Dastanbek #,
06-03-2014 00:07
(ссылка)
1-хадис Журогүндө кымындай ыйманы бар адам бейишк
Dastanbek #,
15-07-2013 23:52
(ссылка)
СААРЛЫКТА ООЗДУ БЕКИТҮҮ ДУБАСЫ жана ИФТАРДА ООЗДУ
СААРЛЫКТА ООЗДУ БЕКИТҮҮ ДУБАСЫ:
"Навайту ан асуума савма шахри рамазана минал фажри магриби, Халисан лил-лаа-хи таала, Аллооху Акбар"
Кыргызча мааниси:
"Рамазан айынын орозосун таң жууктан күн батарга чейин кармоого ниеттендим. Улуу Аллага болгон ыкласым менен, Аллооху Акбар".
ИФТАРДА ООЗДУ АЧУУ ДУБАСЫ:
"Аллоохумма лака сумту, ва бика ааманту, ва алайка таваккалту, ва алаар ризкика афтарту, фагфирли ма коддамту ва маа аххарту, бирохматика йа архамар рохимин".
Кыргызча мааниси:
"Эй жараткан Алла, келме айтып сага ыйман келтирдим, таянарым өзүңсүң, өзүң берген ырыс-дөөлөт менен оозумду ачып жатам, күнөөлөрүмдүн эскисин да, жаңысын да кечире көр, мээримиңди күтөм. Оо, ырайымдуулардын ырайымдуусу".
"Навайту ан асуума савма шахри рамазана минал фажри магриби, Халисан лил-лаа-хи таала, Аллооху Акбар"
Кыргызча мааниси:
"Рамазан айынын орозосун таң жууктан күн батарга чейин кармоого ниеттендим. Улуу Аллага болгон ыкласым менен, Аллооху Акбар".
ИФТАРДА ООЗДУ АЧУУ ДУБАСЫ:
"Аллоохумма лака сумту, ва бика ааманту, ва алайка таваккалту, ва алаар ризкика афтарту, фагфирли ма коддамту ва маа аххарту, бирохматика йа архамар рохимин".
Кыргызча мааниси:
"Эй жараткан Алла, келме айтып сага ыйман келтирдим, таянарым өзүңсүң, өзүң берген ырыс-дөөлөт менен оозумду ачып жатам, күнөөлөрүмдүн эскисин да, жаңысын да кечире көр, мээримиңди күтөм. Оо, ырайымдуулардын ырайымдуусу".
Dastanbek #,
15-07-2013 23:47
(ссылка)
Пост Рамадан в 2013 году: начало(Москва)
Пост Рамадан в 2013 году: начало
По исламскому календарю 9 июля наступил священный месяц Рамазан. В 2013 году он продлится до 8 августа, когда мусульмане отметят праздник Ураза-Байрам. По преданию, именно в месяц Рамадан (также Рамазан) пророку Мухаммеду были открыты первые стихи священной для приверженцев ислама книги – Корана.
Напомним, верующие мусульмане в месяц Рамадан не употребляют пищу и жидкость в дневное время суток, а также воздерживаются от плотских утех до заката солнца. Ночью все запреты снимаются. Смысл поста заключается в том, чтобы очистить сердце и духовно вырасти с помощью воздержания и молитвы.
Рамазан 2013: календарь (Москва)
Число (июль 2013)
День недели
Начало
Окончание
9
Вт.
03:02
22:14
10
Ср.
03:04
22:13
11
Чт.
03:05
22:12
12
Пт.
03:07
22:11
13
Сб.
03:09
22:10
14
Вс.
03:10
22:09
15
Пн.
03:12
22:08
16
Вт.
03:14
22:06
17
Ср.
03:16
22:05
18
Чт.
03:18
22:03
19
Пт.
03:20
22:02
20
Сб.
03:21
22:01
21
Вс.
03:23
21:59
22
Пн.
03:25
21:57
23
Вт.
03:27
21:56
24
Ср.
03:30
21:54
25
Чт.
03:32
21:52
26
Пт.
03:34
21:51
27
Сб.
03:36
21:49
28
Вс.
03:38
21:47
29
Пн.
03:40
21:45
30
Вт.
03:42
21:43
31
Ср.
03:44
21:41
Число (август 2013)
День недели
Начало
Окончание
1
Чт.
03:47
21:39
2
Пт.
03:49
21:37
3
Сб.
03:51
21:35
4
Вс.
03:53
21:33
5
Пн.
03:55
21:31
6
Вт.
03:58
21:29
7
Ср.
04:00
21:27
8
Чт.
04:02
21:25
9
Пт.
04:04
21:23
Ураза-Байрам 2013
Праздник разговения, Ураза-Байрам, в этом году выпадает на 8 августа. Мусульмане отмечают окончание поста в месяц Рамадан и первый день месяца Шавваль.
По исламскому календарю 9 июля наступил священный месяц Рамазан. В 2013 году он продлится до 8 августа, когда мусульмане отметят праздник Ураза-Байрам. По преданию, именно в месяц Рамадан (также Рамазан) пророку Мухаммеду были открыты первые стихи священной для приверженцев ислама книги – Корана.
Напомним, верующие мусульмане в месяц Рамадан не употребляют пищу и жидкость в дневное время суток, а также воздерживаются от плотских утех до заката солнца. Ночью все запреты снимаются. Смысл поста заключается в том, чтобы очистить сердце и духовно вырасти с помощью воздержания и молитвы.
Рамазан 2013: календарь (Москва)
Число (июль 2013)
День недели
Начало
Окончание
9
Вт.
03:02
22:14
10
Ср.
03:04
22:13
11
Чт.
03:05
22:12
12
Пт.
03:07
22:11
13
Сб.
03:09
22:10
14
Вс.
03:10
22:09
15
Пн.
03:12
22:08
16
Вт.
03:14
22:06
17
Ср.
03:16
22:05
18
Чт.
03:18
22:03
19
Пт.
03:20
22:02
20
Сб.
03:21
22:01
21
Вс.
03:23
21:59
22
Пн.
03:25
21:57
23
Вт.
03:27
21:56
24
Ср.
03:30
21:54
25
Чт.
03:32
21:52
26
Пт.
03:34
21:51
27
Сб.
03:36
21:49
28
Вс.
03:38
21:47
29
Пн.
03:40
21:45
30
Вт.
03:42
21:43
31
Ср.
03:44
21:41
Число (август 2013)
День недели
Начало
Окончание
1
Чт.
03:47
21:39
2
Пт.
03:49
21:37
3
Сб.
03:51
21:35
4
Вс.
03:53
21:33
5
Пн.
03:55
21:31
6
Вт.
03:58
21:29
7
Ср.
04:00
21:27
8
Чт.
04:02
21:25
9
Пт.
04:04
21:23
Ураза-Байрам 2013
Праздник разговения, Ураза-Байрам, в этом году выпадает на 8 августа. Мусульмане отмечают окончание поста в месяц Рамадан и первый день месяца Шавваль.
Dastanbek #,
02-05-2013 02:14
(ссылка)
Жараткан Алланын ысым-сыпаттары
Ас-Салаам
«Салам» сөзү арап тилиндеги «са-ла-ма» деген уңгудан чыгып, «тынчтык, бейпилдик, амандык, эсендик, моюн сунуучулук, баш ийүүчүлүк» деген маанилерди туюнтат. «Ислам» сөзү да ушул уңгуга такалат. Ал эми «ас-Салаам» - бул Улуу Алла Таалага таандык ысым-сыпаттардын бири болуп, анын Затынын аруулугуна жана сыпаттарынын ар кандай кемчиликтерден алыс болгондугуна ишарат жасайт.
Куранда «ас-Салаам» сөзү Алланын сыпаты катары бир аятта өтөт. Анда төмөнкүчө буюрулат: «Ал – Аллах! Андан башка кудай жок. (Ал) Падыша, Ыйык, ас-Салаам, амандык ыроолоочу, Көзөмөлдөөчү, Үстөмдүк кылуучу, Каардуу жана чоңдук ээси. Алар шерик кошкон нерселерден Алла Таала аруу (таза)!» (Хашр сүрөсү, 25).
Ал-Мумин
«Мумин» сөзү «а-ми-на» этиши аркылуу «амн» уңгусуна такалат. «Амн» сөзү «ар кандай коркунучтардан, кооптуу жагдайлардан оолак болуу, коопсуздукта болуу, толук кандуу ишенимдүү болуу» деген маанилерге далалат кылат.
Ал эми «ал-Мумин» Алла Тааланын сыпаты катары «ишеним, бейпилдик, тынчтык тартуулоочу» деген маанини билдирет.
Ал-Мухаймин
«Хаймана» сөзү «теске салуу, күзөтүү, колдоо, назар салуу» деген маанилерди түшүндүрөт. Мына ушул сөзгө такалган Алла Тааланын «ал-Мухаймин» сыпаты «жаамы жандуу-жансызды күзөтүп туруучу, теске салуучу, аларды коргоп туруучу» деген маанилерди туюнтат.
Ал-Азиз
«Азиз» сөзү арап тилиндеги «азза» уңгусуна такалып, күчтүү, үстөм, улуу, эч убакта жеңилбеген деген маанилерди туюндурат. Терминологиялык мааниде болсо, Улуу Жараткан Алланын кескин үстөмдүгүн, кудуреттүүлүгүн, жогорулугун түшүндүрөт. Ал эч качан жана эч бир таризде жеңилбеген, кескин түрдө үстөмдүк кылуучу, каалаганын жүзөгө ашырууга кудуреттүү.
Алла Тааланын «ал-Азиз» сыпаты Кураны Каримдин токсон бир жеринде өтүп, жалгыз эскерилген эмес. Бул сыпат дайыма Алла Тааланын башка сыпаты менен жанаша келген. Ал-Азиз сыпаты эң көп «ал-Хаким» (Даанышман) сыпаты менен кырк жети жерде эскерилген. Мындан сырткары он беш жерде «ал-Алим» (Билүүчү), андан кийин «ал-Каавий» (Күчтүү), «ар-Рахиим» (Ырайымдуу), «ал-Хамид» (Мактоого татыктуу), «ал-Гофуур» (Кечиримдүү), «ал-Карим» (Жоомарт) ысым-сыпаттар менен чогуу айтылган.
Ал-Жаббар
Жаралган бардык жандуу-жансыздын муктаждыктарын камсыздоочу, ар тараптан күчтүү, кудуреттүү. Ошондой эле жаралгандардын бардыгын Өзүнүн эркине мажбур кылуучу, каалаганын жасатууга кудуреттүү. Алла Тааланын «ал-Жаббар» сыпатынан улам «андай болсо адамдын эрк-каалоосу, эркиндиги жок экен да» деген ойго келбөө зарыл. Себеби Алла Таала өзүнүн мыйзамына моюн сунуп-сунбоо өңүтүнөн адамды өз эркин койгон. Арийне, адамдын Алла тарабынан акыл-эстүү жана эрк-каалоого ээ болуп жаралышынын өзүнчө мааниси бар. Алла Таала адамды Өзүнүн өкүмдөрүн үйрөнүп-билүүгө жөндөмдүү, акыл-эстүү кылып жаратып, ага шарияттын негизинде жүрүп-жүрбөшү өңүтүнөн кыяматта суракка алууда адилеттүүлүк үчүн эркиндик берген.
Dastanbek #,
02-05-2013 02:11
(ссылка)
Хадис илиминен
Хадистин котормосу
Абу Хафз Умар бин Хаттаб (Алла ага ыраазы болсун) Азирети
Пайгамбарыбыздын (ссаллаллаху алейхи васаллам) мындай деп айтканын уктум, деди:
“Кылынган иштер ниеттерге жараша бааланат. Ар ким кылган ишинин үзүрүн ниетине жараша көрөт. Кимде-ким Аллага жана Анын Элчисине баруу, аларга кошулуу ниетинде көчсө, ага Аллага жана Анын Элчисине кошулуу үчүн көчкөндүн сообу берилет. Кимде-ким байлык үчүн же бир аялга үйлөнүү үчүн жолго чыкса (көчсө) хижрат сообу ошого жараша жазылат..” (Бухари, Бадул-вахй 1, Иман, 41, Никах, 5, Манакибул-ансар 45, Итк 6, Айман 23, Хийал 1; Муслим, Имарат 155; Ошондой эле карасаңыз болот: Абу Давуд, Талак 11; Тирмизи, Фадаилул-жихад 16; Насаи, Тахарат 60, Талак 24, Айман 19; Ибни Мажа, Зухд 26)
Хадистин себеби:
Айтууларга караганда башкалар ажылыктын сообун алуу үчүн сапар тартышса, бир адам Умму Кайс аттуу аял менен баш кошуу үчүн жолго чыккан дешет1 . Ат-Табарани «ал-Му-жамул-Кабир» эмгегиндеги ишеничтүү бир булакка таянып бул риваятты бизге баяндаган: «Биздин арабызда Умму Кайс аттуу бир аялга көңүлү бар адам бар эле. Ал аял тигил кишини хижрат кылганга чейин өмүрлүк жубай болусуна макулдугун берген эмес. Хижрат кылгандан соң экө баш кошушту. Ошондон кийин биз аны кээде «Умму Кайс үчүн көчкөн адам» деп койчубуз.
