Откройте свой Мир!

ИНТЕРНЕТ иймон, ахлоқ ва ақллар учун синовдир






Алҳамду лиллаҳ, вассолату вассаламу ала росулиллаҳ. Аммо баъд...

Интернет маълумотлар оламида улкан инқилоб ва иймон, ахлоқ ҳатто ақллар имтиҳони учун кенг майдондир.

Унда яхшилик учун барча эшиклар очиқ, ёмонликнинг барча кўринишлари
очиқ-сочиқ.. Интернетга боғланиш имконияти бор ҳар бир киши тилига
истаганича эрк бериши, истаган нарсасига кўз югуртириши, истаган
нарсасини ёзиши мумкин, унинг устида на бир назоратчи, на бир тергаб
турувчи ва на бир ҳад-чегара олдида тўхтатиб қолувчи бор. Агар ўз
қадрини юқорироқ билса, тубанлашмаса, ишларнинг оқибати ҳақида фикр
юритса, Парвардигори олам уни кузатиб ва ҳар бир ишига гувоҳ бўлиб
турганини кўз олдига келтирса, имтиҳондан қоқилмай-йиқилмай ўтиб олади
ва охир-оқибат зафарга эришади.



Агар нафсининг жиловини бўш қўйса, нафси-ҳавоси
ортидан эргашиб кетса, иймон назоратчиси ва тақво терговчисини ўзидан
узоқлаштирган бўлса, разолат ботқоғига ботиши, тубанлик чоҳига қулаши
ҳеч гап эмас. Бунинг натижаси эса ўз-ўзини беҳурмат қилиш, иззат-шарафни
йўқотиш, хорлик ва тубанликдан бошқа нарса бўлмайди. Шунинг учун оқил
одам интернет билан тўғри муомала қилиш йўлини билиши, ўз нафсига
ортиқча ишонмаслиги лозимки, охир-оқибат нафси уни фитнага тушириб
қўйиб, кейин ундан халос бўлиши қийин бўлади.

Бирон бир гурунг (форум)да иштирок этса ё ўзаро фикр алмашишга тўғри
келса, ўзи ўртага ташлаётган фикрнинг оқибатларига назар солиши,
мўминларга озор етказиб қўйишдан, улар орасида фаҳшу мункар ёйишдан
эҳтиёт бўлиши, ҳар хил миш-миш ва туҳмат гаплардан, бировларнинг
иззат-нафсига тегиш ва бир-бирларига қарши гижгижлашдан сақланиши керак
бўлади.

Бирон изоҳ ёки раддия бермоқчи бўлса, буни илм билан, адолат билан,
одоб доирасидан чиқмаган ҳолда, чиройли сўзлар ишлатиб амалга оширсин.
Гурунгларда ўзининг ошкора исми билан қатнашсин, исмини ошкора қилишдан
чўчиса ё амали холис ва махфий бўлиб қолишини истаса, ножоиз ва нолойиқ
гапларни ёзишдан ҳазар қилсин, барча сирлар очиладиган Кунда Аллоҳ
таолонинг ҳузурида туришини ўйласин.

Оқил одам шайтон йўлдан оздиришидан эҳтиёт бўлмоғи лозим. Зеро,
шайтон доим одамзотни пойлаб, қўлидан келган ҳар қандай йўллар билан уни
адаштириш пайида бўлган маккор душманидир. Аллоҳ таоло Қуръони
Каримнинг бир неча ўринларида: «Шайтоннинг изидан эргашманглар!
Шубҳасиз, у сизларнинг очиқ душманингиздир» деб огоҳлантирган. Ақлли
киши ҳеч қачон душманига ишониб қолмайди, ўзини фитналар домига
ташламайди, ақл, дин ва илм жиҳатидан ҳар қанча етук бўлмасин, ўзига
қаттиқ ишониб юбормайди. Шу боис уни ҳар доим фитналардан узоқроқ
туришини, уларга аралашишдан ўзини олиб қочишини кўрасиз. Мабодо
аралашишга мажбур бўлиб қолса ҳам унга илоҳий мадад ва лутфи иноят ёр
бўлади.

Инсон ўз нафсига ишониб қолса, ўз ихтиёри билан фитналар гирдобига
шўнғиса, уни ўз нафсига топшириб қўйилади ва лутфи илоҳийдан маҳрум
бўлади.

Мана, Юсуф алайҳиссаломни кўринг, у фитна томон интилмади, аксинча
фитна унинг ортидан қувди. Шундай бўлса-да, у ўз иймонига, илмига ва
пайғамбарзодалигига ишониб хотиржам бўлмади, балки фитнадан қочди, унинг
ёмонлигидан Аллоҳдан паноҳ тилади, агар уни аёллар макридан Аллоҳнинг
Ўзи сақламаса улар билан фитналаниб қолиб, жоҳиллардан бўлиб қолиши
мумкинлигини эътироф этди. Шундан сўнг унга лутфи илоҳий ҳамроҳ бўлди,
бу улкан балодан халос бўлишида илоҳий мададга сазовор бўлди.

Бундай бало ва имтиҳонлардан омон бўлишни истаган киши интернетга
муайян вақтларда, ўз олдига муайян вазифа ва аниқ мақсадни қўйган ҳолда
кириши мақсадга мувофиқдир. Аммо агар саҳифаларни бемақсад варақлашга
шўнғиса, мавқеъ (сайт)дан мавқеъга кўчиб юраверса, ҳам вақти зое бўлади,
ҳам тузук-қуруқ фойда ололмайди.

Қилаётган ишининг оқибатига назар солиши ва нафсига ғолиб келиб, уни
тақво тизгини билан тизгинлаб олиши ҳам бунда унга ёрдамчи бўлади.

Ибнул Жавзий раҳимаҳуллоҳ айтади: «Эй тақво сабабли қадри юксалган,
Аллоҳдан қолма! Тақво азизлигини маъсиятлар хорлигига алиштирма! Кўнгил
истаклари жазирамасида ҳар қанча куйиб-ёнмагин, ҳавои нафс ташналигига
бардош бер!»

Яна айтади: «Нафс-ҳавога ғолиб бўлиш қуввати ҳар қандай лаззатдан
ортиқ лаззатдир. Ҳавосига мағлуб бўлган одамларни кўрмайсанмики,
охир-оқибат қандай хор бўлишади! Ҳавосига ғолиб келган одамлар эса
аксинча, куч-қувватлари зиёдалашади».

Интернет билан ишловчи одамга бунда шаҳвоний саҳифалардан ўзини
тортиши, ифлос сайтлардан, фаҳш сўзлар тарқатиладиган гурунгхона
(форум)лардан, жинсий ғаризалар ва яширин истакларни қўзғатувчи
мақолалардан, шармсиз суратлардан, шаҳватни жунбушга келтирувчи
кадр-лавҳалардан узоқлашиши ҳам катта ёрдам беради. Чунки, нафс
шаҳватларга мойил қилиб яратилгани, хоҳиш-ҳавога эгилувчи ғаризаларга
эгалиги жиҳатидан худди порох, ёқилғи каби ёниш хавфи бор моддаларга
ўхшайди. Бу каби моддалар ўт-учқундан қанча узоқ бўлса, шунча тинч ва
хатарсиз бўлади.

Нафслар ҳам одатда тинч ва сокин ҳолда бўлади. Қачон яширин
истак-майлларни қўзғатувчи ва ёмонликлар томон ҳаракатга келтирувчи
бирон нарсага – у хоҳ тингланадиган, хоҳ ўқиладиган, хоҳ кўриладиган,
хоҳ ҳидланадиган нарса бўлсин – яқинлашса, кўнгил тубида ётган истаклари
қўзғолади, ёмонликлари ҳаракатга келади, хоҳиш-ҳаволари туғён ура
бошлайди.

Кўзни тийиш ҳам интернет ичидаги фитналардан қутулишга ёрдам беради.
Чунки, интернетда ўтираркансиз, беихтиёр кўз олдингизда лоп этиб қабиҳ
суратлар пайдо бўлади. Кўзини тийган инсон ҳам Раббини рози қилади, ҳам
қалбини роҳатлантиради. Зотан, кўз дил ойнасидир, кўзни сақламаслик
ҳалокатларга, кўзни тийиш эса роҳатга сабабдир. Банда кўзини тийса, қалб
истак-майллардан тийилади, кўзи олма-кесак терадиган инсоннинг қалби
ҳам шаҳватлардан тийиқсиз бўлади.

Аллоҳ азза ва жалла айтади: «(Эй Муҳаммад), мўминларга айтинг,
кўзларини (номаҳрам аёлларга тикишдан) тўссинлар ва авратларини
(ҳаромдан) сақласинлар! Мана шу улар учун энг тоза (йўлдир)» (Нур: 30).

Шайхулислом Ибн Таймия раҳимаҳуллоҳ ушбу оят хусусида шундай дейди:
«Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло кўзни тийиш ва авратни ҳаромдан сақлашни
нафслар тозаланишига энг кучли йўл қилди. Нафсларнинг тозаланиши – фаҳш,
зулм, ширк, кизб ва бошқа барча ёмонликларнинг йўқолиши демакдир».

Инсон интернет билан муомала қилар экан, ўзи айтаётган, эшитаётган,
нақл қилаётган ва ўқиётган нарсалар ҳақида ишончли илмга эга бўлмоғи
лозим. Инсоннинг ақли фаросати ва иймони шу билан билинади. Чунки
интернет шундай маконки, унда тўғри келган одам сохта исм остида тўғри
келган нарсани ёзиши мумкин, содда одам заҳарни асал ўрнида қабул қилиши
ҳеч гап эмас.

Оқил одам бу борада зийрак ва ҳушёр бўлиши керак. Бирон хабар ё
воқеадан хабардор бўлса, уни чуқурроқ ўрганиши, ундан оммага бирон фойда
етишига ишонч ҳосил қилса, шундагина нашр қилиши, йўқса жимгина кўз
юмиб кетавериши лозим.

Бу ишда эътиборсизлик қилиш ортидан қанча ёмонликлар келмаган дейсиз!

