғой бақ пен налам.


Ақынды қалай жақсы көретінін-


Адамға көрсетпейді әттең ғалам!

Мұңаймашы махаббатым мен барда
Жетелейін сені биік арманға
Мұңаймашы менің молдір сезімім
Бірге оянам сені сүйіп таңдарда

Мұңаймашы мені бөлеп қайғыға
Кете көрме жанарыңнан тайдыра
Мен әлемге соғыс ашам сен үшін
Бөтен біреу саған көзін салды ма

Мұңаймашы күлімдеші жарқырап
Сен жымисаң қараңғыда ай тұрад
Сенің жүзің қуанышқа бөленсе
Сонда менің ғашық әнім айтылад

Мұң қуалап сенің ерке жүзіңнен
Күн іздеймін сенің жарқын түріңнен
Сен мұңайып кететіндей түңіліп
Ештеңе жоқ бұл жалғанда бүлінген

Мұң келмесін мен сүйетін көздерге
Ғашығым сен ешқашанда өзгерме
Жанарыңнан тек қуаныш байқайын
Сағынышпен сені жаным көргенде
17.05.2013 жыл

                       Жалған


 


Арманым  жалған...бәріде   жалған  болып  тұр,


Жүрегім  содан  қиналып....ішіте   жанып  тұр.


Арман-ай, 
арман   бұлдырап  кеттің,  сағымдай,


Жалған-ай, жалған   барасың  өтіп, ағындай.


 


Кімге  айтамын?
...іштегі   жатқан  бүлікті,


Кінәлі  кім?.... жалған   боп  өткен  тірлікке.


Суынып  көңіл,  суынып 
мына  тағдырдан,


Өлместің  күнін  көрумен  ессіз 
жүрдікте.


 


Жалған-ай 
жалған, 
адамнын  жанын  құм  еткен,


Кеудеңді  өртеп,  көзіңнің   жасын  селдеткен.


Өрленіп  
алға   ұмтылсаңдағы,   құлатып,


Еріксіз  
сені,  мазақтап ,  күліп  сорлы  еткен.


 


Көнбеймін  саған,   естимісің,  Қу  жалған!


Сан  рет  құлап,  көңілім  сенен  сан
 қалған!


Ақырғы  деімім  таусылып, 
кеуіп  қалғанша,


Болмаспын  саған...қоймаспын,  өш  алғанша!

     Жек   көремін


 


 Болған  екем   саған  
мүлде  керексіз,


Кетіп  қалдың,   хат-хабарсыз, дерексіз.


Өмір   қандай  ащы 
едің, шіркін-ай?!


 Ащылығын  неге 
білдім, мезгілсіз?


 


Сол  кеткеннен   мол 
кеттің....


Қайтып  сені   көрмеппін.


Өмірімді   өксітіп,


Көздің  жасын  көлдеттің.


 


Қалай  сені  кездестірем, кешірем?


Жүрегімнен 
жоқ  қыламын, өшірем,


Бір 
кездессең,  айтар  едім 
барлығын,


Бір   өзіңсіз,    мына  әлемнің 
тарлығын.


 


Сағынумен 
өтіп  кетті  қүндерім,


Қамығумен, 
жылап  кетті  түндерім.


Сондадағы 
сенен  күдер  үзбедім,


Еш  себепсіз,  тосып  
жүрдім, іздедім.


 


Бір  жыр  жазсам,  өзің 
жайлы  ойлаймын,


Жырларымды 
кіл  өзіңе  арнаймын,.


Әрбір  қойған  нүктелерім, үтірде,


Сені  аңсап,  өмір 
бойы  күтуде.


 


Жек  көремін,
көргім  келмей  өзіңді,


Еске  аламын,
өксіп  әрбір  сөзіңді.,


Жек  көремін, саған
деген.... оттай  ыстық  сезімді,


Жек  көремін,  қарай берген, суретіңе  көзімді.


 


Жек  көремін,
жек  көремін   өзімді,


Сені  сүйген,  саған деген 
сезімді.


Оттай  қарып,  шоғы 
неге  сезілді?!


Енді  неге...
не  себепті  үзілді?!

Сағындым сені...


 


Сағындым сені, бірге жүрген күндерді,


Сағымдай болып, елестеп барад, алыстап,


Сағындым сенің «сүйем» деген сөзіңді,


Қайталашы, қайталап айтшы, қайталап.


 


Жанарымда келбетіңнің сұлбасы,


Суретші оны сала алмас олай нақ қылып,


Менің де оны салуым сезім арқасы,


Ол сезім де таусылып барад, сарқылып.


 


Жүрегімнің төрінен орын бергенмін,


Менен бақытты болмастай ешкім сезініп,


Өзіңе сеніп, өзім деп сені жүргенмін,


Ұшырып алдым, бағымды өзім үркітіп.


 


Толғанда көгім жарық жұлдызға жарқырап,


Ойымда сенсің, елесің тұрар жанарда,


Елек өзені ағынмен ақса сарқырап,


Аңсаймын кезді өзіңмен жүрген сол маңда.

Альжанова Фарида Багдатовна