Хадистин маанилүүлүгү:
Бул хадис Ислам дининин негизи жана диний өкүмдөрүн өзүнө камтыган хадистердин бири катары кабыл алынган. Имам Ахмад менен Имам Шафи: “Илимдин үчтөн бири ушул хадисте орун алган. Себеби, пенденин ырыскысы дил, тил жана мүчөлөрү менен тыгыз байланышта» деп түшүндүрмө беришсе, Имам Байхаки:
“Инсандын иш-аракеттери жүрөк, тил өңдүү башка мүчөлөрдүн багыттоосу менен ишке ашат. Андыктан ниет жүрөктүн амалы” деген.2
Ошол себептен уламалар өз китептеринин кириш сөзүн ушул хадис менен баштоону туура көрүшкөн. Маселен, Имам Бухари «Сахих» деген даңазалуу эмгегинин кириш сөзүн бул хадис менен баштаган. Ан-Навави “Риядус-салихин”, “ал-Азкар” жана “Ал-Арбауна хадисан ан-Навави” аттуу эмгектеринде бул хадис менен баштоону туура көргөн.
Аалымдардын өз китептерин бул хадис менен баштоодогу максаты илим жолунда жана кайрымдуулук иштерде Алла Тааланын ыраазылыгына ылайык ниет кылууда жатат. Имам Бухаринин айтуусуна караганда, Азирети Пайгамбарыбыз жана кийинки халифалардан Азирети Умар ушул хадис менен кутбаны башташкан.
Имам Шафи бул хадис тууралуу мындай деген: “Ниет тууралуу айтылган хадисте фыкыхка (укукка) тиешелүү жетмиш маселе каралган. Жаман ниети менен башкаларга зыян келтирүүнү каалаган кишиге Алла Таала кыямат күнүнө чейин эч бир далил койгон эмес” 3 .
Кандай гана сөз сүйлөнбөсүн, кандай гана иш жасалбасын албетте бир ниетке такалат. Андыктан динибизде жакшы ниетте болуунун өзү өзүнчө ибадат. Бул хадис көбүнесе мүчөлөр менен кылынган иштерди камтыйт. Маселен, жолдогу ташты алып ыргытуу сооп. Уурулук кылгысы келип, бирок Алла Тааланын ыраазылыгы үчүн көңүлүндөгү жаман ниетинен баш тартса, бул дагы ибадат. Эскерте кетчү нерсе, тил менен ниет кылынганы менен чын жүрөктөн кылынбаса, анда ал чыныгы ниет болуп эсептелбейт. Башка бир хадисте айтылгандай, Жараткан Алла биздин бой келбетибизге же өң-түсүбүзгө эмес, жүрөгүбүзгө карайт, ниеттерибизди баалайт.
Абдуллах ибни Умардын аалым жана такыбаа уулу Мадинанын кембагалынын бири болгон Саалим, халифа Умар ибни Абдулазизге жазган катында мындай дейт: “Эсиңде болсун, Алланын кулуна жардамы, кулдун ниетине жараша. Кимдин ниети толук болсо, Алланын жардамы да толук болот. Аз болсо аз болот.”
Ар кимдин кылган ишинин үзүрү бул чындыкка таянат. Кылынган иш аткарылышы жагынан кемтиксиз болушу мүмкүн, бирок ал ишти түз ниет менен кылуу керек. Алланын ыраазылыгы үчүн кылынбаган иштин эч кандай баркы да, сообу да жок болот. Биздин аткарган иштерибизди ыкласмандык гана жогорку баркка жеткире алат. Мисалы элкөрсүн үчүн кылынган ибадаттар ширк кошкон менен барабар болгондуктан, бул эң чоң күнөө болуп эсептелет. Бирок башкалардын ал ибадатты орундатышына үлгү болуу ниетинде Алланын ыраазылыгы үчүн ибадат кылса, бул нары сооптуу, нары пайдалуу ибадат. Мактоо алуу үчүн кылынган ибадаттын эч кандай кадыр-баркы жок экендигин Азирети Пайгамбарыбыз айтып кеткен. Бул хадиске таяна турган болсок, кыяматта алгач бир шейит үчүн өкүм чыгарылат. Андан эмне иш кылгандыгы суралат. Актангысы келген көрпенде: “– Сен үчүн согуштум, Сен үчүн шейит болдум!” дейт. Өлгөн адамга:“ – Жалган айтасың! Эл баатыр деп аташсын деген ниетте согушка аттангансың!” деп акыйкат өкүм угузулат да, тозокко ыргыттырат. Андан соң Куранды көп окуган, илимдүү адамды, андан кийин бай адамды да ошондой эле суроолордун жана көйрөңдүгүнүн негизинде тозокко ыргытат (Муслим, Имара 152).
Түпкүлүгүндө ибадат деп эсептелбеген айрым бир иштер, түз ниет менен кылынган чакта ибадаттык деңгээлде сооптуу болот. Мисалы, тамак ичкен адам түз ниет менен «Бул тамакты ичкенден кийин күч-кубат топтоп ибадат кылам» деп ичсе, тамактануу учурунда анын амал дептерине сооп жазылат.
Ыйык Куранда Алла Таала мындай деген:
«Ким акыреттин жемишине умтулса, ага Биз анын жемишин көбөйтөбүз. А ким бул дүйнөнүн жемишин кааласа, Биз ага каалаганын беребиз, бирок, акырет жашоодо анын үлүш жок.» (Шуура сүрөсү, 20-аят).
Хадистен ала турган ибараттар:
1-Исламдын буйруктарына каршы келбеген кандай гана жакшы иштер болбосун сооп табуу үчүн түз ниет менен кылуу керек.
2-Ниетти чын жүрөктөн кылган маанилүү. Тил менен айтуунун кажети жок.
3-Түз ниетке негизделбеген иште сооп жок.
4-Адамбаласы мансап же байлык үчүн динди, диний эрежелерди колдонбошу керек.
5-Мусулман баласынын ыкыластуулугу, ниетинин тазалыгы туруктуу болушу керек.
Ардактуу окурман, жогорууда айтылган аят-хадистерге Жаратан Алла турмушубузда амал кылууну насип кылсын! Жерибизге тынчтык, элибизге ыйман берсин!
1Назым Мухаммед Султан, Кырк хадис, Гурба басмасы: 32-33. Түркия.
2Абдуллах б. Хижазий аш-Шаркавий, Фатхул мубди, Мисир-1955, 1/3.
3Файзул кадир: 1/32.
Dastanbek #,
14-04-2013 18:23
(ссылка)
Аллахтын элчисин (САВ) сүйүүнүн белги
Аллахтын элчисин (САВ) сүйүү ыймандан, биз үчүн важиб болуп саналат. Пайгамбарыбыз (САВ) азирети Умардын: “Ээ, Аллахтын элчиси! Мен сени напсимден башка бардык нерседен артык көрүп, сүйөмүн” деген сөзүнө: “Ээ, Умар, мени напсиңден да артык көрүп сүймөйүнчө, ыйман келтирген адам болуп эсептелбейсиң” деген. Муну уккан азирети Умар: “Азыр сени өзүмөн да артык көрүп, жактырамын” деп айткан.
Албетте кур эле жактыруу эч нерсеге татыбайт. Жүрөк менен сүйүп, тил менен айтып, кылган иш-аракеттер аркылуу сүйүүнү билдирүү керек. Сүүйүнүн кээ бир жышандары (белгилери) болот. Пайгамбарыбызды (САВ) сүйүүнүн жышаандарына ээ болууну каалабайбызбы, албетте каалайбыз. Дал ошол белгилердин бир канчасы төмөнкүлөр:
1. Аны тез-тезден эстеп туруу
Баарыбызга белгилүү болгондой адам жактырган адамынын атын кайра-кайра айтып, аны эстөөдөн ырахат алат. Жакшы көргөн адамдардын атын тоого, ташка, дубалга, даракка, бактарга жазуу менен жүрөгүндөгү ашыктык сезимин билдирет. Адам жактырбаган адамдын атын дагы атагысы келбейт.
2. Ага салават айтуу
Бир хадисте Аллахтын элчиси (САВ): “Аллахтын ээн-эркин кыдырып жүрүүчү периштелери бар, алар мага салават айткан адамдардын саламдарын айтып келишет (жеткиришет), мен болсо бир саламга он салам кылып жооп берем” деп айткан. Албетте пайгамбарыбыз (САВ) биздин саламыбызга муктаж эмес, тескерисинче, биз ага муктажбыз, ал саламдар бизди кечирүүнүн башаты болуп саналат. Ошондуктан, салават айткан адам ибадат кылуу чөйрөсүнө кирген болот.
3. Анын сүннөтү менен жүрүү
Аллахтын элчисинин (САВ) жолу менен жүрүү, Аллахты сүйүүнүн жышааны экендиги Куранда берилген. “Айт, ээ, Мухаммед, эгер силер Аллахты сүйсөңөр, анда мени ээрчигиле. Ошондо Аллах силерди сүйөт жана күнөөңөрдү кечирет. Аллах – Кечиримдүү, Боорукер” (Али Имран сүрөсү, 31-аят).
Пайгамбарыбыздын (САВ) бардык сүннөттөрүн аткаруу мүмкүн эмес, бирок сөзсүз аткара турган сүннөттөрү да бар. Ансыз деле коомдо да ал кыймыл-аракеттерди аткаруубуз абзел. Бул кыймыл-аракеттерди сүннөткө айландыруунун жолу пайгамбарыбыз Мухаммадды ойлоо менен ишке ашат. Мисалы, “бисмиллах” деп айтуу менен ордунан туруу, “бисмиллах” деп айтуу менен тамактанууга киришүү, кийинип жатканда оң тараптан баштоо жана уктаарда оң тарап менен жатуу баарыбыз эле аткара ала турган амалдарга кирет. “Аллахтын элчиси (САВ) мындай кылат эле” деп, ал кыймыл-аракеттерди көп кылуу аркылуу сүннөткө айландыра алабыз.
4. Көп-көп хадис окуу
Диндин негизи жана Ислам дининин экинчи булагы болгон хадистерди көп окуу, түшүнүү жана иш жүзүнө колдонуу менен гана чыныгы адам болуу мүмкүн. Хадистер адам баласынын аң-сезимин өркүндөтүп, Аллахтын элчисин (САВ) жакшылап таануу мүмкүнчүлүгүн берет. Аллахтын элчисин (САВ) жакшылап таануу менен гана Аны сүйүү мүмкүн болот. Вахийдин (Алланын аяндарынын) көзөмөлүндө айтылган хадистер ар бир учур жана ар бир муктаждыкка жооп берүү менен бирге Куранды туура түшүнүүгө өбөк болууда. Хадисти окуп үйрөнүп башка адамдарга жеткизгендер үчүн пайгамбарыбыздын (САВ): “Менден бир хадисти угуп, эстеп калгандан кийин, ал хадисти укканындай кылып башка адамга жеткизген адамдын бетин Аллах нурландырсын” (Абу Дауд) деген дуба тилеги бар.
5. Анын адеп-ахлагы менен ахлактануу
Тактап айтканда, сабыр, жоомарттык, сөзгө туруучулук, кечиримдүүлүк, ырайымдуулук, боорукердик, жөнөкөйлүк жана адилеттүүлүк менен адамдарга Аллахтын элчиси (САВ) сыяктуу мамиле кылуу менен аны сүйүү.
Улуу Алла Таала бири-бирибизди сүйүүнү насип кылсын, Элчисин (САВ) бизден ыраазы кылсын! Оомийин…
Пайгамбарыбыздын (САВ) дене түзүлүшү
Пайгамбарыбыз (САВ) орто бойлуу, башы чоңураак, денеси өзгөчө нурдуу болуп, өңү кызгылтым ак эле. Мурдунун эки кашынын ортосундагы жери чыгып турчу, мурду кырдач, көздөрү кара, эки кашынын ортосу өтө алыс эмес, сакалы жыш, далылары, эки ийнинин ортосу кең, колдору жана буттары жоон, чачтары кара түстө, бир аз тармалдын ортосунда эле.
