Откройте свой Мир!

Құрметті әріптестер, 1-наурыз- "Алғыс" айту күні құтты болсын! Осындай таң атырғаны үшін Алламызға шүкірлік, Жарық дүниеге әкелген ата-анамызға рахмет, қасымызда бауырларымыздың болғанына шүкір,жан-жағымыздың амандығына  шүкір, киелі орда-білім ордамыз-мектебіміздің болғанына рахмет, Әрқайсысыларыңыздың қасымызда болғандарыңыз үшін рахмет, қаумалаған оқушыларымызға рахмет, олардың ата-аналарына рахмет, жақсы лебіздер мен жақсы тілектер үшін рахмет, кең пейіл мен дархан мінездеріңіз үшін рахмет!

Курсқa  келмей тұрып, өзімді стaндaртқa  сай  білім  алуда  барлық  оқушыларды  қамту   жолдары,   көмекті  қажет  ететін  оқушыларға  оқушылармен   бірлесіп ,  сабақ  кезінде  қандай  жолдармен  қол   жеткіземін   деген   ойлар   мені  жиі  мазалайтын. Балабақшаға  бармаған   немесе мектепте   мектепалды  даярлық  тобында     сөйлеу  дағдысы,    тіл    байлығы  дамымай бірінші  сыныпқа  келген   оқушылардың  білімді игеріп  кетуі  қиын. Себебі, олар  берілген  мәтін  бойынша  түсінігін  байланыстырып     айта     алмады

 

 

 

 

 

 

        

 

.    Мәтіннің мазмұнын  жеткізе  білмеген  соң,  мазмұндама,  шығарма  да     жаза    алмай     қиналады. Көмекті  қажет  ететін  оқушылардың  барлық  пәндерді    игеріп   кетуіне   қол    жеткізуім  қиын   болды.   Осы   қиындықтарды   шешу  үшін жеке  жұмыстар жүргізу-ден басқа  амалым болмайтын. Енді  міне, бірінші  бетпе-бет    кезеңінен   кейін бағдарламаның   жеті   модулін   оқыған  соң,  диалогтық   оқытудың     тұйық оқушыларды  ашуда ерекше  әсері бар екенін  мектептегі  тәжірибе  кезеңінде  байқадым.

           Мерсер мен Литлтон (2007) өз еңбектерінде диалог сабақта оқушылардың қызығушылығын арттырумен қатар, олардың білім деңгейінің өсуіне үлес қосатындығын атап көрсетеді.(МАН 39-бет) Сабақты ұйымдастыру кезеңінде құпиялы қасиет ойыны деген тренинг пен диалог арқылы ынтымақтастық атмосферасын қалыптастырдым.Үй тапсырмасын сұрамас бұрын үш топқа бөліп, топ ережесін, топ мүшелерін сайлатып алдым. Бүгін қандай бағалау түрлерін пайдаланатынымызды айттым. Үй тапсырмасын «Ыстық орындық» ойынында дилог арқылы сұрақтар қойып, бағдаршаммен бағалаттым.  Менің өткізген екінші сабағымның тақырыбы- сын есім» Міне осы  жерде ақпараттық  технологияны  пайдалана  отырып, ребус шеше отырып  сөзін құрастыртып, оқушылардың сабаққа ынтасын, зейінін, қызығушылығын ояттым. Диалог  арқылы  тақырыпқа  байланысты  сұрақтар қойып, миға  шабуыл  жасадым.

      - Дара етістік дегеніміз не? -  деп С деңгейіндегі Р.-ға  сұрақ  қойдым.

      -Бір ғана етістіктен тұратын етістікті дара етістік -дейді Р.

      -Күрделі етістік дегеніміз не? – дегенімде

      -Екі етістіктен тұратын етістікті күрделі етістік дейміз,-деді Ж.

      - Сендер қалай ойлайсыңдар ?-деп жабық сұрақты ашық сұраққа айналдырдым.

-         Оқушылар екі немесе бірнеше етістіктен тұратын етістікті күрделі етістікдейміз –деп  балалар қол көтеріп  қоя берді.

-         Қандай?Қай? деген сұрақтарға жауап беретін сөздер  туралы  не білесіңдер? Оған кім мысал келтіреді ,-дедім?.

-         Заттың түсін,дәмін,көлемін,сапасын білдіреін сөздерге қандай?қай? деген сұрақтар қойылады -деді К.

-         Яғни бір сөзбен айтқанда заттың сынын білдіретін сөздерді сын есім дейміз?-деп бұрынғы 1-сыныпта білген білімдеріне жаңа білім қосып

түйіндедім.

Ендеше Сын есімге қатысы бар сөздерге байланысты  балаларға арналған  ертегі бейнеролик  көреміз дедім.Сіздер мұқият қарап,сын есімге қатысты сөздерді жазып,түртіп алып отырыңдар,-деп жұптық жұмыс бердім.

                 Ендеше мұқият көріп, не көргендеріңді есте сақтап қалыңдар. Өйткені бейнероликтен не көргендерің туралы жұп  болып талқылайсыңдар, бір-біріңе  сұрақ қойып, сұраққа жауап  беріп отырасыңдар, яғни диалог арқылы қалай оқуды үйренесіңдер, бір-біріңнен сұрау, сұраққа жауап беру  арқылы есте сақтайсыңдар деп түсіндірдім. Мен оқушыларымды осылай диалогтық оқуға үйреттім . Сыныптан тыс уақытта да бір-біріңе сұрақ қойып ,сұраққа жауап берсеңдер, естеріңе ұзақ уақытқа, тіпті әже, ата болғанша есте сақтайсыңдар. Бейнероликтен  көріп  болған соң, бір-бірімен жұптық зерттеушілік әңгіме айтты.(1-қосымша) Сонан соң, топтық әңгімеде талқылады. Барлық төрт сабағымда осылай бейнероликті көріп болған  соң диалогтық оқыту арқылы көргені, білгені туралы сұрау, жауап беру арқылы есте сақтауға үйреттім.(2-қосымша)

Енді осы көп  ұлтты   тәуелсіз  құмыра,жәдігер  туралы ой  қорытындыларын  оқулықпен  жұмыс  кезінде жалғастырамыз. Мен стоп- кадр дегенде тоқтайсыңдар. Оқығандарың бойынша не ойлайтындарыңды айтасыңдар дедім. Оқығандары туралы түсінгенін  айта алмаса, сол топтың бір оқушысы түсінгенін  айтуына  болатынын ескерттім. Сонымен  бірге  кітаптан  сауатты  оқуын  қадағалаймыз, түсінгенін дұрыс  жеткізгеніне мән береміз. Тек бір  шартым  - оқушының  оқуын да, түсінігін  айтуын  да  бөлмейміз. Мәдениеттілік  пен сабырлықты  сақтайтынымызды  ескерттім. Әр оқушыны екі  критерий  арқылы  бағалаймыз. Екі қандай жақсы жетістігін ескереміз?- дедім. Әдемі  оқығанын - деді А. Яғни, мәнерлеп  оқығанына  қараймыз,-деп  түзедім. Сендер қалай ойлайсыңдар? - деп сұрадым. Қатесіз  оқуына  қараймыз, - деді Д.  Міне  осы диалогтық әңгімелесу арқылы жаңа сабақты меңгертуді қамтыдым. Бағалау кезінде екі критерий бойынша бағаладым. Оқушылар бір-бірін бағалауды үйренді. Өздерінің қателерін өздері тапты, түзеді. Қателерін сыни көзқараспен талқылауға машықтана бастады. Бағалау арқылы белсенділік, оқуға қызығушылық пен жауапкершілік дами бастады. Тұйық оқушыларды ашуда, пікірін ашық айтуда, бағалау мен диалогтың әсері болды. Топта белсенді оқушылар көшбасшылық жасауға үйрене бастады. Үндемейтін оқушылар белсенді оқушыларға еліктей бастады. Ұ. тұйық, үндемейтін оқушы еді. Бағалау кезінде бағалау себебін айта бастады. Ұ. белсенді оқушыға айналып, пікірін айта бастады. Мен Ұ – ның бойынан бұрын болмаған өзгерісті байқадым, риза болдым. Яғни бұл бағдарламаның жеті модулінің ықпалдасуының нәтижесі деп түсіндім. Еңбегімнің жемісіне қуандым. Мен Ұ – ның белсенді әрекетін мақтап,  қолдау көрсеттім.

           Мерсердің зерттеуіне сәйкес, әңгімелесу оқушылардың оқуының ажырамас бөлшегі болып табылады және әңгімелесудің үш түрі бар.

         Әңгіме-дебат барысында:

1)    Ой-пікірлерде үлкен алшақтық болады және әрқайсысы өз шешімдерінде қалады;

2)    Ресурстарды біріктіруге бағытталған аздаған талпыныс жасалады;

3)    Қарым-қатынас көбіне «Иә, бұл солай», «Жоқ, олай емес» деген бағытта жүзеге асады;

4)    Орта бірлесуден гөрі, көбіне бәсекелестікке бағытталған.

Топтық әңгіме барысында байқалатын жайлар:

1)    Айтылған пікірлер мен тыңдаушылардың әрқайсысы механикалық түрде келісе беруі;

2)    Әңгіме білім алмасу мақсатында жүргізілгенімен, оған қатысушылардың өзгелер ұсынған қандай да болсын идеяларды төзімділікпен тыңдауы;

3)    Идея қайталанады және жасаланылады, бірақ үнемі мұқият бағалана бермейді.

Зерттеушілік әңгіме жүргізілу үстінде:

1)    Әркім ақылға қонымды мәлімет ұсынады;

2)    Әркімнің идеясы пайдалы ретінде бағаланғанымен, мұқият бағалау жүргізіледі;

3)    Қатысушылар бір-біріне сұрақ қояды;

4)    Қатысушылар сұрақ қояды және айтқандарын дәлелдейді, осылайша әңгімеде дәлелдеме «көрінеді»;

5)    Топтағы қатысушылар келісімге жетуге тырысады (олар келісімге келуі де, келмеуі де мүмкін ең бастысы – келісімге ұмтылу). (МАН 40- бет)

 

      Постер қорғамас бұрын әр топқа бір тақырып бергенмін. Тақырып бойынша және оқығандары бойынша жұптық жұмыс арқылы талқылау жүрді. Әр топта топтық-әңгіме жүрді. Тек бір-екі оқушы «жоқ олай емес» деген сияқты пікірлер айтты. Әңгіме-дебат жайлап пайда бола бастады. Себебі олар топтастыру тапсырмасын постерде қорғауға тапсырма алған еді. Келесі жолы Ұ. өзі талпынып, қол көтеріп  постер қорғауға  шықты.  Дегенмен оқушылар топ ережесін ұмытпауға, ынтымақтастық атмосферасын сақтауға естерінен шығармауға тырысты. Ішкі бақылаушының міндеті топ ережесін сақтауды есіне салу және оқушыларды бақылау болатын.

     Құмыра сөзжұмбақ арқылы сабақтың тақырыбын аштым.  Сөзжұмбақтың да жауабы достық болды.

-         Ал «достық» туралы не білесіңдер? – деп  сабақты  сыни  сұрақпен

жалғастырдым . Әр оқушы өз пікірін айтты. С.  есімді оқушы: «бір-бірін ренжітпеу» - деді.Апай мен айтайыншы, деп Ә.қолын көтеріп «бір-біріне жаман сөз айтпау, төбелеспеу» - деді. Осылайша  диалог  арқылы  оқыту әдісі бойынша әр оқушы өзінің пікірін ашық айта бастады. Бір  топқа достық  туралы  ребус  құрастыру, екінші топқа достық  туралы  қысқаша эссе жазу , үшінші  топқа достық туралы сурет  салуды тапсырдым. Осы  тапсырмаларды   аяқтамаған оқушылар үйде аяқтап  келуін ұсындым. А. есімді және Д. есімді оқушы бірігіп, достық тақырыбына ребус ойлады . Е. есімді оқушы тәуелсіз құмыра  тақырыбына сурет салды. (3-қосымша)

Семантикалық картамен жұмыс жасамай тұрып, семантикалық картамен қалай жұмыс істеу үлгісін көрсеттім. Картамен жұмыс істемей тұрып, алдымен жұптық жұмыста талқылау жүргіздім. Әр топқа тапсырма бердім. Сол тақырыпты жұп болып талдады, топтық әңгіме жүрді. Олар бір-бірінің пікірлерін тыңдады, идеяларын құптады. Әңгіме дебатқа әлі араласа алмады. Енді семантикалық картаны толтырып болған соң, жазылған жұмысты жұп болып талқылауға уақыт бердім. Дұрыс жауапты топтың артынан ұсынуын сұрадым. Әр топтан бір оқушыдан семантикалық картаны оқыды. Бағдаршам түстерімен бағалау барысында  қате жауаптар анықталды.

-         Неге сары түспен бағаладың? – дегенімде

-         Құмыраны мектепке апарады - деп түзеді. Осы қате үшін сары түспен бағаладым – деді.

Осылайша диалогтық әңгіме арқылы оқушылар өзара қателерін тауып жөндеді, өзін-өзі реттеді.

           Александер (2004) оқытудағы әңгімелесу – қарым-қатынас жасаудың бір сарынды үдерісі емес, керісінше, идеялар екі жақты бағытта жүреді және осының негізінде оқушының білім алу үдерісі алға жылжиды деп тұжырымдайды. Диалог барысында оқушылар (сонымен қатар олардың мұғалімдері де) келісілген нәтижеге жету үшін күш-жігерін жұмсайтын және Мерсер (2000) сипаттағандай, білімді бірлесіп алуда немесе «пікір алмасу» барысында  тең құқылы серіктестер болып табылады. (Ман 40- бет)

            Әр топқа   достық қарым – қатынас тақырыбын зерттеуге тапсырма  бердім.Әр топ тапсырма бойынша постер қорғады.(4-қосымша) «Топтасытыруды құрмас бұрын жұптық жұмыс арқылы достық туралы сұрақ-жауап ретінде пікір алмасыңдар, достық туралы мақалдарыңды қоссаңдар болады,  дедім. Диалогтық әңгімені дамыту үшін түрткі  сұрақтар қойдым, екі-үш оқушы зерттеушілік әңгімеге қатыса алды. Жалпы оқушылар арасындағы топтық-әңгіме түрінде өтті. Топ мүшелерін ішкі бақылаушы бағдаршам түстерімен бағалады. Оқушылар шаршаған кезінде «Досыңа қандай тілек айтасың?» деген тренинг өткіздім. Осы кезде ынтымақтастық атмосферасы қалыптаса бастады. Оқушылар бір-бірін тыңдап, «Мен саған денсаулық тілеймін» деп,  Ж. есімді қыз С. есімді ұлға тілек айтты,  үндемей қалған оқушыға Ж. есімді қыз «Сен маған қандай тілек тілейсің?» деп сұрақ қойып, тұйық мінезді оқушыны әңгімеге тартты. Сол кезде С. «Мен де саған денсаулық тілеймін» -  деп жауап берді.

         Оқулықпен жұмыс кезінде оқулықты іштей оқу ұсынылды. Оқығаннан не түйгені жөнінде жұп болып бір-біріне айтып беруін сұрадым. Бұл әдіс түсінгенін біреуге айту арқылы есте сақтау қабілетінінің артатыны және қасындағы оқушының достық туралы әңгімелеуді үйренетінін айттым. Оқушылардың жартысынан көбі жұптық әңгімеге араласып кетті. Әңгімеге араласа алмай отырған оқушыларға басқа жұптарды тыңдап үйренуді ұсындым. Жұптық әңгімелерге араласқан оқушыларды мақтап, үлгі тұттым. Әр топтың ішкі бақылаушысына белсенді оқу әрекетіне қатысып отырған оқушыларды бағалау парағына бағалап отыруын есіне салдым. Үндемей отырған оқушылардың тұсына «Ү» әріпін қоюды ұсындым.

                Бағалаудың барлық түрінде оқушылар бір-бірін формативті бағалауды қолдана білді. Жас ерекшелігіне сәйкес оқушыларға әр сабақты бағалаудың әр түрін ұсындым. Сабақ соңында бүгінгі сабақтан не ұнаған, не ұнамағанын смайлик арқылы, екі жұлдыз бір ұсыныс арқылы деген сияқты түрлерімен бағалатып отырдым. Бағалау кезінде де оқушылармен диалог   пікірлестім. Мен оқушыларға сендерге топтастыру әдісі ұнады ма? – деп сұрадым. Сонан соң бағалау ұнады ма деп сұрадым.Сұрақтар қойып, жауап алу арқылы оқушы үнімен пікірлестім.

 

            Выготскийдің оқыту моделі оқушы диалог құру нәтижесінде білім алады деп жорамалдайды. Оқушылардың көбірек білетін басқа адамдармен, яғни сыныптастары және  мұғалімдерімен диалог жүргізу мүмкіндігі болған жағдайда, оқыту жеңіл болмақ. (МАН 39-бет). Сондықтан мен әрбір сабағымда диалогтық оқытуды пайдаландым.