Қанча-қанча одамлар борки, ақлларини ишлатмасдан, интернетда нашр
қилинаётган нарсаларни худди бир калима ҳам ёлғон аралашмайдиган
ваҳийдек қабул қилишади!

Фақат оқил кишилар бегона ва нотайин одам у ёқда турсин, ҳатто
таниқли ва ишончга сазовор одамнинг сўзларини ҳам текширмасдан,
кўр-кўрона қабул қилмайди.

Эшитган ҳар бир сўзимизни гапираверишдан қайтарилганмиз, ахир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтганлар: «Ҳар бир эшитган
сўзини айтишлиги кишининг ёлғон гапириб қўйишига кифоя қилади» (Муслим
ривояти).

Айниқса, бу одоб ҳозиргидек фитна ва нотинчликлар даврида ғоят муҳимдир.

Аллоҳ таоло айтади: «Қачон уларга тинчлик ёки хавф-хатар хабари
келса, уни ёйиб юборадилар. Агар (улар ўзларига келган хабарни ҳар кимга
ёйиб юрмасдан) пайғамбарга ва ўзларидан бўлган бошлиқлар
(олимлар)гагина етказганларида эди, уни (яъни мана шу хабарнинг
ҳақиқатини) билмоқчи бўлган кишилар ўшалардан билган бўлар эдилар. Агар
сизларга Аллоҳнинг фазлу марҳамати бўлмаса эди, (яъни Аллоҳ ўз марҳамати
билан сизларни иймонда устивор қилмаса эди) айрим кишилардан ташқари
ҳаммангиз шайтонга эргашиб кетар эдингиз» (Нисо: 83).

Аллома Абдурраҳмон ас-Саъдий раҳимаҳуллоҳ шу оят тафсирида ёзади:
«Бу Аллоҳ таоло тарафидан бандаларнинг мазкур нолойиқ феъл-атворларига
нисбатан таъдиб (одоб бериш)дирки, уларга ғоят муҳим ва кўпчиликка
манфаатли бўлган ишлар хусусида, инчунун хавфсизлик, мўминларга
хурсандлик ё ғам-ташвиш ва мусибат хабари каби бирон хабар келганида уни
шоша-пиша ёйиб юбормасдан, яхшилаб текшириб, тагига етишлари, бунинг
учун мазкур хабарни пайғамбарга ва ичларидаги бошлиқларга – фикрли,
илмли, ақл-фаросати ўткир бўлган, ишлардан яхши хабардор, фойда-зарарни
яхши ажрата биладиган кишиларга ҳавола қилишлари даркор. Улар агар бу
хабарни ёйиш мўминлар учун манфаатли ва уларга хурсандлик олиб киради,
душманлари тарафидан бирон хавотирга сабаб бўлмайди, деб ҳисобласалар,
уни эълон қиладилар. Агар уни ёйишда манфаат йўқ ёки манфаат бўлса ҳам
ундан кўра зиёни кўпроқ, деб билсалар, эълон қилмайдилар. Шунинг учун
Аллоҳ таоло: «Уни (яъни мана шу хабарнинг ҳақиқатини) билмоқчи бўлган
кишилар ўшалардан билган бўлар эдилар» деди.

Бу оятда одоб қоидаларидан бирига йўлланма борки, агар бирор иш
хусусида изланиш лозим бўлса, уни мутухассис ва шу ишга муносиб бўлган
одамларга топширилади, бошқалар фикрини уларнинг сўзларидан устун
қўйилмайди, мана шу тўғрироқ ва хатодан сақланишга яқинроқдир.

Яна бунда шошқалоқликдан, бирон хабарни эшитибоқ ёйиб юборишдан
қайтириш, ўйламасдан сўзламасликка, бир гапни гапиришдан олдин фикрлаб
кўриб, фойдали бўлса сўзлаб, бўлмаса ундан тийилишга буйруқ бор».

Бошқа бир ўринда, Аллоҳ таолонинг: «(Эй Муҳаммад), сизга (Қуръон)
ваҳийси битишидан илгари қироат қилишга шошманг (балки фаришта Жаброил
Аллоҳ томонидан келтирган оятни тўла ўқиб бўлганидан кейингина қироат
қилинг) ва айтинг: «Парвардигорим, илмимни янада зиёда қилгин»» (Тоҳа:
114) ояти тафсирида – Саъдий раҳимаҳуллоҳ – тафаккур ва тадаббурга ундаб
шундай ёзади:

«Бу оятда толиби илм учун адаб борки, илмни тадаббур қилишда
шошилмаслиги, нарсаларга шошқалоқлик билан ҳукм чиқармаслиги, ўзига
ортиқча бино қўймаслиги, Парвардигоридан фойдали илм ва енгиллик сўраши
лозим бўлади».

«(Эй мўминлар), сизлар (бу бўҳтонни) эшитган пайтингизда, мўмин ва
мўминалар бир-бирлари ҳақида яхшиликни ўйлаб: «Бу очиқ бўҳтон-ку!»
десалар бўлмасмиди?!» (Нур: 12) ояти тафсирида эса шундай ёзади:

«Бу Аллоҳ таолодан бандаларга бир иршод–йўлланмаки, улар мўмин
биродарлари шаънини булғовчи сўзларни эшитганларида уларнинг иймони ва
зоҳирий ҳолатлари ҳақида ўзлари билган нарсада маҳкам турсинлар,
айбловчиларнинг сўзларига эътибор бермасинлар».

Бу хусусда оқил одамга муносибки, ҳар бир нарса ҳақида фикр
билдиравермасин, билган ҳар бир нарсасини гапиравермасин. Балки,
кўпчиликнинг манфаатини риоя қилсин. Катта-кичик ҳар бир воқеа-ҳодиса
тўғрисида фикрини айтавериш яхши эмас. Чунки, ишни керакли даражада
тасаввур қилолмаслиги, натижада нотўғри хулоса чиқариб, хатога йўл
қўйиши мумкин. Арабларда мақол бор: «Хато шошқалоқнинг йўлдошидир».

Ҳатто, ўзи яхши билган, ўз фикри тўғрилигига ишончи комил бўлган
нарсаларнинг ҳаммаси ҳақида ҳам фикр билдиравериш ҳикматдан бўлмайди.
Ҳамма фикрни ҳам ошкор айтилавермайди, билган ҳар бир нарсани ҳам
гапирилавермайди. Балки, инсон ўз фикрларини керакли ўринларда, ҳикмат
ва манфаат тақозосига кўра изҳор қилиш учун асраб туриши ҳикматдандир.

Сўзнинг салмоғини авайлаб асра,

Кишининг кимлигин кўрсатади сўз.



Ибн Ҳиббон раҳимаҳуллоҳ айтади: «Оғир-босиқ одамдан қарийб ҳеч ким
ўзолмайди, шошқалоқ одам доим ортда қолади.[1] Сукут қилган одам деярли
надомат қилмайди, гапирган одам эса кўпинча саломат қолмайди. Шошқалоқ
билмай туриб гапиради, тушунмай туриб жавоб беради, синаб кўрмай туриб
мақтайди, мақтаб туриб ортидан мазаммат қилади, фикрламасдан қарорга
келади, қарорга келмасдан иш бошлайди. Шошқалоққа пушаймонлик ҳамроҳ,
омонлик ундан узоқ. Араблар шошқалоқликка «Уммун-надома» (надоматлар
онаси) деб лақаб беришган».

Кишига интернетдан тўғри фойдаланишда, унинг ёмонликларидан
сақланишда энг катта ёрдамчи – Аллоҳ азза ва жалланинг кузатиб
турганини, У зот ҳамма нарсадан воқиф эканини доим ҳис қилиб туришидир.

Хилватда Аллоҳдан қўрқиб титраган

Йигитдан гўзалроқ касни кўрмадим



Оқил одам шу маънони асло хаёлидан қочирмаслиги, Аллоҳнинг ҳузурида
ғайб – яширин нарсанинг ўзи бўлмаслигини доим ёдда тутиши лозим. Шуни
ҳам эсдан чиқармаслик керакки, ким яширинча қилган ишини кўздан махфий
қолиб кетаверади деб ўйласа, хоҳ яхши, хоҳ ёмон иш бўлсин, Аллоҳ уни
барибир очиб қўяди. Мукофот амалнинг жинсидан бўлади: «Кимки ёмон амал
қилса, унинг жазосини олур» (Нисо: 123).

Азиз ўқувчи! Қуйида баъзи салаф имомларининг шу хусусда айтган
нуроний сўзларидан парчалар эътиборингизга ҳавола қилмоқчиман:

Салама ибн Динор раҳимаҳуллоҳ айтади: «Банда ўзи билан Аллоҳнинг
ўртасини тузатиб олса, Аллоҳ у билан бандалар ўртасини тузатиб қўяди.
Ўзи билан Аллоҳнинг ўртасини бузиб қўйса, Аллоҳ у билан бандалар
ўртасини бузиб қўяди. Бир кишига яхши кўриниш кўпчиликка яхши кўринишдан
осонроқ. Шундай экан, сен Аллоҳга яхши кўрин, бошқалар ўз-ўзидан сенга
мойил бўладилар. Агар сен Аллоҳга ёмон кўринсанг, бошқаларнинг
муҳаббатига сазовор бўлишни ўйламай қўяқол».

Муътамир ибн Сулаймон раҳимаҳуллоҳ айтади: «Киши махфий ҳолда бир
гуноҳни қилади-ю, унинг хорлиги юзида акс этган ҳолда тонг оттиради».

Ибнул Жавзий раҳимаҳуллоҳ айтади: «Ҳақ субҳанаҳу ва таолога далолат
қилувчи далилларга назар солгандим уларни қумдан ҳам кўп эканини кўрдим.
Улар ичида энг қизиғи шуки, инсон гоҳида Аллоҳ рози бўлмайдиган ишни
яширинча қилади, бироқ Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло кейинроқ бўлса-да уни
албатта очиб қўяди, гарчи одамлар уни кўрмаган эсалар-да, бир кун у иш
тилларга кўчади.