Көп учурда пайгамбарыбыздын (САВ) чачтарынын узундугу кулактын жумшагына чейин жетчү, чачын эки бөлүп тарачу, чачына, сакалына дайыма көңүл буруп, карап турчу, чачтарын кээде Айша энебизге (р.а.) жана башка аялдарына таратчу. Жатаардын алдында көзгө пайдасы жана дары боло тургандыгы үчүн сурма сүрүп, эртең менен аны жуучу. Эки далысынын ортосунда пайгамбарлык мөөрү бар экенин сахабалар айтышкан.
Пайгамбарыбыз (САВ) уктаганда жанына мисвак, даарат суусу жана тарак коюп койчу. Ал дайыма тазалыкка, өзгөчө тиш тазалыгына абдан чоң көңүл бурчу, ар бир даарат алган сайын тиштерин мисвак менен тазалап турчу.
Хадистерди өзгөртпөй риваят кылууга эмне үчүн маани берген?
Пайгамбарыбыздын (С.А.В.) сөздөрү башка адамдардыкындай эмес. Анын сөздөрү диний өкүмдөрдү камтыгандыктан, кыяматка чейин келе турган адамдарга жол көрсөтүүчү негиз болуп саналат. Анын айткан сөздөрү бир тараптан Курандын түшүндүрмөсү, бир тараптан өкүм булагы болгондуктан, кандай айтылса ошондой негизде кийинки муунга жеткирилиши абдан маанилүү. Ошондуктан Пайгамбарыбыз (С.А.В.), айткан сөздөрүнүн туура эмес айтылышын же айтпаган сөздөрүн хадис катары риваят кылууга катуу тыюу салган. Пайгамбарыбыз (С.А.В.): “Ким мен үчүн калп нерсени ойлоп чыгырса, тозоктогу жайын даярдасын!” – деп айткан.
Бул багытта Али (Аллах андан ыраазы болсун!) мындай деген: “Мен, сиздерге Аллахтын элчисинен бир нерсе айтканымда (ушунчалык көңүл буруп айтам), асмандан жерге кулап, бөлүк-бөлүк болуум, мен үчүн Анын атынан калп нерсени ойлоп чыгыруудан артык”.
Пайгамбарыбыздын (С.А.В.) сахабасы, алгачкы мусулмандардан болгон жана бейиш менен сүйүнчүлөнгөн он адамдин бири болуу менен бактысына ээ болгон Зубайр бин Аввам (Аллах андан ыраазы болсун!) ошончолук аз хадис риваят кылгандыктан, күндөрдүн биринде уулу атасына мындай суроо берген: “Ата, эмнеге сен хадис риваят кылбайсың?”. Ал уулуна минтип жооп берет: “Бир сөз үчүн Аллахтын элчисине келишпестик кылып коёмбу деп жүрөгүм түшөт. Анткени Ал: “Ким мен үчүн калп нерсени ойлоп чыгырса, тозоктогу жайын даярдасын!” – деген деп жооп берген.
Аллах Элчиси эң сонун муун тарбиялаган
Бир адам ыймандуу көрүнүшү мүмкүн, бирок ибадаты жок. Мекенин сүйөм дейт, бирок өзүн паракорлук оорусунан алыстата албайт. Назик, маданияттуу болушу мүмкүн, бирок элинин байлыгын коргой албайт. Адеп-ахлакты напсисинде топтогон, бирок аны акылына жана жүрөгүнө сиңирип, өмүрүнүн айрылгыс бөлүгүнө айландыра алган эмес. Ошондуктан мындай адам бүгүн ээ болгондорун эртең эле жоготуп коюшу мүмкүн. Бүгүн сүйүктүү болсо, эртең эле жек көрүндү адам болуп калат.
Эми башка бир адам элестетип көргүлө, ишенген, ишендирген, ыймандуу дилин ибадат менен түрлөп кооздогон, адеп-ахлак менен жашап, мындай жашоосун мүрзөгө чейин дал ушундай каалоосу менен уланткан адамды… Ушундай адамдын улуулугуна шек саноо мүмкүнбү? Жок, эч качан. Ооба, Пайгамбарыбыз (С.А.В.) дал ушундай адам болгон жана өзүнүн чөйрөсүндө адамдар балким мындан кийин эч качан көрө албай турган эң сонун муун тарбиялаган. Мындай адам чыныгы пайгамбар эмей ким?
Пайгамбарыбызды (САВ) канчалык деңгээлде сүйөсүң?
1. Пайгамбарыбыздын (САВ) аты аталганда салават айтасыңбы?
а) Ооба, ар дайым айтамын.
б) Кээде айтып коём.
в) Жок.
2. Пайгамбарыбыз (САВ) тууралуу сөз болуп жатса угасыңбы?
а) Отура калып угамын.
б) Бираз уккандан кийин зериге баштайм.
в) Укпаймын.
3. Пайгамбарыбыздын (САВ) иш-аракеттеринен үлгү алып жүрөсүңбү?
а) Колумдан келишинче
б) Шартка жараша
в) Жок.
4. Түшүңдө пайгамбарыбызды (САВ) көрсөң кандай сезимде болосуң?
а) Бакытка чөмүлөмүн.
б) Күндө көрө турган түштөрдүн бири да.
в) Түшкө маани бербейм.
5. Пайгамбарыбыз (САВ) менен бирге жашагың келеби?
а) Ар дайым эңсейм.
б) Бирок кыйын болчудай.
в) Жок, бул тууралуу ойлонбойм.
6. Пайгамбарыбыздын (САВ) хадистерин жаттайсыңбы?
а) Милдеттүү түрдө.
б) Убакыт болсо жаттайм.
в) Жаттаганды жаман көрөм
7. Пайгамбарыбыздын (САВ) өмүр-баянын канчалык билесиң?
а) Көбүн билем
б) Бираз эле.
в) Эсимде жок.
8. Пайгамбарыбызды (САВ) сүйөөрүңдү ойлондуңбу?
а) Ооба, ойлойм.
б) Кээде ойлоп коём.
в) Ойлонбойм.
Эгер жоопторуң:
- «а» болсо сен сүйүнө бер, пайгамбарыбызды (САВ) сүйгөн үммөтүнөнсүң.
- «б» жообуңдун көптүгү сенин дагы алга жылуу керектигиңди көрсөтөт.
- «в» жообу көп балакай! Эгер сен пайгамбарыбызды (САВ) сүйүүгө аракеттенбесең, акыретте анын шапаатынан куру калышың мүмкүн.
Албетте кур эле жактыруу эч нерсеге татыбайт. Жүрөк менен сүйүп, тил менен айтып, кылган иш-аракеттер аркылуу сүйүүнү билдирүү керек. Сүүйүнүн кээ бир жышандары (белгилери) болот. Пайгамбарыбызды (САВ) сүйүүнүн жышаандарына ээ болууну каалабайбызбы, албетте каалайбыз. Дал ошол белгилердин бир канчасы төмөнкүлөр:
1. Аны тез-тезден эстеп туруу
Баарыбызга белгилүү болгондой адам жактырган адамынын атын кайра-кайра айтып, аны эстөөдөн ырахат алат. Жакшы көргөн адамдардын атын тоого, ташка, дубалга, даракка, бактарга жазуу менен жүрөгүндөгү ашыктык сезимин билдирет. Адам жактырбаган адамдын атын дагы атагысы келбейт.
2. Ага салават айтуу
Бир хадисте Аллахтын элчиси (САВ): “Аллахтын ээн-эркин кыдырып жүрүүчү периштелери бар, алар мага салават айткан адамдардын саламдарын айтып келишет (жеткиришет), мен болсо бир саламга он салам кылып жооп берем” деп айткан. Албетте пайгамбарыбыз (САВ) биздин саламыбызга муктаж эмес, тескерисинче, биз ага муктажбыз, ал саламдар бизди кечирүүнүн башаты болуп саналат. Ошондуктан, салават айткан адам ибадат кылуу чөйрөсүнө кирген болот.
3. Анын сүннөтү менен жүрүү
Аллахтын элчисинин (САВ) жолу менен жүрүү, Аллахты сүйүүнүн жышааны экендиги Куранда берилген. “Айт, ээ, Мухаммед, эгер силер Аллахты сүйсөңөр, анда мени ээрчигиле. Ошондо Аллах силерди сүйөт жана күнөөңөрдү кечирет. Аллах – Кечиримдүү, Боорукер” (Али Имран сүрөсү, 31-аят).
Пайгамбарыбыздын (САВ) бардык сүннөттөрүн аткаруу мүмкүн эмес, бирок сөзсүз аткара турган сүннөттөрү да бар. Ансыз деле коомдо да ал кыймыл-аракеттерди аткаруубуз абзел. Бул кыймыл-аракеттерди сүннөткө айландыруунун жолу пайгамбарыбыз Мухаммадды ойлоо менен ишке ашат. Мисалы, “бисмиллах” деп айтуу менен ордунан туруу, “бисмиллах” деп айтуу менен тамактанууга киришүү, кийинип жатканда оң тараптан баштоо жана уктаарда оң тарап менен жатуу баарыбыз эле аткара ала турган амалдарга кирет. “Аллахтын элчиси (САВ) мындай кылат эле” деп, ал кыймыл-аракеттерди көп кылуу аркылуу сүннөткө айландыра алабыз.
4. Көп-көп хадис окуу
Диндин негизи жана Ислам дининин экинчи булагы болгон хадистерди көп окуу, түшүнүү жана иш жүзүнө колдонуу менен гана чыныгы адам болуу мүмкүн. Хадистер адам баласынын аң-сезимин өркүндөтүп, Аллахтын элчисин (САВ) жакшылап таануу мүмкүнчүлүгүн берет. Аллахтын элчисин (САВ) жакшылап таануу менен гана Аны сүйүү мүмкүн болот. Вахийдин (Алланын аяндарынын) көзөмөлүндө айтылган хадистер ар бир учур жана ар бир муктаждыкка жооп берүү менен бирге Куранды туура түшүнүүгө өбөк болууда. Хадисти окуп үйрөнүп башка адамдарга жеткизгендер үчүн пайгамбарыбыздын (САВ): “Менден бир хадисти угуп, эстеп калгандан кийин, ал хадисти укканындай кылып башка адамга жеткизген адамдын бетин Аллах нурландырсын” (Абу Дауд) деген дуба тилеги бар.
5. Анын адеп-ахлагы менен ахлактануу
Тактап айтканда, сабыр, жоомарттык, сөзгө туруучулук, кечиримдүүлүк, ырайымдуулук, боорукердик, жөнөкөйлүк жана адилеттүүлүк менен адамдарга Аллахтын элчиси (САВ) сыяктуу мамиле кылуу менен аны сүйүү.
Улуу Алла Таала бири-бирибизди сүйүүнү насип кылсын, Элчисин (САВ) бизден ыраазы кылсын! Оомийин…
Пайгамбарыбыздын (САВ) дене түзүлүшү
Пайгамбарыбыз (САВ) орто бойлуу, башы чоңураак, денеси өзгөчө нурдуу болуп, өңү кызгылтым ак эле. Мурдунун эки кашынын ортосундагы жери чыгып турчу, мурду кырдач, көздөрү кара, эки кашынын ортосу өтө алыс эмес, сакалы жыш, далылары, эки ийнинин ортосу кең, колдору жана буттары жоон, чачтары кара түстө, бир аз тармалдын ортосунда эле.
Көп учурда пайгамбарыбыздын (САВ) чачтарынын узундугу кулактын жумшагына чейин жетчү, чачын эки бөлүп тарачу, чачына, сакалына дайыма көңүл буруп, карап турчу, чачтарын кээде Айша энебизге (р.а.) жана башка аялдарына таратчу. Жатаардын алдында көзгө пайдасы жана дары боло тургандыгы үчүн сурма сүрүп, эртең менен аны жуучу. Эки далысынын ортосунда пайгамбарлык мөөрү бар экенин сахабалар айтышкан.
Пайгамбарыбыз (САВ) уктаганда жанына мисвак, даарат суусу жана тарак коюп койчу. Ал дайыма тазалыкка, өзгөчө тиш тазалыгына абдан чоң көңүл бурчу, ар бир даарат алган сайын тиштерин мисвак менен тазалап турчу.
Хадистерди өзгөртпөй риваят кылууга эмне үчүн маани берген?