             Сонымен бірге формативті бағалау түрлері: бағдаршаммен әр оқушының іс-әрекетін, жауабын бағдаршам түстерімен бағалаттым. Оқушыларға бір-бірін бағалау арқылы жетістіктерін айтып қолдағаны қатты ұнады. Оқушыларды тақырыпты өз бетінше меңгеруге  ерікті түрде ықыластары, қызығушылықтары мен белсенді әрекеттері дами бастады. Бағдаршам түсімен неліктен бағалау себебін айту арқылы бір-бірлерінің қателерін түзеді.(5-қосымша)

              Оқытуды жақсарту үшін оқыту үшін бағалауды  қолдану  «Қара жәшік » ішіндегі жұмыс арқылы  орындалды. Яғни жұмыс: 1. Сұрақтың дұрыс қойылуы; 2. Сыныптасын және өзін-өзі бағалау; 3. Оқушылармен критерийлерді талдау; 4. Кері байланысты қамтамасыз ету; Міне осы жұмыс топтық тапсырмалар, жеке жұмыстарды бағалау кезінде жүргізілді. Шағын тест сұрақтарына жауап арқылы кері байланыс орнаттым.

             Өзіндік  ойлау үдерісі және өзінің оқуын бақылауы арқылы білімді саналы түрде игеруі біртіндеп өседі. Бірлесіп білім алудың қаншалықты маңызды екенін түсіне бастайды. Сыныптан тыс уақытта диалог арқылы кез келген пәнді игеруге немесе оқудың кедергілерін, өмірдегі қиындықтарды бірлесіп шешуге болатынын ұсындым. Оқушылар әр тапсырмадан соң бір-бірлерінің қолдарын ұстап «Бірлік түбі - тірлік», «Жұмыла көтерген жүк жеңіл», «Бірлігі бар ел озар, бірлігі жоқ ел тозар» деген секілді мақал-мәтелдерді айтып, ынтымақтастық атмосферасын естен шығармай белсенділікті дамытып отырды. ББҮ кестесінің екі тармағын сабақ басында, соңғы тармағын  сабақ соңында толтырды. Кейбір оқушы не жазарын білмеді. Сол кезде мен түрткі сұрақтар қойдым, кесте толтыруға басқа оқушылармен кеңесуге болатынын ұсындым. Оқушының өзін-өзі тану деңгейін бақыладым.

              Мен сабағымда қандай жетістіктерге жеттім?                                                                                           

              Сабақта жеті модульді қамти отырып, біраз жетістіктерге жеттім. Оқушылар критериалды бағалау арқылы жас ерекшелікке сай оқулықтың 3-4 сөйлемін сауатты, мәнерлеп оқуға, оқығаны бойынша түсінігін айтуға стоп- кадр ойыны барысында үйренді, білім алуға жауапкершілік пен ынтасы өз еркімен дами түсті. Бір-бірін бағдаршам, критериалдық бағалау, бағалау парағы арқылы ынталандыруы маған ерекше әсер етті. Тіпті сабақта не ұнағанын, қандай ұсыныстары бар екені туралы сыни көзқараспен ашық айтқаны мені таңқалдырды. Оқушылар бір-бірін, тіпті менің сабағымды да шынайы,әділ бағалап, ұсынысты дәл айта білгені таңқалдырды. Сабақ соңында оқушылардың сабақ жөнінде  «екі жұлдыз, бір ұсыныс» айтатыны мені ерекше жауапкершілікпен, ізденіспен сабаққа дайындалып келуге, талпынысқа, табысқа жетеледі. Сабақ соңында оқушылар сабақты  қалай бағалайды екен деп қызығушылықпен күтетін болдым. Келесі сабағымда сәтсіз тұстарды болдырмауға, оқушыларды қызықтыратын әдістер мен ойындарды  пайдаланатымды  жоспарладым. Топтық тапсырмаларды бірігіп орындауда, постер қорғауда тұйық оқушылар, көмекті қажет  ететін оқушылар ашылды.  Бейнероликтерді  көріп, түйгендерін зерттеушілік, топтық әңгіме арқылы , сыни тұрғыда талқылады.Бейнеролик көру арқылы тақырыпты меңгеруге зейіні,есте сақтауы қалыптасты. Әр топқа талантты,дарынды оқушыларды дамытуға бағытталған достық, ұлттар туралы сурет салу, әссе жазу,ребус немесе ойдан өлең құрастыруға алғашқы қадамдар,шығармашылық жұмыстар жасалды.Бір-бірін бағалау арқылы бұрынғыдан да керемет болуға қызығушылықтары пайда болды.Бір сөзбен айтқанда оқушыларда үлкен өзгеріс болып келе жатқанын байқадым.Өйткені Д. маған келесі жолы заттарыңыздың ешқайсысын ұмытпай,осындай дайындықпен келуіме ұсыныс жасады.Ал З.келесі жолы дәл осындай сабақтар өткізе беріңіз десе,Ж. Маған тест,топтастыру ұнады деді.А.есімді оқушы слайдты жақсылап жасап келіпсіз дегенде, мен сабақты ерекше дайындықпен өткізуге талпына,ынталана түстім. Менде жеті модульді ықпалдастырып,түрлі ойындар, түрлі формативтік бағалау,тақырыпқа сай бейнефайлдар таңдап оқушыларға ұнасам, мінсіз мұғалім болсам деген мақсат пайда болды.Оқушыларым ертең қандай сабақ болады екен деп қызығушылықпен мектепке келсе екен деп ойлаймын.

           Маған не қиындық келтірді?

           Диалогтық оқыту барысында жұптық әңгімеге  көмекті қажет  ететін тұйық  оқушылар  араласа алмады.Барлық оқушылардың жұптық әңгімені қалай өткізіп отырғанын бақылау қиын болды.Сыртқы бақылаушыға жұптық әңгімені бақылау,бағалау керектігін ұсындым. Түрткі сұрақ қойып, оқушыларға демеу,үлгі көрсеттім .Түрткі сұрақтарды аяқ астынан дұрыс етіп құрастыру қиындық келтірді.Топтың ішкі бақылаушысына жұптарын реттеуге ұсыныс жасадым.Өз сыныбымда белсенді тақтаның болмағаны,басқа сыныптың белсенді тақталарының анық көрсетпейтіні немесе ручкаларының істен шыққыны, дыбыс күшейткіш калонкалары жоқтығы маған қиындық келтірді. Мен әр топқа ноутбуктарды әр адамнан сұрап әкеліп бейнефайлды көрсеттім. Ал оқыту мен  оқуда  ақпараттық технология  сабаққа, оқушыларға өте қажет екендігі бәрімізге белгілі.

              Келешекте әр сабаққа тақырыпты меңгеруге ықпал жасайтын ашық сұрақтар мен түрткі сұрақтарды,диалогтық оқыту түрлерін бейнеролик арқылы үлгісін көрсетіп,жұптық ,зерттеушілік әңгіме түрлерін көрсетіп, оқушыларға бағыт беремін.Әр сабағымда кеткен кемшілікті бейнежазба арқылы оқушылармен,әріптестермен бірге бақылап, келесі сабақта қателіктерді түзеп,өзімді реттеп отырамын.

             Пайдаланған әдебиеттер:

1.Мұғалімге арналған нұсқаулық (6-97бет)                                                    2.Ү.Б. Жексенбаева «Балалардың дарындылығын диогностикалау» әдістемелік құрал.                                                                                             3.Г.Алпысбаева «Бала қиялын,дарынын дамытатын тренингтер мен ойындар»                                                                                                             4.Әдебиеттік оқу әдістемелік құрал                                            

Жұптық әңгіме 1-қосымша          Бағдаршаммен  бағалау 5-қосым.     

 

                                      3-қосымша                                      2-қосымша 4-қосымш

Пәннің аты

Уақыты:

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Алтын балта

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Сабақтың мақсаты: Ертегі мазмұнын ашып, идеясын түсінуге, мәтінді талдауға, ойын жүйелі жеткізе білуге машықтандыра түсу.
а) білімділік: Ертегілер туралы білімдерін толықтыра отырып, оқыған ертегідегі ойды түсіне білуге және ертегіні шебер мазмұндау дәрежесінің артуына жағдай жасау.
ә) дамытушылық: Оқушы қиялының дамуына, көркем әдеби сөйлеу шеберлігінің дамуына ықпал ету.
б) тәрбиелік: Еңбексүйгіштікке, адал болуға тәрбиелеу. Дүниеқоңыз болмау, іші тар, қызғаншақ болмау сияқты қасиеттерді қалыптастыру.
Сабақтың көрнекілігі: слайд, проектор, тест тапсырмалары

Психологиялық ахуал

І. Кіріктірілген бөлім
Бағдарлау - мотивациялық кезең
Психологиялық дайындық
Ертегі терапиясы
Ертегі кейіпкерлерін таңдау
Диірмен: - Бүгінгі сабақ сіздер үшін табысты болмақ. Сабақ бойы жақсы нәтижеге жетесіздер.
Кедей: - Бұл сабақтан кейін сіздер дүниеқоңыз емес, ақ пейіл, адал, еңбекқор болып, арман – тілектеріңізге жетесіздер.
Бай: - Бүгінгі күннен бастап білімдеріңіз еселене түспек.
Балта: - Сіздер үшін бұл сабақта шешімі жоқ сауал, жауабы жоқ тапсырма болмайды.
Үй тапсырмасын сұрау
«Ажалдан құтқарған асыл сөз» ертегісінің мазмұнын сұрау
1. Шөл қысқан хан;
2. Қырсық қойшы;
3. Сұңқар мен шөже торғай хикаясы;
4. Ханның сөзден жеңілуі;
Қызығушылықты ояту.
Мульфильмінен көріністер көрсетіледі.
1. Әр көріністі салыстырып, сұрақтар қойылады.
1.
- Суретте екі баланың бір - бірінен айырмашылығы қандай? Неліктен?
- Сол жақтағы суретте еңбекқор бала, оң жақтағы бала кер жалқау бала.
2.
- Еңбекқор бала бақшасын қалай күтуде?
- Бақшаға өскен арам шөптерді жұлуда.
- Жалқау баланың бақшасының жағдайы қандай?
- Бақшада арам шөптер қаптап өскен. Бақшасы күтусіз қалған.
3.
- Табиғаттың құбылысына балалардың іс - әрекеттері қандай? Әр баланың көңіл - күйі қандай?
- Еңбекқор бала шаттануда. Жалқау бала үйіне тығылуда.
4.
- Балалар орманға демалуға бара жатыр. Еңбекқор бала көңілді, ән салуда. Жалқау баланың жағдайы не болды?
- Ол өзеннің ортасына қойылған ағаштан өте алмауда.
5.
Проблемалық сұрақ.
- Соңғы суреттен жалқау бала қайсы? Оны қалай таныдыңдар? Ол өзгерді ме? Оның өзгеруіне көмектескен, жалқаулыққа мойымауға көмектескен кім?
- Еңбекқор бала.
- Бұл мультфильмді теледидардан көргендерің бар ма? Қалай аталады?
- Ендеше, бүгінгі сабағымызда еңбек жайлы ертегі оқимыз.
ІІ. Сараланған бөлім
Операциялық - орындаушылық кезең
Ертегі «Алтын балта».
Ертегі үнтаспадан тыңдатылады
• *«Еркін» оқу. Оқулықтағы мәтінді үнсіз оқу, ол үшін оқушылар еріндерін жиып, саусақпен басады.
• *«Найзағай» оқуы. Жарты дауыспен баяу және жылдам оқуды кезек алмастырып оқу.
• *«Канон» оқуы бір оқушы бастайды, екінші оқушы 1 - 2 сөйлемнен кейін қосылады.
№1 тапсырма. Сұраққа жауап береді.
1. Кедей қайда барды?
2. Балта қайда барып түсті
3. Диірменші не істеді, қандай балталар ұсынды?
4. Диірменші қартқа неліктен алтын балта берді?
5. Бай не істеді?
6. Ертегі қалай аяқталды?
№2 тапсырма.
«Балта» сөзіне 5 жолды өлең құрастырады.
Үлгі:
• Не? Балта
• Қандай? Алтын, темір
• Не істеді? Алды, түсірді, берді.
• Сөйлем. Мен балтамен ағаш жардым.
• Мағыналас сөз. Құрал.
№3 тапсырма. Оқушылар кестедегі сөйлемдерге өз ойларын білдіреді.
Ақылды болсаң, бай боласың. Бай болсаң, ақылдың қажеті жоқ.

Оқулықпен жұмыс.
1. Мәтіннен жасыл түспен ерекшеленген сөздердің кімге қатысты екенін айтқызу.
2. Қара түспен ерекшеленген сөздердің кімге қатысты екенін табу;
Сұрақ: Ертегідегі негізгі идея не?
Сергіту сәті.
ІІІ. Кіріктірілген бөлім
Рефлексиялық - бағалау кезеңі
Ертегілердің мазмұнына сәйкес тест беріледі.
Тест.
1.«Кер жалқау» сөзінің мағынасы қандай?
А) қырсық, қыңыр;
Ә) малжанды;
2. Қарттың суға түсіріп алған балтасы қандай еді?
А) Күміс балта;
Ә) Темір балта;
Б) Алтын балта;
3. Қарт қандай жан?
А) Құлқыны тоймаған қу;
Ә) Дүниеқоңыз емес, ақ пейіл, адал жан;
Б) Күншіл, көре алмайтын жан;
4. Еңбегінен берекет тапқан кім?
А) Диірменші;
Ә) Қарт;
Б) Бай;
5. Оқыған шығарма ертегінің қай түріне жатады?
А) қиял - ғажайып ертегілер;
Ә) жануарлар туралы ертегілер;
Б) шыншыл ертегілер;

Қызығушылықты ояту

Сергіту сәті

Ой толғаныс

Үйге тапсырма

Мазмұндау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

 

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс



Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Пәні   


Ағылшын тілі.


Сыныбы 1


 


Тақырыбы:


Our classroom


Мақсаты :


Оқушыларды «Our classroom» тақырыбы бойынша жаңа лексикалық бірліктермен
таныстыру. Зат есімнің көпше түрімен таныстыру. Сынып бөлмесінде орналасқан
заттарды білдіретін жаңа сөздерді енгізудің үлгілік жағдайында ауызша сөйлеу
дағдысын қалыптастыру. Дұрыс дыбыстау дағдысын дамыту.


Күтілетін нәтиже


Ағылшын тілінде сөздер мен фразаларды есту арқылы қабылдау барысында
тілдік түйсікке сүйену; кестедегі ақпаратты тарату, бекіту.


Кезеңдері


Мұғалімнің
іс-әрекеті


Оқушының


іс-әрекеті


I. Organization moment.


Good morning, children! I am glad to see you!
What date is today? What is the weather like today? Today we are going to speak
about school things.


 


Good
afternoon, teacher!

. Report of the pupil on duty.






Warm-up
activity.






Бүгін біз сынып
бөлмесіндегі заттардың атауларымен танысамыз және оқу құралдарын көпше түрде
атап үйренеміз.


What the English for


Сумка, кітап, дәптер, пенал   


What the Kazakh for


Bag, book, copy-book, pencil case, pencil,
pen, rubber, ruler.


 


 


 


 


 


Оқушылар өткен
тақырыта өткен сөздердің ағылшынша, қазақша атауларын айтады.


Introduction, explanation of new material.


New words


    A board –тақта


   A desk –парта


   A chair- орындық


Listen and remember


     It’s a desk . It’s a board


    It’s a pen. It’s a rubber .


 Grammar


 A pen – three pens


A ruler – four rules


 


Оқушылар
тыңдап, мұғалімнің артынан қайталайды.


Practice


«Бинго» ойыны


 


Балалар қолдарындағы суреттердің ағылшынша
атауларын естігенде сызып отырады. Кімнің флэш-картасы бірінші толады. Сол
оқушы «бинго» деп айқайлайды және жеңімпаз атанады.


Conclusion part.






Homework to learn by heart new words.


          Everybody was very
active today, everybody tried to share his opinion today so I think I should
give only good and excellent marks today. And I want you to work this way at
every lesson. Our lesson is over, good-bye.


 

Grade: the 7 A.B


Teacher: Sh.A Spanova





The theme of the lesson



Project work “ Nature of  Kazakhstan”





The aim

 



-to develop their creative habits and use it,  -to develop their oral
speech through conversation practice, 
- to integrate the 7 models, -to revise grammar:  model verbs





The results of educating

 



-understand the tasks,
and explain themselves,  -learn where and how
to use them, -consolidate  their knowledge.





Methods of teaching

 



Methods: «Association»“ Nature of  Kazakhstan”

 Individual, pair and group work.

 «Key expressions» “2 wishes,1 stars” strategie for reflexive





Evaluation,
including an estimation for educating.



