ЖАҢА ҒАСЫРДЫ ҚАРСЫ АЛУ .
Қарсы алайық жиырма бірдің ғасырын ,
Келіп енген бұл өмірге ақырын .
Келешекте армандарын айтатын
Тыңда жұртым бұл ғасырдың ақылын .

Бақыт болсын жаңа ғасыр еліме ,
Шұғыладан сәуле төгіп жеріме .
Шат күлкімен жүздеріңе нұр ойнап
Гүл орнатсын асқар таудай беліме .

Асыл моншақ тағынады шыршалар ,
Кел ойнайық дөңгеленіп балалар .
Құтықтайық Жаңа жылда бәріміз
Есік ашып Жаңа ғасыр басталар .

Сыйлықтарын шашу етіп бәріңе ,
Шаттық толсын , шырқалғанда әніңе .
Хош келіпсің Жиырма бірдің ғасыры
Төрлет бүгін көрік беріп еліңе .

Көптен күткен Жиырма бірдің ғасыры ,
Есік ашқын дүниенің асылы .
Әкеле бер жылдар бойы қуаныш
Еңбекпенен тау қопарар батыры .

Таулар тұр басын иіп әппақ қармен ,
Жылдарын қарсы алып тақпақтармен .
Өткізген ғасырлардың куәсі бұл
Игі іс атқарылған армандармен .

Айтайын бұл бір ғасыр белгісіне ,
Ерлік боп туындайсың ер кісіге .
Өзенің , көл дәрияң бәрі қымбат
Ластама дақ түсірме іргесіне .

147
Адамдар бір – біріне қорған болған,
Ел екен жүрегімді ойландырған .
Әлемге жасыл жайлау қоңыр белің
Жер ана ырзық беріп толғандырған .

Барлық кез құшақ жайды өңір саған ,
Адамға ең қымбатты өмір – Отан .
Жол бастап игілікке келдің ғасыр
Бақыт боп өр кеудеме көңіл толған .

Жүз жылың бір ғасыр ғой білесің бе ?
Сенімділік саған да бар үлесіңде .
Бастай бер жаңа тірлік адамдарға
Өйткені талай тағдыр ел есінде .

Ғасыры жиырма бірдің келіп енген ,
Болашақ ұрпағыңа елім сенген .
Көгіңнен Күн сәулесі жарқырасын
Сәбилер ойнап – күлсін өсіп өнген

АМАН БОЛЫП ЖҮРЕ БЕР .
Айтшы өзің қарақат көз қарағым ,
Сол бір сәтте кімді сүйіп қаладың .
Айлы аспан лебі есті көктемнің
Гүл ұсындым , ерке назбен қарадың .

144








Келе жаттық ғашықтарға еліктеп ,
Самал түнде қыдыруға ерік деп .
Жайлап қана жан жүректен тіл қаттым
Қызбалықпен өн бойыма желік кеп .

Кінәлама , күманданба бекерге ,
Не болады ащы құйса шекерге ?
Құр өтпесін жастық дәурен әуремен
Ұшырамай мансапқорлық кеселге !

Күйдім , сүйдім деген сөз бар қашаннан ,
Талқан болып мұқалмасын жас арман .
Махаббатын күте білген сағыныш
Ғашық болып өмір сүріп жасарған .

Мазақ етіп қуанышпен күле бер ,
Жан сырыңды ұрладым деп біле бер .
Тұңғыш рет отын жаққан махаббат
Айналайын аман болып жүре бер .

АНА ТІЛДЕ ЖЫРЛАЙЫҚ .
Жазылмады көптен бері бір өлең ,
Бей – жай болып мазалайды бар денем .
Тырналар да әнін салып көгінде
Басталған ба , көптен күткен нұр көктем ?

Жылдың басы Наурыз тойы басталар ,
Көңіл күйге талай өлең жатталар .
Бүршік жарып ұйқыдағы ағаштар
Көріктенді қоспасы жоқ бояулар .

Сәукелесін тағындырып талайға ,
Сағындырып Наурыз енді маңайға .
Тарап жатыр Күн көзінен жылы леп
Таң алдында тамылжыған арайға .

Ұшқыр қиял алыстарға самғайды ,
Асыл жандар тіршілігін бастайды .
Сәлем жолдап бір – біріне ағайын
Бата сұрап тірліктерін жалғайды .

145
Достық пенен татулықтың белгісі ,
Наурыз күнгі қызық думан межесі .
Балдай шіркін таңдайыңа татиды
Бірге ішкен шара тола көжесі .