Пайгамбарыбыздын (С.А.В.) сөздөрү башка адамдардыкындай эмес. Анын сөздөрү диний өкүмдөрдү камтыгандыктан, кыяматка чейин келе турган адамдарга жол көрсөтүүчү негиз болуп саналат. Анын айткан сөздөрү бир тараптан Курандын түшүндүрмөсү, бир тараптан өкүм булагы болгондуктан, кандай айтылса ошондой негизде кийинки муунга жеткирилиши абдан маанилүү. Ошондуктан Пайгамбарыбыз (С.А.В.), айткан сөздөрүнүн туура эмес айтылышын же айтпаган сөздөрүн хадис катары риваят кылууга катуу тыюу салган. Пайгамбарыбыз (С.А.В.): “Ким мен үчүн калп нерсени ойлоп чыгырса, тозоктогу жайын даярдасын!” – деп айткан.
Бул багытта Али (Аллах андан ыраазы болсун!) мындай деген: “Мен, сиздерге Аллахтын элчисинен бир нерсе айтканымда (ушунчалык көңүл буруп айтам), асмандан жерге кулап, бөлүк-бөлүк болуум, мен үчүн Анын атынан калп нерсени ойлоп чыгыруудан артык”.
Пайгамбарыбыздын (С.А.В.) сахабасы, алгачкы мусулмандардан болгон жана бейиш менен сүйүнчүлөнгөн он адамдин бири болуу менен бактысына ээ болгон Зубайр бин Аввам (Аллах андан ыраазы болсун!) ошончолук аз хадис риваят кылгандыктан, күндөрдүн биринде уулу атасына мындай суроо берген: “Ата, эмнеге сен хадис риваят кылбайсың?”. Ал уулуна минтип жооп берет: “Бир сөз үчүн Аллахтын элчисине келишпестик кылып коёмбу деп жүрөгүм түшөт. Анткени Ал: “Ким мен үчүн калп нерсени ойлоп чыгырса, тозоктогу жайын даярдасын!” – деген деп жооп берген.
Аллах Элчиси эң сонун муун тарбиялаган
Бир адам ыймандуу көрүнүшү мүмкүн, бирок ибадаты жок. Мекенин сүйөм дейт, бирок өзүн паракорлук оорусунан алыстата албайт. Назик, маданияттуу болушу мүмкүн, бирок элинин байлыгын коргой албайт. Адеп-ахлакты напсисинде топтогон, бирок аны акылына жана жүрөгүнө сиңирип, өмүрүнүн айрылгыс бөлүгүнө айландыра алган эмес. Ошондуктан мындай адам бүгүн ээ болгондорун эртең эле жоготуп коюшу мүмкүн. Бүгүн сүйүктүү болсо, эртең эле жек көрүндү адам болуп калат.
Эми башка бир адам элестетип көргүлө, ишенген, ишендирген, ыймандуу дилин ибадат менен түрлөп кооздогон, адеп-ахлак менен жашап, мындай жашоосун мүрзөгө чейин дал ушундай каалоосу менен уланткан адамды… Ушундай адамдын улуулугуна шек саноо мүмкүнбү? Жок, эч качан. Ооба, Пайгамбарыбыз (С.А.В.) дал ушундай адам болгон жана өзүнүн чөйрөсүндө адамдар балким мындан кийин эч качан көрө албай турган эң сонун муун тарбиялаган. Мындай адам чыныгы пайгамбар эмей ким?
Пайгамбарыбызды (САВ) канчалык деңгээлде сүйөсүң?
1. Пайгамбарыбыздын (САВ) аты аталганда салават айтасыңбы?
а) Ооба, ар дайым айтамын.
б) Кээде айтып коём.
в) Жок.
2. Пайгамбарыбыз (САВ) тууралуу сөз болуп жатса угасыңбы?
а) Отура калып угамын.
б) Бираз уккандан кийин зериге баштайм.
в) Укпаймын.
3. Пайгамбарыбыздын (САВ) иш-аракеттеринен үлгү алып жүрөсүңбү?
а) Колумдан келишинче
б) Шартка жараша
в) Жок.
4. Түшүңдө пайгамбарыбызды (САВ) көрсөң кандай сезимде болосуң?
а) Бакытка чөмүлөмүн.
б) Күндө көрө турган түштөрдүн бири да.
в) Түшкө маани бербейм.
5. Пайгамбарыбыз (САВ) менен бирге жашагың келеби?
а) Ар дайым эңсейм.
б) Бирок кыйын болчудай.
в) Жок, бул тууралуу ойлонбойм.
6. Пайгамбарыбыздын (САВ) хадистерин жаттайсыңбы?
а) Милдеттүү түрдө.
б) Убакыт болсо жаттайм.
в) Жаттаганды жаман көрөм
7. Пайгамбарыбыздын (САВ) өмүр-баянын канчалык билесиң?
а) Көбүн билем
б) Бираз эле.
в) Эсимде жок.
8. Пайгамбарыбызды (САВ) сүйөөрүңдү ойлондуңбу?
а) Ооба, ойлойм.
б) Кээде ойлоп коём.
в) Ойлонбойм.
Эгер жоопторуң:
- «а» болсо сен сүйүнө бер, пайгамбарыбызды (САВ) сүйгөн үммөтүнөнсүң.
- «б» жообуңдун көптүгү сенин дагы алга жылуу керектигиңди көрсөтөт.
- «в» жообу көп балакай! Эгер сен пайгамбарыбызды (САВ) сүйүүгө аракеттенбесең, акыретте анын шапаатынан куру калышың мүмкүн.
Dastanbek #,
14-04-2013 18:23
(ссылка)
Жалганчылык жакырчылыкка алып келет
Папкесин колтугуна кысып, маңдайынан сызыла чыккан терин бет аарчысы менен сүртүнө шашып кирген олбурлуу адамга катчы келин жылмая карап:
- Сиз шашылбай эле койсоңуз болмок, шеф сизди жумуштан алып салды, – деп бир барак кагазды сунат.
Ансыз да кан басымы маңдайына тээп турган тиги байкуш кагазды алганга да алы келбей «күп» этип жерге кулап түшөт. Чочуп кеткен катчы келин чуркап келсе, тигинин көзү аңтарылып шайы кетип калыптыр. Эмне кылып жибергенине өзү да жакшы түшүнө албай шашкалактаган келин дароо телефонго жармашат:
- Алло, алло, бул тез жардамбы!? Бизге батыраак келгиле, адам эсинен танып атат!
Анысы уйкудан эми ойгонгонбу, же сүйлөй берип тамагы бүтүп калганбы, айтор араң эле кыңылдаган үнү менен:
- Эмне эле кыйкырып атасың? Эртеден бери он жолу алдадыңар, эмне силерге кайра-кайра эле алдана берет белек, уже хватит – деди да, телефонду коюп салды.
Арты-артынан дыңылдаган телефондун үнү кулагына илинбей, трубканы кучактаган келин шалдырап отуруп калды. Ошентип биринчи апрелдин урматына бир адам жан таслим болуп, экинчиси эс учун билбей жатып калат.
Албетте, бул анекдоттун канчалык деңгээлде чындыгы бар экенин эч ким билбейт деңизчи, бирок жалганчылыктын зыяны абдан эле көп экендиги баарыбызга белгилүү. Учурда жалганчылыктын заарын татып, уусун ичпеген бир дагы адам болбосо керек. «Кайда барбагын Мамайдын көрү» дегендей кайсы жерди баспагын жалгандын тузагына чалынасың. Үйдө, көчөдө, жумушта кыскасы, төрөт үйүнөн баштап кабырдын оозуна чейин жалгандын тору жайылган.
«Баш кесмек бар тил кесмек жок» деп, кызыл тилди кыл жугузбай кадырлаган кыраан кыргыздын тилинен чындык чыркырап чыга албай, жалган жамгырдай жаап калды. Башын алып жатса да чындыктан башканы сүйлөбөгөн кыргыз, бүгүн бети да, эти да кызарбай эле жалганды чындай ышкыртып калды. Бешиктен бели чыкпаган бала да, бели бекчейген карыя да жалган сүйлөйт. Күнөө кимде? Сөөгү жок тилдеби же, ыйманы жок дилдеби?
Атасын алдаган баланы күнөөлөйбүзбү же, баласына жалган сүйлөгөн атаны күнөөлөйбүзбү? Же «Бизде мындай жок эле, ушулардан жукту» деп башка элдерди күнөөлөйбүзбү? Же болбосо «Заманың бөрү болсо бөрү, түлкү болсо түлкү бол» деп кайра эле баарын заманга төңкөрүп кутулабызбы? Жок! Менимче жалганчылыкты бизге эч ким деле үйрөткөн жок. Тескерисинче, биз аны башкаларга үйрөтүп жаткандайбыз.
Кыргыздарга жалган сүйлөсөң боло берет турбайбы деген сөздү башкалардан угуп эле атпайбызбы. Көрсө, кептин баары өзүбүздө турбайбы. Эшик шыңгыраса «Балам, мени жок деп койчу» деген атанын тарбиясын алган бала кантип жалганчы болбосун. Жетимиштин желегин, сексендин чепкенин жамынган карыялар чогулуп алып жалганды ышкыртып отурушат. Ал эмес эл билген, журт тааныган адамдар телевизордон чыгып алып «Быйыл кыш болбойт, жаз эрте келет» деп эли-журттун баарын алдап жатат. Ооруканага барсаң дарыгер алдайт. Таксиге түшсөң таксист алдайт. Базарга барсаң чындыкты айткан адамды ит менен издеп таппайсың. Эмнеси болсо да жалганга белчебизден баттык да калдык. Өкүнүчтүүсү жалган айтып пайда таап жаткандай сезилгени менен жалаң гана зыянга учурап жатабыз.
Жалганчылык менен биринчи кезекте жашоо-турмушубуздун берекесин кетирип алдык. Күнөө канча көбөйсө түйшүк, оорчулук ошончолук көбөйө берет. Кайсы бир коомдо жалганчылык жана алдамчылык көбөйсө, алардын жашоосунда береке болбойт. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Соода кылуучулар ыктыярдуу болушат. Эгер экөөсү тең чындыкты айтышса, соодалары берекелүү болот. Эгер жалган айтышса, соодалары берекесиз болот» деген.
Азыркы учурдагы жалган айтуу менен бүтүп жаткан иштин бири да берекелүү болбойт. Ал эми кайсы иш чындык менен бүтүп жатканын өзүбүз издеп көрөлү. Демек жашоонун оордугу, жакырчылыктын көптүгү жалганчылыктын айынан болуп жаткандыгы жашыруун эмес экен. Элибизде «Жалган айтуу ырыскыны кыят» деп бекеринен айтылган эмес. Ошондуктан тапканыбыз берекелүү, ичип жегенибиз жугумдуу болсун десек жалгандын сазынан суурулуп чыгуубуз керек. Жалганчылык адамдын бул жашоосун дагы, Акырет жашоосун дагы күйгүзүп жок кылат. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) «Жалганчылык жамандыкка жетелейт. Жамандык тозокко алып барат, Чынчылдык жакшылыкка жетелейт. Жакшылык болсо бейишке алып барат» деген. Ошол себептен Исламда жалган айтуу чоң күнөө болуп саналат жана анын азабы катуу болот.
Жалганчылыктын түрлөрү
Жалганчылык эки түрдүү болот:
1) Аллахтын жана Анын элчисинин атынан жалган айтуу
Аллахтын атынан жалган айтуучулар да эки топко бөлүнүшөт. Биринчилери: «Аллах Таала мынтип айткан, тигинтип айткан» деп, Аллах Таала айтпаган сөздөрдү таратышат. Мындай жалганчылар тууралуу Аллах Таала Куранда: «Эч нерсени билбей туруп, адамдарды адаштыруу үчүн Аллахтын атынан жалган айткан адамдан заалымыраак ким бар?! Аллах заалым коомдорду туура жолго баштабайт!» деп айткан.
Ал эми экинчи топтогулар Аллахтын Куран аяттарын бурмалап жалган маани беришет. Алар көбүнчө өз кызыкчылыктары үчүн аят маанисин бурмалап жиберишет.
Пайгамбарыбыздын (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) атынан жалган айтуучулар да ушул сыяктуу эле экиге бөлүнүшөт. Биринчилери Пайгамбарыбыздын (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) атынан жалган сөздөрдү чыгарып хадис деп таратышса, экинчилери айтылган хадистердин маанисин бурмалашат. Булар тууралуу Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Кимде-ким менин атымдан атайын жалган айтса, өзүнө тозоктон орун камдаган болот» деп айткан.
2) Адамдардын арасында жалганчылык кылуу
Адамдардын ортосундагы жалганчылык кыймыл-аракет жана тил менен болот. Сырткы көрүнүшүндө мусулман катары көрүнүп, бирок мусулманчылыкка каршы иштерди жасаган адамдар жалган амал кылуучулар болот. Мындай адамдар Исламда эки жүздүү деп аталат. Алар тууралуу Аллах Таала: «Мунафыктар тозоктун эң төмөнкү катмарында болушат» деп айткан.