Кўпинча ўша гуноҳ эгасини халқлар ўртасида шармандаи шармисор
қиладиган бало-офатга солади ва бу унинг яшириб қилган барча гуноҳларига
жавоб бўлади. Тоинки, гуноҳларнинг жазосини берадиган Зот борлигини,
Унинг назаридан ҳеч қандай тўсиқ ва парда билан тўсиниб бўлмаслигини,
Унинг ҳузурида биронта ҳам амал зое бўлмаслигини одамлар билсинлар.

Худди шунга ўхшаш, инсон тоат-ибодатини ҳар қанча яширин қилмасин,
юзида зоҳир бўлади, одамларнинг тилига ортиқчаси билан кўчади. Ҳатто уни
гуноҳсиз деб биладилар, фақат яхшиликларини тилга оладилар. Бу эса ҳеч
кимнинг амалини зое қилмайдиган Парвардигор борлиги билиниб туриши
учундир.

Бир шахснинг ҳолини одамларнинг диллари билади, уни севадилар ё юз
ўгирадилар, мақтайдилар ё ёмонлайдилар. Булар ҳаммаси у билан Аллоҳнинг
ўртасида бўлган алоқага қараб бўлади.

Банда ўзи билан халқлар ўртасини ислоҳ қилишда Ҳаққа назар солмас
экан, унинг мақсуди тескарисидан келиб, мақтовчилари айбловчига
айланади».

Яна айтади: «Хилватда қилинган ишнинг жилватда (халқлар ичида)
кўринадиган таъсири бўлади. Не-не иймонли зотлар борки, Аллоҳ азза ва
жаллани хилватда эҳтиром этади, Унинг азобидан қўрқиб ё савобидан
умидвор бўлиб, кўнгил истакларидан воз кечади. Қилган бу ишлари билан
мижмар (хушбўйлик тутатиладиган идиш)га ҳиндий уд (хушбўйланган майда
пайраҳа) ташлагандек бўлади, хушбўй ҳиди атрофга таралиб, халойиқлар
ундан баҳра оладилар-у, лекин унинг қаердан чиқаётганини билмайдилар...

Бунинг акси ўлароқ ким халқлардан қўрқса ва хилватида Ҳақ таолони
эҳтиром қилмаса, гуноҳлари миқдорига қараб ундан бадбўй ҳид таралиб,
диллар ундан озор чекади...

Абуд-Дардо розияллоҳу анҳу айтганидек, банда хилватда Аллоҳнинг
маъсиятига машғул бўларкан, Аллоҳ мўминларнинг дилига унга нисбатан
нафрат солиб қўяди...

Сизлар Аллоҳ азза ва жаллани нақадар улуғласангиз, Аллоҳ ҳам
сизларнинг мартабангизни шунча улуғ қилади, У зотнинг қадрини қанчалар
юксакларга кўтарсангиз, У ҳам сизларни шунчалар ҳурмат-эҳтиромга сазовор
қилиб қўяди.

Мен бир одамни биламан, умрини илмга бағишлаган, соч-соқоли шу билан
оқарган. Бироқ ҳаддан тажовуз қилгани боис халқлар наздида хор бўлди,
илми ҳар қанча кучли, ижтиҳоди нечоғли зўр бўлмасин, унга илтифот
кўрсатмай қўйдилар.

Бошқа бир одамни ҳам биламан, ўзи анча ёш, илми ҳам бояги олимга
нисбатан кучсизроқ, бироқ ҳамиша Аллоҳдан қўрқиши билиниб туради. Шу
боис Аллоҳ халқлар ичида унинг қадрини баланд қилди, барчанинг қалби
унга боғланган, тиллар фақат унинг яхшиликларини васф этади».

Мусулмон киши интернет ёмонлигидан ўзини сақлаши лозим бўлганидек,
унинг яхшиликларидан ўзини бутунлай маҳрум қилмаслиги ҳам керак.
Хусусан, билим ва тахассус эгалари у орқали кўп фойдалар беришлари ва
олишлари мумкин.

Азиз ўқувчи! Сўзимнинг охирида сизга бир неча саволлар бермоқчиман:

Айтингчи, шармсиз суратларга кўз югуртираётган пайтингизда
дилингизда хиралик, жисмингизда сустлик, яхшиликлардан юз ўгириш ва
разолатларга қизиқишни ҳис қилмайсизми?!

Аҳмоқона баҳс-мунозараларни, телбанамо талашиб-тортишишларни
ўқиётганингизда, кимлар ҳақидадир айтилаётган ғийбатларга қулоқ
тутаётганингизда ўзингизнинг қалбингиз қотаётгани ва бадгумон бўлиб
бораётганингизни ҳис қилмайсизми?!

Соатлаб вақтингизни интернет олдида бефойда ўтказаётганингизда
юрагингизда сиқилишни, серзарда ва баджаҳл бўлиб, ёнингиздаги одамга ҳам
тоқат қилолмасликни, ҳатто телефон қўнғироғига жавоб беришга ҳам
ҳафсаласизликни ҳис қилмаяпсизми?!

Бунинг муқобилида, яхши ишларни қилсангиз, ҳаромдан кўз юмсангиз,
хилват ўринларда Аллоҳдан қўрқсангиз, яхши кайфият, тетиклик ва
қалбингизда роҳат пайдо бўлмайдими?!

Аллоҳдан Унинг гўзал исмлари ва олий сифатларини васила қилиб
сўрайманки, барчамизни ошкор ва махфий фитналардан Ўзи асрасин, бизларни
яхшиликлар учун калит, ёмонликлар учун эса қулф қилсин, вақтларимиздан
унумли ва баракали фойдаланишни насиб этсин.

ҳамду лиллаҳи роббил аламийн.

С Праздником Курбан-байрам!





Сегодня в Москве катастрофически
не хватает мечетей. Это проблема не только мусульман – но и всей столицы. Ведь
десяткам тысяч людей приходится молиться на тротуарах и даже на проезжей части.
Что создает пробки и неудобства для всех жителей Москвы. Это повышает и уровень
исламофобии, который и без того достаточно высок.


По официальным данным, в Москве
проживают около 2 млн мусульман, а всего работает 4 мечети. В то же время в
городе находится около 800 православных храмов. Разница на лицо. Будущим
кандидатам в президенты России стоит об этом подумать. А новому мэру Москвы уже
начинать исправлять те проблемы, которые не смог решить Лужков Юрий Михайлович.



Поддержим мусульман
Москвы:


http://www.me4et.ru/


Председатель ТОЦ
Рафис Кашапов.


Татарстан, Наб.
Челны.

Чўчқа гўшти ва саломатлик






Ароқ, зино чўчқа гўшти ҳаром деб эълон қилинганми,
демак, улар инсон учун зарарлидир. Аллоҳ таъало Қуръони каримнинг бир
неча оятларида пайғамбаримиз ўз ҳадисларида чўчқанинг ҳаром эканини
таъкидлаб ўтганлар. Аввалда мусулмонлар бу фармонларни сўзсиз
бажарганлар. “Аллоҳ буюрганми, демак бажариш керак” деган ақида уларнинг
шиори бўлган. “Нима учун?”, “Қилса нима бўлибди?” каби саволлар
берилмаган. Кейинроқ иймон заифлашиб, бошқа халқлар билан аралашиш,
улардан таъсирланиш натижасида мазкур саволлар туғилганида, уларга жавоб
беришга тўғри келиб қолди. Худонинг ҳикматини қарангки, бу саволга
жавоб бизнинг динимизга мансуб бўлмаганлардан ҳам чиқди. Исломдан ҳеч
хабари йўқ олимлар, жумладан мақола муаллифи, немис олими доктор Хайзи
Хизиш Ровфик жаноблари ҳам, ўзларининг илмий текширишларидан сўнг,
динлари ва урф-одатларига қарши чиқиб, Ислом бундан 1400 йил аввал
айтган ҳақиқатни тасдиқладилар. Ушбу ҳол ҳам Ислом-илоҳий дин,
Қуръон-илоҳий китоб эканлигини ёрқин далилидир.



Кейинги пайтда севимли ойномамиз “Шарқ юлдузи”
халқимизга ҳақиқатни етказишда ибратли ишларни амалга оширмоқда. Унинг
саҳифаларида авваллари ман қилинган, лекин бир куни халқ барибир билиши
зарур бўлган нарсалар ҳақидаги кўплаб мақолалар эълон қилинаяптики, бу
барчанинг таҳсинига сазовор ишдир. Айниқса, Қуръони карим маъносини
ҳозирги замон ўзбек тилида нашр этилиши улкан ҳодиса эканлигига ҳеч
қандай шак-шубҳа йўқ.

Қувончлиси шуки, ойнома ҳайъати қийинчиликларга ўзининг янада кўпроқ
уриб, ҳақ гапни халққа етказишда мардоновор қадам босмоқда. Жумладан,
менга мурожаат этиб, ҳозирча айтилмай келиётган ҳақиқатлардан бири-чўчқа
гўштининг ҳаромлиги ҳақидаги илмий мақолани таржима қилиб беришимни
сўрашди.

Шахсий мулоқатлар чоғида, Ливия жамоҳириясидаги “Исломга даъват”
куллияси мажалласининг 6-сонида нашр этилган “Чўчқа гўшти ва саломатлик”
сарлавҳали мақола ҳақида бир неча бор гапириб ўтганимда ва кишиларнинг
бу ҳақидаги саволларга жавоб берганимда, “Шарқ юлдузи” билан алоқадор
баъзи биродарларимиз ҳам бунинг гувоҳи бўлган эдилар. Натижада ойнома
ходимларини бир неча бор илтимосларидан сўнг, бу ишга қўл урдик. Мазкур
мақола матннинг бевосита таржимасидан авввалги кичик муқаддимада, бу
масалага ислом нуқтаи назарини баён этишни лозим кўрдик.

Маълумки, Ислом –Аллоҳнинг сўнгги, мукаммал ва инсонга икки дунё саодатининг кафили бўлган диндир.