Еңбек етсең нағыз байлық – денсаулық ,
Керегі жоқ орынсыз бір жалқаулық .
Қазағымның ата – салтын үйреніп
Ақ Наурызда Ана тілде жырлайық !
20 . 03 . 2002 . ж .

САҒЫНЫШТЫ ӘН САЛАР .
Ауыл маңы қыз – келіншек мақпалдай ,
Ай сәулесін таң нұрынан шашқандай .
Көрген жандар таңырқайды ғажайып
Қызғалдақтар бүршік жарып жатқандай .

Ару қыздар қызыл шәйі жамылып ,
Жарқырайды сәукелесін тағынып .
Сұлу мүсін көз тартады ерекше
Тұрғандай боп өздеріне шақырып .

Өмір гүлі – қыз - - келіншек ауылдың ,
Жауып өткен ақ жаңбыры жауынның .
Татулығын таба біліп ойласаң
Мінезінен аулақ болып дауылдың .

Көз алдыңнан өтіп жатар бар қызық ,
Көктем айы маужырайды тұп – тұнық .
Ұйқысынан оянғанда тіршілік
Басталады махаббатпен --- мықтылық .

Нар қазақтың әйеліне таңқалар ,
Махаббатын нұр жүэінен аңғарар .
Ерлеріне келбетінен нәр құйып
Асыл жандар сағынышты ән салар .

ДӨҢГЕЛЕНІП ДҮНИЕ .
Темірланның нақ сұлуын көрген кезде
қайранмын ,
Сыңғырындай Арысымның әнін салып
айтармын .
Ақыл есті тандырмаған тағатымды
бойымнан
Зорға ұстап жасыл бақтан өкінішпен
қайтармын .

Жұмақ орын жоқ қой маған сұлуларды
көргенде ,
Ғашық болып өткен екен іңкәрлікпен
бар пенде .
Қайтесің сән әсемдік әшекейге
бөленген
Қасқа сұлу зәру емес құштарлықпен
жүргенде .

Қызуы мол отты көрдім алаулаған
көзінен .
Ұшқын болып жалын атты келіспеген
сөзінен .
Ұят қалды -- оятпады бойындағы
төзімді
Қалдырғандай Жүсіп пенен Злиханың
кезінен .

Тыңда мені сөге бергін , тілдеп қана
уыңмен ,
Бал – шырын ғой өбе білсең ернімді
Құлың мен .
Тылсым жұмбақ тіршілікте шешілмейді
еш уақыт
Кезіксең де тұрлауы жоқ жалған сөзді
сұлумен .

Үлгі болсын ғашық жайлы жазған жырым
жастарға ,
Кей кездері аласұрып желік кірер
қарттарға .
Бәрі сұлу көрінгенде екі көзге
мас болып
Дүние шіркін шыр айналар дөңгеленіп
аспанға !
25 . 09 . 2005 . жыл .

ҰШҚЫН ОЙЛАР .

Өтіріктің құйрығы сумаңдайды ,
Ойлап тұлсаң уәдеге тұралмайды .
Шындық іздеп өзіне бара қалсаң
Күле қарап түлкідей жымыңдайды.
Осындай жандар өмірден өтіп жатыр .
*****
Дос еді деп санамағын өзімді ,
Жеткізбесем ой – санаңа сөзімді .
Арнап жаздым ән етіп құран сөзін
Пенделерім оятсын деп сезімді .
*****

Ыбық – сыбық бір күн өтті білінбей ,
Нар көңілім сұрғылт тұман күзіндей .
Жапырақтар шашылады талдардан
Ызыңдаған сақау желдің үніндей .
*****
Дос деген айнымайды бір сөзінен ,
Жақсылық байқалады нұр көзінен .
Кешегі бірге жүріп , оқып күлген
О , шіркін достар қайда бала кезден .
*****
Ән өмір – әуендері қайталанбас ,
Қор болды түсінбегенге қайран бас .
Қайта туар нәрлі болса өзегі
Кімге керек бүршік жарған жалаңбас .