 «Selfassessment» strategie: on the lesson stages,

-formative assessment: individual, pairs and groups

Three cards





                                                                
The contents of
lesson:

 





    Time

 



Acts of teacher

 



Acts of student

 



      The main resources

 





1) 5 min

 



CD-Hello Teacher’s greetings



Greets the 
teacher , wish each other good wishes



Stickers with wishes





2) 2 min

 



 To
divide into 2 groups through stickers

Explane  the
roles in groups



 To divide into 2 groups through stickers Each of the students has a role



Colored  stickers
with wishes





3)3 min



 «Association»“ Nature of Kazakhstan”

 

 



Write words associating with the theme



Board

 





4) 5 min



Presentation“
Nature of Kazakhstan”

 



Looking through



Presentation on the computer





5) 10 min

 



The text “Nature
of Kazakhstan”

           «Project work»

1) What can you
say about seas, lakes and rivers of Kazakhstan?

 2)Can you
name the main animals of the nature of Kazakhstan?

 

 



 Work  individual,

pair and group work.

 

Answer the questions



Cards with the text





6)2 min



Dancing



dancing



 video





7) 8  min



1.«Project work»

2. Modal verbs



 Making  posters

 Doing
exercises



flirpchut, marker,
felt-tip-pens





8)5 min



«Key
expressions»

 



Making presentations



 A4





9)3 min



«Selfassessment» strategie: -formative assessment

 



individual, pairs and groups



-formative assessment
cards





10)2 min



“2-1” strategie for reflexive

Home work to write an essay



 Say their
sentences and words

 Ex:12/14



 stickers














 


 


 


 


 


 





 


 

---

 





Kazakhstan territory takes the 9th place in the world (2,724,900km2), its
population only amounts to 17 million, the rest of inhabitants – is steppes,
deserts and mountains being a habitat for thousands species of animals and
birds. 



Kazakhstan is the largest country in the world , the territory of Kazakhstan is washed by land-locked seas: the Caspian
and Aral. The nature of Kazakhstan is beautiful in its own way. It is severe,
most of the territory consists of deserts .The climate of the republic is continental. The weather in a desert is changeable and unsteady, hot in the daytime and
at night, northern winds are blowing, bringing the cold.  Kazakhstan has 8,500 small and
large rivers. They are the Ural, Emba,
Syrdarya, Ishim, Ili, Irtysh and Tobol. One of the largest lakes in
Kazakhstan is Lake Balkhash. About six thousand of plant species vegetate in
Kazakhstan, about 500 species of birds, 178 species of animals, 49 species of
reptiles, 12 species of amphibians and about 100 species of fishes – in the
rivers and lakes. The majn part of the forests
in the country is located in the region of Tien Shan and Altai mountains.
There are forests and alpine meadows , apple trees and walnuts are growing in
the gorges  there lives the snow leopard, brown bear. Taiga
forests are found in the territory of Altai, where in the Kazakh territory a
natural wildlife area was set up on Markakol Lake. In the forests such rare species of birds as a cock of the wood, hazel grouse,
white grouse are found, pink flamingos.The Kazakh government set up the Kurgaldja wildfire
are to protect them. The deserts of Kazakhstan
are Betpak-Dala desert, Ustyurt plateau, Kyzyk Kum sandy-desert, Moyunkum
desert , Aral Karakums. They are inhabited by  gazelles and jerboas and 16 species of snakes were found in the territory of
Kazakhstan. The nature of Kazakhstan is various, its desert is immense and
its mountain peaks are high. The country’s flora and fauna are represented by
various species of rare and unique animals and plants, many of which are
entered in the Red Book.

 

                              New words:

1.            
inhabitants-тұрғындар

2.            
species-жәндіктер

3.            
severe-қатаң,қатал

4.            
continental-құрлықтық

5.            
unsteady-тұрақсыз

6.            
amphibian-қосмекенділер

7.            
alpine-альпі

8.            
walnut-жаңғақ

9.            
grousе-бұлдырық

10.      
gazelle-қарақұйрық

11.      
gorges-аңғар

12.        
immense-үлкен,зор

13.        
harsh-ауыр,қиын

 

 





 


                     Read the text and say if the sentences true or false:


 


 


1.  
Kazakhstan territory takes the 5th place in the world.


2.   The nature of Kazakhstan is not beautiful .


3.   Kazakhstan has 8,500 small and large rivers.


4.   One of the largest lakes in Kazakhstan is Lake Aral.


5.   The nature of Kazakhstan is various, its desert is immense and its mountain
peaks are high.


6.   The Kazakh government  set up the Kurgaldja wildfire are to
protect them.


 


 


 


 


                         Answer the question:


                                  «Project
work»


 


                                                 For the
first group:


 


                    1) What can you say about seas, lakes and rivers of
Kazakhstan?


             


 


 


 


 


 


 


 


 


                                     Answer the question:


                               «Project
work»


                          For
the second group:



 


                     2) Can you name the main
animals of the nature of Kazakhstan?


 


 


 

Оқушылардың
білім алғандығының дәлелдемелері қамтылған тізбектелген сабақтар топтамасына алынған
бір сабақ бойынша рефлексивтік есеп


Ұзақ мерзімді жоспарлау сабақтарына сәйкес өткізген
сабақтар барысында бағдарлманың жеті модулін де  қамтуға тырыстым. Әрбір сабағымда оқытудың
жаңаша тәсілдерін қарастырып отырдым. Жаңа оқу жылының басында жасаған
мемлекеттік оқу бағдарламасының стандартына сәйкес күнтізбелік – тақырыптық
жоспардан тізбектелген сабақтар топтамасына ұзақ мерзімді жоспар құрдым.                                                                                                


Осы тізбектелген сабақтар топтамасындағы « Отан туралы »
тақырыбында жеті модульді кіріктіре отырып, сабақ өттім.


Сабақтың мақсаты : Отанды сүюге, туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру, елін жерін, әдет
– ғұрпын құрметтейтін жаны таза, адамгершілігі мол азаматты қалыптастыру,
патриоттық сезімге баулу.


Модульдердің кіріктірілуі: Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, сын тұрғысынан ойлау, оқыту үшін бағалау
және оқуды бағалау, АКТ пайдалану, талантты және дарынды балалармен жұмыс, жас
ерекшеліктеріне сәйкес оқыту, көшбасшылық.


Оқып үйренудің нәтижесі : Отанға, еліне, жеріне деген патриоттың сезімдері күшейеді, танымдық
қабілеттері артады.


Негізгі дерек көздер : Суреттер, интербелсенді тақта, электронды оқулық, плакат, маркер,
слайдтар, стикер, үлестірмелі қағаздар.


Сабақтың барысы :





 қ/с



 Сабақтың кезеңдері



 Мұғалімнің әрекеті



 Оқушының әрекеті



 Сілтемелер



 Уақыты





1



 Ұйымдастыру кезеңі



Қолайлы
психологиялық жағдай қалыптастыру. Топқа бөлу. Үй тапсырмасын сұрау.



 Ынтымақтастық
орта қалыптастыру мақсатында әр оқушы алдындағы досының арқасына парақ қойып,
сол параққа досының бойындығы жақсы қасиеттерін жазып,бір тілек айтып,
парақты досына береді. Оқушылар 1,2,3 рет санау арқылы топқа бөлінеді. Әр топ
5 сұрақтан дайындап, бір – біріне береді, оқушылыр үй тапсырмасы бойынша
сурақтарға жауап береді



 Ақын
портреті, оқулық, турлі – түсті қағаздар, интербелсенді тақта , маркер



 7
мин





 2



 І
Қызығушылықты ояту



 ʺОйқозғауʺ
Интерактивті тақтадан суреттер көрсету



 Оқушылар
тақтадан қай қала екенін айтады. Қазақстанның қай қаласы екенін айтады.



 Интербелсенді
тақта



 3
мин





 3



ІІ
Мағынаны ажырату 



 Интербелсенді
тақтадан бүгінгі Астананы көрсетемін. Әр топ өздерінің Астана қаласындағы
көркем ғимараттары жайлы әңгімелейді, постер қорғайды. Сергіту сәтін жасау.

ʺВенн
диаграммасы ʺ Оқушылар бұрынғы астана Алматы мен қазіргі астана Астана
ұқсастығы мен айырмашылығын жазады. Пікірсайыс ʺ Астана қаласының жерлері
жайлы не білесіңдер?ʺ рөлдік ойын



 Оқушылар
жаңа тақырыпты меңгереді. Астана қаласы жайлы, постер қорғады.

ʺ
Қаржорға ʺ биі қимылын жасайды.

Оқушылар
интербелсенді тақтада бұрынғы астана Алматы 
мен қазіргі астана Астана қаласының айырмашылығын, ұқсастығын жазады.



 Астана
қаласының көркем суреттері



 25
мин





 4



 Ой толғау



 Отанымыз
Қазақстан жайлы өз ойларын жеткізу ассоциация құрастыру. Тест тапсырмасын
беру



 Әр
топ ассоциация құрастырады. Әр оқушы тест тапсырмасын орындайды, жауабын
қасындағы досымен алмасып тексеріп бағасын айтады.



 Видео
– ролик, парақтар



 7
мин   





 5



Қорытынды
 



 Рефлекция
оқушылардың осы сабақта не алғанын анықтау. Оқушыларды тортық және критерий
арқылы бағалау.



Екі
жұлдыз , бір тілектерін стикерге жазады. Үйге тапсырма беріледі. Оқушылар
топтық және критерий арқылы бағаланады. 



 Интербелсенді
тақта, бағалау парақтары



 3
мин


















 


Сабақтың басында оқушыларды натурал сандар ретімен санату
арқылы бірінші топ, екінші топ үшінші топ болып үш топқа бөлдім.


Әр сабақта  жағымды
атмосфера орнатуға ұмтылу-жақсылық пен ізгіліктің нышаны. Оқушылар орындарынан
тұрып, парақты сыныптастарының арқасына қойып, бойындағы үш жақсы қасиеттерді
жазып шығады. Сол парақты бір тілек айтып беру арқылы ынтымақтастық
атмосферасын қалыптастырдым.
Келесі үй тапсырмасын сұрау арқылы әр топқа төрт сұрақтан
жазғызып, басқа топтармен алмастырдым.
Әр оқушы өзіне міндеттелген сұраққа жауап айтады.
Сұрақтың жауабын айта алмаған оқушыға сол сұрақтың егесі жауап береді. Бұл
әдістің тиімділігі оқушылар үй тапсырмасымен толық қамтылады, әрі ізденіспен
жауап береді. Сабақтың келесі кезеңі бойынша оқушылардың қызығушылығын арттыру
мақсатында интербелсенді тақтадан Астана қаласының суреттерін көрсеттім.
Тапсырма диалог түрінде амалға асты. Оқушылар суреттерде Астана
қаласындағы  әсем ғимараттарды атай
отырып, жанындағы серігімен сұхбаттаса отырып, жауап беріп отырды.
Осы суреттерді көре отырып, Мұстахи есімді оқушым ерекше
көзге түсті, қазіргі астанамыз Астана қаласына жазда ата – анасымен барып,
Астана қаласын аралағанын айтты.
Диалог негізінде оқыту мен оқу оқушылардың өзара
сұхбаттасуы және мұғалім мен оқушы арасындағы диалогтың шәкірттердің өзіндік ой
– пікірін жүйелеуі мен дамытуына көмектесетін амал екенін меңзейді. ( Мұғалімге
арналған нұсқаулық 12-бет ).
            Оқушылар көрсетілген
суреттерден Астана қаласының әсем де көрікті үйлерін, жерлерін айта отырып
бүгінгі тақырыбымыз ʺ Отан туралы ʺ болатынын мақтанышпен болжай білді. Мен бұл
сабақта оқушыларға тек бағыт – бағдар беріп тұрдым. Танымдық даму баланың оқу
және проблеманы шешу қабілеті. Дәлірек айтқанда, танымдық даму оқуға деген
қабілеттік, сондай – ақ зейін , сөз сөйлеу дағдылары, ойлау, негіздеу және
шығармашылық зияткерлік сияқты қабілеттерді дамытуға және тұрақтандыруға қатысты.
Аталған зияткерлік қабілеттер ойлау үдерісінің сипаты және жасына қарай олардың
өзгеру ықтималдығы туралы маңызды ақпараты бар танымдық даму теориясы
шеңберінде сипатталады. ( Мұғалімге арналған нұсқаулық 77 бет ). Оқушылар 2
сынып болғандықтан мен мемлекеттік білім стандартымен бекітілген жоспар бойынша
тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне сәйкес беріп отырдым.
            Оқушыларға қазіргі және
бұрынғы астананы бейнеклиптен көрсеттім. ʺ Ой қозғау ʺ стратегиясы бойынша  Бұл қандай қала ? Бұл жер қалай аталады ? Кім
бұл қалада болды ? деген сұрақтар қойдым. Оқушылар бұл Алматы қаласы екенін балалардың  ʺ Медеу ʺ мұзайдынына барғандарын, Алматы
қаласы біздің бұрынғы астанамыз болғанын атап айтты. Қазіргі астанамыз Астана
қаласының әсем, көрікті ғимараттарын мүдірмей атап айтып берді.