Исломни инсонга берган буйруқлари, қайтариқлари аввало унга бу дунё
саодатини ва қолаверса, у дунё бахтини беради. Қил деб буюрилган
нарсалар яхши, қилма деб буюрилган нарсалар ёмон.

Шунингдек, ҳалол-фойдали дегани, ҳаром-зарарли деганидир. Ароқ, зино
чўчқа гўшти ҳаром деб эълон қилинганми, демак, улар инсон учун
зарарлидир. Аллоҳ таъало Қуръони каримнинг бир неча оятларида
пайғамбаримиз ўз ҳадисларида чўчқанинг ҳаром эканини таъкидлаб ўтганлар.
Аввалда мусулмонлар бу фармонларни сўзсиз бажарганлар. “Аллоҳ
буюрганми, демак бажариш керак” деган ақида уларнинг шиори бўлган. “Нима
учун?”, “Қилса нима бўлибди?” каби саволлар берилмаган. Кейинроқ иймон
заифлашиб, бошқа халқлар билан аралашиш, улардан таъсирланиш натижасида
мазкур саволлар туғилганида, уларга жавоб беришга тўғри келиб қолди.
Худонинг ҳикматини қарангки, бу саволга жавоб бизнинг динимизга мансуб
бўлмаганлардан ҳам чиқди. Исломдан ҳеч хабари йўқ олимлар, жумладан
мақола муаллифи, немис олими доктор Хайзи Хизиш Ровфик жаноблари ҳам,
ўзларининг илмий текширишларидан сўнг, динлари ва урф-одатларига қарши
чиқиб, Ислом бундан 1400 йил аввал айтган ҳақиқатни тасдиқладилар. Ушбу
ҳол ҳам Ислом-илоҳий дин, Қуръон-илоҳий китоб эканлигини ёрқин
далилидир.





Бир
неча йиллардан буён мендан чўчқа гўштининг зарари, аниқроғи, чўчқа
нуҳсини деб номланган заҳарли моддалар ҳақида илмий оммабоп мақола
ёзишимни сўраб келардилар.
Бу ишга кўп марта қўл урдим-у, лекин баҳснинг кенглиги ва камлигини
ҳисобга олиб, аҳдимдан қайтдим. Аниқроғи, журъатим етмади. Шунинг учун
бу баҳсимда кўплаб мисоллар келтирмадим. Ва хулосаларимни жуда қисқа
тарзда баён қилдим. Шундай бўлсада, бу мўъжаз мақола кишиларга
таомларидаги заҳарли нарсаларни йўқотиш орқали соғлиқни қандай муҳофаза
этиш йўлларини кўрсатиб беради.

Менимча, чўчқа гўштидан сақланмай туриб, соғлиқни ҳеч қачон тиклаб бўлмайди.

Шу ўринда Оврупа маданиятига ('ивилизаъиясига) асосий таъсир кўрсатган
маданиятлар (сивилизациялар) соҳибларига Мусо (а.с.) пайғамбар ва бошқа
пайғамбар (а.с) ларни ва хоссатан пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в) эслаб
ўтмоқ лозим. Уларнинг рисолатлари (пайғамбарликлари) табиат қонунларига
мувофиқ бўлган.

Яҳудий миллатига мансуб Яҳё (а.с) таълимоти табиат қонунларига тўғри
келади. Инсонга бу қонунлардан четга чиқиш жоиз эмас, акс ҳолда,
шубҳасиз азобга учрайди.

Чўчқа гўштини ейишнинг хатарли эканлигини иссиқ минтақаларда
ўтказилган тажрибаларда очиқ-ойдин кўринади. Бу Африкадаги мусулмон
ўлкаларни ғарбий маданиятига эргашган ўлкалар билан солиштириб
кўрилганда, очиқ равшан бўлади. Бир хил иқлимда яшасаларда, бу ҳолни
Ҳимолай тоғларида истиқомат қилувчи қабилаларда ҳам кузатиш мумкин.
Мусулмон қабилалар чўчқа гўштини истеъмол қилмайдилар ва саломатликлари
ҳам яхши. Улар кексайиб қолган пайтларида кўплаб экспидиъияларда ишчи
бўлиб ишлайдилар. Лекин водийнинг бошқа тарафида яшовчи, овқатланишда
Ислом таълимотларига амал қилмайдиган Ҳазна қабилалари аъзолари маълум
касалликлардан азоб чекадилар.

Ислом таълимоти асосида яшаётган кишиларнинг саломатликлари жуда яхши,
Гъарбий маданият асослари бўйича яшаётганлар эса, аксинча чўчқа гўшти
истеъмол қилиш натижасида келиб чиқадиган барча касалликлар билан
оғрийдилар. Маълумки, чўчқа гўшти фақатгина яҳудий динида эмас, балки
мусулмонларда ҳам батамом ҳаром қилинган. Баъзилар бу таъқиқлашдин
уламолари тарафидан чўчқа гўштида бўладиган микроб “Тарихинадан”дан
сақланиш учун киритилган сиҳҳий бир васила деб даъво қиладилар. Асл
ҳақиқат ҳеч кимнинг ҳаёлига келмаган улкан бир таржимада аён бўлади.
Унда кўпгина табиб биродарлар иштирок этишган.

Иккинчи жаҳон уруши пайтида генерал Румел бошчилигида Шимолий Африкага
қилинган ҳарбий юриш даврида, немис аскарлари ичида “иссиқ минтақалар
яллиғланиши” деб номланган касаллик кўпайиб кетди. Бу касалга дучор
бўлган аскарларнинг болдирларига яра чиқиб, юролмай қолардилар. Уларни
аскарий касалхоналарда узоқ вақт даволашга ва ҳатто мў'тадил
минтақаларга юборишга мажбур бўлишарди. Кўрилган чоралар натижа
бермаганидан сўнг, баъзилар яра чиқишининг сабаби аскарларнинг овқатида
бўлса керак, деган фикрга келишди. Чунки, махаллий араблар бу касалга
чалинмас эдилар. Шундай қилиб, аскарларнинг овқати чўчқа гўштидан ҳоли,
ерли мусулмон аҳолининг овқатига ўхшаш қилинди. Натижада яра чиқиши
батамом йўқолди.

Урушдан аввал ҳам чўчқа гўштининг нақадар заҳарли эканини билар эдим.
Лекин бу нарса янги чўчқа гўштидан тайёрланган турли овқатларгагина
тааллуқли; тузланган дудланган ва колбаса қилинганларининг зарари йўқ,
деб ўйлардим. Янги чўчқа гўштидан таёрланган овқатлар, одатда
ошқозқон-ичак йўлларининг яллиғланиши, тиф, ўткир экзема, яра чиқиши ва
бошқа кўплаб оғир касалликларни келтириб чиқарар эди. Оша пайтда
қуритилган чўчқа гўшти ёки ёғидан таёрланган таомлар ҳам касалликларга
сабаб бўлишини англай олмаган эканман.

Лекин кутилмаган тажриба фикримни батамом ўзгартириб юборди. Уруш
давомида ва ундан кейинги йилларда ҳам немис халқининг соғлиги яхши эди.
Оша пайтларда немислар ичида тўйиб овқат ейдигани кам эди, чўчқа гўшти
йўқ эди. Ёғ жуда оз тарқатилар эди, қанд эса аҳён-аҳёндагина учрарди.
Донлардан тайёрланадиган овқатлар нон, хамирли нарсалар, шунингдек,
сабзи ва кўкатларни эса, хар ҳолда топиш мумкин эди. Оша пайтларда
кўричакнинг яллиғланиши, ўт пуфагининг касалликлари ҳали илмга маълум
эмас эди. Шунингдек, ревматизм (бод), умуртқа суякларидаги касалликлар
деярли батамом йўқолиб кетган эди. Юрак клапан (найча) чаларининг
тўсилиб қолиши, атеросклероз, қон босимининг ортиши каби хасталиклар ҳам
камайганди.

1948 йилдан сўнг бу ҳолат бошдан-оёқ, батамом ўзгариб кетди. Иқтисодий
ислоҳот ўтказилиб, чўчқа гўшти, хусусан, ёғи кўпайди ва янгидан
кўричак, ўт пуфагининг яллиғланиши, ўт-пуфак касалликлари, турли
касалликларни пайдо бўлиши каби оғир касалликлар юзага келди. Даволаш
учун ишлатилган кимёвий дорилар натижасида кўплаб бошқа хасталиклар ҳам
келиб чиқди. Энг даҳшатлиси, саратон (рак) касаллиги кўпайиб кетди,
авваллари соғ-саломат юрган кишилар 60-70 ёшларида ошқозон
касалликларига чалиндилар. Аён бўлишича, бу ҳолнинг сабаби қизилўнгач,
ошқозон ва ичак йўлларининг саратонга йўлиққанида экан. Тадқиқотлар
давомида тинимсиз урчиётган хасталанишнинг бош айбдори заҳарланиш
эканлигини аниқладим.

Бу ҳақда инсон инсон учун зрарли моддалар ҳақидаги биринчи мақоламда
ёзган эдим. Йиллар ўтгач, тажрибалар давомида бўғинларнинг яллиғланиши
унга тааллуқли касалликлар ва бошқа кўпгина шунга ўхшаш беморликларнинг
асосий сабаби чўчқа гўшти тановул қилиш эканлиги маълум бўлди.

Шунингдек, бу гўштни ейиш бошқа кўпгина дардларни ҳам келтириб
чиқариши ойдинлашди. Аёлларнинг таносил аъзоларидан келадиган
чиқиндиларнинг кўпайиши, қулоқнинг, эски жароҳатлар, шунингдек цинган
жойларнинг йиринглаши ва бошқалар шулар жумласидандир. Бундай касалликка
чалинган кишилар чўчқа гўштини истеъмол этишдан батамом ўзларини
тиймагунларига қадар, дори-дармон таъсир қилмайди.

Аввал бошда бу мулоҳазаларимнинг тўғрилигига шубҳа билан қарардим. Бир
ёқлама қараш ёки бошқа хатолар туфайли келиб чиққан бўлса керак деб
ўйлардим.