Жүрер жолдан жаңылдың , қарабастың ,
Әлде өзің досыңа қарамассың .
Жұрттан оқшау жүресің білгішсініп
Құлқын жағын көп ойлап қара бастың .
*****
Сықыр – тықыр кейбір есік ашылар ,
Жанға жайлы талай ойлар табылар .
Байқамастан опасызға кез болсаң
Қайран жүрек құсалықпен жарылар .
*****
Бір күннің өтті тізбегі ,
Жел есіп жатыр күздегі .
Абыржып қалай мен жүрмін
Ойымды айтпай сендегі .
*****
Бүгінгі болған көрініс ,
Болмайды қайта шегініс .
Қайтадан ертең жалғасар
Басыңда тұрса бекініс .
*****
Жыр жаздым неге ұғымсыз ,
Сөз термей келем тынымсыз .
Ұғымды қалай түсінбес
Ойы жоқ сараң жұғымсыз .
*****
Өтеді күндер зуылдап ,
Жастық шақ қалар сыбырлап .
Келгенде кезек қартыққа
Жүрісің өнбес қыбырлап .
*****
Көз көреді еркін шындықты ,
Біреуден шындық бұғыпты .
Тасқа да соғып маңдайын
Сабазың нені ұғыпты ?
*****
Өңім бе әлде түсім бе ? ,
Дүние тұр – ау күшін де .
Сағынып саған жетер ем
Жүр екем оттың ішінде .
*****
Барады достар азайып ,
Бұл қалай неткен ғажайып .
Тағы да кетті «бақыл» боп
Қатарым қалды ортайып .
*****
Жүрегім жалын – тас жұмыр ,
Су болып ағар қан тамыр .
Көңілді қалай жұбатам
Бермесе ерік бұл Тәңір .
*****
Көгаршін ұшар шарықтап ,
Аңшылар шығар жарық сап .
Өңі жоқ тозған бұйымын
Өзі тұр өмір анықтап .
*****
Ән ғұмыр арман таң нұры ,
Байқамай жүрдім мен бұрын .
Алаулап кетті ырғағым
Жаңғыртып сезім жаңбырын .
*****
Жүрекке ауыр жүк түсті ,
Жеткізбей тілек бүк түсті .
Ашынған айқын махаббат
Айтып көр кәне кім күшті ?
****

ТІЛ ТУРАЛЫ НАҚЫЛ СӨЗ .

Тіл адамның сөйлесетін құралы ,
Елдерменен танысатын ұраны .

Шырын тілде махаббатпен ләззат көп ,
Шұбар тілде даңғой сөзді әдет көп .

Тілі тәтті шарықтайтын ел болар ,
Тілін үйрен , жүрген жолың кең болар .

Тіл біткенде айырма көп бірақта ,
Бұл қалай деп қайырмасын сұратпа .

Тіл болмаса адам қалай күн көрер ,
Өзгеріспен өмір мәні өзгерер .

Тілім менің болашағым ежелден ,
Сақтандырған мәңгүрт деген кеселден .

Жер бетінде түрлі – түрлі тілдер көп ,
Түсініссе бірін – бірі іздер кеп .

Тілмен бірге жетіледі ой санаң ,
Тіршілікте ұрпақ қамын ойланам .

Ел болатын халықтардың тілі бар ,
Аңдысқанның , соқтығыстың зілі бар .

Тілден жұғар байқамасаң улы зат,
Кесіп тастау қиын болар сол бір ат .

Дыбыстардан құралады тіл деген ,
Ұят болар сөзін сөйлей білмеген .

Әрбір елдің тіліне сай әні бар ,
Көңіліңе жағатұғын мәні бар .

Жаралғанда ежелден біз сақ болдық ,
Қазақ деген таза тілге тап болдық .
213
Тілі өшсе өлгені ғой халқынның ,
Сақталмайды өлеңдері ақынның .

Тіл сөз , мата бөз , көрген көз ,
Түсінбеген маубастардан жылдам без .

Ұрпақтарға жалғасады асыл сөз ,
Тілді жөнде санаң болса ұғын тез .

Бесіктегі сәбилердің дыбысы ,
Тілмен бірге қатаяды тынысы .

Тілі майда , беті жылтыр адамның ,
Сырты бүтін , іші түтін арамның .

Құрама сөз тілге біткен драма ,
Ойнаймын деп орға қарай құлама .

Ана тілің таусылмайтын қазына ,
Үйрен – жирен ұшырамағын назына .

Тыңдай білсең тілдер көп сөйлей білсең ,
Қайдан болсын өз тіліңдей білмей жүрсең .

Сенімсіздік тілден жұғар қарасаң ,
Дүниеде сатқындар бар санасаң .

Тас жаратын өткір тілде сөздер бар ,
Бас жаратын тіл ұшында көздер бар .