            Келесі тапсырма бойынша әр
топқа ʺ Менің Отаным ʺ атты тақырыбына байланысты постер  қағаз тапсырылды. Постер қағазда бір әдісті
пайдалану керектігін айттым. Тапсырма барысында топтың ережесін басшылыққа алып
отыруын ескерттім.
Ережеде  әр топ
мүшесінің пікірі құнды екенін және топтың жұмысына барлығы бірдей
атсалысатындығы атап айтылды. Топ ішінде А. есімді және Б. есімді  екі баланың сурет салуда ерекше дарындылық
қабілетін байқадым. Бірі ʺ Бәйтеректің ʺ ; екіншісі қазақтың кең даласының
суретін салуда көзге түсті. Топ басшысы мен топ мүшелері постердің сәтті шығуы
үшін дәлелдеме келтіріп, өз ойларын ортаға салып, пікірлерімен бөлісіп отыр.
Сыныпта Ж. есімді және М.  есімді  балалар бастапқыда оқу  үдерісіне оңай ілесе алмайтын, бірақ олардың
сурет салуда қызығушылықпен кірісіп жатқанын байқадым. Тапсырманы ең алғаш
болып екінші топ бітіріп, жұмыстарын қорғауға шықты. ʺ Менің Отаным – Қазақстан
ʺ тақырыбында кең байтақ Қазақстан туралы жері бай, көпұлтты ел екенін , елбасымыз
тек бейбітшілікті , ашық аспан аясында бақытты өмір тілейтінін атап айтып
қорғады. Осы топ мүшесі Н. есімді  қыз
бала біздің астанамыз Астана қаласы екенін және өзінің сол қалада дүниеге
келгенін , анасы  Астанаға қыдырып барып
сол кезде дүниеге келгенін айтып берді. Келесі топ ʺ Менің туған жерім ʺ
тақырыбы жайында , кіндік тамған жері Қызылорда қаласы жайлы, мақтанышпен
айтып, өз ойларын кең дәрежеде жеткізе білді. Үшінші топ Алматы әсем қала атты
тақырыбнда Алматы қаласы біздің еліміздің бұрынға астанасы екенін айтып,
оның  әсем үйлері , ғимараттары, әйгілі
мұзайдыны ʺ Медеу ʺ жайлы атап айтып , өздерінің Алматы қаласына бірнеше рет
ата – аналарымен қыдырып барғандарын айтып өз жұмыстарын қорғады. Оқушылар бұл
тапсырманы орындауда  түрлі – түсті
қарындаштарды, пламастер, маркер пайдаланды. Бұл тапсырмада топтық бағалау
жүзеге асырылды. Әр топ бір-бірлерінің жұмыстарын ұйымшылдықпен әділ бағалады.
Екі топ бір-бірін жұлдызша (өте жақсы) арқылы бағаланса, бір топ төртбұрыш
арқылы ( жақсы ) бағаланды. Менде сыныптағы оқушылардың сабаққа қызығушылығын
арттыру , алға ұмтылдыру үшін көңіл – күй нышандары сияқты формативті бағалауды
қолдандым. Бұл тапсырманы орындау барысында оқушылар өз ойларын ашық, еркін
жеткізіп сын тұрғысынан ойлана білді, диалог арқылы пікірлерін бөлісе білді
және өз жұмыстарын бағалай білді.
Келесі оқушылардың бойын сергіту мақсатында интербелсенді
тақтадан « Қара жорға » би әдісін көрсете отырып, баяу әнмен би қимылдарын
жасаттым. Нәтижесінде оқушылар арасында көтеріңкі күлкі естіліп, өзара
ынтымақтастық орнады, қолайлы орта қалыптасты.
« АКТ оқушыларға ғылыми ұғымдарды түсіндіруді және
олардың қабылдауын, түсінуін жеңілдетуге мүмкіндік беріп, мұғалімдерге сабақ
беруде көмектесетін маңызды құрал болып отыр. Сондықтан оқыту барысында осы
технологияларды тиімді қолдану маңызды болып саналады » (мұғалімдерге арналған
нұсқаулық – 61 бет). Оқушыларға интербелсенді тақтадан Венн диаграммасын
көрсеттім. Әр топқа «Астанамыз Астана қаласымен, бұрынғы астанамыз Алматы
қаласының ұқсастығы бар ма? Ерекшеліктері неде? деген сұратарды қоя отырып,
Венн диаграммасын толтыруды тапсырдым. Әр топ өз ойларын ортаға сала отырып,
қазіргі астанамен бұрынғы астананың ұқсастығын, айырмашылығын атап жазып шықты.
Сыныпта өз дарындылығын көрсете білген Арманай мен Зарина есімді оқушылар
тапсырманы орындауда бұрынғы астана Алматы қаласының әсем, көрікті, көпұлтты
қала екенін айтып, қазіргі кезде ол үлкен сауда орталығына айналғанын атап
айтты, қазіргі астанамыз Астана қаласы жас әрі көрікті, күннен – күнге үлкейіп
жаңа ғимараттарға толып жатқанын айтты, ұқсастығы жөнінде өз ойларын ұтымды
жеткізе біліп, елордамыз туралы кең түрде мәлімет білетіндігін байқатты.
Келесі оқулықта берілген тапсырма бойынша өзен, тау, тіл
сөздеріне қатысты көркем сөздерді табу. Бірінші топ өздеріне берілген
тапсырманы орындау барысында өзенге қатысты көркем сөздерді атады. Мысалы:
көгілдір өзен, ағынды өзен, терең өзен, сырлы өзен. Екінші топ өздеріне
берілген тау сөзіне қатысты көркем сөздерді атады: биік тау, асқар тау, аласа
тау, құдіретті тау, ала тау. Үшінші топ тіл сөзіне қатысты көркем сөздерді атап
шықты: көркем тіл, шешендік тіл, қасиетті тіл, құдіретті тіл деп өз
мысалдарымен ой өрбітті. Оқушылар бұл тапсырманы орыдауда бір-бірімен ақылдаса,
пікірлесе отырып, қызу талқылады
Нәтижесінде: тапсырма күрделі болмағанымен, қабілеті әр
түрлі деңгейдегі оқушылардың өз мысалдарын келтіруге мүмкіндік болды. Оқушылар
көршілес достарының әрқайсысында түрлі мысал сөздер болатындығына көз жеткізді,
әрі топ болып бірлесе отырып, берілген тапсырма бойына өз (мысалдарын)
пікірлерін айтып шықты. Осы тапсырмада әр оқушы өз ойын айта білді және өзімнің
оқушыларымның қай деңгейге көтерілгенін бақылап отыруыма мүмкіндігім болды.
Дәстүрлі сабағымда оқушылардың сыныптағы оқу үдерісіне түгел қатыспай тыс
қалатыны байқалатын. Мұғалім дәрісін тыңдағанда, күнделікті түсінбей қалған
сабақтарының көлемі ұлғайып, үлгерімі орташа балалар шеткері қалып отыратын.
Бұл тығырықтан шығу жолын іздегеніммен, нәтижесі бола бермеуші еді. Осы тұста
бағдарлама модульдері оқу нәтижесіне түгелдей өзгеріс ендіретініне сенімді
болдым. Топқа бөліп оқытудың тиімді әдісі оқушылар бір-бірімен білмегенін
сұрап, өзара талқыға салып, топ басшылары берілген тапсырманы топ мүшелерінің толық
орындауын қадағалап отырды. Тапсырма әр баланың білім деңгейіне сай болу керек
екенін байқадым. Сыныпта үлгерімі төмен оқушылар тобынан қалыспай барынша
тапсырманы орындауға тырысып жатқанын байқап отырдым. Интербелсенді тақтадан
сәйкестендіру тест сұрақтарын көріп, орындап болған соң, оқушылар жұптаса
отырып, сыныптастарының жауабын критерий арқылы бағалады. Әр, топ басшылары
бағалау парағына әр оқушының бағасын түсіріп отырды.
Сабақты қорытындылай келе, әр топқа өз отынын сүйетін
адамның бойында қандай қасиеттер болу керек? деген сұрақты бере отырып,
ассоциация құрастыруды тапсырдым. Әр топ отанын сүйетін адамның бойына тән
қасиеттерді атап айтып шықты. Әсіресе, бірінші топтың оқушылары жауапты нақты,
толық кең түрде өз ойларын жеткізе білді. Бұл сабақта әр оқушы бірінші өзін –
өзі бағалады, критерий арқылы бір-бірін бағалады, жиынтық бағаны мен қойдым.
Оқушыларға стикер таратылып, оқушылар сабақ бойынша рефлексия жасап «екі
жұлдыз, бір үміт» жазып тақтаға ілді. Оқушыларға өте ұнағаны «Постер қорғау»
және сергіту сәтіндегі «Қаражорға» биі екен.
Жалпы сабақ барысында жеті модульдің мұғалім үшін де,
оқушы үшін де тиімді екенін байқап жүрмін. Тапсырманы беру барысында осы
модульдерді тиімді әдіс – тәсілдермен байланыстыру барысында оқушылар сыни
тұрғыдан ойлана отырып жұмыс жасауды, жаңа тәсілдерді, ақпараттық
телекомуникациялық технологияны пайдалануды үйренді. Оқушылар әр жаңаша сабақты
жақсы қабылдады. Сыни ойлау арқылы оқушылар ойын ашық айтуға, бір-бірінің
пікірін тыңдауға жүйелі сөйлеуге үйренді. Топтарда тапсырмаларды орындауға
оқушылар көшбасшылықтарын танытты. Оқуды бағалау мен оқытуды бағалау кезінде
бір-бірін, өзін-өзі бағалауға, рефлексия жазуға үйренді.
Жалпы сабақтарда жеті модульдің әдіс-тәсілдерін
оқушыларға түсіндіре отырып өтсек, оқушылардың сабаққа қызығушылығы арта
түседі, ойын ашық айтады, шешім қабылдай алады, жинақтайды, талдайды,
бағалайды, алған білімдерін іс-жүзінде пайдаланады. Нәтижесінде сабаққа ынтасы
жоқ оқушылардың бойында жақсы өзгерістер пайда болды. Олар сабақ кезінде топқа
бөліну арқылы өзіне берілген тапсырмаларды орындауда сыныптастарын ұятқа
қалдырмау үшін барынша талпынып, білмегенін сұрап, диалогқа қатысып жүр.
Байқағаным, мұндай оқушыларға топпен жұмыс жасағанда олардың оқу үдерісі алға
жылжитынын әрі қызығушылығы оянғанын байқап жүрмін.
Қорытынды.
Өз ойымды қорытындылай келе жаңа бағдарламаның
әдіс-тәсілдерін сабақта пайдаланудың тиімді оқытуда Кембридж тәсілдерінің
теориялық негіздері уақыт талабына сай қажеттілік екенін білдім. Өйткені жаңа
технологиялар тек үйренуші ғана емес, өзіндік ой-пікірі жан-жақты дамыған дара
тұлға дәрежесіне дейін тәрбиелеуді мақсат етеді. Оқушының бойында сенім ұялату
маңызды екенін білдім.
Ұстаз үшін ең басты мәселе - оқыту әдісін дұрыс таңдау екенін
білдім. Жаңа технологияларды пайдалануда оқушының жеке тұлғалық күшін дамытуында
басты рөл атқарады. Соның ішінде жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалануда әр баланы
қабілетті дарынын дамыту, ұжымдағы әрбір мүшені және әркімге ортақ жұмыстағы
бір-біріне көмегі ынтымастық болып табылады.
Жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалануда мұғалім іс-әрекеті, бағыт-бағдар
беруші, оқушы-ізденуші. Менің алдымда тұрған ең биік меже-сан алуан жаңа
тәсілдерді жүйелеп, саралап, шәкірттерімнің санасына толық сақталатындай етіп
сіңдіру.
 
Пайдаланылган әдебиеттер:
1.      Мұғалімдерге арналған нұсқаулық. Үшінші деңгей, «Назарбаев
Зияткерлік мектебі» 2012 ж































2.      А. Әлімов «Интербелсенді әдістемені ЖОО-да қолдану
мәселелері» Алматы 2013 ж

Есмухамбетова Гульмира Уразбаевна                                                  


Қызылорда қаласы  №
12 мектеп     2015 жыл


Оқушылардың
білім алғандығының дәлелдемелері қамтылған тізбектелген сабақтар топтамасына
алынған бір сабақ бойынша рефлексивтік есеп


Ұзақ мерзімді жоспарлау сабақтарына сәйкес өткізген
сабақтар барысында бағдарлманың жеті модулін де  қамтуға тырыстым. Әрбір сабағымда оқытудың
жаңаша тәсілдерін қарастырып отырдым. Жаңа оқу жылының басында жасаған
мемлекеттік оқу бағдарламасының стандартына сәйкес күнтізбелік – тақырыптық
жоспардан тізбектелген сабақтар топтамасына ұзақ мерзімді жоспар құрдым.                                                                                                


Осы тізбектелген сабақтар топтамасындағы « Отан туралы »
тақырыбында жеті модульді кіріктіре отырып, сабақ өттім.


Сабақтың мақсаты : Отанды сүюге, туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру, елін жерін, әдет
– ғұрпын құрметтейтін жаны таза, адамгершілігі мол азаматты қалыптастыру,
патриоттық сезімге баулу.


Модульдердің кіріктірілуі: Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, сын тұрғысынан ойлау, оқыту үшін бағалау
және оқуды бағалау, АКТ пайдалану, талантты және дарынды балалармен жұмыс, жас ерекшеліктеріне
сәйкес оқыту, көшбасшылық.


Оқып үйренудің нәтижесі : Отанға, еліне, жеріне деген патриоттың сезімдері күшейеді, танымдық
қабілеттері артады.


Негізгі дерек көздер : Суреттер, интербелсенді тақта, электронды оқулық, плакат, маркер,
слайдтар, стикер, үлестірмелі қағаздар.


Сабақтың барысы :





 қ/с



 Сабақтың кезеңдері



 Мұғалімнің әрекеті



 Оқушының әрекеті



 Сілтемелер



 Уақыты





1



 Ұйымдастыру кезеңі



Қолайлы
психологиялық жағдай қалыптастыру. Топқа бөлу. Үй тапсырмасын сұрау.



 Ынтымақтастық
орта қалыптастыру мақсатында әр оқушы алдындағы досының арқасына парақ қойып,
сол параққа досының бойындығы жақсы қасиеттерін жазып,бір тілек айтып,
парақты досына береді. Оқушылар 1,2,3 рет санау арқылы топқа бөлінеді. Әр топ
5 сұрақтан дайындап, бір – біріне береді, оқушылыр үй тапсырмасы бойынша
сурақтарға жауап береді



 Ақын
портреті, оқулық, турлі – түсті қағаздар, интербелсенді тақта , маркер



 7
мин





 2



 І
Қызығушылықты ояту



 ʺОйқозғауʺ
Интерактивті тақтадан суреттер көрсету



 Оқушылар
тақтадан қай қала екенін айтады. Қазақстанның қай қаласы екенін айтады.



 Интербелсенді
тақта



 3
мин





 3



ІІ
Мағынаны ажырату 



 Интербелсенді
тақтадан бүгінгі Астананы көрсетемін. Әр топ өздерінің Астана қаласындағы
көркем ғимараттары жайлы әңгімелейді, постер қорғайды. Сергіту сәтін жасау.

ʺВенн
диаграммасы ʺ Оқушылар бұрынғы астана Алматы мен қазіргі астана Астана
ұқсастығы мен айырмашылығын жазады. Пікірсайыс ʺ Астана қаласының жерлері
жайлы не білесіңдер?ʺ рөлдік ойын



 Оқушылар
жаңа тақырыпты меңгереді. Астана қаласы жайлы, постер қорғады.

ʺ
Қаржорға ʺ биі қимылын жасайды.

Оқушылар
интербелсенді тақтада бұрынғы астана Алматы 
мен қазіргі астана Астана қаласының айырмашылығын, ұқсастығын жазады.



 Астана
қаласының көркем суреттері



 25
мин





 4



 Ой толғау



 Отанымыз
Қазақстан жайлы өз ойларын жеткізу ассоциация құрастыру. Тест тапсырмасын
беру



 Әр
топ ассоциация құрастырады. Әр оқушы тест тапсырмасын орындайды, жауабын
қасындағы досымен алмасып тексеріп бағасын айтады.



 Видео
– ролик, парақтар



 7
мин   





 5



Қорытынды
 



 Рефлекция
оқушылардың осы сабақта не алғанын анықтау. Оқушыларды тортық және критерий
арқылы бағалау.



Екі
жұлдыз , бір тілектерін стикерге жазады. Үйге тапсырма беріледі. Оқушылар
топтық және критерий арқылы бағаланады. 



 Интербелсенді
тақта, бағалау парақтары



 3
мин


















 


Сабақтың басында оқушыларды натурал сандар ретімен санату
арқылы бірінші топ, екінші топ үшінші топ болып үш топқа бөлдім.


Әр сабақта  жағымды
атмосфера орнатуға ұмтылу-жақсылық пен ізгіліктің нышаны. Оқушылар орындарынан
тұрып, парақты сыныптастарының арқасына қойып, бойындағы үш жақсы қасиеттерді
жазып шығады. Сол парақты бір тілек айтып беру арқылы ынтымақтастық
атмосферасын қалыптастырдым.
Келесі үй тапсырмасын сұрау арқылы әр топқа төрт сұрақтан
жазғызып, басқа топтармен алмастырдым.
Әр оқушы өзіне міндеттелген сұраққа жауап айтады.
Сұрақтың жауабын айта алмаған оқушыға сол сұрақтың егесі жауап береді. Бұл
әдістің тиімділігі оқушылар үй тапсырмасымен толық қамтылады, әрі ізденіспен
жауап береді. Сабақтың келесі кезеңі бойынша оқушылардың қызығушылығын арттыру
мақсатында интербелсенді тақтадан Астана қаласының суреттерін көрсеттім.
Тапсырма диалог түрінде амалға асты. Оқушылар суреттерде Астана
қаласындағы  әсем ғимараттарды атай
отырып, жанындағы серігімен сұхбаттаса отырып, жауап беріп отырды.
Осы суреттерді көре отырып, Мұстахи есімді оқушым ерекше
көзге түсті, қазіргі астанамыз Астана қаласына жазда ата – анасымен барып,
Астана қаласын аралағанын айтты.
Диалог негізінде оқыту мен оқу оқушылардың өзара
сұхбаттасуы және мұғалім мен оқушы арасындағы диалогтың шәкірттердің өзіндік ой
– пікірін жүйелеуі мен дамытуына көмектесетін амал екенін меңзейді. ( Мұғалімге
арналған нұсқаулық 12-бет ).
            Оқушылар көрсетілген
суреттерден Астана қаласының әсем де көрікті үйлерін, жерлерін айта отырып
бүгінгі тақырыбымыз ʺ Отан туралы ʺ болатынын мақтанышпен болжай білді. Мен бұл
сабақта оқушыларға тек бағыт – бағдар беріп тұрдым. Танымдық даму баланың оқу
және проблеманы шешу қабілеті. Дәлірек айтқанда, танымдық даму оқуға деген
қабілеттік, сондай – ақ зейін , сөз сөйлеу дағдылары, ойлау, негіздеу және
шығармашылық зияткерлік сияқты қабілеттерді дамытуға және тұрақтандыруға қатысты.
Аталған зияткерлік қабілеттер ойлау үдерісінің сипаты және жасына қарай олардың
өзгеру ықтималдығы туралы маңызды ақпараты бар танымдық даму теориясы
шеңберінде сипатталады. ( Мұғалімге арналған нұсқаулық 77 бет ). Оқушылар 2
сынып болғандықтан мен мемлекеттік білім стандартымен бекітілген жоспар бойынша
тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне сәйкес беріп отырдым.
            Оқушыларға қазіргі және
бұрынғы астананы бейнеклиптен көрсеттім. ʺ Ой қозғау ʺ стратегиясы бойынша  Бұл қандай қала ? Бұл жер қалай аталады ? Кім
бұл қалада болды ? деген сұрақтар қойдым. Оқушылар бұл Алматы қаласы екенін балалардың  ʺ Медеу ʺ мұзайдынына барғандарын, Алматы
қаласы біздің бұрынғы астанамыз болғанын атап айтты. Қазіргі астанамыз Астана
қаласының әсем, көрікті ғимараттарын мүдірмей атап айтып берді.