Шунинг учун ҳам ҳайвонларда ўтказиладигиан тажриба пайтида одатдагидан
кўра қаттиқроқ шартлар қўяр эдим. Мулоҳазаларимнинг тўғрилигини
текшириб кўриш учун 30 та катташишиа идишга оқ сичқонларни жойлаштириб
уларга турли овқатлар бериб тажриба ўтказдим. Натижаларни 1955 йилда чоп
қилинган китобимда ёзганман. Чўчқа гўшти бериб боқилган сичқонлар
бир-бирларини ейишга мойил бўлиб ўсдилар. Маълум вақт ўтгач,
сичқонларнинг кўпчилиги саратон касаллигига йўлиқди. Шунингдек бошқа
тери касалликларига ҳам дучор бўлишди.

Оддий овқат еган сичқонларнинг саратонга ҳам бошқа хатарли
касалликларга ҳам дучор бўлмадилар. Шунингдек уларда бир-бирини ейишга
мойиллик ҳам кузатилмади.

Айтиб ўтмоқчиманки, бу ҳақда бошқа бир қанча олимлар ҳам ёзган эдилар.
Шунингдек чўчқа гўштини боксёр турига мансуб итларга ҳеч бериб
бўлмаслигини билдим. Акс ҳолда, албатта қўтир ва бошқа тери
касалликларига йўлиқади. Худди шу нарса 'ирк ҳайвонларига, хусусан
арслон ва қоплонларга ҳам тегишли бўлиб, уларга чўчқа гўшти бериш мумкин
эмас, йўқса семириб тез харакатлана олмай қоладилар,қон босимлари ошиб
бурунлари қонайди ва ниҳоят ҳалок бўладилар.

Дарё балиқларини боқувчи бир танишим агар балиқларга майдаланган чўчқа
гўшти берилса, бир неча кунда барчаси қирилиб битишини айтган эди.

1948 йили, шифохонамдаги беморларни даволаш жараёнида кишини даҳшатга
соладиган маълумотлар тўплашга эришдим. Улар ўткир ва сурункали ва
дардларга чалинган кишилар эдилар. Инсоннинг заҳарланиши ҳақидаги илмга
суяниб, мазкур маълумотларини тартибга солишга муяссар бўлдим.

Чўчқа гўшти инсон учун заҳарлидир ва шу заҳар сабабидан жисмда
ўзгаришлар бўлиб, киши турли касалликларга чалинади. Агар тиббий
адабиётларда келтирилган натижаларга қарасак, чўчқа гўштидаги кўпгина
моддалар инсонни заҳарловчи ва соғлигига путур етказувчи тоифага мансуб
бўлиб чиқади. Бу моддаларни чўчқа гўштидаги заҳарлар деб номлашимиз ҳам
мумкин.

Маълумки, инсон ёки ҳайвон истеъмол қилган ёғ жисмда асл ҳолида
йиғилади. Мисол учун итга қўчқор ёғи берилса, шу ёғ унинг жисмида
тўпланади устига устак қонда ҳам ёғ нисбати кўпаяди. Бу эса қон
босимининг ортишига, юрак томирларининг сиқилишига олиб келади.

Кейинчалик, ёғли овқатнинг бу борадаги катта зарарини кашф қилдим.
Профессор Хавс ўз китобида ёғни жисмга зарари ҳақида батафсил сўзлаб,
айниқса чарчаш, ҳориш каби бошқа омиллар қўшилса, ўлимга олиб келувчи
хатарли касалликлар келиб чиқишини айтган эди.

Бу борада чўчқа ёғи энг хатарли эканини таъкидлаб ўтмоқ лозим.
Франкфуртлик профессор Фанд қон томирларининг қотиши, қанд касаллиги қон
айланиши бузилиши каби асосий сабабининг балғам моддаси ҳосил қилувчи
ёғлардан деб билади. Балғам ҳосил қилувчи модда эса чўчқада бўлади.

Чўчқа гўштининг бундан бошқа хатарлари кўп бўлиб
улардан баъзиларини айтиб ўтмоғим лозим. Чўчқа гўштида ўсиш гармони
бўлиб, у шамоллашлар ва тўқималар шишининг асосий омилидир. Гоҳида инсон
жағи ва қўл оёқларининг шишиб кетишига ва шунингдек ортиқча семизлик ва
зийода ўсиш, хоссатан саратон касаллигига дучор бўлган аъзоларнинг
катталашувига сабаб бўлади.

Шундай қилиб молиявий ислоҳотдан сўнг бевосита саратон касалига дучор
бўлганлар 60-70 ёшларда бўлиб,улар хар куни дудланган чўчқа мойини нонга
суркаб еганлар. Ҳайвонларда олиб борган тажрибаларим чўчқанинг
дудланган мойи ҳақиқатда саратон касаллигининг сабабчиси эканлигини
исботлади. Бу мойда фақат холестирин моддасигина эмас, балки ўсиш
гармони ҳам бўлиб у саратон ҳужайрасини ривожлантиради. Ундаги бинзпирин
моддаси эса, саратонни келтириб чиқарувчи хавфли омилдир.

Чўчқа гўшти гестиямин моддасидан келиб чиқувчи қўтир касаллигининг ҳам
сабабчисидир, шунингдек, кўричак ва вена (шоҳ томир)нинг яллиғланиши,
сафро касаллиги, терининг йиринглаши, экзема ва бошқа касалликларини ҳам
пайдо қилади.

Молиявий ислоҳотдан сўнг бир неча марта сурункали қичима дардига
чалинган беморларни даволадим. Касал болалар одатдаги муолажа билан
тезда шифо топдилар. Аммо катта ёшдаги кишиларда эса, чўчқа гўшти
еганлари ҳамоно касаллик қайталанаверарди. Ҳақиқатда, шифо фақат бемор
ўзини чўчқа гўштидан тийгандагина, шу жумладан, колбасанинг барча
турларидан, ҳатто чўчқа гўштисиз, унинг мойидан бироз қўшилганларидан
ҳам мутлақо истеъмол қилмай қўйгандагина кўнгилдагидек бўлди.

Тажрибалар яна шуни кўрсатдики, гистиямин моддаси қоринда жароат пайдо
қилади, қичимага, яллиғланишларга, аллергия, нафаснинг сиқилиши, бурун
яллиғланиши, юрак уриши маромининг бузилиши, ҳатто унинг йўллари
тўсилишига ҳам сабаб бўлади. Шунинг учун ҳам, мазкур хасталикларга
йўлиққанлар чўчқа гўштидан ман қилинади.

Чўчқа гўштининг бошқа зарарлари ҳам кўп, улар чўчқа қонининг қотиши
туфайли келиб чиқади. Мазкур ҳолатларга оид илмий текширишлар ҳали
охирига етгани йўқ. Бу омиллар: ўсимталар, ҳужайралардаги бесаранжомлик,
турли шаклдаги микроблар қизил қон пуфакчаларининг кўплаб жамланиб
қолиши ва бошқалардир.

Ҳозиргача бу моддаларнинг бир-бири билан алоқаси ва уларнинг
вазифалари маълум бўлгани йўқ. Совет олими Сперинскийнинг текширишича,
улар ё саратонни келтириб чиқарувчи ё шу касаллик билан пайдо бўлувчи
аломатлардир.

Нима бўлишидан қатъий назар, чўчқа қонида микроблар туғдирувчи модда
заррачаларининг мажмуалари кўпдир. Улар янги назарияларга кўра
ҳужайралардаги модда заррачалар бўлиб, касал ҳужайралардан ёки ўлаётган
модда заррачаларидан ўтган бўлади.

Чўчқа гўштидан жуда зарарли омиллардан бири гриппни келтириб чиқарувчи
вирусдир. Лондон шаҳридаги вирусларни текшириш институтининг профессори
Шуб жанобларининг тасдиқлашича, бу вирус ёзни чўчқанинг ўпкасида
ўтказади ва чўчқа гўштидан тайёрланган колбасаларда кўп бўлади. Кимки
чўчқа гўштини ёки ўпкасидан бироз аралашган колбасани тановул қилса, ўша
машъум бу вирусни ўз ичига киритган бўлади.

Профессор Летри бу вирусни яхшилаб ўрганган. Унинг айтишича, вирус
инсон жисмида чўчқа жисмидагига ўхшаш жойни қидиради ва оқибатда
витаминлар озайган пайтни пойлаб туриб, кўпайишни бошлайди ва шу вақтда
грипп эпидемияси тарқайди. Бу эпидемиянинг тарқалишига касаллик юқишидан
кўра кўпроқ, чўчқа гўштини тановул қилиш оқибатида жисмда ўрнашиб
қолган вирус сабаб бўлади.

«Шарқ юлдузи», 3-сон. 1991 йил.
 
[ Читать далее... → ]

[ Читать далее... → ]

Anas ibn Molik (r.a)dan rivoyat qilindi: "Rasululloh (s.a.v):"Ikki kishi Alloh taolo uchun yoki Islomda bo'lganlari uchun bir-biri bilan do'st tutingan bo'lsa, bittalaridan bir gunoh o'tib qolsa, bu narsa darhol ularning oralarini ajratib yubormasin", dedilar".

Ya'ni bunda xato va kamchilikdan holi bo'lmaydi, do'stlari albatta uni kechirmoqlari lozim. Do'stidan kamchilik o'tishi bilanoq ajralib ketadigan do'stning do'stligi haqiqiy emas.

"Al-Adab Al-Mufrad" kitobidan  

………………..BISMILLAHIR ROHMANIR ROHIM………


MUHIM BIR SАVОL.
"Muhаbbаt iхtiyoriy emаs. Hаm fitriy ehtiyojgа binоаn lаziz tаоmlаrni sеvаmаn. Pаdаr vа vоlidа vа fаrzаndlаrimni sеvаmаn. Rаfiqаi hаyotimni sеvаmаn. Do’stu yorlаrimni sеvаmаn. Hаyotimni, yoshligimni sеvаmаn. Bаhоrni, go’zаl nаrsаlаrni vа dunyoni sеvаmаn. Qаndаy qilib bulаrni sеvmаyin? Qаndаy qilib bu bаrchа muhаbbаtlаrni Jаnоbi Hаqning zоt vа sifаtlаri vа ismlаrigа bеrа оlаmаn? Bu nimа dеgаnidir?"