Ал эми адамдардын арасында жалган айтуучу адамдарда эки жүздүүлүктүн белгиси болот. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Үч түрдүү адамда эки жүздүүлүктүн белгиси бар. Алар: эгер сүйлөсө жалган сүйлөйт, эгер убада берсе аткарбайт, эгер аманат кылынса ага кыянат кылат» деген.
Ошондой эле бир адамга жалган айтып аны алдоо, ошол адамга кыянаттык кылган болот. Бир хадисте Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Бирөөгө жалган айтып, аны ишендирүүң ага жасаган кыянатчылыгың болот» деп айткан.
Жалган сүйлөөчүлөргө Аллах жана Анын элчиси каргыш айткан. Аллах Таала Кураанда: «Жалганчыларга өлүм болсун» деп айтса, Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Адамдарды күлдүрүү үчүн жалган айткан адамга вайл (тозок) болсун, вайл болсун, вайл болсун» деп айткан.
Жалганчы адам эгер тооба кылбастан өтүп кетсе, Кыяматта азапка дуушар болот. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Кыямат күнүндө, Аллах Таала үч түрдүү адамга карабайт, сүйлөбөйт, аларды тазалабайт жана алар үчүн катуу азапты даярдап койгон. Алар: жалганчы падыша, картайган аягы суюк адам жана текебер кембагал» деп айткан. Жалган сүйлөө мына ушундай оор күнөө экенин билгенден кийин дагы жалган сүйлөө мусулман адамдын сыпатына тура келбейт. Анткени, мусулман жалган сүйлөбөйт. Мусаьб бин Саьд (Аллах андан ыраазы болсун) риваят кылган хадисте, Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Момун адам жалганчылык менен кыянатчылыктан башка күнөэлөрдү кылуусу мүмкүн» деп айткан. Абу Дарда аттуу сахаба Пайгамбарыбызга (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) келип:
- Оо, Аллахтын элчиси. Момун адам жалган айтабы – деп сурайт.
- Жок. Аллахка жана Кыямат күнүнө ишенбеген адам гана жалган айтуусу мүмкүн» – деп жооп берет Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун). Биз дагы Аллахка жана Кыямат күнүнө ишенүүчү болсок, чындыкты гана сүйлөп, жалган деген оорудан айыгалы.
Алайчы Сеитбеков
- Сиз шашылбай эле койсоңуз болмок, шеф сизди жумуштан алып салды, – деп бир барак кагазды сунат.
Ансыз да кан басымы маңдайына тээп турган тиги байкуш кагазды алганга да алы келбей «күп» этип жерге кулап түшөт. Чочуп кеткен катчы келин чуркап келсе, тигинин көзү аңтарылып шайы кетип калыптыр. Эмне кылып жибергенине өзү да жакшы түшүнө албай шашкалактаган келин дароо телефонго жармашат:
- Алло, алло, бул тез жардамбы!? Бизге батыраак келгиле, адам эсинен танып атат!
Анысы уйкудан эми ойгонгонбу, же сүйлөй берип тамагы бүтүп калганбы, айтор араң эле кыңылдаган үнү менен:
- Эмне эле кыйкырып атасың? Эртеден бери он жолу алдадыңар, эмне силерге кайра-кайра эле алдана берет белек, уже хватит – деди да, телефонду коюп салды.
Арты-артынан дыңылдаган телефондун үнү кулагына илинбей, трубканы кучактаган келин шалдырап отуруп калды. Ошентип биринчи апрелдин урматына бир адам жан таслим болуп, экинчиси эс учун билбей жатып калат.
Албетте, бул анекдоттун канчалык деңгээлде чындыгы бар экенин эч ким билбейт деңизчи, бирок жалганчылыктын зыяны абдан эле көп экендиги баарыбызга белгилүү. Учурда жалганчылыктын заарын татып, уусун ичпеген бир дагы адам болбосо керек. «Кайда барбагын Мамайдын көрү» дегендей кайсы жерди баспагын жалгандын тузагына чалынасың. Үйдө, көчөдө, жумушта кыскасы, төрөт үйүнөн баштап кабырдын оозуна чейин жалгандын тору жайылган.
«Баш кесмек бар тил кесмек жок» деп, кызыл тилди кыл жугузбай кадырлаган кыраан кыргыздын тилинен чындык чыркырап чыга албай, жалган жамгырдай жаап калды. Башын алып жатса да чындыктан башканы сүйлөбөгөн кыргыз, бүгүн бети да, эти да кызарбай эле жалганды чындай ышкыртып калды. Бешиктен бели чыкпаган бала да, бели бекчейген карыя да жалган сүйлөйт. Күнөө кимде? Сөөгү жок тилдеби же, ыйманы жок дилдеби?
Атасын алдаган баланы күнөөлөйбүзбү же, баласына жалган сүйлөгөн атаны күнөөлөйбүзбү? Же «Бизде мындай жок эле, ушулардан жукту» деп башка элдерди күнөөлөйбүзбү? Же болбосо «Заманың бөрү болсо бөрү, түлкү болсо түлкү бол» деп кайра эле баарын заманга төңкөрүп кутулабызбы? Жок! Менимче жалганчылыкты бизге эч ким деле үйрөткөн жок. Тескерисинче, биз аны башкаларга үйрөтүп жаткандайбыз.
Кыргыздарга жалган сүйлөсөң боло берет турбайбы деген сөздү башкалардан угуп эле атпайбызбы. Көрсө, кептин баары өзүбүздө турбайбы. Эшик шыңгыраса «Балам, мени жок деп койчу» деген атанын тарбиясын алган бала кантип жалганчы болбосун. Жетимиштин желегин, сексендин чепкенин жамынган карыялар чогулуп алып жалганды ышкыртып отурушат. Ал эмес эл билген, журт тааныган адамдар телевизордон чыгып алып «Быйыл кыш болбойт, жаз эрте келет» деп эли-журттун баарын алдап жатат. Ооруканага барсаң дарыгер алдайт. Таксиге түшсөң таксист алдайт. Базарга барсаң чындыкты айткан адамды ит менен издеп таппайсың. Эмнеси болсо да жалганга белчебизден баттык да калдык. Өкүнүчтүүсү жалган айтып пайда таап жаткандай сезилгени менен жалаң гана зыянга учурап жатабыз.
Жалганчылык менен биринчи кезекте жашоо-турмушубуздун берекесин кетирип алдык. Күнөө канча көбөйсө түйшүк, оорчулук ошончолук көбөйө берет. Кайсы бир коомдо жалганчылык жана алдамчылык көбөйсө, алардын жашоосунда береке болбойт. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Соода кылуучулар ыктыярдуу болушат. Эгер экөөсү тең чындыкты айтышса, соодалары берекелүү болот. Эгер жалган айтышса, соодалары берекесиз болот» деген.
Азыркы учурдагы жалган айтуу менен бүтүп жаткан иштин бири да берекелүү болбойт. Ал эми кайсы иш чындык менен бүтүп жатканын өзүбүз издеп көрөлү. Демек жашоонун оордугу, жакырчылыктын көптүгү жалганчылыктын айынан болуп жаткандыгы жашыруун эмес экен. Элибизде «Жалган айтуу ырыскыны кыят» деп бекеринен айтылган эмес. Ошондуктан тапканыбыз берекелүү, ичип жегенибиз жугумдуу болсун десек жалгандын сазынан суурулуп чыгуубуз керек. Жалганчылык адамдын бул жашоосун дагы, Акырет жашоосун дагы күйгүзүп жок кылат. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) «Жалганчылык жамандыкка жетелейт. Жамандык тозокко алып барат, Чынчылдык жакшылыкка жетелейт. Жакшылык болсо бейишке алып барат» деген. Ошол себептен Исламда жалган айтуу чоң күнөө болуп саналат жана анын азабы катуу болот.
Жалганчылыктын түрлөрү
Жалганчылык эки түрдүү болот:
1) Аллахтын жана Анын элчисинин атынан жалган айтуу
Аллахтын атынан жалган айтуучулар да эки топко бөлүнүшөт. Биринчилери: «Аллах Таала мынтип айткан, тигинтип айткан» деп, Аллах Таала айтпаган сөздөрдү таратышат. Мындай жалганчылар тууралуу Аллах Таала Куранда: «Эч нерсени билбей туруп, адамдарды адаштыруу үчүн Аллахтын атынан жалган айткан адамдан заалымыраак ким бар?! Аллах заалым коомдорду туура жолго баштабайт!» деп айткан.
Ал эми экинчи топтогулар Аллахтын Куран аяттарын бурмалап жалган маани беришет. Алар көбүнчө өз кызыкчылыктары үчүн аят маанисин бурмалап жиберишет.
Пайгамбарыбыздын (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) атынан жалган айтуучулар да ушул сыяктуу эле экиге бөлүнүшөт. Биринчилери Пайгамбарыбыздын (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) атынан жалган сөздөрдү чыгарып хадис деп таратышса, экинчилери айтылган хадистердин маанисин бурмалашат. Булар тууралуу Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Кимде-ким менин атымдан атайын жалган айтса, өзүнө тозоктон орун камдаган болот» деп айткан.
2) Адамдардын арасында жалганчылык кылуу
Адамдардын ортосундагы жалганчылык кыймыл-аракет жана тил менен болот. Сырткы көрүнүшүндө мусулман катары көрүнүп, бирок мусулманчылыкка каршы иштерди жасаган адамдар жалган амал кылуучулар болот. Мындай адамдар Исламда эки жүздүү деп аталат. Алар тууралуу Аллах Таала: «Мунафыктар тозоктун эң төмөнкү катмарында болушат» деп айткан.
Ал эми адамдардын арасында жалган айтуучу адамдарда эки жүздүүлүктүн белгиси болот. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Үч түрдүү адамда эки жүздүүлүктүн белгиси бар. Алар: эгер сүйлөсө жалган сүйлөйт, эгер убада берсе аткарбайт, эгер аманат кылынса ага кыянат кылат» деген.
Ошондой эле бир адамга жалган айтып аны алдоо, ошол адамга кыянаттык кылган болот. Бир хадисте Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Бирөөгө жалган айтып, аны ишендирүүң ага жасаган кыянатчылыгың болот» деп айткан.
Жалган сүйлөөчүлөргө Аллах жана Анын элчиси каргыш айткан. Аллах Таала Кураанда: «Жалганчыларга өлүм болсун» деп айтса, Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Адамдарды күлдүрүү үчүн жалган айткан адамга вайл (тозок) болсун, вайл болсун, вайл болсун» деп айткан.
Жалганчы адам эгер тооба кылбастан өтүп кетсе, Кыяматта азапка дуушар болот. Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Кыямат күнүндө, Аллах Таала үч түрдүү адамга карабайт, сүйлөбөйт, аларды тазалабайт жана алар үчүн катуу азапты даярдап койгон. Алар: жалганчы падыша, картайган аягы суюк адам жана текебер кембагал» деп айткан. Жалган сүйлөө мына ушундай оор күнөө экенин билгенден кийин дагы жалган сүйлөө мусулман адамдын сыпатына тура келбейт. Анткени, мусулман жалган сүйлөбөйт. Мусаьб бин Саьд (Аллах андан ыраазы болсун) риваят кылган хадисте, Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун): «Момун адам жалганчылык менен кыянатчылыктан башка күнөэлөрдү кылуусу мүмкүн» деп айткан. Абу Дарда аттуу сахаба Пайгамбарыбызга (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун) келип:
- Оо, Аллахтын элчиси. Момун адам жалган айтабы – деп сурайт.
- Жок. Аллахка жана Кыямат күнүнө ишенбеген адам гана жалган айтуусу мүмкүн» – деп жооп берет Пайгамбарыбыз (Ага Аллахтын салам-салаваты болсун). Биз дагы Аллахка жана Кыямат күнүнө ишенүүчү болсок, чындыкты гана сүйлөп, жалган деген оорудан айыгалы.