            Келесі тапсырма бойынша әр
топқа ʺ Менің Отаным ʺ атты тақырыбына байланысты постер  қағаз тапсырылды. Постер қағазда бір әдісті
пайдалану керектігін айттым. Тапсырма барысында топтың ережесін басшылыққа алып
отыруын ескерттім.
Ережеде  әр топ
мүшесінің пікірі құнды екенін және топтың жұмысына барлығы бірдей
атсалысатындығы атап айтылды. Топ ішінде А. есімді және Б. есімді  екі баланың сурет салуда ерекше дарындылық
қабілетін байқадым. Бірі ʺ Бәйтеректің ʺ ; екіншісі қазақтың кең даласының
суретін салуда көзге түсті. Топ басшысы мен топ мүшелері постердің сәтті шығуы
үшін дәлелдеме келтіріп, өз ойларын ортаға салып, пікірлерімен бөлісіп отыр.
Сыныпта Ж. есімді және М.  есімді  балалар бастапқыда оқу  үдерісіне оңай ілесе алмайтын, бірақ олардың
сурет салуда қызығушылықпен кірісіп жатқанын байқадым. Тапсырманы ең алғаш
болып екінші топ бітіріп, жұмыстарын қорғауға шықты. ʺ Менің Отаным – Қазақстан
ʺ тақырыбында кең байтақ Қазақстан туралы жері бай, көпұлтты ел екенін , елбасымыз
тек бейбітшілікті , ашық аспан аясында бақытты өмір тілейтінін атап айтып
қорғады. Осы топ мүшесі Н. есімді  қыз
бала біздің астанамыз Астана қаласы екенін және өзінің сол қалада дүниеге
келгенін , анасы  Астанаға қыдырып барып
сол кезде дүниеге келгенін айтып берді. Келесі топ ʺ Менің туған жерім ʺ
тақырыбы жайында , кіндік тамған жері Қызылорда қаласы жайлы, мақтанышпен
айтып, өз ойларын кең дәрежеде жеткізе білді. Үшінші топ Алматы әсем қала атты
тақырыбнда Алматы қаласы біздің еліміздің бұрынға астанасы екенін айтып,
оның  әсем үйлері , ғимараттары, әйгілі
мұзайдыны ʺ Медеу ʺ жайлы атап айтып , өздерінің Алматы қаласына бірнеше рет
ата – аналарымен қыдырып барғандарын айтып өз жұмыстарын қорғады. Оқушылар бұл
тапсырманы орындауда  түрлі – түсті
қарындаштарды, пламастер, маркер пайдаланды. Бұл тапсырмада топтық бағалау
жүзеге асырылды. Әр топ бір-бірлерінің жұмыстарын ұйымшылдықпен әділ бағалады.
Екі топ бір-бірін жұлдызша (өте жақсы) арқылы бағаланса, бір топ төртбұрыш
арқылы ( жақсы ) бағаланды. Менде сыныптағы оқушылардың сабаққа қызығушылығын
арттыру , алға ұмтылдыру үшін көңіл – күй нышандары сияқты формативті бағалауды
қолдандым. Бұл тапсырманы орындау барысында оқушылар өз ойларын ашық, еркін
жеткізіп сын тұрғысынан ойлана білді, диалог арқылы пікірлерін бөлісе білді
және өз жұмыстарын бағалай білді.
Келесі оқушылардың бойын сергіту мақсатында интербелсенді
тақтадан « Қара жорға » би әдісін көрсете отырып, баяу әнмен би қимылдарын
жасаттым. Нәтижесінде оқушылар арасында көтеріңкі күлкі естіліп, өзара
ынтымақтастық орнады, қолайлы орта қалыптасты.
« АКТ оқушыларға ғылыми ұғымдарды түсіндіруді және
олардың қабылдауын, түсінуін жеңілдетуге мүмкіндік беріп, мұғалімдерге сабақ
беруде көмектесетін маңызды құрал болып отыр. Сондықтан оқыту барысында осы
технологияларды тиімді қолдану маңызды болып саналады » (мұғалімдерге арналған
нұсқаулық – 61 бет). Оқушыларға интербелсенді тақтадан Венн диаграммасын
көрсеттім. Әр топқа «Астанамыз Астана қаласымен, бұрынғы астанамыз Алматы
қаласының ұқсастығы бар ма? Ерекшеліктері неде? деген сұратарды қоя отырып,
Венн диаграммасын толтыруды тапсырдым. Әр топ өз ойларын ортаға сала отырып,
қазіргі астанамен бұрынғы астананың ұқсастығын, айырмашылығын атап жазып шықты.
Сыныпта өз дарындылығын көрсете білген Арманай мен Зарина есімді оқушылар
тапсырманы орындауда бұрынғы астана Алматы қаласының әсем, көрікті, көпұлтты
қала екенін айтып, қазіргі кезде ол үлкен сауда орталығына айналғанын атап
айтты, қазіргі астанамыз Астана қаласы жас әрі көрікті, күннен – күнге үлкейіп
жаңа ғимараттарға толып жатқанын айтты, ұқсастығы жөнінде өз ойларын ұтымды
жеткізе біліп, елордамыз туралы кең түрде мәлімет білетіндігін байқатты.
Келесі оқулықта берілген тапсырма бойынша өзен, тау, тіл
сөздеріне қатысты көркем сөздерді табу. Бірінші топ өздеріне берілген
тапсырманы орындау барысында өзенге қатысты көркем сөздерді атады. Мысалы:
көгілдір өзен, ағынды өзен, терең өзен, сырлы өзен. Екінші топ өздеріне
берілген тау сөзіне қатысты көркем сөздерді атады: биік тау, асқар тау, аласа
тау, құдіретті тау, ала тау. Үшінші топ тіл сөзіне қатысты көркем сөздерді атап
шықты: көркем тіл, шешендік тіл, қасиетті тіл, құдіретті тіл деп өз
мысалдарымен ой өрбітті. Оқушылар бұл тапсырманы орыдауда бір-бірімен ақылдаса,
пікірлесе отырып, қызу талқылады
Нәтижесінде: тапсырма күрделі болмағанымен, қабілеті әр
түрлі деңгейдегі оқушылардың өз мысалдарын келтіруге мүмкіндік болды. Оқушылар
көршілес достарының әрқайсысында түрлі мысал сөздер болатындығына көз жеткізді,
әрі топ болып бірлесе отырып, берілген тапсырма бойына өз (мысалдарын)
пікірлерін айтып шықты. Осы тапсырмада әр оқушы өз ойын айта білді және өзімнің
оқушыларымның қай деңгейге көтерілгенін бақылап отыруыма мүмкіндігім болды.
Дәстүрлі сабағымда оқушылардың сыныптағы оқу үдерісіне түгел қатыспай тыс
қалатыны байқалатын. Мұғалім дәрісін тыңдағанда, күнделікті түсінбей қалған
сабақтарының көлемі ұлғайып, үлгерімі орташа балалар шеткері қалып отыратын.
Бұл тығырықтан шығу жолын іздегеніммен, нәтижесі бола бермеуші еді. Осы тұста
бағдарлама модульдері оқу нәтижесіне түгелдей өзгеріс ендіретініне сенімді
болдым. Топқа бөліп оқытудың тиімді әдісі оқушылар бір-бірімен білмегенін
сұрап, өзара талқыға салып, топ басшылары берілген тапсырманы топ мүшелерінің толық
орындауын қадағалап отырды. Тапсырма әр баланың білім деңгейіне сай болу керек
екенін байқадым. Сыныпта үлгерімі төмен оқушылар тобынан қалыспай барынша
тапсырманы орындауға тырысып жатқанын байқап отырдым. Интербелсенді тақтадан
сәйкестендіру тест сұрақтарын көріп, орындап болған соң, оқушылар жұптаса
отырып, сыныптастарының жауабын критерий арқылы бағалады. Әр, топ басшылары
бағалау парағына әр оқушының бағасын түсіріп отырды.
Сабақты қорытындылай келе, әр топқа өз отынын сүйетін
адамның бойында қандай қасиеттер болу керек? деген сұрақты бере отырып,
ассоциация құрастыруды тапсырдым. Әр топ отанын сүйетін адамның бойына тән
қасиеттерді атап айтып шықты. Әсіресе, бірінші топтың оқушылары жауапты нақты,
толық кең түрде өз ойларын жеткізе білді. Бұл сабақта әр оқушы бірінші өзін –
өзі бағалады, критерий арқылы бір-бірін бағалады, жиынтық бағаны мен қойдым.
Оқушыларға стикер таратылып, оқушылар сабақ бойынша рефлексия жасап «екі
жұлдыз, бір үміт» жазып тақтаға ілді. Оқушыларға өте ұнағаны «Постер қорғау»
және сергіту сәтіндегі «Қаражорға» биі екен.
Жалпы сабақ барысында жеті модульдің мұғалім үшін де,
оқушы үшін де тиімді екенін байқап жүрмін. Тапсырманы беру барысында осы
модульдерді тиімді әдіс – тәсілдермен байланыстыру барысында оқушылар сыни
тұрғыдан ойлана отырып жұмыс жасауды, жаңа тәсілдерді, ақпараттық
телекомуникациялық технологияны пайдалануды үйренді. Оқушылар әр жаңаша сабақты
жақсы қабылдады. Сыни ойлау арқылы оқушылар ойын ашық айтуға, бір-бірінің
пікірін тыңдауға жүйелі сөйлеуге үйренді. Топтарда тапсырмаларды орындауға
оқушылар көшбасшылықтарын танытты. Оқуды бағалау мен оқытуды бағалау кезінде
бір-бірін, өзін-өзі бағалауға, рефлексия жазуға үйренді.
Жалпы сабақтарда жеті модульдің әдіс-тәсілдерін
оқушыларға түсіндіре отырып өтсек, оқушылардың сабаққа қызығушылығы арта
түседі, ойын ашық айтады, шешім қабылдай алады, жинақтайды, талдайды,
бағалайды, алған білімдерін іс-жүзінде пайдаланады. Нәтижесінде сабаққа ынтасы
жоқ оқушылардың бойында жақсы өзгерістер пайда болды. Олар сабақ кезінде топқа
бөліну арқылы өзіне берілген тапсырмаларды орындауда сыныптастарын ұятқа
қалдырмау үшін барынша талпынып, білмегенін сұрап, диалогқа қатысып жүр.
Байқағаным, мұндай оқушыларға топпен жұмыс жасағанда олардың оқу үдерісі алға
жылжитынын әрі қызығушылығы оянғанын байқап жүрмін.
Қорытынды.
Өз ойымды қорытындылай келе жаңа бағдарламаның
әдіс-тәсілдерін сабақта пайдаланудың тиімді оқытуда Кембридж тәсілдерінің
теориялық негіздері уақыт талабына сай қажеттілік екенін білдім. Өйткені жаңа
технологиялар тек үйренуші ғана емес, өзіндік ой-пікірі жан-жақты дамыған дара
тұлға дәрежесіне дейін тәрбиелеуді мақсат етеді. Оқушының бойында сенім ұялату
маңызды екенін білдім.
Ұстаз үшін ең басты мәселе - оқыту әдісін дұрыс таңдау екенін
білдім. Жаңа технологияларды пайдалануда оқушының жеке тұлғалық күшін дамытуында
басты рөл атқарады. Соның ішінде жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалануда әр баланы
қабілетті дарынын дамыту, ұжымдағы әрбір мүшені және әркімге ортақ жұмыстағы
бір-біріне көмегі ынтымастық болып табылады.
Жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалануда мұғалім іс-әрекеті, бағыт-бағдар
беруші, оқушы-ізденуші. Менің алдымда тұрған ең биік меже-сан алуан жаңа
тәсілдерді жүйелеп, саралап, шәкірттерімнің санасына толық сақталатындай етіп
сіңдіру.
 
Пайдаланылган әдебиеттер:
1.      Мұғалімдерге арналған нұсқаулық. Үшінші деңгей, «Назарбаев
Зияткерлік мектебі» 2012 ж































2.      А. Әлімов «Интербелсенді әдістемені ЖОО-да қолдану
мәселелері» Алматы 2013 ж

Есмухамбетова Гульмира Уразбаевна                                                  
Қызылорда қаласы  №
12 мектеп     2015 жыл
Оқушылардың
білім алғандығының дәлелдемелері қамтылған тізбектелген сабақтар топтамасына
алынған бір сабақ бойынша рефлексивтік есеп
Ұзақ мерзімді жоспарлау сабақтарына сәйкес өткізген
сабақтар барысында бағдарлманың жеті модулін де  қамтуға тырыстым. Әрбір сабағымда оқытудың
жаңаша тәсілдерін қарастырып отырдым. Жаңа оқу жылының басында жасаған
мемлекеттік оқу бағдарламасының стандартына сәйкес күнтізбелік – тақырыптық
жоспардан тізбектелген сабақтар топтамасына ұзақ мерзімді жоспар құрдым.                                                                                                
Осы тізбектелген сабақтар топтамасындағы « Отан туралы »
тақырыбында жеті модульді кіріктіре отырып, сабақ өттім.
Сабақтың мақсаты : Отанды сүюге, туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру, елін жерін, әдет
– ғұрпын құрметтейтін жаны таза, адамгершілігі мол азаматты қалыптастыру,
патриоттық сезімге баулу.
Модульдердің кіріктірілуі: Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, сын тұрғысынан ойлау, оқыту үшін бағалау
және оқуды бағалау, АКТ пайдалану, талантты және дарынды балалармен жұмыс, жас ерекшеліктеріне
сәйкес оқыту, көшбасшылық.
Оқып үйренудің нәтижесі : Отанға, еліне, жеріне деген патриоттың сезімдері күшейеді, танымдық
қабілеттері артады.
Негізгі дерек көздер : Суреттер, интербелсенді тақта, электронды оқулық, плакат, маркер,
слайдтар, стикер, үлестірмелі қағаздар.
Сабақтың барысы :



 қ/с



 Сабақтың кезеңдері



 Мұғалімнің әрекеті



 Оқушының әрекеті



 Сілтемелер



 Уақыты





1



 Ұйымдастыру кезеңі



Қолайлы
психологиялық жағдай қалыптастыру. Топқа бөлу. Үй тапсырмасын сұрау.



 Ынтымақтастық
орта қалыптастыру мақсатында әр оқушы алдындағы досының арқасына парақ қойып,
сол параққа досының бойындығы жақсы қасиеттерін жазып,бір тілек айтып,
парақты досына береді. Оқушылар 1,2,3 рет санау арқылы топқа бөлінеді. Әр топ
5 сұрақтан дайындап, бір – біріне береді, оқушылыр үй тапсырмасы бойынша
сурақтарға жауап береді



 Ақын
портреті, оқулық, турлі – түсті қағаздар, интербелсенді тақта , маркер



 7
мин





 2



 І
Қызығушылықты ояту



 ʺОйқозғауʺ
Интерактивті тақтадан суреттер көрсету



 Оқушылар
тақтадан қай қала екенін айтады. Қазақстанның қай қаласы екенін айтады.



 Интербелсенді
тақта



 3
мин





 3



ІІ
Мағынаны ажырату 



 Интербелсенді
тақтадан бүгінгі Астананы көрсетемін. Әр топ өздерінің Астана қаласындағы
көркем ғимараттары жайлы әңгімелейді, постер қорғайды. Сергіту сәтін жасау.

ʺВенн
диаграммасы ʺ Оқушылар бұрынғы астана Алматы мен қазіргі астана Астана
ұқсастығы мен айырмашылығын жазады. Пікірсайыс ʺ Астана қаласының жерлері
жайлы не білесіңдер?ʺ рөлдік ойын



 Оқушылар
жаңа тақырыпты меңгереді. Астана қаласы жайлы, постер қорғады.

ʺ
Қаржорға ʺ биі қимылын жасайды.

Оқушылар
интербелсенді тақтада бұрынғы астана Алматы 
мен қазіргі астана Астана қаласының айырмашылығын, ұқсастығын жазады.



 Астана
қаласының көркем суреттері



 25
мин





 4



 Ой толғау



 Отанымыз
Қазақстан жайлы өз ойларын жеткізу ассоциация құрастыру. Тест тапсырмасын
беру



 Әр
топ ассоциация құрастырады. Әр оқушы тест тапсырмасын орындайды, жауабын
қасындағы досымен алмасып тексеріп бағасын айтады.



 Видео
– ролик, парақтар



 7
мин   





 5



Қорытынды
 



 Рефлекция
оқушылардың осы сабақта не алғанын анықтау. Оқушыларды тортық және критерий
арқылы бағалау.



Екі
жұлдыз , бір тілектерін стикерге жазады. Үйге тапсырма беріледі. Оқушылар
топтық және критерий арқылы бағаланады. 



 Интербелсенді
тақта, бағалау парақтары



 3
мин
















 
Сабақтың басында оқушыларды натурал сандар ретімен санату
арқылы бірінші топ, екінші топ үшінші топ болып үш топқа бөлдім.



