Аl-jаvоb: "UCH Nuqtа (nоzik mа`nо)"ni tinglа.

BIRINCHI NUQTА: Muhаbbаt gаrchi iхtiyoriy bo’lmаsа-dа, uning yuzi bir mаhbubdаn bоshqа bir mаhbubgа iхtiyor bilаn burilishi mumkin. Mаsаlаn, bir mаhbubning хunukligini ko’rsаtish bilаn vа yoхud muhаbbаtgа hаqiqаtdа lоyiq bo’lgаn bоshqа bir mаhbubgа pаrdа yoki оynа ekаnligini ko’rsаtish bilаn, muhаbbаtning yuzi mаjоziy mаhbubdаn hаqiqiy mаhbubgа qаrаtilishi mumkin.


IKKINCHI NUQTА: Sаnаb o’tgаn sеvgаnlаringni "sеvmа" dеmаymiz. Bаlki ulаrni "Jаnоbi Hаq uchun vа Uning muhаbbаti nоmidаn sеv," dеymiz. Mаsаlаn, lаziz tаоmlаrni, go’zаl mеvаlаrni Jаnоbi Hаqning ehsоni, Rаhmоni Rаhiymning in’оmi sifаtidа sеvmoq "Rаhmоn" vа "Mun’im" ismlаrini sеvmoqdir. Hаm mа`nаviy bir shukrdir. Bu muhаbbаt fаqаt nаfs uchun emаs, Rаhmоn nоmidаn ekаnini ko’rsаtаdigаn nаrsа – uni hаlоl yo’l bilаn qаnоаtkоrоnа qоzоnish vа fikr qilib, shukr qilib yеyishdir.

Hаm, pаdаr vа vоlidаni sеvishdа, ulаrni shаfqаt ilа jihоzlаb, sеni ulаrning mаrhаmаtli qo’llаri ilа tаrbiyа qildirgаn Hikmаt vа Rаhmаt uchun, ulаrgа ko’rsаtilаjаk hurmаt vа muhаbbаt, Jаnоbi Hаqning muhаbbаtigа оiddir. U muhаbbаt vа hurmаt vа shаfqаt Аllоh uchun bo’lgаnining аlоmаti shudirki, ulаr kеksаyib qоlib, sеngа hеch bir fоydаlаri tеgmаy vа sеni zаhmаt vа mаshаqqаtgа qo’ygаn bir pаytlаridа, ulаrgа yаnаdа ziyodа muhаbbаt vа mаrhаmаt vа shаfqаt ko’rsаtilishidir.


..IMMA YABLUG’ONNA I’NDAKAL KIBARO AHADUHUMA AV KILAHUMA FALA TAQUL LAHUMA UFFIN…( “Ulardan yani ona va otadan biri va yohud har ikkisi sening yoningda keksalik chog’iga yetishsalar aslo ularga “uf” deb ham ko’rma”. Isro surasi , 23)


оyаti fаrzаndlаrni bеsh mаrоtаbа hurmаt vа shаfqаtgа dа’vаt etishi, Qur`оnning nаzаridа оtа-оnаning huquqlаri nаqаdаr аhаmiyаtli, ulаrgа оq bo’lish qаy dаrаjа chirkin ekаnini ko’rsаtаdi. Mоdоmiki pаdаr hаr kimning emаs, fаqаt fаrzаndlаrining o’zidаn hаm ziyodа yахshi bo’lib yеtishishini istаydi. Bungа jаvоbаn, fаrzаnd hаm pаdаrgа nisbаtаn hаq dа’vо qilоlmаs. Dеmаk, оtа-оnа bilаn fаrzаnd o’rtаsidа fitrаtаn tоrtishishgа sаbаb yo’q. Zеrо tоrtishuv, yo rаshk vа hаsаddаn kеlаdi. Hоlbuki, pаdаrdа o’g’ligа nisbаtаn bu tuyg’ulаr yo’q. Vа yoхud hаqsizlikdаn kеlаdi. Fаrzаndning hаqqi yo’qdirki, pаdаrigа hаq dа’vо qilsа. Pаdаrini hаqsiz ko’rsа hаm, ungа qаrshi isyon qilоlmаs. Dеmаk, pаdаrigа isyon qilgаn vа uni rаnjitgаn оdаm, insоn surаtidаgi bir hаyvоndir.

Vа аvlоdlаrini Zоti Rаhiymi Kаriym bo’lgan Allohning hаdyаlаri ekаni uchun kаmоli shаfqаt vа mаrhаmаt ilа sеvmоq vа muhоfаzа etmоq hаm Hаqqа оiddir. Vа bu muhаbbаt Jаnоbi Hаq uchun ekаnini ko’rsаtаdigаn аlоmаt shuki, vаfоt etgаnlаridа sаbr ilа shukr qilmоqdir, mа’yusоnа fаryod qilmаslikdir. "Хоliqimning mеning nаzоrаtimgа bеrgаn sеvimli bir mахluqi edi, bir mulki edi. Endi hikmаti tаqоzо etib, mеndаn оldi, yаnаdа yахshirоq bir yеrgа оlib kеtdi. Mеning u mulkdа birginа zоhiriy hissаm bo’lsа, ming hissа uning Хоliqigа оiddir. "Аl-hukmu Lillоh" dеyа tаslim bo’lmоqdir.
Hаm, do’stu yorlаrgа bo’lgаn muhаbbаt esа, аgаr ulаr iymоn vа sоlih аmаllаr tufаyli Jаnоbi Hаqning do’stlаri bo’lsаlаr, "Аl-hubbu fillоh" sirigа ko’rа u muhаbbаt hаm Hаqqа оiddir.

Hаm, rаfiqаi hаyotingni rаhmаti Ilоhiyаning munis, lаtif bir hаdyаsi sifаtidа sеv vа muhаbbаt ko’rsаt. Аmmо tеz buzilаdigаn husni surаtigа muhаbbаtingni bоg’lаmа. Bаlki аyolning eng jоzibаdоr, eng tоtli go’zаlligi, аyollаrgа хоs bir lаtоfаt vа nаzоkаt ichidаgi husni siyrаtidir. Eng qiymаtli vа eng shirin jаmоli esа, оliy, jiddiy, sаmimiy, nurоniy shаfqаtidir. Shu jаmоli shаfqаt vа husni siyrаt umrining охirigа qаdаr dаvоm etаdi, ziyodаlаshаdi. Vа u zаifа, lаtifа mаvjudоtning huququ hurmаti ul muhаbbаt ilа muhоfаzа qilinаdi. Yo’qsа, husni surаtning zаvоl tоpishi ilа eng muhtоj bo’lgаn bir pаytidа bеchоrа bu hаqqidаn аyrilаdi.

Hаm, аnbiyo(Payg’ambarlar) vа аvliyolаrni sеvmоq, Jаnоbi Hаqning mаqbul bаndаsi bo’lgаni uchun Jаnоbi Hаq nоmidаn vа hisоbidаndir. Shu nuqtаi nаzаrdаn bu muhаbbаt hаm Ungа оiddir.

Hаm hаyotni, Jаnоbi Hаq insоngа vа sеngа bеrgаn eng qiymаtli vа bоqiy hаyotgа erishtirаdigаn bir sаrmоyа vа bir bоylik vа bоqiy kаmоlоtning jihоzlаrini o’zidа jаmlаgаn bir хаzinа sifаtidа sеvmоq, muhоfаzа etmоq vа Jаnоbi Hаqning хizmаtidа sаrf etmоq lоzim. Bu muhаbbаt hаm bir jihаtdа Mа`budgа оiddir.

Hаm yoshlikning lаtоfаtini, go’zаlligini Jаnоbi Hаqning lаtif, shirin, go’zаl bir nе’mаti nuqtаi nаzаridаn tаhsin аylаmoq, sеvmoq, go’zаl rаvishdа istе’mоl etmoq – bir nаvi shоkirоnа hаlоl muhаbbаtdir.

Hаm bаhоrni, Jаnоbi Hаqning nurоniy ismlаrining eng lаtif vа go’zаl nаqshlаrining sаhifаsi vа Sanatkori Hаkiym bo’lgan Allohning аntiqа sаn’аtining eng ziynаtlаngаn vа dаbdаbаli bir sаn’аt ko’rgаzmаsi sifаtidа tаfаkkur ilа sеvmoq, Jаnоbi Hаqning ismlаrini sеvmoqdir.

Hаm dunyoni охirаtning ekinzоri vа Ilоhiy ismlаrning оynаsi vа Jаnоbi Hаqning mаktublаri, vаqtinchаlik bir mеhmоnхоnаsi jihаtidа sеvmoq – nаfsi аmmоrа аrаlаshmаslik shаrti ilа – Jаnоbi Hаqqа оid bo’lаdi.

Аl-hоsil: Dunyoni vа undаgi mахluqоtni hаrf mа`nоsilа sеv. Ism mа`nоsilа sеvmа. "Nаqаdаr go’zаl yаrаtilgаn!" dе. "Nаqаdаr go’zаldir!" dеmа. Vа qаlbning ichigа bоshqа muhаbbаtlаrning kirishigа yo’l qo’ymа. Chunki qаlbning ichi Sаmаd оynаsidir vа Ungа mахsusdir.