Алайчы Сеитбеков
Dastanbek #,
06-02-2013 02:56
(ссылка)
Талаш-тартыш жана пикир келишпестик
Талаш-тартыш жана пикир келишпестик
Белгилүү эрежелерге баш ийүү менен эки тараптын бир акыйкатты ачыктоо максатында пикир алмашуу, эки же андан көп адамдардын бир маселени туура талкуулоо менен акыйкатка жетүү аракети, Куран жана сүннөттөгү талкуу усулуна ылайык келет. Ошондуктан, мындай көрүнүштө иш жүзүнө ашырылган пикир алмашууну “Куранга ылайыктуу” деп айта алабыз. Учурубузда түрдүү жерлерде жүрүп жаткан жана көпчүлүгүбүз күбө болгон талкууларды талкуу жана пикир алмашуу эмес, талаш-тартыш, жалган күбөлүк деп айтуу туура болот. Андай көрүнүштөгү талаш-тартыштарда, бир маселенин акыйкатына жетүү үчүн эмес, бул талаш-тартышка катышкан адамдар өздөрүнүн көз-караштарын башкаларга кабыл алдыруунун аракетинде болот. Мындай учурда атаандаштар, чечендик жана логика оюндарын колдонушат, атаандашын уяткаруу сыяктуу жарашыксыз нерселерди издейт жана акыйкатка жетүүгө аракет кылышпайт. Бул талаш-тартыштарда инсандар шахмат ойноп жаткандай бири-бирин мат кылуу, кемсинтүү менен бири-бирин жеңүүгө аракет кылышат. Мындай талаш-тартыштарды пикир алмашуу жана талкуу эмес, кем акыл адамдардын талаш-тартышы деп айтууга болот.
Биз көпчүлүк убакта күбө болгонубуздай, андай талаш-тартыштарда, өздөрүнүкүн туура көрсөтүү үчүн, шариятка туура келген жана келбеген баардык жолдорду колдонушат. Андай талаш-тартыштарга катышкан тараптар бири-бирин угуп жаткандай көрүнсө дагы, чындыгында, алар бири-бирине кулак салбай эле, атаандашынын пикир жаңылыштыгын издеп, сөзүнөн кармоо менен өзүнө кезек келгенде, аны жерден алып, жерге урууну пландап отурат. Ошондуктан, андай адамдар, канааттанышса дагы, негизсиз ой-пикирлерин, урандыга айланган көз караштарын калыбына келтирүүгө аракет кылышат, атаандашынын ой-пикирин кабыл албайт жана болгон күчү менен маектешинин алсыз жактарын таап, башкалардын алкышына ээ болууга аракет кылышат. Күткөн нерсесине жете алабы, жете албайбы, бирок, мындай талаш-тартыштарда көп убакыт коротушса дагы акыйкатка жетилбейт.
Ошону менен бирге, мындай талаш-тартыштарда душмандыктар күчөп, менменсинүүлөр чектен чыгып, жалпы чөйрө туура эмес сөздөр жана кыймыл-аракеттер менен кирдеген, инсандык баалуулуктар тебеленип, адамдардын ортосунда катуу таарынышуулар пайда болгон.
Биздин көз карашыбыз жана дүйнөлүк адамзат сындоосуна алынса, андай жолугушууларды талкуу эмес, диалектика деп айтууга болот.
Анда эмесе, бир-эки сүйлөм менен талкуунун ордун ээлеген диалектика тууралуу сөз ачуу туура болоор. Диалектиака, анык болбогон жана көп жолу күмөндүү сөздөргө, кээде жалган жана апыртмаларга барып такалган тартышуунун аты. Кээ бир ойчулдардын көз-карашы боюнча, диалектика, кандайдыр бир темада колго алынган жана тууралык ыктымалы бар пикирлердин ачыкталуусу жана корголуусу болуп саналат. Билимге алып бара турган, бирок, билимдин сыпаттарына ээ болбогон бир талкуу көрүнүшү деп айтылган сөз дагы диалектикага бир аныктама болуп эсептелет. Мындан башка дагы бир топ аныктамалар бар.
Чындыгында, биздин талашып-тартышуубуз, ар кайсыл бир темада ой жүгүртүүбүз өтө башкача жана толугу менен акыйкаттын өкүмү алдында жана акыйкатты жогору көтөрүү багытында ишке ашчу. Ал толугу менен биздин негизги маданий булактарыбызга байланыштуу өсүп-өнүккөн жана “талашып-тартышуу өнөрү” деген ат менен белгилүү болгон бир топ дисциплиналардын айланасында жаралган. Бул дисциплиналар боюнча акыйкат жогору коюлчу. Талашып-тартышкандар бири-бирин уят кылуусу эч убакта кездешчү эмес. Бири-бирин уят кылуу мындай турсун, айтканы туура чыгып калган адам атаандашын уят кылуу дагы инсандык сапаттарга урматсыздык болуп саналчу. Негизинде ушундай дисциплинадагы талаш-тартышта негизги нерсе акыйкатка жетүү болоор эле. Маселе диний болсо, шарият илимдерине көңүл бурулуп, талкуу ошого жараша жүрүп отурчу. Эгер маселе түрдүү илим тармактары менен байланыштуу болсо, маселенин өзөгүн түзгөн илимдерге таандык эрежелерге көңүл бурулчу. Мындай бир талкууларда, негизсиз, далилсиз ойлордон колдон келишинче оолак болуп, баардык нерсе чын маалыматтардын негизинде жүргүзүлүп жана талкуунун баардык бөлүгүндө акыйкатты жогору коюу оюна көңүл бурулчу. Эки тарап бири-бирине ачууланбай, талаш-тартыштын кызышкан учурунда дагы бири-бирине сый-урмат менен мамиле жасап, атаандашынын өз оюн айтуусуна мүмкүндүк берчү. Эч бир убакта, бирөөнү басынтып, тоотпостук кылып, аны шылдыңдачу эмес жана ар дайым мусулманча кеңпейилдүүлүктү жана толеранттуулукту көрсөтчү. Аттиң ошол күндөр кайда кетт
Белгилүү эрежелерге баш ийүү менен эки тараптын бир акыйкатты ачыктоо максатында пикир алмашуу, эки же андан көп адамдардын бир маселени туура талкуулоо менен акыйкатка жетүү аракети, Куран жана сүннөттөгү талкуу усулуна ылайык келет. Ошондуктан, мындай көрүнүштө иш жүзүнө ашырылган пикир алмашууну “Куранга ылайыктуу” деп айта алабыз. Учурубузда түрдүү жерлерде жүрүп жаткан жана көпчүлүгүбүз күбө болгон талкууларды талкуу жана пикир алмашуу эмес, талаш-тартыш, жалган күбөлүк деп айтуу туура болот. Андай көрүнүштөгү талаш-тартыштарда, бир маселенин акыйкатына жетүү үчүн эмес, бул талаш-тартышка катышкан адамдар өздөрүнүн көз-караштарын башкаларга кабыл алдыруунун аракетинде болот. Мындай учурда атаандаштар, чечендик жана логика оюндарын колдонушат, атаандашын уяткаруу сыяктуу жарашыксыз нерселерди издейт жана акыйкатка жетүүгө аракет кылышпайт. Бул талаш-тартыштарда инсандар шахмат ойноп жаткандай бири-бирин мат кылуу, кемсинтүү менен бири-бирин жеңүүгө аракет кылышат. Мындай талаш-тартыштарды пикир алмашуу жана талкуу эмес, кем акыл адамдардын талаш-тартышы деп айтууга болот.
Биз көпчүлүк убакта күбө болгонубуздай, андай талаш-тартыштарда, өздөрүнүкүн туура көрсөтүү үчүн, шариятка туура келген жана келбеген баардык жолдорду колдонушат. Андай талаш-тартыштарга катышкан тараптар бири-бирин угуп жаткандай көрүнсө дагы, чындыгында, алар бири-бирине кулак салбай эле, атаандашынын пикир жаңылыштыгын издеп, сөзүнөн кармоо менен өзүнө кезек келгенде, аны жерден алып, жерге урууну пландап отурат. Ошондуктан, андай адамдар, канааттанышса дагы, негизсиз ой-пикирлерин, урандыга айланган көз караштарын калыбына келтирүүгө аракет кылышат, атаандашынын ой-пикирин кабыл албайт жана болгон күчү менен маектешинин алсыз жактарын таап, башкалардын алкышына ээ болууга аракет кылышат. Күткөн нерсесине жете алабы, жете албайбы, бирок, мындай талаш-тартыштарда көп убакыт коротушса дагы акыйкатка жетилбейт.
Ошону менен бирге, мындай талаш-тартыштарда душмандыктар күчөп, менменсинүүлөр чектен чыгып, жалпы чөйрө туура эмес сөздөр жана кыймыл-аракеттер менен кирдеген, инсандык баалуулуктар тебеленип, адамдардын ортосунда катуу таарынышуулар пайда болгон.
Биздин көз карашыбыз жана дүйнөлүк адамзат сындоосуна алынса, андай жолугушууларды талкуу эмес, диалектика деп айтууга болот.
Анда эмесе, бир-эки сүйлөм менен талкуунун ордун ээлеген диалектика тууралуу сөз ачуу туура болоор. Диалектиака, анык болбогон жана көп жолу күмөндүү сөздөргө, кээде жалган жана апыртмаларга барып такалган тартышуунун аты. Кээ бир ойчулдардын көз-карашы боюнча, диалектика, кандайдыр бир темада колго алынган жана тууралык ыктымалы бар пикирлердин ачыкталуусу жана корголуусу болуп саналат. Билимге алып бара турган, бирок, билимдин сыпаттарына ээ болбогон бир талкуу көрүнүшү деп айтылган сөз дагы диалектикага бир аныктама болуп эсептелет. Мындан башка дагы бир топ аныктамалар бар.
Чындыгында, биздин талашып-тартышуубуз, ар кайсыл бир темада ой жүгүртүүбүз өтө башкача жана толугу менен акыйкаттын өкүмү алдында жана акыйкатты жогору көтөрүү багытында ишке ашчу. Ал толугу менен биздин негизги маданий булактарыбызга байланыштуу өсүп-өнүккөн жана “талашып-тартышуу өнөрү” деген ат менен белгилүү болгон бир топ дисциплиналардын айланасында жаралган. Бул дисциплиналар боюнча акыйкат жогору коюлчу. Талашып-тартышкандар бири-бирин уят кылуусу эч убакта кездешчү эмес. Бири-бирин уят кылуу мындай турсун, айтканы туура чыгып калган адам атаандашын уят кылуу дагы инсандык сапаттарга урматсыздык болуп саналчу. Негизинде ушундай дисциплинадагы талаш-тартышта негизги нерсе акыйкатка жетүү болоор эле. Маселе диний болсо, шарият илимдерине көңүл бурулуп, талкуу ошого жараша жүрүп отурчу. Эгер маселе түрдүү илим тармактары менен байланыштуу болсо, маселенин өзөгүн түзгөн илимдерге таандык эрежелерге көңүл бурулчу. Мындай бир талкууларда, негизсиз, далилсиз ойлордон колдон келишинче оолак болуп, баардык нерсе чын маалыматтардын негизинде жүргүзүлүп жана талкуунун баардык бөлүгүндө акыйкатты жогору коюу оюна көңүл бурулчу. Эки тарап бири-бирине ачууланбай, талаш-тартыштын кызышкан учурунда дагы бири-бирине сый-урмат менен мамиле жасап, атаандашынын өз оюн айтуусуна мүмкүндүк берчү. Эч бир убакта, бирөөнү басынтып, тоотпостук кылып, аны шылдыңдачу эмес жана ар дайым мусулманча кеңпейилдүүлүктү жана толеранттуулукту көрсөтчү. Аттиң ошол күндөр кайда кетт
Dastanbek #,
06-02-2013 03:07
(ссылка)
Эскирбөө жана жаңылануу аракети
[ Читать далее... → ]
Dastanbek #,
06-02-2013 02:42
(ссылка)
Руханий дүйнөсү бай адамды сүрөтoo
Fethullah Gүlen
Ruhanii' dүi'nөsү bai' adam, ishenimi zhana kyi'myl-araketteri menen chynygy ruhanijat kaarmany bolup sanalat. Anyn zhan dүi'nөsүnүn tereңdigi ilim-bilimi menen jemes, ichki dүi'nөsүnүn bai'lygy, ruhanii' dүi'nөsүnүn tazalygy zhana Allaga zhakyndygy menen baalanat. Anyn kөz karashynda, ilimdin baasy adam balasyn akyi'katka zhetkirүүdөgү zhol bashchylygyna zharasha zhana o.je. anyn kөz karashy bojuncha zharatylysh, nerseler zhana adam balasynyn maңyzyn tүshүnүүbүzgө zhardamchy bolo albagan maalymattyn zhana praktikada pai'dasy tii'begen teorijalyk maalymattardyn jech kandai' maanisi zhok.