Әр сабақта  жағымды
атмосфера орнатуға ұмтылу-жақсылық пен ізгіліктің нышаны. Оқушылар орындарынан
тұрып, парақты сыныптастарының арқасына қойып, бойындағы үш жақсы қасиеттерді
жазып шығады. Сол парақты бір тілек айтып беру арқылы ынтымақтастық
атмосферасын қалыптастырдым.


Келесі үй тапсырмасын сұрау арқылы әр топқа төрт сұрақтан
жазғызып, басқа топтармен алмастырдым.
Әр оқушы өзіне міндеттелген сұраққа жауап айтады.
Сұрақтың жауабын айта алмаған оқушыға сол сұрақтың егесі жауап береді. Бұл
әдістің тиімділігі оқушылар үй тапсырмасымен толық қамтылады, әрі ізденіспен
жауап береді. Сабақтың келесі кезеңі бойынша оқушылардың қызығушылығын арттыру
мақсатында интербелсенді тақтадан Астана қаласының суреттерін көрсеттім.
Тапсырма диалог түрінде амалға асты. Оқушылар суреттерде Астана
қаласындағы  әсем ғимараттарды атай
отырып, жанындағы серігімен сұхбаттаса отырып, жауап беріп отырды.
Осы суреттерді көре отырып, Мұстахи есімді оқушым ерекше
көзге түсті, қазіргі астанамыз Астана қаласына жазда ата – анасымен барып,
Астана қаласын аралағанын айтты.
Диалог негізінде оқыту мен оқу оқушылардың өзара
сұхбаттасуы және мұғалім мен оқушы арасындағы диалогтың шәкірттердің өзіндік ой
– пікірін жүйелеуі мен дамытуына көмектесетін амал екенін меңзейді. ( Мұғалімге
арналған нұсқаулық 12-бет ).
            Оқушылар көрсетілген
суреттерден Астана қаласының әсем де көрікті үйлерін, жерлерін айта отырып
бүгінгі тақырыбымыз ʺ Отан туралы ʺ болатынын мақтанышпен болжай білді. Мен бұл
сабақта оқушыларға тек бағыт – бағдар беріп тұрдым. Танымдық даму баланың оқу
және проблеманы шешу қабілеті. Дәлірек айтқанда, танымдық даму оқуға деген
қабілеттік, сондай – ақ зейін , сөз сөйлеу дағдылары, ойлау, негіздеу және
шығармашылық зияткерлік сияқты қабілеттерді дамытуға және тұрақтандыруға қатысты.
Аталған зияткерлік қабілеттер ойлау үдерісінің сипаты және жасына қарай олардың
өзгеру ықтималдығы туралы маңызды ақпараты бар танымдық даму теориясы
шеңберінде сипатталады. ( Мұғалімге арналған нұсқаулық 77 бет ). Оқушылар 2
сынып болғандықтан мен мемлекеттік білім стандартымен бекітілген жоспар бойынша
тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне сәйкес беріп отырдым.
            Оқушыларға қазіргі және
бұрынғы астананы бейнеклиптен көрсеттім. ʺ Ой қозғау ʺ стратегиясы бойынша  Бұл қандай қала ? Бұл жер қалай аталады ? Кім
бұл қалада болды ? деген сұрақтар қойдым. Оқушылар бұл Алматы қаласы екенін балалардың  ʺ Медеу ʺ мұзайдынына барғандарын, Алматы
қаласы біздің бұрынғы астанамыз болғанын атап айтты. Қазіргі астанамыз Астана
қаласының әсем, көрікті ғимараттарын мүдірмей атап айтып берді.













            Келесі тапсырма бойынша әр
топқа ʺ Менің Отаным ʺ атты тақырыбына байланысты постер  қағаз тапсырылды. Постер қағазда бір әдісті
пайдалану керектігін айттым. Тапсырма барысында топтың ережесін басшылыққа алып
отыруын ескерттім.




Ережеде  әр топ
мүшесінің пікірі құнды екенін және топтың жұмысына барлығы бірдей
атсалысатындығы атап айтылды. Топ ішінде А. есімді және Б. есімді  екі баланың сурет салуда ерекше дарындылық
қабілетін байқадым. Бірі ʺ Бәйтеректің ʺ ; екіншісі қазақтың кең даласының
суретін салуда көзге түсті. Топ басшысы мен топ мүшелері постердің сәтті шығуы
үшін дәлелдеме келтіріп, өз ойларын ортаға салып, пікірлерімен бөлісіп отыр.
Сыныпта Ж. есімді және М.  есімді  балалар бастапқыда оқу  үдерісіне оңай ілесе алмайтын, бірақ олардың
сурет салуда қызығушылықпен кірісіп жатқанын байқадым. Тапсырманы ең алғаш
болып екінші топ бітіріп, жұмыстарын қорғауға шықты. ʺ Менің Отаным – Қазақстан
ʺ тақырыбында кең байтақ Қазақстан туралы жері бай, көпұлтты ел екенін , елбасымыз
тек бейбітшілікті , ашық аспан аясында бақытты өмір тілейтінін атап айтып
қорғады. Осы топ мүшесі Н. есімді  қыз
бала біздің астанамыз Астана қаласы екенін және өзінің сол қалада дүниеге
келгенін , анасы  Астанаға қыдырып барып
сол кезде дүниеге келгенін айтып берді. Келесі топ ʺ Менің туған жерім ʺ
тақырыбы жайында , кіндік тамған жері Қызылорда қаласы жайлы, мақтанышпен
айтып, өз ойларын кең дәрежеде жеткізе білді. Үшінші топ Алматы әсем қала атты
тақырыбнда Алматы қаласы біздің еліміздің бұрынға астанасы екенін айтып,
оның  әсем үйлері , ғимараттары, әйгілі
мұзайдыны ʺ Медеу ʺ жайлы атап айтып , өздерінің Алматы қаласына бірнеше рет
ата – аналарымен қыдырып барғандарын айтып өз жұмыстарын қорғады. Оқушылар бұл
тапсырманы орындауда  түрлі – түсті
қарындаштарды, пламастер, маркер пайдаланды. Бұл тапсырмада топтық бағалау
жүзеге асырылды. Әр топ бір-бірлерінің жұмыстарын ұйымшылдықпен әділ бағалады.
Екі топ бір-бірін жұлдызша (өте жақсы) арқылы бағаланса, бір топ төртбұрыш
арқылы ( жақсы ) бағаланды. Менде сыныптағы оқушылардың сабаққа қызығушылығын
арттыру , алға ұмтылдыру үшін көңіл – күй нышандары сияқты формативті бағалауды
қолдандым. Бұл тапсырманы орындау барысында оқушылар өз ойларын ашық, еркін
жеткізіп сын тұрғысынан ойлана білді, диалог арқылы пікірлерін бөлісе білді
және өз жұмыстарын бағалай білді.
Келесі оқушылардың бойын сергіту мақсатында интербелсенді
тақтадан « Қара жорға » би әдісін көрсете отырып, баяу әнмен би қимылдарын
жасаттым. Нәтижесінде оқушылар арасында көтеріңкі күлкі естіліп, өзара
ынтымақтастық орнады, қолайлы орта қалыптасты.
« АКТ оқушыларға ғылыми ұғымдарды түсіндіруді және
олардың қабылдауын, түсінуін жеңілдетуге мүмкіндік беріп, мұғалімдерге сабақ
беруде көмектесетін маңызды құрал болып отыр. Сондықтан оқыту барысында осы
технологияларды тиімді қолдану маңызды болып саналады » (мұғалімдерге арналған
нұсқаулық – 61 бет). Оқушыларға интербелсенді тақтадан Венн диаграммасын
көрсеттім. Әр топқа «Астанамыз Астана қаласымен, бұрынғы астанамыз Алматы
қаласының ұқсастығы бар ма? Ерекшеліктері неде? деген сұратарды қоя отырып,
Венн диаграммасын толтыруды тапсырдым. Әр топ өз ойларын ортаға сала отырып,
қазіргі астанамен бұрынғы астананың ұқсастығын, айырмашылығын атап жазып шықты.
Сыныпта өз дарындылығын көрсете білген Арманай мен Зарина есімді оқушылар
тапсырманы орындауда бұрынғы астана Алматы қаласының әсем, көрікті, көпұлтты
қала екенін айтып, қазіргі кезде ол үлкен сауда орталығына айналғанын атап
айтты, қазіргі астанамыз Астана қаласы жас әрі көрікті, күннен – күнге үлкейіп
жаңа ғимараттарға толып жатқанын айтты, ұқсастығы жөнінде өз ойларын ұтымды
жеткізе біліп, елордамыз туралы кең түрде мәлімет білетіндігін байқатты.
Келесі оқулықта берілген тапсырма бойынша өзен, тау, тіл
сөздеріне қатысты көркем сөздерді табу. Бірінші топ өздеріне берілген
тапсырманы орындау барысында өзенге қатысты көркем сөздерді атады. Мысалы:
көгілдір өзен, ағынды өзен, терең өзен, сырлы өзен. Екінші топ өздеріне
берілген тау сөзіне қатысты көркем сөздерді атады: биік тау, асқар тау, аласа
тау, құдіретті тау, ала тау. Үшінші топ тіл сөзіне қатысты көркем сөздерді атап
шықты: көркем тіл, шешендік тіл, қасиетті тіл, құдіретті тіл деп өз
мысалдарымен ой өрбітті. Оқушылар бұл тапсырманы орыдауда бір-бірімен ақылдаса,
пікірлесе отырып, қызу талқылады
Нәтижесінде: тапсырма күрделі болмағанымен, қабілеті әр
түрлі деңгейдегі оқушылардың өз мысалдарын келтіруге мүмкіндік болды. Оқушылар
көршілес достарының әрқайсысында түрлі мысал сөздер болатындығына көз жеткізді,
әрі топ болып бірлесе отырып, берілген тапсырма бойына өз (мысалдарын)
пікірлерін айтып шықты. Осы тапсырмада әр оқушы өз ойын айта білді және өзімнің
оқушыларымның қай деңгейге көтерілгенін бақылап отыруыма мүмкіндігім болды.
Дәстүрлі сабағымда оқушылардың сыныптағы оқу үдерісіне түгел қатыспай тыс
қалатыны байқалатын. Мұғалім дәрісін тыңдағанда, күнделікті түсінбей қалған
сабақтарының көлемі ұлғайып, үлгерімі орташа балалар шеткері қалып отыратын.
Бұл тығырықтан шығу жолын іздегеніммен, нәтижесі бола бермеуші еді. Осы тұста
бағдарлама модульдері оқу нәтижесіне түгелдей өзгеріс ендіретініне сенімді
болдым. Топқа бөліп оқытудың тиімді әдісі оқушылар бір-бірімен білмегенін
сұрап, өзара талқыға салып, топ басшылары берілген тапсырманы топ мүшелерінің толық
орындауын қадағалап отырды. Тапсырма әр баланың білім деңгейіне сай болу керек
екенін байқадым. Сыныпта үлгерімі төмен оқушылар тобынан қалыспай барынша
тапсырманы орындауға тырысып жатқанын байқап отырдым. Интербелсенді тақтадан
сәйкестендіру тест сұрақтарын көріп, орындап болған соң, оқушылар жұптаса
отырып, сыныптастарының жауабын критерий арқылы бағалады. Әр, топ басшылары
бағалау парағына әр оқушының бағасын түсіріп отырды.
Сабақты қорытындылай келе, әр топқа өз отынын сүйетін
адамның бойында қандай қасиеттер болу керек? деген сұрақты бере отырып,
ассоциация құрастыруды тапсырдым. Әр топ отанын сүйетін адамның бойына тән
қасиеттерді атап айтып шықты. Әсіресе, бірінші топтың оқушылары жауапты нақты,
толық кең түрде өз ойларын жеткізе білді. Бұл сабақта әр оқушы бірінші өзін –
өзі бағалады, критерий арқылы бір-бірін бағалады, жиынтық бағаны мен қойдым.
Оқушыларға стикер таратылып, оқушылар сабақ бойынша рефлексия жасап «екі
жұлдыз, бір үміт» жазып тақтаға ілді. Оқушыларға өте ұнағаны «Постер қорғау»
және сергіту сәтіндегі «Қаражорға» биі екен.
Жалпы сабақ барысында жеті модульдің мұғалім үшін де,
оқушы үшін де тиімді екенін байқап жүрмін. Тапсырманы беру барысында осы
модульдерді тиімді әдіс – тәсілдермен байланыстыру барысында оқушылар сыни
тұрғыдан ойлана отырып жұмыс жасауды, жаңа тәсілдерді, ақпараттық
телекомуникациялық технологияны пайдалануды үйренді. Оқушылар әр жаңаша сабақты
жақсы қабылдады. Сыни ойлау арқылы оқушылар ойын ашық айтуға, бір-бірінің
пікірін тыңдауға жүйелі сөйлеуге үйренді. Топтарда тапсырмаларды орындауға
оқушылар көшбасшылықтарын танытты. Оқуды бағалау мен оқытуды бағалау кезінде
бір-бірін, өзін-өзі бағалауға, рефлексия жазуға үйренді.
Жалпы сабақтарда жеті модульдің әдіс-тәсілдерін
оқушыларға түсіндіре отырып өтсек, оқушылардың сабаққа қызығушылығы арта
түседі, ойын ашық айтады, шешім қабылдай алады, жинақтайды, талдайды,
бағалайды, алған білімдерін іс-жүзінде пайдаланады. Нәтижесінде сабаққа ынтасы
жоқ оқушылардың бойында жақсы өзгерістер пайда болды. Олар сабақ кезінде топқа
бөліну арқылы өзіне берілген тапсырмаларды орындауда сыныптастарын ұятқа
қалдырмау үшін барынша талпынып, білмегенін сұрап, диалогқа қатысып жүр.
Байқағаным, мұндай оқушыларға топпен жұмыс жасағанда олардың оқу үдерісі алға
жылжитынын әрі қызығушылығы оянғанын байқап жүрмін.
Қорытынды.
Өз ойымды қорытындылай келе жаңа бағдарламаның
әдіс-тәсілдерін сабақта пайдаланудың тиімді оқытуда Кембридж тәсілдерінің
теориялық негіздері уақыт талабына сай қажеттілік екенін білдім. Өйткені жаңа
технологиялар тек үйренуші ғана емес, өзіндік ой-пікірі жан-жақты дамыған дара
тұлға дәрежесіне дейін тәрбиелеуді мақсат етеді. Оқушының бойында сенім ұялату
маңызды екенін білдім.
Ұстаз үшін ең басты мәселе - оқыту әдісін дұрыс таңдау екенін
білдім. Жаңа технологияларды пайдалануда оқушының жеке тұлғалық күшін дамытуында
басты рөл атқарады. Соның ішінде жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалануда әр баланы
қабілетті дарынын дамыту, ұжымдағы әрбір мүшені және әркімге ортақ жұмыстағы
бір-біріне көмегі ынтымастық болып табылады.
Жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалануда мұғалім іс-әрекеті, бағыт-бағдар
беруші, оқушы-ізденуші. Менің алдымда тұрған ең биік меже-сан алуан жаңа
тәсілдерді жүйелеп, саралап, шәкірттерімнің санасына толық сақталатындай етіп
сіңдіру.
 
Пайдаланылган әдебиеттер:
1.      Мұғалімдерге арналған нұсқаулық. Үшінші деңгей, «Назарбаев
Зияткерлік мектебі» 2012 ж































2.      А. Әлімов «Интербелсенді әдістемені ЖОО-да қолдану
мәселелері» Алматы 2013 ж

 


Келесі сценарийді оқып, мұғалімнің оқушыларға сұрақты
қалай қоятынына түсініктеме беріңіз.


 





Әрекет етуші тұлға



Іс-әрекет барысы



Пікірлер





Мұғалім:



Бүгін біз магнит пен магниттелетін материалдарды оқимыз.Магниттің полюстері
қалай аталатынын кім  айта алады?



 





1-бала:



Қызыл және көк?



 





Мұғалім:



Жоқ, нақты емес



 





2-бала:



Солтүстік және оңтүстік полюстер?



 





Мұғалім:



Жақсы, дұрыс, жалғастырамыз.  Қазір
мен әртүрлі заттарды алып,  сіздерден
ол заттардың магниттелетінін немесе магниттелмейтінін айтуды сұраймын.

(Бейтарап жаққа) Біздің қол көтеру ережемізді ұмытпаңыздар және парталас
көршілеріңмен сөйлеспеңіздер – мен әркімнің  не ойлайтындарыңызды білгім келеді.

Кеңсе скрепкасын көтереді де сыныпқа қарайды.



 





1-бала:



Ол магниттеледі деп ойламаймын.



 





Мұғалім:



Мен сендерге айқайлап айтпай, қолдарыңды көтеріңдер дедім.

(2-бала қолын көтерді)

Иә?



 





2-бала:



Ол магниттеледі.



 





Мұғалім:



Иә, сен дұрыс айттың, ол магниттеледі.