Хullаs biz аytib o’tgаn jаmi muhаbbаtlаr аgаr shu surаtdа bo’lsа, hаm аlаmsiz bir lаzzаt bеrаdi, hаm bir jihаtdа zаvоlsiz bir visоldir. Hаm Аllоhgа bo’lgаn muhаbbаtni ziyodаlаshtirаdi, hаm shаr`iy (hаlоl) bir muhаbbаtdir. Hаm аyni shu lаzzаt, bir shukrdir. Hаm аyni shu muhаbbаt, bir fikrdir.
Mаsаlаn: Dеylik, buyuk bir pоdshоh (Izоh) sеngа bir оlmа ehsоn etsа, u оlmаdа ikki хil muhаbbаt vа ikki хil lаzzаt bоr.
----------------------
(Izоh): Bir vаqtlаr ikki qishlоq rаisi bir pоdshоhning huzurigа kirgаnlаr. Yozilgаn аyni o’shа vаziyаtdа bo’lgаnlаr.
----------------------
Biri: u оlmа оlmа bo’lgаni uchun sеvilаdi vа оlmаgа хоs vа оlmа nisbаtidа bir lаzzаti bоr. Bu muhаbbаt pоdshоhgа оid emаs. Bаlki huzuri оliydа u оlmаni оg’zigа оlib yеgаn оdаm pоdshоhni emаs, оlmаni sеvаdi vа nаfsigа muhаbbаt etаdi. Bа’zаn shundаy bo’lаdiki, pоdshоh u nаfspаrvаrоnа muhаbbаtni qаdrlаmаydi. Undаn nаfrаtlаnаdi. Hаm, оlmаning lаzzаti оzdir, hаm zаvоl tоpаdi. Оlmаni yеb bo’lgаndаn kеyin, u lаzzаt hаm kеtаdi, аfsuslаr qоlаdi.

Ikkinchi хil muhаbbаt esа, оlmа ichidаgi, оlmа оrqаli ko’rsаtilgаn shоhоnа iltifоtlаrdir. "Bu оlmа shоhоnа iltifоtlаrning nаmunаsi vа mujаssаmidir," – dеyа uni bоshigа ko’tаrgаn оdаm pоdshоhni sеvishini izhоr etаdi. Hаm iltifоtning rаmzi bo’lgаn u mеvаdа shundаy bir lаzzаt bоrki, mingtа оlmаning bеrаdigаn lаzzаtidаn hаm ustundir. Mаnа shu lаzzаt аyni shukrdir. Bu muhаbbаt pоdshоhgа nisbаtаn hurmаtli bir muhаbbаtdir.

Хuddi shu misоldаgi kаbi, butun nе’mаtlаrgа, mеvаlаrgа zоtlаri uchun (ism mа`nоsilа) muhаbbаt qo’yilsа, fаqаt mоddiy lаzzаtlаri ilа g’оfilоnа lаzzаtlаnilsа, bundаy muhаbbаt nаfsоniydir. U lаzzаtlаr o’tkinchi vа аlаmlidir. Аgаr Jаnоbi Hаqning rаhmаtining iltifоtlаri vа ehsоnlаrining mеvаlаri ekаnligi tufаyli sеvsа vа ul ehsоn vа iltifоtlаrning lutf dаrаjаlаrini qаdrlаsh surаtidа kаmоli ishtаhа bilаn lаzzаt оlsа, hаm mа`nаviy bir shukr, hаm аlаmsiz bir lаzzаtdir.




UCHINCHI NUQTА: Sеn dеysаn: "Mеning tаоmlаrgа, nаfsimgа, rаfiqаmgа, оtа-оnаmgа, fаrzаndlаrimgа, do’stu yorlаrimgа, аvliyolаrgа, аnbiyolаrgа, go’zаl nаrsаlаrgа, bаhоrgа, dunyogа bo’lgаn hаr turli muhаbbаtlаrim, аgаr Qur`оn аmr etgаn tаrzdа bo’lsа, nаtijаlаri, fоydаlаri qаndаy bo’lаdi?"

Аljаvоb: Bаrchа nаtijаlаrini bаyon etish uchun kаttа bir kitоb bitmoq lоzim. Hоzirchа fаqаt qisqаginа bir-ikki nаtijаgа ishоrа etilаdi. Аvvаlо, dunyodаgi nаqd nаtijаlаri bаyon qilinаdi. So’ngrа охirаtdа ko’rilаdigаn nаtijаlаri zikr etilаdi. Yа`ni:

Yuqоridа bаyon qilingаnidеk, аhli g’аflаt vа аhli dunyo tutgаn tаrzdаgi vа nаfs uchun bo’lgаn muhаbbаtlаrning dunyodа bаlоlаri, аlаmlаri, mаshаqqаtlаri ko’pdir. Zаvqlаri, lаzzаtlаri, rоhаtlаri оzdir. Mаsаlаn shаfqаt оjizlik tufаyli аlаmli bir musibаt bo’lаdi. Muhаbbаt firоq tufаyli bаlоli bir оtаsh bo’lаdi. Lаzzаt zаvоl jihаtidаn zаhаrli bir shаrbаt bo’lаdi. Охirаtdа esа, Jаnоbi Hаq uchun bo’lmаgаnidаn, yo fоydаsizdir vа yo, аgаr hаrоmgа kirilgаn bo’lsа, аzоbdir.

Sаvоl: Аnbiyo vа Аvliyolаrgа muhаbbаt qаndаy qilib fоydаsiz qоlishi mumkin?

Аljаvоb: Uchхudоlikkа e’tiqоd qiluvchilаrning Isо аlаyhissаlоmgа vа rоfiziylаrning Hаzrаti Аli rоziyаllоhu аnhugа muhаbbаtlаri fоydаsiz qоlgаni kаbi...

Аgаr u muhаbbаtlаr Qur`оn rushdi hidоyаt etgаn tаrzdа vа Jаnоbi Hаq uchun vа muhаbbаti Rаhmоn nоmidаn bo’lsа, undа hаm dunyodа, hаm охirаtdа go’zаl nаtijаlаri bоrdir.

Lаziz tаоmlаrgа, go’zаl mеvаlаrgа shu tаrzdаgi muhаbbаtingning dunyodаgi nаtijаsi, аlаmsiz bir nе’mаt vа аyni shukr bo’lgаn bir lаzzаtdir.

Nаfsinggа muhаbbаt esа, ungа аchinish, tаrbiyаlаsh, zаrаrli hаvаslаrdаn mаn qilishdir. Shundаginа nаfs sеngа minib оlmаydi, sеni o’z оrzulаrigа аsir etmаydi. Bаlki sеn nаfsinggа minаsаn. Uni hаvаslаrigа emаs, hidоyаtgа yеtаklаysаn.

Rаfiqаi hаyotinggа muhаbbаting esа, mоdоmiki go’zаl ахlоq vа shаfqаt mаnbаi vа rаhmаt hаdyаsi ekаnini bilib, uning ustigа binо etilgаn bo’lsа, rаfiqаnggа sаmimiy muhаbbаt vа mаrhаmаt ko’rsаtsаng, u hаm sеngа jiddiy hurmаt vа muhаbbаt ko’rsаtаdi. Ikkоvingiz kеksаygаn sаri u hоl ziyodаlаshаdi, hаyotingizni mаs`udоnа kеchirаsiz. Yo’qsа, husni-surаtining go’zаlligigа nаfsоniy muhаbbаting bo’lsа, undаy muhаbbаt tеzdа buzilаdi. Go’zаl turmushni hаm buzаdi.

Pаdаr vа vоlidаgа muhаbbаting, Jаnоbi Hаq uchun bo’lgаnidаn, hаm bir ibоdаtdir hаmdа ulаr kеksаygаnlаridа hаm hurmаt vа muhаbbаtni ziyodаlаshtirаsаn. Eng оliy bir his ilа, eng mаrdоnа bir hurmаt ilа umrlаrining uzаyishini jiddiy rаvishdа оrzu qilib, bаqоlаrigа duо etish, "tо bulаr tufаyli yаnаdа ko’prоq sаvоb qоzоnаmаn," dеyа sаmimiy hurmаt ilа ulаrning qo’llаrini o’pish, оliy bir ruhiy lаzzаt оlishdir. Аks hоldа, ulаrgа muhаbbаting nаfsоniy, dunyo e’tibоri ilа bo’lsа, ulаr kеksаygаnlаridа vа sеngа yuk bo’lаdigаn bir hоlаtgа tushgаnlаridа, eng pаstkаsh vа eng yаrаmаs bir his ilа ulаrning bоrliklаrini yoqtirmаslik, hаyotinggа sаbаbchi bo’lmish u muhtаrаm zоtlаrning o’limlаrini оrzu etishdеk vаhshiy, qаyg’uli, ruhiy bir аlаmdir.

Fаrzаndlаringgа muhаbbаt esа, Jаnоbi Hаq sеning nаzоrаtinggа vа tаrbiyаnggа оmоnаt qilib bеrgаn sеvimli, munis u mахluqlаrgа bo’lgаn muhаbbаt, sаоdаtli bir muhаbbаtdir, bir nе’mаtdir. Nа musibаtlаridаn оrtiqchа аlаm chеkаsаn vа nа o’limlаridаn mа`yusоnа fаryod etаsаn. Yuqоridа аytib o’tilgаnidеk, ulаrning Хоliqlаri hаm Hаkiym hаm Rаhiym bo’lgаnidаn, "Ulаr uchun o’lim bir sаоdаtdir" dеysаn. Ulаrni sеngа bеrgаn Zоtning o’zinggа hаm rаhmаti bоrligini o’ylаysаn. Аyriliq аlаmidаn qutulаsаn.