Қазақ деген өз тіліңнен безбегін .
Тоқи білгін дәмді сөздің өрнегін .

Тіл қорына енген сөзді жазып ал ,
Қолданатын кезі болар ұғып ал .

Өзен суы сарқырмайтын бұлақ көз ,
Жұлдыз болып жарқырайды еркін сөз .

Тілді жөнде Бақыт , байлық іздесең ,
Неге жүрсің пенде болып сезбесең .
214
Әйел тілі нұр – еркек тілі зіл ,
Ажыратып көр нәрлі сөзді бұл .

Азғын заман талайдың тілін кескен ,
Ақын арман сақталып қасірет шеккен .

Шер болап жабыспасын достың тілі ,
Жер болып жатсадағы оның тілі .

Үлбірейтін білінбейтін тіл майда ,
Ойлайтын бір басына зор пайда .

Тілдей берсең от жанады үрлемей ,
Сол себептен тыныш жүргін үндемей .

Өсек – аяң жеткізбес тілі жүйрік ,
Бір басында тұрғндай өлі күйік .

Еліңнен алшақ кетсең түрің байқар ,
Қай ұлттан екеніңді тілің айтар .

Жануарлар өз тілінде сөйлесер ,
Түсінбесе бүйірлесіп сүзісер .

Тіл ушығар оқалақ сөзін киіп ,
Өсекпенен зым – зия кебін жиып .

Айтыңдаршы қазағым нені ойлап ,
Қамықпастан жүрмісің тілмен ойнап .

Төзім , сезім егіз болар тың сөзбен ,
Тілді байқап сөйлей білгін оң көзбен .

Ашық көңіл адамдардың сөзі сау ,
Жалаңдаған сатқындардың тілі жау .

Ақылсыз достарымнан қалай безем ,
Ақылды дұшпанымның сөзін сезем .

Сөйлемесең шындық сөзден ар кетер ,
Сөйлей берсең өсекпенен сөйлетер .
215
Азбас – тозбас тілдің мүлкі өлсеңде ,
Егесі жоқ сөз не керек тізгенде .

Мақтаншақ сөзге құмар қызыл тіл ,
Ол ұятыңды ойламайды сырын біл .

Алаңғасар тілге жүйрік біздің оғы ,
Атылады бықсып жанып сөздің шоғы.

Құмға сіңген су жаман – шөлдегенде ,
Сұмға сенген сөз таман – іздегенде .

Сақтанамын деп әр қашан байқайсың ,
Тілмен орап жылы сөзбен мақтайсың .

Өз тіліңнің білесің бе , тазасын ,
Басқа елге қазақпын деп барасың .

Туған елің жаз жайлау жарқын өмір ,
Ана тілің шыңдалған болат – темір .

Тілден туар қайсарлық пен батырлық ,
Жау шапқанда ел қорғауға шақырдық .

Бесігіңнен тербетілер өз тілің ,
Есейгенде тыңдай білгін сөз түрін .

Өз тіліңнен таба алмасаң тәттісін ,
Ел ішінде бір өзіңе қатты сын .

Өмір сүрер бұл адамдар бір беткей ,
Өкпе – бауыр шұбатылған шектердей .

Үйренгін тіл , жолыңды біл мақтанба ,
Өз тіліміз елге еніп жатқанда .

Табысады , жарасады үнменен ,
Ғашықтарда сырласады тілменен .

Қызғанышпен қинамғын еліңді ,
Өсек айтпай силай білгін тіліңді .
216

Аллаһ өзі сөйлесін деп тіл берген ,
Өз тілінен безген ерді кім көрген .

Алшақ кеттің , алыстадың тіліңнен ,
Қайдан таптың қыңыр сөзді бүлінген .

Жылы сөздер оятады сезімді ,
Сынап көргін өз тіліңмен өзіңді .

Тіліміздің тұрақтаған тұрағы ,
Елің болар мөп – мөлдір су бұлағы .

Сандырақ сөз батпағын кешеді ,
Жүйелі сөз нық сүйектен өтеді .

Ар – ұятың тілмен бірге жүреді ,
Өтірік сөз Ит секілді үреді .

Ойлы сөзбен бабалардан тіл қалған ,
Үйреніңдер сауап болар тілалған .

Ұмытпағын қазақ деген атыңды ,
Тілің үшін иіп өткін басыңды .

Басыңда болсын ой – сана ,
Адам боп жүргін ойлана !