(Ол магнитке тартылатынын көрсетеді).

(Ағаш қасықты көрсетіп) Сіздер ағаш қасық туралы не ойлайсыздар?



 





1-бала:



(Көзін жерге қадап, жауап беруге тіпті де тырыспайды).



 





2-бала:



Магниттелмейді.



 





Мұғалім:



Өте жақсы. Мен барлықтарыңыз магнетизм түсінігін жақсы меңгердіңіздер деп
ойлаймын.

Үзілістен кейін әртүрлі заттарды магнетизмге тексере отырып, біз зерттеу
жүргіземіз.

ҮЗІЛІС



 





Мұғалім:



Үзіліске дейін біз магнит пен магниттелетін  материалдарды талқыладық. Енді  біз магнит 
және  материалдарды зерттеу жұмысын
жүргіземіз.

Барлықтарыңыз зерттеу дегеннің не екенін білесіңдер ғой, солай емес пе?



 





Балалар



Бастарын жайлап изейді



 





Мұғалім:



Ээ….ммм…..парталарыңызда кейбір металл заттарды көресіздер; олардың
қайсысы магниттеледі, қайсысы магниттелмейді анықтай аласыздар ма?

Бастамас бұрын ең алдымен жұпқа бөлініп,  осылардың қайсысы магниттелетіндігін  ойланыңыз. 
Олардың барлығы  металл болады
деп санайсыз ба? Сіз таңдаған материалдар не себепті магниттеледі деп ойлайсыз?
Материалдардың басқа мысалдарын келтіре аласыз ба?

Түсінікті ме? Жақсы. Бара берулеріңізге болады



 





 


Шағын  топтарда:


 


1.       
Мұғалімнің сауалы тиімді болмағандығының
себептерін анықтап, нені түзету керек екендігіне ұсыныс жасаңыз. Ұсынылған жазба
парақтарын пайдаланыңыз. 


 


2.       
Оқушылардың жақсы жауап беруіне
қол жеткізу үшін жауап алудың барысын қалай өзгертуге болады? Оқушылардың аса
жоғары ойлау қабілетіне жету үшін қандай сұрақ түрлерін қосар едіңіз?






Жазбалар парағы


 


Врагг Э.К. және Браун Г. (2001ж.). Жалпы
бастауыш мектебінде сауалды жүргізу. Лондон: Раутледж Фолмер. Врагг және
Браун мұғалімдер тәжірибеде жасайтын кейбір типтік қателерді ашты. Оларды әрекет
барысын талдау үшін пайдаланыңыз.


 


Мұғалімдер:


·        
Бірден көп сұрақ қояды.


·        
Сұрақтар қояды және оларға өзі жауап береді.


·        
Оқушыларға ойлауға уақыт бермейді.


·        
Тек ер балалардан / қыз балалардан немесе нақты бір оқушылардан сұрайды.


·        
Жүйелілігі дұрыс емес, мысалы, балалар өз жауаптарын құру үшін жеткілікті
ақпарат алмай тұрып, өте қиын сұрақтардың ерте сатыда қойылуы.


·        
Орынсыз сұрақтар.


·        
Белгілі бір типтегі сұрақтарды қою, мысалы, балаларды тек еске түсіруге
ниеттендіретін сұрақтар (олардың білетіндері).


·        
Ойлауды дамыту үшін проблемалық сұрақтар пайдаланылмайды.


·        
Оқушылардың жауап беру ниетін басатын немесе дәлелденбейтін қауіпті сұрақтарды
қояды.


·        
Сұрақтарға көңіл аудартпайды, мысалы, қарқын/екпінін өзгеру арқылы.


·        
Дұрыс жауаптарды анықтау тізбегін құруда қателіктерге / жолсыздықтарға
назар салмайды.


·        
Жауаптарды түзетпейді.


·        
Дұрыс жауап беру әрекеті кезінде жауаптардағы сөз астарын көрмейді.


 

Коучингідегі құндылықтар



Коучингіде мынадай құндылықтар
өте маңызды:


�


Құпиялылық


Шынайылық



Сенімділік



Ашықтық



Айқындылық


Шындық


Адалдық



Теңдік



Сынамау/Айыптамау



Қам жеу/Қамқорлық
көрсету

1-нұсқа


1. Еріндік, езулік дауыстылардың
жазылуы мен айтылуындағы өзгеріс байқалатын сөзді табыңыз.


А) Ғылым   В)
Оқулық     С) Өнер     Д)
Білім     Е) Мәтін


2. Есімшені табыңыз. 


А) Оның көңілін көтереміздеп өнер
көрсетіпті.      


В)Еңсеп сол күні зынданға енді
қайтып түспейтінін    білген жоқ.


С) Сонша қыңыр тартуында бір мән
бар.             Д)
Бәйгеторы Сейісті бірден таныды.    


Е) Одан бөгелек қайдан үріксін!


3. Есім сөзден сын есім тудыратын
жұрнақты табыңыз.


А) -ғақ, ық, -ек  
  В) –и, -ы, -і    С) –ғыш, -ғыр,
-шақ     Д) –ыңқы, -ынды, -ымды    
Е)-аған, -улы, -нді


4. Дұрыс жазылған қатарды
көрсетіңіз.


А) Бойтұмар, айы- күні, алакөз 
  В) Алағ- жұлақ, бөлтірік, бір тектес
     С) Бірыңғай, ата тек, шаң сорғыш
   Д) Тауқымет, төрттаған, сүт қоректі 
     Е) Қараөзек, қара шымшық, шай қурай


5. Негізгі етістік пен көмекші
етістіктен тұратын етістік түрін белгілеңіз.


А) Күрделі етістік  
     В) Салт етістік     С)
Сабақты етістік      Д) Туынды
етістік    Е)Дара етістік


6. Көп құрамды төл сөзді сөйлемді
табыңыз.


А) Ол: «Ертең Амандық сабақтан
қалмасын,» - деп, тапсырма берді.


В) Сәбит әдейі амандасқалы келгенін
айтты.    


С) –Бұл вальс қой өзі? – деп, Әбіш
біраз ойланды да: -Қайдан үйренгенсің?- деді. 


Д) Қартаң әйелдер: «Құдай көңіліңді
өсірсін,» - деп, ризашылықтарын білдірді.    


Е) «Ертең күн ашық болады,» - деді
көкем.


7. Буын үндестігіне  сай қазақ
тілінің байырғы сөздерінің жазылуын белгілеңіз.


А) Ережеге сай жазылады.     В) Түбірі сақталып
жазылады.      С) Дыбыс үндестігіне сай
жазылады. 


Д) Бірыңғай жуан немесе бірыңғай
жіңішке жазылады.          Е)
Қосымша қосуға лайықтап жазылады.


8.Термин сөздердің анықтамасын
белгілеңіз.


А) Белгілі кәсіппен шұғылданатын
адамдар арасында айтылатын сөздер


В) Белгілі бір аймақ тұрғындарының
сөздері


С) Басқа тілден енген сөздер


Д) Ғылым, техника саласындағы
арнаулы ұғымдарды білдіретін сөздер


Е) Қолданыстан шығып қалған сөздер


9. Көп нүктенің орнына тиісті
бағыныңқыны қойыңыз.


     ... алды


А) Үйдің    В)
Тауып    С) Кітапты   Д) Маңдай    Е)
Алқымынан


10. «Уақыт, дәуір» ұғымындағы
мақал-мәтелді табыңыз.


А) Көргені көп көш
бастар.    В) Әңгіме жол қысқартады.   С) Сөзі-аз, ісі
–саз.  


 Д) Жетерін білсең, жей
тұр.    Е) Елу жылда ел жаңа.


11. Мекен пысықтауышты табыңыз.


А) Күлдіру үшін айтып
отыр.   В) Пысықтығынан тез орындады.   С) Ол тентек сәби
еді.


Д) Тауға бара жатыр.  
Е)Кешкілік қайтып келді.


12. Бір түбірден түрлі жұрнақ арқылы
жасалған сөздер қалай аталатынын анықтаңыз.


А) Түбірлессөздер  В) Қосымшалы
сөздер   С) Біріккен сөздер  Д) Туынды сөздер    Е)
Қысқарған сөздер


13. Сөйлем ішіндегі есімдіктің
түрін, тұлғасын анықтаңыз. 


Әжем түтіндеткен самаурынның қасында
отырып маған ғана сөйлейді.


А) Сілтеу есімдігі, табыс
септігінде   В) Сұрау есімдігі, шығыс септігінде   С)
Жіктеу есімдігі, барыс септігінде    Д) Белгісіздік есімдігі,
атау септігінде   Е) Өздік есімдігі, ілік септігінде


14. Қарсылықты жалғаулық арқылы
байланысып тұрған бірыңғай мүшелі сөйлемді табыңыз.


А) Біз өтетін өзеннің ағысы қатты,
алайда терең емес. В) Жәкем қуанғаннан жылап жіберді.  С) Жақсымен жолдас
бол, жақсы жүр.  Д) Мен кітап алғалы әдейі келдім.   Е) Сен
баласы ма едің соның?


15. Үстеуден жасалып тұрған туынды
үстеуді табыңыз.


А) Балаша  В) Тотыдайын 
С) Соншалық   Д) Сеніңше  Е) Көзінше


16. Сөздің тура мағынасын табыңыз.


А) Олар сүттей ұйып тыңдап
отыр.  В) Оң қолым ұйып қалыпты.   С) Көптен атқа мінбегендіктен
аяғы ұйып қалды.  Д) Әңгімені ұйып тыңдадық.   Е) Сүт таңертең
ұйып қалды.


17. Құрмалас сөйлемнің түрін
анықтаңыз.  Май құйған шала сөнсе де, шам- шырақ сөнбес өмірде.


А) Салалас құрмалас  
В)   Аралас құрмалас   С) Қарсылықты  бағыныңқылы
сабақтас    Д) Себеп – салдар салалас    Е)
Шартты бағыныңқылы сабақтас


18. Сөздердің септеулік шылау арқылы
байланысын көрсетіңіз.


А) Бақытты жастар   В)
Біздің мақсатымыз  С) Хат арқылы сырласу    Д) Асқар
тау    Е) Болатбектің әні


19. Демеулік шылаулар қатысып тұрған
сөйлемді белгілеңіз. 


А) Ол- кезінде сонет жазуда да
алдына жан салмаған ақын.


В) Ғасырлар бойы жасап келе жатқан,
бірақ өмірі қартаймайтын адам тәрізді.


С) Жеті сайын көрісіп, ұзақ- ұзақ
сөйлесіп, сырластық.


Д) Біз Ахаңмен күй туралы бұл жолы
көп әңгімелестік.


Е) Содан кейін бұл жағын азайта
алмадық.


20. –ау -ақ, ғой демеулік шылаулары
арқылы жасалатын сөйлем түрін көрсетіңіз.


А) Сұраулы сөйлем  В) Хабарлы
сөйлем  С) Бұйрықты сөйлем  Д) Атаулы сөйлем  Е) Лепті сөйлем





1.Бірыңғдай қысаң дауысты сөзді
көрсетіңіз.


А)Іңір     В)Қонақ      С)Тағала      Д)Қаза      Е)Баста


2.Дұрыс тасымалданған сөзді
көрсетіңіз.


А)Пәру-ана       В)Өс-іңкі
    С)Қазди-ю     Д)Қай-ық 
       Е)Көк-пеңбек


3.Айтылу ережесі бойынша жазылған
сөзді көрсетіңіз.


А)Өкпе 
    В)Құлын      С)Төзе
алмау       Д)Құлпұнай 
     Е)Жүре алмады


4.Түбірлері өзгермей біріккен сөзді
табыңыз.


А)Сегізкөз  В)Бегәлі 
С)Ендігіәрі  Д)Әнеугүні  Е)Сөйтіп


5.Көмекші есімдерді көрсетіңіз.


А)Шақ, жақ 
     В)Дүрс, сол      С)Өлең,
бұл      Д)Алды, үсті 
    Е)Жалт, әрең


6.Сан есім мағнасына қарай қаншаға
бөлінетінін табыңыз.


А)6  В)7  С)3 
Д)2  Е)5


7.Қай жердегі тыныс белгісі дұрыс,
табыңыз.


А)Сөйледі, Жамбыл бәріңе; жасың
менен кәріңе      В) Сөйледі Жамбыл бәріңе: жасың
менен кәріңе


С) Сөйледі Жамбыл, бәріңе; жасың
менен кәріңе       Д) Сөйледі Жамбыл бәріңе,
жасың менен кәріңе


Е) Сөйледі, Жамбыл, бәріңе: жасың
менен кәріңе


8.Жақты сөйлемді табыңыз.


А)Балаға Абайдың көзі
түсті       В)Қойымды қасқыр жегісі келе ме,
қалай?


С)Оған көнуге тура келді 
     Д)Мұғалімнің алдында тілі күрмеліп қалды. 
     Е)Енді қорықпаймын


9.Синонимдік қатарды табыңыз.


А)Сағыну, сағынбау 
   В)Жанын жалдау, көлік жалдау 
    С)Оқта- текте, ләм- мим     


 Д)Жас, жастық,
жастан           Е)Қоқан-
лоқы көрсету, қорқыту


 10. «Су жүрек»- тұрақты сөз
тіркесін табыңыз.


А)Батыл      В)Қорқақ      С)Көп      Д)Аз       Е)Момын


11.Халықаралық терминдер тізбегін
белгілеңіз.


А)Анықтауыш, глобус, поэзия 
    В)Сәлем, әдебиет, мәдениет 
      С)Химия, шахмат, атом 


Д)Электр, теңдеу, мұражай         Е)Футбол, лекция, құжат


12.Күрделі сөзді көрсетіңіз.


А)Жаздай 
    В)Жаздық      С)Биыл 
    Д)Білім        Е)Жаз


13.Қаратпа сөз көбіне қай тұлғада
тұратынын көрсетіңіз.


А)Атау септігінде 
   В)Ілік септігінде      С)Барыс
септігінде    Д)Көмектес септігінде   Е)Табыс
септігінде


14.Талғаулы салалас сөйлемді
көрсетіңіз.


А)Шақпақ жағып, тез тұтатып, от
жақтық  В)Ол суретке қарап тұр еді, жақындаған кісінің дыбысы естілді


С)Әмір мектепке ерте барғанымен,
достары әлі келмеді Д)Не мен алып келейін, болммаса Айгул алып келсін


Е)Жауқазын есік алдында тұрып, сәл
иіліп сәлем берді


15.Жалпылау есімдігінен болған
анықтауышты табыңыз.


А)Күллі халық әдет- салтты
түлетуде        В)Баршамызға келуге тура
келді        С)Ол бәрін білгенсіп отыр 


Д)Бұл жаңалықты түгелі естуі
керек           Е)Өрт егіннің
барлығын жойып жіберді


16.Атаулы сөйлемді көрсетіңіз.


А)Көгорай шалғын жер 
       В)Олар арттарына мәңгілік із
қалдырды       С)Жаңбыр қатты жауып тұр 


Д)Бала- шағасы келіп кетті 
        Е)Ағашты былай жарар болар


17. Мекен үстеулерін табыңыз?


А)әдейі, жорта, қасақана, әдейілеп,
біле
тұра                   
В) ақырын, бірден, қолма- қол, дереу, әрең

С) ілгері, кейін, артта, жоғары, тұс-
тұстан                      
Д) босқа, бекерге, текке, амалсыздан, лажсыздан


Е) азар, дереу, жылдам, баяу, кенет,
қаннен-қаперсіз

18. Мөлшер үстеулерін табыңыз.


А) тысқары, артта, бермен, төмен,
ілгері, асты- үстінен     В) біраз, осындайлық, недәуір,
әжептәуір, онша, анағұрлым

С) шарасыздан, амалсыздан, құр босқа, жоққа,
текке          Д)зорға, текке,
тұс- тұстан, бет- бетімен


Е) соғұрлым, ары- бері, кенеттен, сырттан

19. Туынды еліктеуіш сөздерді табыңыз.


А) тарс, сарт- сұрт, зу, күрт- күрт,
ерби                     
В) селк- селк, талтаң- талтаң, ду, ыршу, қылт- қылт

С) сылдыр- сылдыр, шолп- шолп, жалт, баж, былқ    Д) алшаң,
арбаң, ирең, сымпың, кілтің, бағжаң


Е)дүрс,  сылқ, болп- болп,
күркіл

20. Бейнелеуіш сөздерді табыңыз.


А) пыр, тырс, сақыр- сұқыр, күрт,
гүрс, шарт- шұрт          В)
күмбір, сақ- сақ, сылқ- сылқ, күжіл, гүріл

С) жылт, ербең, жалп, томпаң, қайқаң,
лып                      
 Д) дүңгір- дүңгір, арс, борт- борт, ыз- ыз, тарп


Е)сарт- сұрт, қолп -қолп, 
күңгір- күңгір, шолп


 

Өткізген:Абдрасилова Гүлназ


Күні:20.11.2015


 «Ата – аналарға арналған» тренингке қош
келдіңіздер.