Do’stu yorlаrgа muhаbbаting esа, mоdоmiki Lillоh uchundir, ul do’stu yorlаrning аyriliqlаri, hаttо o’limlаri hаm, ul suhbаtingizgа vа birоdаrligingizgа mоnе bo’lmаgаni uchun u mа`nаviy muhаbbаt vа ruhоniy аlоqаdаn istifоdа etаsаn. Vа mulоqоt lаzzаti dоimiy bo’lаdi. Lillоh uchun bo’lmаsа, bir kunlik mulоqоt lаzzаti yuz kunlik firоq аlаmini kеltirib chiqаrаdi.(Izоh)
----------------
(Izоh): Аllоh uchun bir sоniyа muhаbbаt, bir sаnаdir. Dunyo uchun bir sаnа muhаbbаt, bir sоniyаdir.
-------------
Аnbiyo vа Аvliyolаrgа muhаbbаting esа, аhli g’аflаtgа qоrоng’u vа vаhshаtgоh bo’lib ko’ringаn qаbr оlаmi sеngа u nurоniylаrning vujudlаri ilа yoritilgаn mаnzilgоhlаr surаtidа ko’ringаni uchun u оlаmgа bоrishdаn qo’rqish vа dаhshаtgа tushish emаs, bаlki аksinchа mоyillik vа ishtiyoq hissini bеrаdi. Dunyo hаyotining lаzzаtini qоchirmаydi. Yo’qsа, ulаrgа muhаbbаt аhli mаdаniyаtning insоniyаtning mаshhurlаrigа bo’lgаn muhаbbаti nаvidаn bo’lsа, u kоmil insоnlаrning fаnо vа zаvоllаrini vа mоziy dеb аtаlgаn ulkаn mоzоrdа chirishlаrini o’ylаsh bilаn shundоq hаm аlаmli hаyotinggа yаnа bir qаyg’u qo’shаdi. Yа`ni, "Shundаy kоmillаrni chiritgаn mоzоrgа mеn hаm kirаmаn," dеyа o’ylаydi. Mоzоristоngа qo’rqib nаzаr sоlаdi. "Оh!" chеkаdi. Аvvаlgi nаzаr bilаn qаrаgаndа esа, jаsаd libоsini o’tmishgа tаshlаb, o’zlаri istiqbоlning qаbulхоnаsi bo’lmish bаrzох оlаmidа kаmоli rоhаt ilа istiqоmаt qilаyotgаnini o’ylаydi, mоzоristоngа do’stоnа bоqаdi.

Hаm go’zаl nаrsаlаrgа muhаbbаting, mоdоmiki Sоnе`lаri uchundir, "Qаndаy go’zаl yаrаtilgаnlаr!" tаrzidаdir. Ul muhаbbаting lаziz bir tаfаkkur bo’lgаni hоldа husnpаrаst, jаmоlpаrаst zаvqingning nаzаrini yаnаdа yuksаk, yаnаdа muqаddаs vа minglаb mаrtа yаnаdа go’zаl jаmоl mаrtаbаlаrining хаzinаlаrigа yo’l оchаdi, qаrаtаdi. Chunki nаzаrni ul go’zаl аsаrlаrdаn Ilоhiy fаоliyаtlаrning go’zаlligigа qаrаtаdi. Undаn ismlаrning go’zаlligigа, undаn sifаtlаrning go’zаlligigа, undаn Zоti Zuljаlоlning mislsiz jаmоligа qаrаtа qаlbgа yo’l оchаdi. Хullаs, bu muhаbbаt shu surаtdа bo’lsа, hаm lаzzаtdir hаm ibоdаtdir hаmdа tаfаkkurdir.

Yoshlikkа muhаbbаting esа, mоdоmiki uni Jаnоbi Hаqning go’zаl bir nе’mаti bo’lgаni tufаyli sеvgаn ekаnsаn, аlbаttа uni ibоdаtdа sаrf etаsаn, buzuqchiliklаrdа bo’g’dirib o’ldirmаysаn. Shundаy ekаn, u yoshlik chоg’ingdа qоzоngаn ibоdаtlаring u fоniy yoshlikning bоqiy mеvаlаridir. Sеn kеksаygаn sаri yoshlikning yахshiliklаri bo’lmish bоqiy mеvаlаrini qo’lgа kiritgаn hоldа, yoshlikning zаrаrlаridаn, tоshqinliklаridаn qutulаsаn. Hаm kеksаlikdа ibоdаtgа yаnаdа ziyodа muvаffаqiyаt vа mаrhаmаti Ilоhiyаgа yаnаdа ziyodа lаyoqаt qоzоngаningni o’ylаysаn. Bеsh-o’n yillik yoshlik lаzzаtlаrining o’rnigа, аhli g’аflаt kаbi, ellik yoshdа "Ey vоh, yoshligim kеtdi!" dеyа аfsuslаnib, yoshlikkа yig’lаmаysаn. O’shаndаylаrdаn biri:

dеgаn. Yа`ni: "Kоshki yoshligim bir kungа qаytsа edi, kеksаlik mеning bоshimgа nimаlаr kеltirgаnini shikоyаt qilgаn bo’lаrdim".

Bаhоr kаbi ziynаtli ko’rgаzmаlаrgа muhаbbаt esа, mоdоmiki Ilоhiy sаn’аtni tаmоshо qilish bilаn bo’lаr ekаn, dеmаk u bаhоrning kеtishi bilаn tаmоshо lаzzаti tugаmаydi. Chunki bаhоr pоrlоq bir mаktubgа o’хshаydi... Uning mа`nоlаrini hаr dоim tаmоshо qilishing mumkin. Sеning хаyoling vа vаqt, ikkisi hаm kinо pаrdаlаri kаbi, u tаmоshо lаzzаtini sеn uchun dаvоm ettirаdilаr, shu bilаn birgа u bаhоrning mа`nоlаrini, go’zаlliklаrini sеngа yаngilаb turаdilаr. O’shаndа muhаbbаting аfsusli, аlаmli, o’tkinchi bo’lmаydi, lаzzаtli vа хush bo’lаdi.

Dunyogа muhаbbаting esа, mоdоmiki Jаnоbi Hаqning nоmidаn ekаn, endi dunyoning dаhshаtli mаvjudоti sеngа munis bir do’st hukmigа o’tаdi. Охirаt ekinzоri sifаtidа sеvgаning uchun, hаr nаrsаsidаn охirаtdа fоydа bеrаdigаn bir sаrmоyа, bir sаmаrа оlishing mumkin. Nа musibаtlаri sеngа dаhshаt bеrаdi, nа zаvоl vа fаnоsi sеni qiynаydi. Kаmоli rоhаt ilа ul mеhmоnхоnаdа istiqоmаt muddаtini kеchirаsаn. Yo’qsа, dunyoni аhli g’аflаt kаbi sеvsаng, sеngа yuz mаrtа so’ylаgаnmizki, siquvchi, ezuvchi, bo’g’uvchi, fаnоgа mаhkum bo’lgаn, nаtijаsiz bir muhаbbаt ichidа bo’g’ilib kеtаsаn.
Хullаs, bа’zi mаhbublаringgа Qur`оn ko’rsatgan hidоyаt etgаn tаrzdа muhаbbаt ko’rsаtgаningdа, hаr biridа yuzlаb lаtоfаtlаr bоrki, biz bu yеrdа yuzdаn biriniginа ko’rsаtdik. Ul muhаbbаting Qur`оn ko’rsаtgаn yo’ldа bo’lmаsа, yuzlаb zаrаrlаri bоrki, bu yеrdа uning hаm yuzdаn bir zаrаrigаginа ishоrа qildik. (davomi bor..)

Ассаламу Алайкум ва Рахматуллоху ва Баракотуху! Аллохга хамд сано шукроналар булсин шундайин шароитларда иймонли инсонлар орасида яратганига хабиби суйукли Пайганбаримиз Мухаммад Мустафо С.А.Вга салому саловатларимиз булсин бизлар учун Аллохдан хар бир оятни хакни колдирганига уз суннатларини колдирганига купрок саловот саломлар айтайлик. 
Азиз биродар бу инсонларга хайронсиз Аллохни качалик мехрибонлигини биладилар лекин буюрилган амалларини вактида килмайди, одий калиманинг фарзларини билмайди, яна узларини мусулмон санайди, лекин бир адашган инсонлар келиб кай тарзида исломга кириш калиманинг фарзлари кандай деб узларини мусулмон санаган муслимадан ёки муминдан суранг буйнини кисади, лекин нималарга имон келтирди? имон кандай вужудга келади? имон лаззати кандай? Аллох билан богланиш килган дуолари уша захоти ижобат булишини билмейди, бошига бир кулфат тушса фолбинга корига боради, ризк Аллохдан осмонни ерни бутун мавжудодни бусиндирган АЛЛОХИМ бандасига сураганини берувчи хам узи, бир жойда хазина кумилган дийилса уша жойга борини тикиб сариф килиб боради, каломи куьронда хам жаннат хазинасини айтиб куйибди, нега одий бир кунда буйрилган намозни тулик адо килмейди? нега зинокорлик килади? бировларни алдаб ёлгон гапирб инсонларга озор беради? улар ким? адашган мушрикларми ёки мусулмонларми? хакикий мумин хато калбидан хам узгаларни каргамейди, чунки Аллохдан куркади. Каранг, бир инсон савдони оркасидан бой булиб кетди деса уни ишини урганишга тушилади, лекин Пайганбаримиз Хазрати Мухаммад Мустафо С.А.В нинг хулки куронлиги учун жаннатга охират куни биринчи либос киймокда, бу инсонлар бу дунёда абадий коладиганга ухшеди, лекин охират кабр хак Куръонда курсатиб куйибди. 
Азиз биродарим купрок Аллохга мурожат килиб ундай инсонларга хидоят иймон бойлигидан беришини сурайлик, ибодатда юрилса ваъдалари куп, бизлар синовга келганмиз шуни унитмаслик керак, бандамиз халос берадигон ва оладигон ёлгиз Аллох. Амал ниятга караб булади, астойдил сурасак беради иншо Аллох. Аллох буюк, кудратли, карим, рахмдил зот. Куръон укиб ундаги хар бир харф, оят маносини тушинсак икки дунё кийинчилик курмимиз. 
Аллохдан хаммага хидоят тилаб коламиз, ибодатда юрганлардан Аллох рози булсин, жаннатлардан насиб килсин, хар бир амалига караб 100 баробар савоб, баракот ёгдирсин, АМИЙН..! АЛЛОХУ АКБАР..! АЛЛОХнинг Ягона Пайгамбари Мухаммад Мустафо С.А.Внинг йулида булиш хаммаларимизга насиб килсин, узига якинларга якинлаштирсин узоклардан узолаштирсин.

Аллох йулидаги биродаримиз илтимосларига уларнинг фикрларини киритдим..!