Ichki dүi'nөsү bai' adam, ruhanii' zhashoonu birinchi orunga koi'gon, materialdyk zhana ruhanii' kirlerden oolak boluuga bel bai'lagan, dene kumary, napsinin arzuularyna karshy bekem turgan; zhek kөrүү, kek saktoo, dushmandyk, өzүmchүldүk syjaktuu oorular menen kүrөshүүgө dajar, kichipei'il. Al ar dai'ym akyi'katty zhogoru kөtөrүүnүn artynda zhүrgөn, materialdyk zhana ruhanii' aalam menen bai'lanyshta bolup, sezgen nerseleri bashkalarga zhetkirүү yshkysy menen kүi'үp-zhangan, bashkalarga kүi'үmdүү, өtө sabyrduu, kөp sүi'lөp maktanbastan, ishenimi, yi'many zholunda zhashagan, zhashoosu menen bashkalarga өrnөk bolgon adam. Al charchoo, toktoo degendi bilbesten ar dai'ym alga umtulat. Allanyn zholuna kadam koi'gondorgo al zholdo zhүrүүnүn adebin үi'rөtөt. Ichki dүi'nөsү ar dai'ym kүi'үp-zhanyp, birok, al kүi'үp zhanganyn jech kimge bildirbesten, aga zhakyndagandardyn zhүrөktөrүnө zhyluuluk tartuulai't.
Ruhanii' dүi'nөsү tereң insandyn ojunda ar dai'ym zhogorku aalam. Al Allanyn yraazychylygyn maksat kylyp, ar dai'ym alga umtulat zhana maksat kylganyna zhetkenge chei'in toktoboston argymak syjaktuu arysh kerip churkai't.
Ichki dүi'nөsү tereң insan ar dai'ym akyi'katty ornotuunu oi'loi't zhana anyn kadyry үchүn baardyk kaaloolorunan zhana arzuularynan bash tarta alat. Al baaryna kuchak zhajat, baaryna mjejerim kөrsөtөt zhana koomchuluk ichindegi bir korgoochu perishtedei' kөrүnөt. Al Alladan bashka jech kimden bir nerse үmүt kylbai't. Kyi'myl-araketteri, zhүrүm-turumdarynda baardyk insandar menen zhakshy mamilede. Jech kim menen talash-tartyshka tүshpөi't. Jech kimge karshy dushmandyk kylbai't. Kjeje-kjejede өzdүk izdenүүlөrү, oi'-pikirleri zhana өz kesibine zharasha bir ishterdi tandap alsa dagy, jech ubakta bashkalar menen ataandashtykka, karama-karshylykka barbai't. Teskerisinche, dini, өlkөsү, jeli үchүn kyzmat kylgandardyn baaryn zhakshy kөrөt. ZHakshy ishteri үchүn baardyk adamdardy alkyshtai't zhana alardyn tүshүnүktөrүn zhana orundaryn syi'lai' bilүүgө өtө kөңүl burat.
Ruhanii' dүi'nөsү bai' adam, өzүnүn ish-araketteri zhana aktivdүүlүgү menen birge Alla Taalanyn zhardamyna dagy choң maani beret. Kuranda Allanyn zhardamyna ortomchu bolooru ai'tylgan birimdik zhana yntymakka katuu kөңүl burat. Bagyty tuura bolgon adamdardyn baary menen birge ish alyp baruuga umtulat. Baardyk adamdar menen tүshүnүshүp, bir pikirde boluuga arakettenet. Birimdikte bereket boloorun, talashyp-tartyshuu zhana bөlүnүp zharyluular menen jech ii'gilikke zhetilbei' turgandygyn oi'lop, baary menen yntymakta boluuga maani beret.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, Allany sүi'өt zhana Allanyn yraazychylygyna zhetүү үchүn zhanyn үrөi't. Kai'syl zherde zhana kandai' sharttarda bolso dagy baardyk araketterin Anyn yraazychylygyna bai'lanyshtyrat. Any yraazy kyluuga katuu araket kylat zhana myndai' maksatka zhetүү үchүn bolgon kүchүn zhumshai't, bul dүi'nө zhana akyrettik baardyk bai'lyktardan bash tarta alat. Allanyn akyi'katyn zhogoru kөtөrүү үchүn zhanyn үrөgөn azamattyn ojunda “men atkarganym”, “menin ii'igiligim”, “menin ajaktoom”.. syjaktuu tuura jemes oi'lorgo orun zhok. Al atkaryla turgan ishterdi kim atkarsa dagy, өzү zhasagandai' kubanat, alardyn ii'gilikterin өzүnүn ii'gilikteri dep bilet zhana alardy koldop, zhardam berip alardyn artynda zhүrөt.. aldyda boluu syi'mygyn alarga kaltyrat. Taktap ai'tkanda, yi'man zhana adamzat үchүn kyzmat kyluu zholunda bashkalardүn andan dagy ii'giliktүү, dagy ylai'yktuu bolo turgandyktaryn oi'lop, alardyn ishterinin zheңildeshine kөmөk kөrsөtөt andan kii'in katardagy insandardan boluusun ulantat.
ZHan dүi'nөsү bai' adam ar dai'ym өz kemchilikterin kөzөmөldөgөndүktөn, bashkalardyn kemchilikterin izdөө menen ubaralanbai't. Bashkalar menen ubaralanuu myndai' tursun, ar bir mүmkүnchүlүgүn zhakshy insan boluu үlgүsүn kөrsөtүp, alardy uluu darazhalarga bagyttai't zhana baaryna zhakshy өrnөk bolot. Adamdardyn kemchilikterine, zhaңylyshtyktaryna kөz zhumat. Alardyn ters kyi'myl-araketterine zhylmajuu menen zhoop berip, zhamandyktaryna karata zhakshylyk kylat zhana kөp zholu kөңүlү kaltyrylsa dagy, al jech kimdin kөңүlүn kaltyruunu oi'loboi't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, zhashoosunda insandyk uluu sapattarga jeje boluu bagytynda zhashap, zhashoosunda ykylastuu boluunu birinchi orunga kojup, sezimderi, kөz karashtary zhana kyi'myl-araketterinde Allanyn yraazychylygyna zharasha zhөngө salgan azamat. Bүtkүl dүi'nөnү zhana Alla yraazychylygynan bashka baardyk nerseni aga yi'garsaң dagy anyn bagytyn өzgөrtө albai'syң. Al gana jemes, bei'ishterdi ubada kyluu menen dagy alardy maksatynan kai'tara albai'syң.
Alla zholunda kyzmat kylgan azamat, al zholdo zhүrүp, bir oi'du bөlүshkөn insandar menen jech ataandashdykka kirbei't. Alarga karata jech kachan kөralbastyk mamile zhasabai't, teskerisinche, alardyn kemchilikterin toluktai't zhana alar menen bolgon mamilelerinde bir denenin mүchөlөrүnүn biri-biri menen bolgon bai'lanyshtaryndai' mamilede bolot. Bashkalardyn kyzykchylyktaryn zhana baktyluuluktaryn өzүnүkүnөn zhogoru kojup, bii'lik, mansap, atak-daңk syjaktuu materialdyk-ruhanii' baardyk maselede bir bagyttagy zholdoshtorun aldyga chygaryp, alardyn ii'gilikterin daңazaloochusu katary zhashai't zhana alardyn ii'gilikterin alkyshka alyp, alardyn ii'gilikke zhetүүlөrүn mai'ram syjaktuu kubanuu menen kabyl alat.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, kөbүnchө өz zholu zhana bagytyn bekem karmanyp, baardyk ish-araketterin zheke tabijatyna zhana tabitine karata alyp barsa dagy, bashkalardyn oi'-pikir zhana ish-araketterine karata syi' mamile zhasoogo araket kylat. Ar dai'ym bashkalar menen oi'-pikir bөlүshүүgө dajar. Ar dai'ym bir maksatta ish alyp baryp zhatkan insandar menen birge ish-arakette boluu zholdorun izdei't.. sherikteshtikte plandardy tүzөt zhana “men” degendin orduna “biz” degen tүshүnүktү ornotuuga araket zhasai't, b.a. bashkalardyn kubanychy үchүn өzүnүn baktyluulugunan keche alat zhana bulardy zhasap zhatkanda jech kimdin alkyshyn, maktoolorun kүtpөi't. Al gana jemes bashkalardyn alkyshyn kүtүүnү moraldyk zhaktan tөmөn karai' kuloo dep jeseptei't zhana aldyda zhүrgөndoi' bolup kөrүnүүdөn, atak-daңktan zhaa boju kachat zhana insandar tarabynan unutuluunu kaalai't.
Ruhanii' dүi'nөsү taza adam, jech kimge zhabyr kөrsөtpөi't, zulumga zulum menen zhoop berbei't. Jeң kyi'yn abaldarda dagy toktooluk menen zhan dүi'nөsү tereң insan boluunun talabyna zharasha kyi'myl-araket zhasai't. Ar dai'ym zhamandykka zhakshylyk menen zhoop kylat, zhamandyktardy pas adamdardyn ishi dep bilet zhana ar dai'ym zhakshylyktyn artynda bolot.
ZHan dүi'nөsү bai' adam zhashoosun Kuran zhana sүnnөttүn cheginde, Allaga zhakyndyk, takybalyk sezimi menen zhashai't, menmensinүү, tekeberdik, atak-daңk syjaktuu zhүrөktү өltүrgөn sezimderge karata ar dai'ym dajar turat. Aga yi'garylgan baardyk zhakshylyktardy “Baardyk nerse Alladan” dep chynygy Jejesine yi'garat. Ishterdin atkarylyshynda “men” debei't, “biz” dei't.
ZHan dүi'nөsү tereң adam, jech kimden korkpoi't. Jech bir okujada өzүn zhogotpoi't; “Allaga tajanat, alga umtulat zhana daanyshmandykka mojun sunat” zhana tuura dep sanagan nerselerden jech artka kai'tpai't..
ZHan dүi'nөsү bai' adam jech kimge, ai'rykcha Allaga berilgen adamdarga jech taarynbai't. Bir bagyttagy zholdoshtorun zhagymsyz ishter zhasap zhatkandygyn kөrsө da alardan alystabai't. Tuura jemes ishterinin betin achpai't. Alardy ujaltpai't, andai' bir zhagymsyz ishti kөrүp kalgandygy үchүn, zhaңylyshtyk ketirgendei' өzүn-өzү ai'yptai't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam momundardyn tүrdүү zhoromoldoruna dajar bolgonduktan, alar tuuraluu zhaman oi'go tүshүүdөn saktanat. Kөrgөn-bilgenderin zhakshy zhagyna zhoruuga araket kylat zhana jech kachan ters oi'lorgo barbai't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, ish-araketterin bul dүi'nөnүn bir soop zheri jemes, kyzmat kylyna turgan dүi'nө jekendigin oi'loi't zhana ar dai'ym aga zhүktөlgөn zhoopkerchilikterdi kyldattyk menen orundatat. ZHyi'yntyk tuuraluu kam kөrүүnү Allany syi'labastyk dep bilet. Al, dinge, yi'manga zhana adamzatka kyzmat kyluunu, Alla yraazychylygyna zhetүү zholunda jeң uluu bir mildet dep taanyi't zhana kanchalyk uluu ishterdi zhasasa dagy, bulardyn jech birin өzүnө yi'garbai't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, plandagan ishterinin ordunan chykpai' kalgandygy үchүn үmүtsүzdүkkө tүshpөi't zhana baardyk insandar aga karshy boluusu sebeptүү өzүn zhogotpoi't. “Bul dүi'nө taarynych dүi'nөsү jemes, chydoo kerek bolgon dүi'nө” dep, belin bekem buup, sabyr kylat. Duushar bolgon kyi'yn abaldarynan chyguu үchүn tүrdүү bashka zholdordu izdei't zhana jeң kataal uchurlarda dagy tүrdүү charalardy tabuu menen ar dai'ym aldyga umtulat.
Insandyk baaluuluktar tebelenip, dinii' kөz karashtar barktalbai' kalgan, chөi'rө jejenbashtardyn yzy-chuusu menen tynchtygy buzulup turganda, bashka nersege jemes, ushundai' insandarga aba, suuga bolgondoi' muktazhdygybyz bar jekendigin dagy bir zholu basa belgilep, bul temany ajaktai
Метки:
Ruhanii' dүi'nөsү bai' adam, ishenimi zhana kyi'myl-araketteri menen chynygy ruhanijat kaarmany bolup sanalat. Anyn zhan dүi'nөsүnүn tereңdigi ilim-bilimi menen jemes, ichki dүi'nөsүnүn bai'lygy, ruhanii' dүi'nөsүnүn tazalygy zhana Allaga zhakyndygy menen baalanat. Anyn kөz karashynda, ilimdin baasy adam balasyn akyi'katka zhetkirүүdөgү zhol bashchylygyna zharasha zhana o.je. anyn kөz karashy bojuncha zharatylysh, nerseler zhana adam balasynyn maңyzyn tүshүnүүbүzgө zhardamchy bolo albagan maalymattyn zhana praktikada pai'dasy tii'begen teorijalyk maalymattardyn jech kandai' maanisi zhok.