Мақсаты: сіздердің көңіл – күйлеріңізді
жақсарту, бірігіп жұмыс істеу жүйесін дамыту, ой қозғату, әдістемелік көмектер
беру.

Жұмыс түрі: топтық

Көрнекіліктер: тақта, бейне слайд, фламастерлер

Жоспар:

1. Ата-аналарды топқа бөлу.


2. «Бақыт деген не өзі»

3. Аяқталмаған сөйлем

4.Қорытындылау«Өтінемін» ойыны


5. Сабақ аяғындағы көңіл – күйді
көрсету.



1.Тренингті бастамас бұрын, ата-аналарды
топқа бөлу.


«Қайықта» әдісі арқылы топқа бөлінеді.


5 – 6 қатысушы үлестірмелі қағаз таңдап
алады. Берілген тақырыптарда постер қорғау.


2. «Бақыт деген не өзі»


Сәби бақыты, ол –

Ата - ана бақыты, ол –

Әйел бақыты, ол –

Ер - азамат бақыты, ол –

Ұстаз бақыты, ол –

Барлықтарыңыздың пікірлеріңізге көп - көп
рахмет.

Сабақ аяғындағы көңіл - күйімізді көрсетеміз.



3.Аяқталмаған сөйлем «Менің балам ...»

Ия, әрбір ата – ана өмірге бала әкелгеннен кейін оған тәлім – тәрбие беретіні
белгілі. Бала тек қана отбасы тәрбиесін алып қана қоймайды. Ол қоршаған ортаның
тәрбиесін алатыны сөзсіз. Бала дүниеге келгенде таза ақ парақ секілді, пәк
болып келеді. Сол пәк сәбиге үш түрлі адамның мінез беріледі екен. Ол – бірінші
ата- анасынан, себебі бала ес білген шаққа дейін бар нәрсені өз отбасынан
табады. Ал –екінші ұстазынан, өйткені алғаш ес біліп мектеп табалдырығын
аттағанда қолына алғаш «Әліппені» ұстатып өмір жолына алғаш жол салатын ұстазы.
Үшінші – достарынан. Осы үш адамның бойындағы мінез –құлықтарды екшелей келіп,
олардың ішіндегі өзіне ұнайтын жақтарын алады екен.

Ендеше, сізден, бізден және өз жолдастырының жақсы жақтарын ала білген біздің
балаларымыздың бойында адами қасиеттердің көп болары сөзсіз. Десекте кейбір
кездері олардың бойынан өзімізге ұнамайтын қасиеттерді де кездестіріп қаламыз.
Ендеше баламыздың бойындағы осындай қасиеттерді танып білу үшін «Менің балам
...» ойынын жүргізейік!

Тапсырма: «Менің балам …» деген сөзді жалғастыру үшін сіздерге ойлануға 1 минут
уақыт беріледі. Тапсырманы толық орындау үшін 5 минут беріледі. Ата –аналарға
алдын-ала дайындалған кеспе қағазы беріледі.

Нұсқау: балаңыздың бойында бар мінез-құлық қасиеттерін жазу ұсынылады.Енді
өзіңіз жазған балаңыздың мінез-құлық қасиеттерін екі бөлікке бөліңіз?

1. Балаңыздың бойындағы мінез-құлық қасиеттерінің сізді қанағаттандыратын
жақтары. 

2. Балаңыздың бойындағы мінез-құлық қасиеттерінің сіздің өзгерткіңіз келетін
тұстары.






Рефлексия

1. Балаңыздың жақсы қасиеттерін жазған кезде қандай күйде болдыңыз?

2. Мінездің көлеңкелі тұстары кездескен кезде сіздің көңіл-күйіңізді қынжылтқан
не?



4. Қорытындылау.


 «Өтінемін» ойыны.


Мақсаты: Ата-ана мен балалар арасындағы қарым-қатынасты жақсарту, бір-
біріне көңіл бөлу, бір-бірін тыңдай білуге үйрету. Қатысушылар ортаға жартылай
шеңбер жасап тұрады.


-Құрметті ата-аналар, балалар! Сіздер қандай «сиқырлы» күші бар сөздерді
білесіздер?


 -Рахмет, өтінемін, т,б


 -Мен әр түрлі өтініштер жасаймын,
егер мен «өтінемін» деген сөзді айтсам сіздер оны орындауларыңыз қажет.
«Өтінемін» деген сөзді айтпасам, сіздер ол өтінішті орындамайсыздар.


 -секіріңіздер


 -оң аяқтарын көтеріңіздер


 -өтінемін, алақанмен қол шапалақтаңыздар



-өтінемін, бір-біріңді құшақтаңыздар.


 - оң қолдарыңмен сол құлақтарыңызды
уқалаңыздар


-өтінемін, «Анашым» әнін айтып беріңіздерші






Тренинг соңында көңіл күйлерін көрсету.

 «Ойын» ұғымына түсініктеме
берсек- бұл адамның мінез-құлқын өзі басқарумен анықталатын қоғамдық тәжірибені
қалыптастыруға арналған жағдаяттар негізіндегі іс-әрекеттің бір түрі. Адамзат
тәжірибесінде ойын әрекеті мынандай қызыметтерді атқарады:

- ойын-сауық ;

-коммуникативтік немесе қарым-қатынастық ;

- диагностикалық ( ойын барысында өзін-өзі тану);

-коррекциялық ( өзін-өзі түзету);

-әлеуметтендіру. 

Әлде де болса ойынның адамның дамуына, қалыптасуына, тәрбиесіне байланысты
функциялары анықталуда.

Ойын- адамның өміртанымының алғашқы қадамы. Сондықтан ойын арқылы балалар
өмірден көптеген мәліметтер алып,білімін жетілдіреді.

Ойын- бір қарағанда қарапайым құбылыс не әрекет іспетті. Ол міндетті түрде
ұжымдық әрекет. Ойынның ережелері ойнаушылардың қисынды ой қабілетінің дамуы,
бір-біріне деген сыйластық қажеттілерімен санасуы әр ойыншының жеке
әрекеттерінен туындайды. Ойынның басты шарты жеңіске жету болса, әр ойыншы өз
қарсыласының мүмкіндігімен санасып, бір-біріне деген сенімін арттырады.

Оқу үрдісінде- кеңінен қолданылатын ойынның тағы бір түрі- дамытушы ойындар.
Дамытушы ойындардың маңыздылығы оқушылардың ынта- ықыласын есепке ала отырып,
оқуды қызықты етіп, білім, білік, дағдыны қалыптастыру. Дамытушы ойындарға
қойылатын бірінші талап-оқушының танымдық әрекетің қызығушылығын дамыту.

Бұл талаптар төмендегідей сұраныстарға жауап береді:

а) балаларға өзінің қабілетін көрсете білуге мүмкіндік беру;

ә) баланы басқалармен жарыса білуге қалыптастыру;

б) білік пен дағдыны қалыптастыру үшін білімді өзі ізденуге қамтамасыз ету;

в) ойын барысында балаға жаңа білім, білік, дағдылардың қайнар көзіне жету;

г) баланың ойын барысында жеткен жеңісі оның жаңа алған білім, білік,
дағдыларымен сәйкес келетіндігі.  


 


« Төртінші артық » ойыны


1.     сағат , минут
, бейсенбі , жыл


2.     Тлендиев , Кастеев , Хамиди , Қалдаяқов


3.     аққу ,тауық , үйрек
, қаз


4.     қар , жаңбыр , найзағай , бұршақ


5.     емен , 
қайың , шырша , терек


6.     қатаң , ұяң , жуан , үнді


7.     шаршы , шеңбер , төртбұрыш , үшбұрыш


 « Есіңе сақта , ретімен
жаз »


Сөздер оқылады . Оқушылар сөздерді мұқият
тыңдап еске  сақтауға тырысу керек .


Үстел , пальто , шаңсорғыш ,
сызғыш , банан , торғай , Марс , Павлодар, қызғалдақ, арыстан.


Енді естіген сөздерін мынадай ретпен жазу
ұсынылады :


1. Киім     2.
Аң     3. Үй жиһазы    4
.Гүл     5. Планета    6.Тұрмыстық техника
7. Құс    8.  Оқу
құралы       9. 
Қала      10. Жеміс


 

    Бекітемін:                                     Тізбектелген сабақтар топтамасы  2 сабақ                                   





Мұғалімнің
аты-жөні



Ағайдарова
Райхан Бабаққызы



 12 орта мектеп





 2 апта



 2 күн



7"а","ә","б","в"
сыныптары






Сабақ атауы



Зоология ғылымының қысқаша даму тарихы. Зоологияның Қазақстан
Республикасында ғылым ретінде дамуы.





Сілтеме



Білім
стандарты, пән бағдарламасы, 7 сыныпқа арналған "Биология" оқулығы,
интернет материалдары, биология әдістемелігі.





 

Жалпы мақсат



·      Жануарларды
жүйелік топқа жіктеуі жайлы мағлұмат беру. 


·      Жануарларды
зерттеу тарихы туралы ұғымдару

·      Жануарлар
дүниеснің қандай ғалымдар зерттегені жайлы түсінік беру





 

Күтілетін нәтиже



·       Жануарлар жүйелік топтары жайлы мағлұмат  алды.

·      Жануарларды
зерттеуде ұғымдарын түсінді.

·      Жануарлар
дүниесінің әр түрлі ғалымдар зерттегені туралы түсінді.





Негізгі идеялар



Тақырыптағы
жаңа сөздерді танысып меңгереді. Кеңейтілген тапсырмалар арқылы оқушылардың
сыни көзқарастарын қалыптастыру. Ақпараттар ала отырып ізденеді.





Тапсырмалар /Wiki материалдары/



Ғаламтор,POWEP
POIHT





 

 



Уақыты



Мұғалім іс-әрекеті



Оқушы іс-әрекеті





1 минут



1.
Ұйымдастыру

Оқушылармен
амандасу топқа бөлу.

1-топ
Жүйелеу

2-топ
Жіктеу

3-топ Түр



Мұғалім
амандасады. Оқушыларды түгендеу.Сабаққа назар аудару.






6 минут



2. Үй тапсырмасын
тексеру

"Серпілген сауал " әдісі



Тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын дамытуға
қол жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың арасында сұрақтарды лақтырыңыз.Мұғалім
оқушыға, оқушылар бір-біріне сұрақтар қояды.






5 минут



3. Қызығушылығын
ояту

"Ой
қозғау" әдісі



 

Баланың
басынан өткен бұрынғы тәжірибесіне сүйене отырып, жеке, топтық және ұжымдық
талқылау арқылы берілген тақырып мазмұнымен өз бетінше жұмыс жасау






5 минут



4.
Мағынаны тану.

 "Түртіп алу
(Incert)"- әдісі



Басынан өткен бұрынғы тәжірибесіне сүйене отырып, жеке топтық ұжымдық
талқылау арқылы ғылыми-танымдық мәтін мазмұнымен өз бетінше жұмыс жасауына
бағытталған,нәтижесінде арнайы кесте толтыратын, мағынаны тануға арналған
стратегия





Сабақ
бойынша мұғалім жазбалары



10 минут



5.
Мәтінмен жұмыс

"Сұрақ-жауап" ойын



Дәптермен жұмыс

1-бөлім. Оқушылар мәтінді жылдам және мұқият оқып
шығады. Сосын сұрақтар құрастырады. Кім көп сұрақ құрастырса,сол жеңімпаз
болып табылады.2-бөлім.Оқушылар кезекпен көршісіне сұрақ қояды, ол қысқаша
жауап қайтарады. Әр жауап

ұпаймен беріледі.






8  минут



6. Ой
толғаныс

"Ойлан, Бірік, Бөліс" әдісі



Оқушылар ойына келген жауаптарды немесе идеяларды барынша көп жазады
(Ойлан).Одан кейін олар өз идеяларын әріптестерімен біріктіреді(Бірік) және
соныңда мұғалім бүкіл сыныптың идеяларын талқылауды бастайды (Бөліс).






5 минут



7. Ойды
түйіндеу

"Үш
сөйлем" әдісі



Оқушылар
мәтінді оқып, талқылап болғаннан кейін, үш сөйлеммен қорытады.






3 минут

2 минут



Бағалау,

Критерий
бойынша бағалау



Бағалау
парақшаларына топтық, жұптық, өзін-өзі бағалау


















Сабақтың жабдықтары



Мультимедиа, интерақтивті тақта арқылы POWER POINT , маркет, қарандаш,
бағалау парағы.





Келесі тапсырмалар(портфолио)



Мәтінді оқу, Сұрақтар дайындау





Келесі оқу



Зоология
ғылымының қысқаша даму тарихы. Зоологияның Қазақстан Республикасында ғылым
ретінде дамуы.





Сабақты  талдау



1. Сұрақтарға нақты жауап беру.

2.Мысалмен жұмыс жасады, түйіндеме жасады.

3. Топтық жұмысқа барлық оқушылар белсенді қатысты.





Тәжірибелік сабақты бағалау



1.Сабақ барысында тапсырмаларды орындауға қызығушылық болды.

2. Өздерін бағалау арқылы түсініктерін өздері мойындау.





Сабаққа өзгертулер енгізу



Алдағы уақытта қалай өзгерткім келеді. Топтық жұмыстар қорғау, жұптық
жұмыстар.

Пәні



Сынып



Күні





Тақырыбы



 













 





Сабақ №



 



 



 



Тізбектелген
сабақтар бойынша





 





Сабақ
мақсаты



 





Нәтижесі



 





 



































 



 



 



 



 



 



 





 



 



 



 



 



 





 



 



 

 

 



 



 



 



 





 



 

 

 



 



 



 



 





 



 



 

 

 



 



 



 



 





 



 

 



 



 



 



 





 





Сабақты өзіңіздің бағалауыңыз (бұл жерге сабақ барысындағы енгізілген өзгерістер мен өз комментариилеріңізді жазасыз. Сәтті және сәтсіз тұстарын жазыңыз)



 





 

Құрметті әріптестер, мен бірнеше суреттер салып едім, бірақ қайтадан еш жерден көре алмай отырмын, олар қайда кетті,а?

Пікір білдіріңіз, ой айтыңыз, құрметті әріптес!

МДЖ жоспары жан-жақты, барлығын қамти жасалынған. Менің ойымша, коучинг өткізуді көбейту керек-ау деймін.Әдіс-тәсілдің бәрін қамти беру мүмкін емес, бірақ нақты өз сабағыма тиімді болады деген бірнеше тәсілді игерткеніміз орынды. 

     Мен,
Нұрманова Өрік Ердәулетқызы, 16.10.15 күні «Сабақтағы кері байланыс» тақырыбындағы коугинг өткізім. Оған 20 мұғалім
қатысты. Көздеген мақсатым- «Мұғалімдерге сабақтағы кері байланыс
жайлы, оның классификасиясы, әдістері жайлы мәліметтер алуға жағдай
жасау.Оқушылардың көңіл – күйіне, сабақтағы іс - әрекетке, оқу материалдарына
рефлексия жасау жолдарын жоспарлауды бірлесіп қарастыру» , ал күтілетін нәтижемді
«Мұғалімдер
сабақтағы кері байланыс жайлы, оның түрлері, әдістері жайлы мәліметтермен таныс
болады. Кері байланыстың мәнін, оның түрлерін түсінеді. Оқушылардың
көңіл-күйіне, оқу материалдарына қалай кері байланыс жасау керектігін біледі» деп
алған едім.  


     Әрбір
іс-әрекеттен кейінгі талдаулар кері байланыс арқылы жүріп отырды. Жағымды атмосфера орнату үшін өткізілген
«Көршіңе сыбырла» ойынының өзінен-ақ оқушыларға түсінікті жеткізе білу мен
дұрыс тыңдау керектігіне мән берілу керектігін, «Суретші» тренингі арқылы кез
келген сәтте өзін жан-жақты дайын болуға үйретуді, сезім, көңіл-күйді сөзбен
жеткізе білуде сөздік қордың мол болуына мән бергізуді түсіне алды. «Миға
шабуыл» арқылы бір-бірлерімен осы кезге дейінгі жасап жүрген іс-әрекеттері
туралы пікірлесе келіп және слайд арқылы көрсетілген тұжырымдарды,
видеороликтегі көрсетілім арқылы, топтық, жұптық, диалог арқылы бүгінгі сабақ
құрылымына толық кері байланыс жасай алды.Жалпы ,коучинг қызықты, тартымды
өтті. Оған мұғалімдер белсене араласа білді. Кері байланысты әр сабақ сайын
жасап отыру маңызды екенін мұғалімдер ұға алды.


Кері байланыстың оқушының өз-өзіне, мұғалімнің
өзіне, тіпті оқушының мұғалімге берер бағасы екенін жақсы түсінді деп ойлаймын