Ichki dүi'nөsү bai' adam, ruhanii' zhashoonu birinchi orunga koi'gon, materialdyk zhana ruhanii' kirlerden oolak boluuga bel bai'lagan, dene kumary, napsinin arzuularyna karshy bekem turgan; zhek kөrүү, kek saktoo, dushmandyk, өzүmchүldүk syjaktuu oorular menen kүrөshүүgө dajar, kichipei'il. Al ar dai'ym akyi'katty zhogoru kөtөrүүnүn artynda zhүrgөn, materialdyk zhana ruhanii' aalam menen bai'lanyshta bolup, sezgen nerseleri bashkalarga zhetkirүү yshkysy menen kүi'үp-zhangan, bashkalarga kүi'үmdүү, өtө sabyrduu, kөp sүi'lөp maktanbastan, ishenimi, yi'many zholunda zhashagan, zhashoosu menen bashkalarga өrnөk bolgon adam. Al charchoo, toktoo degendi bilbesten ar dai'ym alga umtulat. Allanyn zholuna kadam koi'gondorgo al zholdo zhүrүүnүn adebin үi'rөtөt. Ichki dүi'nөsү ar dai'ym kүi'үp-zhanyp, birok, al kүi'үp zhanganyn jech kimge bildirbesten, aga zhakyndagandardyn zhүrөktөrүnө zhyluuluk tartuulai't.
Ruhanii' dүi'nөsү tereң insandyn ojunda ar dai'ym zhogorku aalam. Al Allanyn yraazychylygyn maksat kylyp, ar dai'ym alga umtulat zhana maksat kylganyna zhetkenge chei'in toktoboston argymak syjaktuu arysh kerip churkai't.
Ichki dүi'nөsү tereң insan ar dai'ym akyi'katty ornotuunu oi'loi't zhana anyn kadyry үchүn baardyk kaaloolorunan zhana arzuularynan bash tarta alat. Al baaryna kuchak zhajat, baaryna mjejerim kөrsөtөt zhana koomchuluk ichindegi bir korgoochu perishtedei' kөrүnөt. Al Alladan bashka jech kimden bir nerse үmүt kylbai't. Kyi'myl-araketteri, zhүrүm-turumdarynda baardyk insandar menen zhakshy mamilede. Jech kim menen talash-tartyshka tүshpөi't. Jech kimge karshy dushmandyk kylbai't. Kjeje-kjejede өzdүk izdenүүlөrү, oi'-pikirleri zhana өz kesibine zharasha bir ishterdi tandap alsa dagy, jech ubakta bashkalar menen ataandashtykka, karama-karshylykka barbai't. Teskerisinche, dini, өlkөsү, jeli үchүn kyzmat kylgandardyn baaryn zhakshy kөrөt. ZHakshy ishteri үchүn baardyk adamdardy alkyshtai't zhana alardyn tүshүnүktөrүn zhana orundaryn syi'lai' bilүүgө өtө kөңүl burat.
Ruhanii' dүi'nөsү bai' adam, өzүnүn ish-araketteri zhana aktivdүүlүgү menen birge Alla Taalanyn zhardamyna dagy choң maani beret. Kuranda Allanyn zhardamyna ortomchu bolooru ai'tylgan birimdik zhana yntymakka katuu kөңүl burat. Bagyty tuura bolgon adamdardyn baary menen birge ish alyp baruuga umtulat. Baardyk adamdar menen tүshүnүshүp, bir pikirde boluuga arakettenet. Birimdikte bereket boloorun, talashyp-tartyshuu zhana bөlүnүp zharyluular menen jech ii'gilikke zhetilbei' turgandygyn oi'lop, baary menen yntymakta boluuga maani beret.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, Allany sүi'өt zhana Allanyn yraazychylygyna zhetүү үchүn zhanyn үrөi't. Kai'syl zherde zhana kandai' sharttarda bolso dagy baardyk araketterin Anyn yraazychylygyna bai'lanyshtyrat. Any yraazy kyluuga katuu araket kylat zhana myndai' maksatka zhetүү үchүn bolgon kүchүn zhumshai't, bul dүi'nө zhana akyrettik baardyk bai'lyktardan bash tarta alat. Allanyn akyi'katyn zhogoru kөtөrүү үchүn zhanyn үrөgөn azamattyn ojunda “men atkarganym”, “menin ii'igiligim”, “menin ajaktoom”.. syjaktuu tuura jemes oi'lorgo orun zhok. Al atkaryla turgan ishterdi kim atkarsa dagy, өzү zhasagandai' kubanat, alardyn ii'gilikterin өzүnүn ii'gilikteri dep bilet zhana alardy koldop, zhardam berip alardyn artynda zhүrөt.. aldyda boluu syi'mygyn alarga kaltyrat. Taktap ai'tkanda, yi'man zhana adamzat үchүn kyzmat kyluu zholunda bashkalardүn andan dagy ii'giliktүү, dagy ylai'yktuu bolo turgandyktaryn oi'lop, alardyn ishterinin zheңildeshine kөmөk kөrsөtөt andan kii'in katardagy insandardan boluusun ulantat.
ZHan dүi'nөsү bai' adam ar dai'ym өz kemchilikterin kөzөmөldөgөndүktөn, bashkalardyn kemchilikterin izdөө menen ubaralanbai't. Bashkalar menen ubaralanuu myndai' tursun, ar bir mүmkүnchүlүgүn zhakshy insan boluu үlgүsүn kөrsөtүp, alardy uluu darazhalarga bagyttai't zhana baaryna zhakshy өrnөk bolot. Adamdardyn kemchilikterine, zhaңylyshtyktaryna kөz zhumat. Alardyn ters kyi'myl-araketterine zhylmajuu menen zhoop berip, zhamandyktaryna karata zhakshylyk kylat zhana kөp zholu kөңүlү kaltyrylsa dagy, al jech kimdin kөңүlүn kaltyruunu oi'loboi't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, zhashoosunda insandyk uluu sapattarga jeje boluu bagytynda zhashap, zhashoosunda ykylastuu boluunu birinchi orunga kojup, sezimderi, kөz karashtary zhana kyi'myl-araketterinde Allanyn yraazychylygyna zharasha zhөngө salgan azamat. Bүtkүl dүi'nөnү zhana Alla yraazychylygynan bashka baardyk nerseni aga yi'garsaң dagy anyn bagytyn өzgөrtө albai'syң. Al gana jemes, bei'ishterdi ubada kyluu menen dagy alardy maksatynan kai'tara albai'syң.
Alla zholunda kyzmat kylgan azamat, al zholdo zhүrүp, bir oi'du bөlүshkөn insandar menen jech ataandashdykka kirbei't. Alarga karata jech kachan kөralbastyk mamile zhasabai't, teskerisinche, alardyn kemchilikterin toluktai't zhana alar menen bolgon mamilelerinde bir denenin mүchөlөrүnүn biri-biri menen bolgon bai'lanyshtaryndai' mamilede bolot. Bashkalardyn kyzykchylyktaryn zhana baktyluuluktaryn өzүnүkүnөn zhogoru kojup, bii'lik, mansap, atak-daңk syjaktuu materialdyk-ruhanii' baardyk maselede bir bagyttagy zholdoshtorun aldyga chygaryp, alardyn ii'gilikterin daңazaloochusu katary zhashai't zhana alardyn ii'gilikterin alkyshka alyp, alardyn ii'gilikke zhetүүlөrүn mai'ram syjaktuu kubanuu menen kabyl alat.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, kөbүnchө өz zholu zhana bagytyn bekem karmanyp, baardyk ish-araketterin zheke tabijatyna zhana tabitine karata alyp barsa dagy, bashkalardyn oi'-pikir zhana ish-araketterine karata syi' mamile zhasoogo araket kylat. Ar dai'ym bashkalar menen oi'-pikir bөlүshүүgө dajar. Ar dai'ym bir maksatta ish alyp baryp zhatkan insandar menen birge ish-arakette boluu zholdorun izdei't.. sherikteshtikte plandardy tүzөt zhana “men” degendin orduna “biz” degen tүshүnүktү ornotuuga araket zhasai't, b.a. bashkalardyn kubanychy үchүn өzүnүn baktyluulugunan keche alat zhana bulardy zhasap zhatkanda jech kimdin alkyshyn, maktoolorun kүtpөi't. Al gana jemes bashkalardyn alkyshyn kүtүүnү moraldyk zhaktan tөmөn karai' kuloo dep jeseptei't zhana aldyda zhүrgөndoi' bolup kөrүnүүdөn, atak-daңktan zhaa boju kachat zhana insandar tarabynan unutuluunu kaalai't.
Ruhanii' dүi'nөsү taza adam, jech kimge zhabyr kөrsөtpөi't, zulumga zulum menen zhoop berbei't. Jeң kyi'yn abaldarda dagy toktooluk menen zhan dүi'nөsү tereң insan boluunun talabyna zharasha kyi'myl-araket zhasai't. Ar dai'ym zhamandykka zhakshylyk menen zhoop kylat, zhamandyktardy pas adamdardyn ishi dep bilet zhana ar dai'ym zhakshylyktyn artynda bolot.
ZHan dүi'nөsү bai' adam zhashoosun Kuran zhana sүnnөttүn cheginde, Allaga zhakyndyk, takybalyk sezimi menen zhashai't, menmensinүү, tekeberdik, atak-daңk syjaktuu zhүrөktү өltүrgөn sezimderge karata ar dai'ym dajar turat. Aga yi'garylgan baardyk zhakshylyktardy “Baardyk nerse Alladan” dep chynygy Jejesine yi'garat. Ishterdin atkarylyshynda “men” debei't, “biz” dei't.
ZHan dүi'nөsү tereң adam, jech kimden korkpoi't. Jech bir okujada өzүn zhogotpoi't; “Allaga tajanat, alga umtulat zhana daanyshmandykka mojun sunat” zhana tuura dep sanagan nerselerden jech artka kai'tpai't..
ZHan dүi'nөsү bai' adam jech kimge, ai'rykcha Allaga berilgen adamdarga jech taarynbai't. Bir bagyttagy zholdoshtorun zhagymsyz ishter zhasap zhatkandygyn kөrsө da alardan alystabai't. Tuura jemes ishterinin betin achpai't. Alardy ujaltpai't, andai' bir zhagymsyz ishti kөrүp kalgandygy үchүn, zhaңylyshtyk ketirgendei' өzүn-өzү ai'yptai't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam momundardyn tүrdүү zhoromoldoruna dajar bolgonduktan, alar tuuraluu zhaman oi'go tүshүүdөn saktanat. Kөrgөn-bilgenderin zhakshy zhagyna zhoruuga araket kylat zhana jech kachan ters oi'lorgo barbai't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, ish-araketterin bul dүi'nөnүn bir soop zheri jemes, kyzmat kylyna turgan dүi'nө jekendigin oi'loi't zhana ar dai'ym aga zhүktөlgөn zhoopkerchilikterdi kyldattyk menen orundatat. ZHyi'yntyk tuuraluu kam kөrүүnү Allany syi'labastyk dep bilet. Al, dinge, yi'manga zhana adamzatka kyzmat kyluunu, Alla yraazychylygyna zhetүү zholunda jeң uluu bir mildet dep taanyi't zhana kanchalyk uluu ishterdi zhasasa dagy, bulardyn jech birin өzүnө yi'garbai't.
ZHan dүi'nөsү bai' adam, plandagan ishterinin ordunan chykpai' kalgandygy үchүn үmүtsүzdүkkө tүshpөi't zhana baardyk insandar aga karshy boluusu sebeptүү өzүn zhogotpoi't. “Bul dүi'nө taarynych dүi'nөsү jemes, chydoo kerek bolgon dүi'nө” dep, belin bekem buup, sabyr kylat. Duushar bolgon kyi'yn abaldarynan chyguu үchүn tүrdүү bashka zholdordu izdei't zhana jeң kataal uchurlarda dagy tүrdүү charalardy tabuu menen ar dai'ym aldyga umtulat.
Insandyk baaluuluktar tebelenip, dinii' kөz karashtar barktalbai' kalgan, chөi'rө jejenbashtardyn yzy-chuusu menen tynchtygy buzulup turganda, bashka nersege jemes, ushundai' insandarga aba, suuga bolgondoi' muktazhdygybyz bar jekendigin dagy bir zholu basa belgilep, bul temany ajaktai
Метки:
В этой группе, возможно, есть записи, доступные только её участникам.
Чтобы их читать, Вам нужно вступить в группу
Чтобы их читать, Вам нужно вступить в группу
